Okazjonalna praca zdalna sprawdza się najlepiej

W praktyce najlepiej sprawdza się forma pracy zdalnej okazjonalnej, pracownicy chętnie z niej korzystają, a rekompensata finansowa odgrywa w jej przypadku drugorzędną rolę - ocenił Główny Inspektor Pracy. Okazjonalna praca zdalna to najmniej sformalizowana forma pracy zdalnej, ograniczona limitem do 24 dni w roku kalendarzowym. Jednak w dalszym ciągu do wykonywania pracy zdalnej niezbędna jest zgoda pracodawcy.

Praca zdalna okazjonalna – warunki stosowania >>>

Kontrole PIP w zakresie pracy zdalnej i weryfikacji trzeźwości pracowników >>>

W ocenie Głównego Inspektora Pracy praca zdalna okazjonalna to forma pracy zdalnej, która najlepiej sprawdza się w praktyce. Pracownicy chętnie z niej korzystają, a rekompensata odgrywa w jej przypadku drugorzędną rolę.

Do PIP nie wpływa wiele skarg w związku z pracą zdalną. "W przypadku pracy zdalnej mamy dobre rozwiązanie: pracownik podpisuje oświadczenie, że został zapoznany z oceną ryzyka i zobowiązuje się do jej przestrzegania. To zobowiązanie pracownika do tego, żeby wykonywał pracę w sposób bezpieczny" – zauważył Główny Inspektor Pracy.

Okazjonalna praca zdalna na wniosek pracownika

Okazjonalna praca zdalna jest szczególnym przypadkiem świadczenia pracy w formie zdalnej dobrowolnie (art. 67³³ Kodeksu pracy). Nie stosuje się do niej procedury uzgodnieniowej, lecz wnioskową, którą zawsze uruchamia pracownik. To właśnie on musi złożyć wniosek o okazjonalną pracę zdalną, w postaci papierowej lub elektronicznej, a pracodawca może go uwzględnić lub odrzucić, bez konieczności podawania powodu odmowy.

Odmowa nie może mieć jednak charakteru dyskryminacyjnego (por. odpowiedź Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej z 23 lutego 2023 r. na interpelację poselską nr 38835 w sprawie zmian w przepisach w kontekście pracy zdalnej). W tym przypadku nie ma żadnych wyjątków, w których istnieje obowiązek akceptacji wniosku. To skutek wyłączenia w stosunku do okazjonalnej pracy zdalnej art. 67¹⁸– 67²⁴ oraz art. 67³ § 3 Kodeksu pracy, który nadaje temu rodzajowi pracy zdalnej charakter odformalizowany. Do przyjęcia wniosku może skłonić pracodawcę powód ubiegania się o pracę okazjonalną, lecz pracownik nie musi go podawać.

Nie ma kodeksowego terminu, w którym wniosek o okazjonalną pracę zdalną powinien być złożony. Przyjmuje się – na zasadzie analogii do urlopu na żądanie – że najpóźniej powinno to nastąpić przed rozpoczęciem pracy w dniu korzystania z tej formy świadczenia pracy. Wybierając termin złożenia wniosku, pracownik powinien wziąć pod uwagę swobodę decyzyjną pracodawcy, który może docenić wcześniejsze otrzymanie dokumentu.

O okazjonalną pracę zdalną pracownik wykonujący pracę hybrydowo może wystąpić na dni, w których pracuje w siedzibie pracodawcy lub innym miejscu przez niego wskazanym.

Limit okazjonalnej pracy zdalnej

Maksymalny wymiar okazjonalnej pracy zdalnej to 24 dni w roku kalendarzowym (od 1 stycznia do 31 grudnia). Jak wynika z wyjaśnień MRPiPS, taki wymiar przysługuje każdemu pracownikowi bez względu na wymiar jego czasu pracy (cały etat lub jego część) i liczbę rozkładowych godzin pracy w dniu wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej. Ze względu na brak uszczegółowienia pracownik może występować o pojedyncze dni, o kilka łącznie lub o całość jednocześnie. Pracodawca może zaś przystać na jego propozycję lub uzgodnić z nim inny okres.

W razie zmiany pracodawców w roku kalendarzowym nowy pracodawca powinien odpowiednio zmniejszyć wymiar okazjonalnej pracy zdalnej należnej pracownikowi o dni wykorzystane u wcześniejszego pracodawcy. Taki sposób postępowania wskazuje resort pracy, podkreślając jednocześnie, że w razie nieskorzystania z pracy zdalnej okazjonalnej u poprzedniego pracodawcy lub podjęcia pracy w trakcie roku kalendarzowego pracownikowi przysługuje pełny wymiar okazjonalnej pracy zdalnej. Niewykorzystana liczba dni nie przechodzi natomiast na rok kolejny.

Okazjonalna praca zdalna w świadectwie pracy

W przypadku zakończenia stosunku pracy pracodawca podaje w świadectwie pracy informację o wykonywaniu przez pracownika okazjonalnej pracy zdalnej przewidzianej w art. 67³³ § 1 Kodeksu pracy. W ust. 6 pkt 10 świadectwa pracy należy podać liczbę dni wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy.

Opracowanie: Katarzyna Bogucka