Interpretacja indywidualna z dnia 15 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.351.2024.2.MK

Skutki podatkowe otrzymania zwrotu nadpłaconej kwoty kredytu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 kwietnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 8 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty zwróconej przez bank na podstawie ugody sądowej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 11 czerwca 2024 r. (wpływ 12 czerwca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 28 maja 2007 r. (data sporządzenia umowy: 10 maja 2007 r.) kredytobiorcy, tj.: … (Wnioskodawca) oraz …, zawarli z … Bankiem … w …, ul. …, umowę kredytu nr …, na podstawie której otrzymali do dyspozycji kredyt hipoteczny w wysokości … zł indeksowany do CHF. Była to wyłącznie jedyna inwestycja, która została zabezpieczona w postaci hipoteki na nieruchomości zgodnie z umową. Kredyt hipoteczny przeznaczony był na pokrycie części ceny budowy samodzielnego lokalu mieszkalnego nr … o powierzchni … m², położonego w … przy ul. …, woj. …. Zgodnie z treścią umowy, prawo do nieruchomości przysługiwało … i … na zasadach wspólności ustawowej. Kredyt został przekazany w 3 transzach bezpośrednio deweloperowi, tj.: 2 x … zł + 1 x … zł, na łączną kwotę … zł. Pozostałe koszty związane z wybudowaniem i wykończeniem odebranego w stanie deweloperskim lokalu (nieruchomości) zostały poniesione z własnych środków finansowych, które były wyższe od uzyskanego kredytu. Spłata kredytu zgodnie z umową miała nastąpić w 252 miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych. Wszystkie raty były realizowane zgodnie z harmonogramem w złotych na rzecz … w … a następnie na rzecz … w … jako następcy prawnego, za pośrednictwem …, w którym Wnioskodawca posiada rachunek bankowy. Nigdy nie było zaległości w spłacie rat kredytowo-odsetkowych. Jednak w związku ze wzrostem cen franka, spłata kredytu stawała się koszmarem, a zwłaszcza, gdy Wnioskodawca przeszedł na tak zwane „świadczenie przedemerytalne” z powodów zdrowotnych. W związku z tym, Wnioskodawca podjął działania w celu spłacenia tego bardzo kosztownego kredytu.

Według informacji od pracownicy … w …, która poinformowała o wysokości kursu franka w dniu 29 października 2019 r., Wnioskodawca dokonał ostatecznej spłaty należności w kwocie ... Łączna kwota spłaconego kredytu na dzień 29 października 2019 r. wyniosła …. Wszystkie spłacone przez Wnioskodawcę i Jego żonę raty kredytowo-odsetkowe były dokonane w złotówkach w uzgodnieniu pomiędzy … z Bankiem …, w którym Wnioskodawca posiada rachunek bankowy.

Po zakończeniu spraw związanych ze spłatą kredytu, uwolnieniu hipoteki z długu wobec … oraz uzyskanymi informacjami dotyczącymi stosowaniem nieuczciwych zasad (klauzul niedozwolonych) przez banki w Polsce, Wnioskodawca podjął działania w celu wystąpienia na drogę sądową w stosunku do … w …  w celu odzyskania chociaż w części nadpłaconej kwoty kredytu. W wyniku analiz i konsultacji oraz zgromadzonej dokumentacji kredytowej, Wnioskodawca z żoną podpisali umowę cywilnoprawną dotyczącą dochodzenia swoich roszczeń w stosunku do … w … i w dniu 25 października 2021 r. przesłali wraz z podpisanymi pełnomocnictwami i wymaganymi dokumentami do Kancelarii … .

Jednak dopiero w dniu … 2022 r. pełnomocnik, tj. Kancelaria …, w imieniu Wnioskodawcy złożyła powództwo przeciwko … w … o zapłatę na Jego rzecz kwoty … . Wcześniej, tj. … 2022 r. Radca Prawny Pani … wysłała do …  wezwanie do zapłaty na kwotę …, lecz nie udzielono kredytobiorcom w ogóle odpowiedzi, mimo że zostali wskazani w wezwaniu przez Ich pełnomocnika.

W dniu 22 listopada 2023 r., zgodnie z wcześniejszym zawiadomieniem, Wnioskodawca z żoną uczestniczyli w … Sądu Okręgowego w … w I sesji, która rozpoczęła się o godzinie 9:00. Podczas posiedzenia w imieniu żony (za zgodą sądu) Wnioskodawca zeznał, w jaki sposób odbyła się procedura dojścia do zawarcia przedmiotowej umowy kredytowej.

Pani …, SSO w … nakłaniała obie strony podczas posiedzenia sądu do zawarcia ugody sądowej, lecz pełnomocnik banku zaproponował pełnomocnikowi Wnioskodawcy ugodę dopiero na kilka dni przed II sesją , która podczas pierwszej sesji została wyznaczona na dzień 5 lutego 2024 r. o godzinie 12:00. Wnioskodawca z żoną polegali na ocenie w sprawie ugody sądowej swojemu pełnomocnikowi, radcy prawnemu Panu … z Kancelarii … .

Druga sesja odbyła się w Sądzie Okręgowym w … o godzinie 12:00, na której SSO Pani … odczytała treść gody, którą podpisała Pani …, Radca Prawny, jako pełnomocnik …, oraz Wnioskodawca z żoną …. Zgodnie z zapisem § 3 punktu/ustępu 3 ugody, Bank zobowiązał się do zapłaty na rzecz Klienta kwoty … zł w terminie 30 dni kalendarzowych od dnia uprawomocnienia się Ugody, na rachunek Klienta nr … .

Kwota została przelana na rachunek Wnioskodawcy już w dniu 27 lutego 2024 r. W ramach otrzymanych środków dokonano rozliczenia za świadczoną pomoc prawną. Choć kwota otrzymana od … nie w pełni Wnioskodawcę satysfakcjonowała, to jednak ze względu na stan zdrowia, wiek oraz nieznany przyszły termin rozstrzygnięcia sądowego, skłoniły Wnioskodawcę i Jego żonę do zawarcia kompromisu i polubownego rozwiązania sprawy kredytu frankowego. Od spłaty kwoty …, tj. od 29 października 2019 r., Bank … dysponował tą kwotą ponad 4 lata.

Wnioskodawca uważa, z perspektywy czasu, że udzielane kredyty w CHF nie były udzielane na uczciwych warunkach wobec kredytobiorców, którzy występowali zawsze z pozycji słabszej jako konsumenci w stosunku do banków w Polsce.

Na podstawie przedstawionego powyżej stanu faktycznego Wnioskodawca otrzymał kwotę nienależnie pobranych od Niego środków przez bank … Otrzymana zapłata nie podlega opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych, ponieważ jest zwrotem należności, które bank pobrał, a które były powodem roszczeń zawartych w powództwie przeciwko … w … z dnia 22 lutego 2022 r., złożonym przez Panią … z Kancelarii … w imieniu Wnioskodawcy do Sądu Okręgowego … w … .

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca dodał, że:

Świadczenie pieniężne, które Bank … w … wpłacił na Jego rachunek bankowy zgodnie z ugodą sądową zawartą przed … Sądu Okręgowego w … w dniu 5 lutego 2024 r., nie powinno stanowić przychodu w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jego uzyskanie nie powinno skutkować powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy, przez umowę kredytu bank zobowiązał się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązał się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie oraz zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy to kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Wówczas kwoty te podlegają opodatkowaniu.

W ocenie Wnioskodawcy, takiej sytuacji w Jego przypadku nie było. W trakcie postępowania sądowego w … Sądu Okręgowego w … doszło w dniu 5 lutego 2024 r. do zawarcia ugody sądowej do umowy kredytu nr … podpisanej w dniu 28 maja 2007 r., na podstawie której, strony ugody czyniąc sobie wzajemne ustępstwa, postanowiły dobrowolnie zawrzeć ugodę. W niniejszej ugodzie m.in. w § 3 punkcie 1 przyjęto, że w wykonaniu Umowy, Bank wypłacił na rzecz klienta (…) kwotę … zł. Na dzień sporządzenia Ugody Klient zapłacił na rzecz Banku kwotę …, a w efekcie spłacił kredyt w całości. Klient potwierdza, że Bank wypłacił kwotę, o której mowa w zdaniu pierwszym oraz że kwoty wskazane w zdaniu drugim zostały zapłacone w wykonaniu Umowy. W wyniku Ugody sądowej, jako strona Wnioskodawca z żoną uznali uprawnienie Banku do otrzymania tych kwot i nie zgłaszali żadnych roszczeń względem tych kwot, bez uszczerbku dla rozliczenia, o którym mowa w § 3 ust. 3 podpisanej ugody. W § 3 punkcie 3 Ugody w ramach pełnego i ostatecznego rozliczenia roszczeń stron wynikających z Umowy lub w związku z nią, Bank zobowiązał się do zapłaty na rzecz Klienta kwoty … zł w terminie 30 dni kalendarzowych od dnia uprawomocnienia się Ugody, na wskazany w Ugodzie rachunek bankowy Klienta. Należy podkreślić, że przedmiotem powództwa sądowego z dnia 22 lutego 2022 r. złożonego w imieniu Wnioskodawcy przez Kancelarię Radcy Prawnego … z … była kwota roszczeń do zapłaty w wysokości … oraz ustawowych odsetek za opóźnienia liczonych od dnia 20 stycznia 2022 r. wskazanych w wezwaniu do zapłaty aż do dnia zapłaty.

Zawierając świadomie ugodę sądową w postępowaniu procesowym, Wnioskodawca z żoną zgodzili się na umorzenie postępowania, a tym samym zrezygnowali z korzystniejszych roszczeń wynikających z powództwa złożonego w … Sądu Okręgowego w … . Otrzymanej kwoty nie można uznać za przysporzenie majątkowe, a co za tym idzie, nie można zaliczyć do żadnej kategorii przychodów, które zawiera art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem nie został osiągnięty przychód do opodatkowania. Przychód jest kategorią prawno-podatkową, rozumiany jako przyrost majątkowy, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego.

Zgodnie z zawartą 28 maja 2007 r. umową nr … o kredyt mieszkaniowy, był on spłacany wraz z żoną solidarnie do pełnej wysokości.

Zgodnie z § 1 punktem 2 umowy kredytowej nr … podpisanej w dniu 28 maja 2007 r., kredyt przeznaczony był na pokrycie tylko części ceny budowy samodzielnego lokalu mieszkalnego, zwanego w zawartej umowie „Nieruchomością”, realizowanego przez … w … . Pozostałe kwoty związane z wybudowaniem i wykończeniem lokalu mieszkalnego zostały pokryte z własnych środków przez … i …, zgodnie z umową z deweloperem oraz po odebraniu przedmiotu umowy, roboty wykończeniowe we własnym zakresie i z własnych środków finansowych. Wartość nieruchomości po jej odebraniu i wykończeniu wyniosła wówczas ponad .. zł, natomiast zaciągnięty kredyt wynosił tylko .. zł.

Kredyt hipoteczny w kwocie … zł został udzielony przez bank …., którego następcą prawnym został … w …, czyli podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Zaciągając przedmiotowy kredyt, Wnioskodawca nie miał wówczas w ogóle wiedzy (pojęcia) o jakichkolwiek ulgach podatkowych. De facto kredyt hipoteczny na podstawie umowy kredytowej nr … podpisanej w dniu 28 maja 2007 r. spłacili z żoną samodzielnie na łączną kwotę …, w tym ostatnią kwotę … w dniu 29 października 2019 r., którą … na prośbę Wnioskodawcy w sporządzonej Historii spłat zaciągniętego i spłaconego kredytu wykazał jako nadpłacony kapitał. Historia spłat kredytu została przedłożona wraz z powództwem przeciwko … w … do … Sądu Okręgowego w …. Spłacany kredyt był dokonywany ze środków, które Wnioskodawca otrzymywał z wynagrodzenia ze stosunku pracy oraz emerytury żony, które były opodatkowane.

Nieruchomość została wybudowana oraz ustanowiono dla niej odrębną własność lokalu na podstawie umowy nr … zawartej w … w dniu 26 kwietnia 2007 r. z deweloperem, tj. … z siedzibą w … . Termin odbioru lokalu w standardzie podstawowym został ustalony na 31 maja 2008 r., natomiast ostatecznego zakończenia robót zewnętrznych (mała architektura, elementy elewacji, zieleń) na 30 czerwca 2008 r. Powyższe terminy zostały dotrzymane. Umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkaniowego i umowa sprzedaży zostały zawarte w akcie notarialnym, Rep. A Nr … w dniu 1 grudnia 2008 r. w Kancelarii Notarialnej, Notariusz ., ul. …. W akcie notarialnym zostali wpisani żona … oraz Wnioskodawca, …, jako nabywcy nieruchomości.

Ugoda sądowa z dnia 5 lutego 2024 r. do umowy kredytu nr … została zawarta na podstawie obowiązujących przepisów prawa, w tym prawa cywilnego przed … Sądu Okręgowego w ., , sygnatura akt … . Po uprawomocnieniu zostało zatwierdzone przez Sąd postanowienie z dnia 6 marca 2024 r. o umorzeniu postępowania w sprawie oraz zwrotu kosztów sądowych. Ugoda sądowa jest niepodważalna, ponieważ stanowi ostateczne rozstrzygnięcie sporu między stronami pod nadzorem … Sądu Okręgowego w … . Sąd dokonał szczegółowej jej kontroli w zakresie uczciwości/legalności i mógłby odmówić jej zatwierdzenia, gdyby stwierdził, że była sprzeczna z prawem oraz zasadami współżycia społecznego albo zmierzałaby do obejścia obowiązującego prawa.

De facto kredyt hipoteczny ostatecznie został spłacony 29 października 2019 r. na kwotę …. Ostatnia kwota uzgodniona z bankiem … w …, została uregulowana w kwocie …  Wszystkie spłacone raty kapitałowo-odsetkowe od początku były dokonane w złotówkach w uzgodnieniu pomiędzy … w … z Bankiem …, według kursu CHF w dniach dokonywania przelewów. Na podstawie otrzymanych dokumentów została uwolniona hipoteka w Sądzie Rejonowym w …. Nadpłaconą kwotą kapitału bank …. dysponował od 29 października 2019 r. do dnia zawarcia ugody, tj. do 5 lutego 2024 r. Kwota … zł została zapłacona po zawarciu ugody. Była jednak wartością kompromisową i znacznie niższą od wartości roszczeń wynikających z powództwa cywilnego złożonego w … Sądu Okręgowego w … . Gdyby nie było podstaw materialno-prawnych, które zostały udokumentowane w powództwie wraz z załącznikami, Bank nie zgodziłby się na zawarcie ugody. Z przedstawionych kwot otrzymanego kredytu i spłaconego ewidentnie wynika, ile Wnioskodawca z żoną otrzymali kredytu, a ile spłacili. Różnica ta wyniosła … nadpłaconych środków. Po raz pierwszy Bank … w … zaproponował znacznie niższą kwotę, lecz ze strony Wnioskodawcy nie było akceptacji i w ogóle nie doszłoby do zawarcia ugody, ponieważ poniesione przez Niego koszty związane z dochodzeniem roszczeń były znaczne. I tak, z otrzymanej kwoty pokrył koszty usług prawnych na podstawie umowy cywilnoprawnej oraz inne koszty, w tym związane z wyjazdem do Sądu Okręgowego w … .

Żona Wnioskodawcy, … oraz Wnioskodawca … jako strony umowy kredytu mieszkaniowego, byli i pozostają we wspólności ustawowej małżeńskiej w momencie dokonywania czynności opisanych we wniosku.

Wnioskodawca … wraz z żoną … jako stroną umowy kredytowej, nie korzystali z innych kredytów bankowych, a zatem nie mogli skorzystać z zaniechań poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż wskazana we wniosku inwestycji mieszkaniowej. Również nie korzystali z żadnych umorzeń dotyczących kredytu przedstawionego we wniosku.

Przedmiotowy kredyt na podstawie umowy kredytu nr … podpisanej w dniu 28 maja 2007 r., który Wnioskodawca z żoną mieli spłacić wraz z odsetkami w 252 równych miesięcznych ratach kapitałowo odsetkowych, spłacili przed terminem w całości na rzecz następcy prawnego, tj. Banku … w … już w dniu 29 października 2019 r. Ostatnia wpłata po przeliczeniu przez … z CHF na PLN wynosiła …, natomiast łączna spłata rat kapitałowo-odsetkowych za cały okres do 2 października 2019 r. wyniosła … . Wnioskodawca z żoną uznali, że kredyt został ponad dwukrotnie zapłacony. Przez ponad cztery lata po spłaceniu kredytu nie myśleli o zamiarze wytoczenia powództwa przeciwko … w … . Jednak niesprawiedliwość, która Ich dotknęła w wyniku stosowanych przez banki nieuczciwych zasad (klauzul niedozwolonych) skłoniła Ich do podjęcia działań o zwrot należności, które zostały wskazane (w Ich imieniu) przez Kancelarię Radcy Prawnego Panią … z … w wezwaniu do zapłaty z dnia 3 stycznia 2022 r. skierowanym do … w … oraz w powództwie z dnia 22 lutego 2022 r. złożonym w … Sądu Okręgowego w … .

Również korzystne znaczenie (uzasadnienie) na decyzję Wnioskodawcy miał późniejszy wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 czerwca 2023 r., który dotyczył kredytów walutowych. Gdyby nie uzasadnione merytoryczne, roszczenia Wnioskodawcy przed … Sądu Okręgowego w …, Bank nie przedłożyłby z własnej woli propozycji w celu zawarcia ugody i zwrócenia nadpłaconej należności za udzielony kredyt. Bank korzystał z nadpłaconego przez Wnioskodawcę kapitału w kwocie … przez ponad 4 lata i, gdyby nie złożone powództwo i poniesione koszty, to Wnioskodawca z żoną by w ogóle nic nie uzyskali. W 2014 r. z powodów zdrowotnych Wnioskodawca rozwiązał stosunek pracy i przeszedł na tzw. świadczenie przedemerytalne i wspólnie z żoną, która była na emeryturze, było bardzo trudno związać koniec z końcem. Jak wielu klientów nie mogli korzystać ze sprawiedliwych praw, ponieważ banki nadużywały swojej monopolistycznej pozycji na rynku kredytowym.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy w związku z zawarciem przez Wnioskodawcę z Bankiem … w … ugody sądowej w dniu 5 lutego 2024 r., mającej na celu zakończeniu sporu sądowego, otrzymana przez Wnioskodawcę kwota … zł, stanowić będzie przychód i w związku z tym, czy po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku):

W ocenie Wnioskodawcy, wypłacone świadczenie przez Bank … na podstawie zawartej w dniu 5 lutego 2024 r. ugody sądowej przed Sądem Okręgowym w …, wskazane w § 3 punkcie 3 Ugody, nie można uznać za przysporzenie majątkowe, a co za tym idzie, nie można zaliczyć do żadnej kategorii przychodów, które wynikają z art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca nie osiągnął przychodu a jedynie zwrot nienależnie pobranych pieniędzy w wyniku stosowania przez … nieuczciwych zasad tzw. klauzul niedozwolonych, o zwrot których wystąpił Pełnomocnik procesowy (w imieniu strony) z powództwem do Sądu Okręgowego w …, przed którym doszło do zawarcia ugody oraz zwrotu kompromisowej kwoty, którą wcześniej w wyższej kwocie wpłacił Wnioskodawca wraz z małżonką w ramach spłat kapitałowo-odsetkowych.

W związku z tym, w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranych przez … rat kapitałowo-odsetkowych. Należy więc uznać, że zwrot ten nie stanowi dla Wnioskodawcy przychodu. Nie ma zatem podstaw, aby zwróconą kwotę uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo. W przypadku zwrotu świadczenia klient otrzymuje z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot, które co miesiąc w ratach kapitałowo odsetkowych przekazywał na rzecz … . Wnioskodawca podkreśla jeszcze raz, że Jego zdaniem nie ma zatem podstaw, aby zwróconą kwotę uznać za dochód podlegający opodatkowaniu.

Skoro nie wystąpi przychód do opodatkowania, to w opisanej sprawie nie będą miały zastosowania żadne zwolnienia od podatku dochodowego wynikające z art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ani przepisy dotyczące zaniechania poboru podatku dochodowego na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z dnia 14 marca 2022 r., poz. 592). Wnioskodawca uważa swoją ocenę za słuszną, ponieważ zwrot nienależnie pobranych środków przez … w …zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie będzie stanowił przychodu po stronie Wnioskodawcy. W związku z tym nie będzie On zobowiązany do zapłacenia podatku od osób fizycznych.

Gdyby jednak Jego wnioskowanie nie było słuszne, to zdaniem Wnioskodawcy otrzymana kwota w wyniku ugody sądowej byłaby wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych, na podstawie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że:

·28 maja 2007 r. (data sporządzenia umowy: 10 maja 2007 r., Wnioskodawca wraz z żoną zawarli z … w … umowę kredytu, na podstawie której otrzymali do dyspozycji kredyt hipoteczny w wysokości … zł indeksowany do CHF;

·zgodnie z zawartą Umową wszyscy Kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie;

·w dniu 29 października 2019 r. Wnioskodawca dokonał ostatecznej spłaty należności w kwocie … . Łączna kwota spłaconego kredytu na dzień 29 października 2019 r. wyniosła …;

·w trakcie postępowania sądowego w … Sądu Okręgowego doszło w dniu 5 lutego 2024 r. do zawarcia Ugody sądowej do umowy kredytu (nr …) podpisanej w dniu 28 maja 2007 r.,

·nadpłaconą kwotą kapitału bank … dysponował od 29 października 2019 r. do dnia zawarcia ugody, tj. do 5 lutego 2024 r. Kwota … zł została zapłacona po zawarciu ugody (otrzymana kwota jest zwrotem należności, które bank pobrał, a które były powodem roszczeń zawartych w powództwie przeciwko … w … z dnia 22 lutego 2022 r.),

·zgodnie z Ugodą, Bank zobowiązał się do zapłaty na rzecz Klienta kwoty … zł w terminie 30 dni kalendarzowych od dnia uprawomocnienia się Ugody. Kwota została przelana na rachunek Wnioskodawcy już w dniu 27 lutego 2024 r.

Skutki podatkowe zwrotu nienależnie pobranego świadczenia

Przystępując do oceny skutków podatkowych otrzymania przez Pana na podstawie Ugody z Bankiem części nadpłaconej kwoty kredytu wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wobec powyższego wskazać należy, że otrzymanie przez Pana środków pieniężnych tytułem zwrotu nienależnie pobranych przez Bank świadczeń nie będzie Pana przychodem. Czynność taka nie powoduje uzyskania przez Pana przysporzenia majątkowego, wzrostu Jego majątku. Otrzymana przez Pana kwota to zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacił wcześniej do Banku. Pieniądze te nie będą Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich uzyskanie nie będzie skutkować po Pana stronie powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, nie będzie Pan miał obowiązku rozliczenia tych środków dla celów podatkowych.

Stanowisko Pana uznano za prawidłowe, ponieważ wskazał Pan, że zwrot nienależnie pobranych środków przez Bank … w … zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie będzie stanowił przychodu po Pana stronie. W związku z tym nie będzie On zobowiązany do zapłacenia podatku od osób fizycznych. Natomiast należy wskazać, że wskazany przez Pana przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczący zwolnienia przedmiotowego, nie ma w takiej sytuacji zastosowania.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego.

Wyjaśnić również należy, że wydając interpretacje w trybie ww. przepisu Organ nie odnosi się do kwot i nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Ponadto wskazać należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym, niniejsza interpretacja dotyczy Pana jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla drugiego kredytobiorcy (Pana żony).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).