Interpretacja indywidualna z dnia 9 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.289.2024.1.DS

Czynności, polegające na wyszukiwaniu i wskazywaniu Spółce potencjalnych projektów inwestycyjnych oraz przeprowadzaniu analizy projektów inwestycyjnych – będą mieściły się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 maja 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku świadczonych usług na rzecz ASI.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A.J. (….) (dalej „Wnioskodawca”) prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej „VAT”) w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r. poz. 106 ze zm., dalej „ustawa o VAT”).

Na podstawie Umowy o świadczenie usług (dalej „Umowa”), która zawarta będzie z A S.A. w miesiącu maju 2024 roku (dalej „Spółka” lub „Usługobiorca”), Wnioskodawca będzie świadczyć usługi na rzecz Spółki.

Usługobiorca posiada status alternatywnej spółki inwestycyjnej (dalej „ASI”) w rozumieniu art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 95 ze zm., dalej „ustawa o FI”). Zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy o FI, alternatywna spółka inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy o FI. ASI może prowadzić działalność w formie:

1)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej albo spółki europejskiej;

2)spółki komandytowej albo spółki komandytowo-akcyjnej, w których jedynym komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna albo spółka europejska.

Wyłącznym przedmiotem działalności ASI (z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie o FI), jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.

W przypadku Usługobiorcy, jej zarządzającym w rozumieniu art. 8b ust. 2 ustawy o FI jest sama Spółka, prowadząca działalność jako tzw. wewnętrznie zarządzający ASI.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Wnioskodawca będzie świadczyć na rzecz Spółki usługi niezbędne dla potrzeb wykonywania przez Spółkę działalności w charakterze ASI. W tym zakresie, na podstawie Umowy, która zostanie zawarta, Wnioskodawca świadczyć będzie na rzecz Spółki usługi polegające na wyszukiwaniu i wskazywaniu Spółce potencjalnych projektów inwestycyjnych oraz przeprowadzaniu analizy projektów inwestycyjnych, które Spółka zamierza realizować. W ramach zobowiązań Wnioskodawcy wynikających z Umowy, do jego obowiązków należeć będzie przede wszystkim:

a)szeroko pojęta analiza projektów kwalifikujących się do inwestycji przez Spółkę jako ASI,

b)poszukiwanie, analiza, prezentacja informacji z wszelkich dostępnych źródeł mających na celu wyszukanie potencjalnych inwestycji dla ASI,

c)dostarczanie analiz rynkowych, potencjalnych celów inwestycyjnych, biznesplanów,

d)tworzenie pisemnych materiałów związanych z wykonywanymi czynnościami (opracowań, streszczeń, recenzji, tworzenie prezentacji, etc.),

e)prowadzenie rozmów z założycielami projektów, w które potencjalnie Spółka, działając jako ASI, jest zainteresowana zainwestować,

f)konsultowanie projektów inwestycyjnych z zespołem Spółki.

Z tytułu świadczenia usług, Wnioskodawca uzyskiwać będzie od Usługobiorcy miesięczne wynagrodzenie ryczałtowe w uzgodnionej kwocie.

Dodatkowo na podstawie Umowy możliwe będzie uzyskanie przez Wnioskodawcę dodatkowego wynagrodzenia w przypadku, gdy:

(i)Spółka podejmie decyzję o realizacji projektu inwestycyjnego wskazanego przez Wnioskodawcę;

(ii)Spółka, jako ASI, podejmie decyzję o wyjściu z inwestycji wskazanej przez Wnioskodawcę albo inwestycji, w stosunku do której Wnioskodawca wykonywać będzie usługi w zakresie analizy projektu inwestycyjnego.

Wnioskodawca, działający w charakterze usługodawcy, należeć będzie do tzw. kluczowego personelu Spółki. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie będą stanowić z formalnego punktu widzenia doradztwa inwestycyjnego w rozumieniu art. 76 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 2286 ze zm.).

W ramach wykonywanych usług, Wnioskodawca będzie wykonywał czynności wymienione we wniosku, które w ocenie Wnioskodawcy stanowią czynności zarządzania portfelem inwestycyjnym w rozumieniu definicji zarządzania wynikającej z art. 43 ust. 1 pkt 12) ustawy o VAT.

W ramach usług Wnioskodawcy, świadczeniem głównym będzie wyszukiwanie i wskazywanie zleceniodawcy projektów inwestycyjnych oraz przeprowadzanie analizy projektów inwestycyjnych.

Zgodnie z art. 8b ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej „ustawa o FI”), zarządzający ASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem. Zgodnie z ust. 2 art. 8b ustawy o FI, zarządzającym ASI może być wyłącznie:

1)w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 1 – spółka kapitałowa będąca alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI;

2)w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 2 – spółka kapitałowa będąca komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, prowadząca działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI.

Biorąc pod uwagę, że Wnioskodawca jest osobą fizyczną, nie może zarządzać spółką Usługobiorcy (w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym ww. Spółki) w rozumieniu art. 8b ustawy o FI. W ocenie Wnioskodawcy, w związku z czynnościami, które będą wykonywane przez Wnioskodawcę ponosić on będzie odpowiedzialność za specyficzne i istotne elementy usług zarządzania w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 12) ustawy o VAT, tj. czynności polegające na wyszukiwaniu i wskazywaniu zleceniodawcy projektów inwestycyjnych oraz przeprowadzaniu analizy projektów inwestycyjnych. Analizy projektów inwestycyjnych

Wnioskodawcy mogą zawierać opis ryzyk wiążących się z danym przedsięwzięciem inwestycyjnym, co stanowi specyficzny i istotny element usługi zarządzania. Pomimo, że czynności Wnioskodawcy nie będą stanowić czynności, o których mowa w art. 8b ustawy o FI, a ponadto nie będą stanowić usług doradztwa inwestycyjnego, to jednak czynności Wnioskodawcy nie będą ograniczać się wyłącznie do aspektów technicznych.

Pytanie

Czy usługi, które świadczone będą przez Wnioskodawcę na rzecz Spółki podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług (VAT)?

Pana stanowisko w sprawie

Usługi, które świadczone będą przez Wnioskodawcę na rzecz Spółki, podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług (VAT).

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

W ocenie Wnioskodawcy, usługi, które przez niego będą świadczone na rzecz Spółki podlegają zwolnieniu z opodatkowania VAT na podstawie przywołanej regulacji. Równocześnie, dla usług Wnioskodawcy, jego zdaniem, nie znajdą zastosowania wyłączenia ze zwolnienia od VAT przewidziane w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.

Jak Wnioskodawca wskazał w opisie zdarzenia przyszłego, jego usługi, które wykonywać będzie na rzecz Spółki odnoszą się ściśle do zarządzania ASI. ASI, jako specyficzny rodzaj alternatywnego funduszu inwestycyjnego, jest zarządzana wewnętrznie przez tzw. wewnętrznego zarządzającego, którym jest sama Spółka. Na taki status ASI wprost wskazuje art. 8a ust. 1 ustawy o FI, który stanowi, że alternatywna spółka inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy o FI, który może prowadzić działalność np. w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej.

Biorąc pod uwagę powyższe, nie powinno budzić wątpliwości, że usługi Wnioskodawcy odnosić się będą bezpośrednio do alternatywnego funduszu inwestycyjnego (jakim jest ASI), o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12) lit. a) ustawy o VAT.

W związku z tym, w kolejnym kroku, w celu oceny możliwości korzystania ze zwolnienia od VAT dla usług Wnioskodawcy niezbędne jest określenie, czy usługi te stanowią usługi zarządzania w rozumieniu wskazanego przepisu art. 43 ust. 1 pkt 12) lit. a ustawy o VAT.

W tym zakresie, w ich obecnym brzmieniu, przepisy ustawy o VAT nie zawierają legalnej definicji pojęcia „zarządzania”. Definicja pojęcia usług zarządzania istniała formalnie do 31 marca 2013 r., jednakże została usunięta z ustawy o VAT na skutek orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej „TSUE” lub „Trybunał”) kwestionującego zasadność istniejącej definicji, jaką przewidywał art. 43 ust. 8 ustawy o VAT.

Przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT zwolnienie z opodatkowania VAT usług zarządzania funduszami stanowi implementację do polskiego porządku prawnego przepisów art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L 2006 Nr 347, dalej „dyrektywa VAT”). Zgodnie ze wskazaną regulacją dyrektywy VAT, państwa członkowskie zwalniają z opodatkowania podatkiem od wartości dodanej transakcje mające za przedmiot zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie. Z treści wskazanego przepisu wynika, że dyrektywa VAT przewiduje uprawnienie dla państw członkowskich do zdefiniowania specjalnych funduszy (określenia ich rodzajów), jakie będą mogły korzystać ze zwolnienia z VAT. W orzecznictwie Trybunału wskazuje się przy tym, że uprawnienie to nie obejmuje możliwości samodzielnego zdefiniowania przez państwo członkowskie pojęcia zarządzania (jako czynności), które stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego.

Treść pojęcia czynności „zarządzania” funduszami była przedmiotem licznych interpretacji zarówno organów podatkowych, jak i polskich sądów administracyjnych oraz orzecznictwa TSUE. W tym zakresie szczególnie cenne wydają się konkluzje Trybunału przedstawione w wyroku z 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 GfBk, w którym TSUE wskazał, że: „aby usługi zarządzania świadczone przez osobę trzecią można było zakwalifikować jako transakcje podlegające zwolnieniu w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 VI dyrektywy, muszą one stanowić w globalnej ocenie odrębną całość oraz spełniać szczególne i istotne funkcje z zakresu zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. […] treść art. 13 część B lit. d pkt 6 VI dyrektywy nie wyklucza co do zasady, by na zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składały się różne odrębne usługi, które mogą wówczas być objęte zakresem pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi”.

Podobne konkluzje TSUE przedstawił w swoim wcześniejszym orzeczeniu – w wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National. Co istotne, do tak szerokiego rozumienia pojęcia zarządzania funduszami inwestycyjnymi (i objęcia zakresem tego pojęcia również podmiotów trzecich świadczących usługi na rzecz podmiotu zarządzającego funduszem) przychylają się również polskie sądy, każdorazowo jednak wskazując, że dla zastosowania zwolnienia niezbędne jest - tak jak ma to miejsce w przypadku Wnioskodawcy – aby usługi podmiotu trzeciego miały charakter usług specyficznych i istotnych dla zarządzania funduszem lub alternatywną spółką inwestycyjną (tak przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 stycznia 2016 r. sygn. akt I FSK 1915/14, czy wyroku z 13 lutego 2018 r. sygn. akt. I FSK 634/16).

Z uwagi na brak definicji zarządzania w przepisach ustawy o VAT, dla definicji tego pojęcia cenne wydaje się również sięgnięcie do regulacji Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/65/WE Rady z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywane papiery wartościowe (Dz. Urz. UE. L Nr 302 s. 32 ze zm. dalej „dyrektywa UCITS”).

Na mocy art. 6 ust. 2 dyrektywy UCITS, działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe obejmuje:

• zarządzanie inwestycjami,
• administracja:

a) obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;

b) zapytania klientów;

c) wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

d) monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e) prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

f) wypłata zysków;

g) emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;

h) rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

i) prowadzenie ksiąg,

-wprowadzanie do obrotu.

W kontekście definicji zarządzania z dyrektywy UCITS, w przywołanym wcześniej orzeczeniu z 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 (GfBk) TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem, do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107 w rubryce Administracja. Przy czym równocześnie TSUE wskazał, że wyliczenie zawarte w Załączniku II do dyrektywy UCITS nie ma charakteru wyczerpującego. Szczegółowej wykładni warunków uznania za zwolnione z VAT usług zleconych na zewnątrz przez spółkę zarządzającą funduszami dokonał Rzecznik Generalny Pedro Cruz Villalon w opinii w sprawie C-275/22 GfBk, m.in. na podstawie powołanego wyżej wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National. Wskazał on w nim „Jeżeli bowiem Trybunał Sprawiedliwości doszedł do wniosku, iż usługi w zakresie administrowania i rachunkowości mają, dla celów zwolnienia zawartego w przywołanym art. 13, charakter specyficzny, takiej samej odpowiedzi należy udzielić w odniesieniu do usługi ściśle związanej z zasadniczą działalnością funduszu, jaką jest przetwarzanie informacji w celu dokonywania inwestycji w papiery wartościowe. Jeżeli usługi z zakresu administrowania, takie jak prowadzenie rachunkowości, obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu albo wycena aktywów, stanowią usługi specyficzne i wyodrębnione, uważam, że wspomniana ocena odnosi się tym bardziej do usługi jeszcze bardziej specyficznej, jaką jest usługa doradczo informacyjna dotycząca zarządzania funduszem (…)”.

Biorąc pod uwagę powyższe stanowisko TSUE i Rzecznika Generalnego, można dojść do konkluzji, że w ocenie Trybunału pojęcie zarządzania obejmuje bardzo szeroki zakres czynności, w tym obejmujące szereg czynności administracyjnych i technicznych. Równocześnie jednak czynności te muszą stanowić odrębną całość i powinny mieć charakter usług specyficznych i istotnych dla procesu zarządzania funduszem.

W tym kontekście, jak Wnioskodawca wskazał w opisie zdarzenia przyszłego, działalność Wnioskodawcy będzie w sposób nierozerwalny związana z działalnością inwestycyjną Spółki jako ASI. Jak wynika z przedstawionego zakresu czynności Wnioskodawcy, jego działania obejmować będą wykonywanie kluczowych z perspektywy działalności inwestycyjnej czynności, polegających w szczególności na wyszukiwaniu dla Spółki potencjalnych projektów inwestycyjnych w które ASI mogłaby zaangażować (zainwestować) środki inwestorów oraz analizowaniu projektów inwestycyjnych, które Spółka zrealizowała lub zamierza realizować (w tym w postaci tzw. wyjścia z inwestycji).

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi, które będą przez niego wykonywane, stanowią specyficzny przedmiot całości procesu inwestycyjnego ASI i są nierozerwalnie związane z zarządzaniem ASI. Z uwagi na docelowy charakter Wnioskodawcy jako członka tzw. kluczowego personelu Spółki, jego usługi wykonywane na rzecz Usługobiorcy, stanowić będą kompleksową usługę tworzącą odrębną całość w zakresie specjalistycznych usług istotnych dla prawidłowego zarządzania alternatywnym funduszem inwestycyjnym w formule ASI.

W praktyce, z uwagi na charakter ASI jako masy majątkowej inwestowanej zgodnie z polityką inwestycyjną zaakceptowaną przez inwestorów, usługi Wnioskodawcy będą niezbędne z perspektywy możliwości funkcjonowania Usługobiorcy jako ASI. Świadczone przez Wnioskodawcę usługi określić można jako warunek konieczny zaistnienia właściwego procesu inwestycyjnego w Spółce. Bez świadczonych przez Wnioskodawcę usług, Spółka jako ASI, nie byłaby zdolna wykonywać usług zarządzania, jako tzw. wewnętrzny zarządzający w rozumieniu art. 8b ust. 2 ustawy o FI.

Równocześnie, zdaniem Wnioskodawcy, jego przyszłym usługom nie można przypisać charakteru wyłącznie usług doradczych – tego rodzaju podejście ograniczałoby bowiem faktyczną treść usług, które świadczone będą na rzecz Spółki i które odnosić się będą ściśle do procesu zarządzania ASI (stanowią ich kluczowy/niezbędny element, w tym obejmujący w szczególności podejmowanie decyzji inwestycyjnych), a nie będą polegać wyłącznie na udzielaniu porad i opinii w tym zakresie. ASI wprawdzie sama podejmuje decyzje inwestycyjne, jednak bez usług wyszukiwania potencjalnych celów inwestycyjnych, a także analiz finansowych wykonywanych przez Wnioskodawcę, nie mogłaby takich decyzji podejmować.

W świetle powyższych uwag, zdaniem Wnioskodawcy, jego działalność, która wykonywana będzie na rzecz Usługobiorcy (przedstawiona w opisie zdarzenia przyszłego) mieści się w definicji zarządzania inwestycjami w rozumieniu tego pojęcia zdefiniowanego przez TSUE w przywołanym powyżej orzecznictwie. Wnioskodawca podkreśla ponadto, że będzie świadczył usługi zarządzania alternatywną spółką inwestycyjną ASI, ponieważ zakres wykonywanych przez niego czynności będzie obejmował usługi specyficzne i istotne dla zarządzania portfelami inwestycyjnymi (w tym zarządzania ryzykiem inwestycyjnym), co jest kluczowe do zdefiniowania czynności jako zarządzania dla celów podatku VAT. Wszystkie opisane czynności, które wykonywane będą przez Wnioskodawcę na rzecz ASI na podstawie Umowy stanowią powiązany ze sobą zespół świadczeń, których zakres jest istotny i specyficzny dla procesu zarządzania funduszem inwestycyjnym. Przy czym usługi te będą specyficzne, dostosowane do funkcjonowania podmiotu prowadzącego działalność inwestycyjną, a w konsekwencji nie będą przydatne w innych obszarach gospodarki.

Stanowisko Wnioskodawcy opisane powyżej znajduje dodatkowo potwierdzenie w aktualnych licznych interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe w podobnych stanach faktycznych. Tytułem przykładu Wnioskodawca wskazuje na interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 13 marca 2020 r. (nr 0114-KDIP4-3.4012.13.2020.1.IG), z 4 września 2020 r. (nr 0112-KDIL1-1.4012.259.2020.2.MB), z 26 sierpnia 2020 r. (nr 0114-KDIP4-3.4012.319.2020.1.IG), z 2 czerwca 2020 r. (nr 0114-KDIP4-3.4012.118.2020.1.RK), z 30 kwietnia 2020 r. (nr 0114-KDIP4-3.4012.50.2020.1.RK), z 6 kwietnia 2020 r. (nr 0113-KDIPT1-2.4012.5.2020.2.KT), czy z 13 marca 2020 r. (nr 0114-KDIP4-3.4012.13.2020.1.IG).

Mając na uwadze powołane przepisy prawa, okoliczności analizowanego zdarzenia przyszłego oraz praktykę organów podatkowych i sądów administracyjnych, w ocenie Wnioskodawcy, do jego usług, które świadczone będą na rzecz Spółki zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku VAT przewidziane dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.

Podkreślić należy, że nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W świetle zapisów art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu:

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy:

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy:

Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Jednocześnie zwrócić należy uwagę na przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym:

Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu:

Powyższe przepisy umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług zarządzania określonych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą i jest Pan czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Na podstawie Umowy o świadczenie, która zawarta będzie z A S.A. w maju 2024 roku, będzie Pan świadczyć usługi na rzecz Spółki. Usługobiorca posiada status alternatywnej spółki inwestycyjnej w rozumieniu art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Wyłącznym przedmiotem działalności ASI (z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie o FI), jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną. W przypadku Usługobiorcy, jej zarządzającym w rozumieniu art. 8b ust. 2 tej ustawy jest sama Spółka, prowadząca działalność jako tzw. wewnętrznie zarządzający ASI.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, będzie Pan świadczyć na rzecz Spółki usługi niezbędne dla potrzeb wykonywania przez Spółkę działalności w charakterze ASI.

W tym zakresie, na podstawie Umowy, która zostanie zawarta, będzie Pan świadczyć na rzecz Spółki usługi polegające na wyszukiwaniu i wskazywaniu Spółce potencjalnych projektów inwestycyjnych oraz przeprowadzaniu analizy projektów inwestycyjnych, które Spółka zamierza realizować. W ramach Pana zobowiązań wynikających z Umowy, do Pana obowiązków należeć będzie przede wszystkim:

a)szeroko pojęta analiza projektów kwalifikujących się do inwestycji przez Spółkę jako ASI,

b)poszukiwanie, analiza, prezentacja informacji z wszelkich dostępnych źródeł mających na celu wyszukanie potencjalnych inwestycji dla ASI,

c)dostarczanie analiz rynkowych, potencjalnych celów inwestycyjnych, biznesplanów,

d)tworzenie pisemnych materiałów związanych z wykonywanymi czynnościami (opracowań, streszczeń, recenzji, tworzenie prezentacji, etc.),

e)prowadzenie rozmów z założycielami projektów, w które potencjalnie Spółka, działając jako ASI, jest zainteresowana zainwestować,

f)konsultowanie projektów inwestycyjnych z zespołem Spółki.

Z tytułu świadczenia usług, uzyskiwać Pan będzie od Usługobiorcy miesięczne wynagrodzenie ryczałtowe w uzgodnionej kwocie. Dodatkowo na podstawie Umowy możliwe będzie uzyskanie przez Pana dodatkowego wynagrodzenia w przypadku, gdy:

(i)Spółka podejmie decyzję o realizacji projektu inwestycyjnego wskazanego przez Pana;

(ii)Spółka, jako ASI, podejmie decyzję o wyjściu z inwestycji wskazanej przez Pana albo inwestycji, w stosunku do której wykonywać Pan będzie usługi w zakresie analizy projektu inwestycyjnego.

Działając w charakterze usługodawcy, należeć Pan będzie do tzw. kluczowego personelu Spółki. Usługi świadczone przez Pana nie będą stanowić z formalnego punktu widzenia doradztwa inwestycyjnego w rozumieniu art. 76 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

W ramach Pana usług, świadczeniem głównym będzie wyszukiwanie i wskazywanie zleceniodawcy projektów inwestycyjnych oraz przeprowadzanie analizy projektów inwestycyjnych.

Jest Pan osobą fizyczną i nie może Pan zarządzać spółką Usługobiorcy (w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym ww. Spółki) w rozumieniu art. 8b ustawy o FI. Analizy Pana projektów inwestycyjnych mogą zawierać opis ryzyk wiążących się z danym przedsięwzięciem inwestycyjnym, co stanowi specyficzny i istotny element usługi zarządzania. Pomimo, że Pana czynności nie będą stanowić czynności, o których mowa w art. 8b ustawy o FI, a ponadto nie będą stanowić usług doradztwa inwestycyjnego, to jednak Pana czynności nie będą ograniczać się wyłącznie do aspektów technicznych.

Pana wątpliwości dotyczą kwestii, czy usługi, które będą przez Pana świadczone na rzecz Spółki, podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług.

W odniesieniu do kwestii, objętej zakresem zadanego przez Pana pytania, należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy, uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:

• przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania, oraz

• podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.), zgodnie z którym:

W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 Szóstej Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.

Z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE:

Załącznik II do tej dyrektywy określa funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Są to odpowiednio:

Wskazana wyżej definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy.

Z uwagi na powyższe przepisy oraz przedstawiony opis sprawy, stwierdzić należy, że czynności, które będzie Pan wykonywać na rzecz Spółki – polegające na wyszukiwaniu i wskazywaniu Spółce potencjalnych projektów inwestycyjnych oraz przeprowadzaniu analizy projektów inwestycyjnych – mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE. Opisane usługi zawierają się w załączniku II do dyrektywy 2009/65/WE. W konsekwencji, spełniony zostanie warunek przedmiotowy dla zastosowania zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 12 dla ww. usług.

Usługi te będą podlegały zwolnieniu od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie również kryterium podmiotowe. Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Pod pojęciem przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy rozumieć przepisy ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 681 ze zm.) – dalej jako u.f.i., a także akty wykonawcze wydane na podstawie przepisów tej ustawy.

Zgodnie z art. 1 u.f.i.:

W myśl art. 38 ust. 1 u.f.i.:

Jak stanowi art. 39 ust. 1 u.f.i.:

Natomiast art. 5 u.f.i. stanowi, że:

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 9 u.f.i.:

Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 7 u.f.i.:

U.f.i. wyraźnie rozróżnia zatem pojęcie „funduszu inwestycyjnego” oraz „funduszu zagranicznego”.

Zagraniczne alternatywne fundusze inwestycyjne zostały zdefiniowane w u.f.i. pod pojęciem „unijnego AFI”. Zgodnie z art. 2 pkt 10b u.f.i.:

Natomiast na potrzeby u.f.i. za alternatywny fundusz inwestycyjny uznaje się fundusze inwestycyjne typu „specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty” oraz „fundusz inwestycyjny zamknięty” (art. 3 ust. 4 pkt 2 u.f.i.) oraz alternatywną spółkę inwestycyjną (art. 8a ust. 1 u.f.i.).

Mając powyższe na uwadze, fundusze zagraniczne oraz unijne AFI nie mieszczą się w zakresie pojęciowym „fundusze inwestycyjne, alternatywne fundusze inwestycyjne (…) w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT.

Uwzględniając powyższe, ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT mogą korzystać czynności zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. W konsekwencji, powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do funduszy mających siedzibę za granicą.

Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ww. ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (u.f.i.).

Zgodnie z art. 2 pkt 10a u.f.i.:

W myśl art. 3 ust. 1 u.f.i.:

Jak stanowi art. 3 ust. 3 u.f.i.:

Zgodnie z art. 3 ust. 4 u.f.i.:

Według art. 8a ust. 1 u.f.i.:

Stosownie do art. 8a ust. 2 u.f.i.:

W oparciu o treść art. 8a ust. 3 u.f.i.:

Na podstawie art. 8b ust. 1 u.f.i.:

W myśl art. 8b ust. 2 u.f.i.:

Zgodnie z art. 70a ust. 1 u.f.i.:

Stosownie do art. 70a ust. 2 u.f.i.:

Ponadto, w myśl art. 70e ust. 1 i 2 u.f.i.:

Stosownie do art. 70g ust. 1 u.f.i.:

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że na podstawie Umowy o świadczenie usług, która zawarta będzie z A S.A. w maju 2024 roku, będzie Pan świadczyć usługi na rzecz Spółki. Usługobiorca posiada status alternatywnej spółki inwestycyjnej w rozumieniu art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. W przypadku Usługobiorcy, jej zarządzającym w rozumieniu art. 8b ust. 2 ustawy o FI jest sama Spółka, prowadząca działalność jako tzw. wewnętrznie zarządzający ASI.

Zatem biorąc pod uwagę wyżej powołane przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych stwierdzić należy, że również przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku, dotycząca świadczenia opisanych usług będzie spełniona.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz wnioski płynące z powołanych powyżej przepisów jak również orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że opisane we wniosku czynności, które zamierza Pan świadczyć na rzecz Spółki – polegające na wyszukiwaniu i wskazywaniu Spółce potencjalnych projektów inwestycyjnych oraz przeprowadzaniu analizy projektów inwestycyjnych – będą mieściły się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy. W konsekwencji, będą podlegać zwolnieniu od podatku VAT na podstawie ww. artykułu.

Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).