Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 10 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.170.2024.3.AJB

Podleganie opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży udziałów w prawie własności działki oraz zwolnienie od podatku VAT dla ww. sprzedaży.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowne Panie,

stwierdzam, że stanowisko Pań w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 marca 2024 r. wpłynął Pań wniosek wspólny z 5 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży udziałów w prawie własności działki 1 oraz zwolnienia od podatku VAT dla ww. sprzedaży. Uzupełniły go Panie – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 3 czerwca 2024 r. (wpływ 10 czerwca 2024 r.) oraz z 1 lipca 2024 r. (wpływ 5 lipca 2024 r.).

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:

Z1

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

Z2

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu 28.06.2023 r. zmarł Pan … - małżonek Pani Z1 (dalej: Strona postępowania) oraz ojciec Z2 (dalej: Zainteresowana). W wyniku dziedziczenia po zmarłym … zarówno Strona postępowania jak i Zainteresowana (jedyni spadkobiercy testamentowi) nabyli w drodze spadku m.in. nieruchomość gruntową, dla której jest prowadzona księga wieczysta nr …, podzieloną na dwie działki ewidencyjne o nr 1 oraz o nr 2 o łącznej powierzchni 1,7145 ha.

Wyjaśnić należy, że nieruchomość gruntowa stała się własnością zmarłego …. w wyniku dziedziczenia po rodzicach (odpowiednio postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku z 27.09.1994 r. oraz 19.04.2011 r.), większej nieruchomości gruntowej wraz z siedliskiem o łącznej powierzchni 2,6253 ha. Przedstawiając podziały geodezyjne dotyczące nieruchomości gruntowej należy wskazać, co następuje.

Pierwotnie nieruchomość gruntowa składała się z jednej działki nr .... Następnie w 2004 r., jeszcze zanim … stał się jedynym właścicielem nieruchomości gruntowej, działka ... została podzielona na działkę 3 i 4 - ta druga działka została przeznaczona pod modernizację (poszerzenie) drogi lokalnej, graniczącej z nieruchomością gruntową i jest własnością m. ... Na precyzyjnie wydzielonym fragmencie działki 3 … wybudował budynek (zakończenie budowy i oddanie do użytkowania - 2009 r.), który przeznaczył na potrzeby prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej pod nazwą „…". … nie zaliczył budynku, ani nieruchomości, na której został on wzniesiony, do środków trwałych związanych z działalnością gospodarczą i w związku z tym nie amortyzował ich. Koszt budowy budynku hotelowego został sfinansowany w całości ze środków prywatnych …. Podatek VAT nie był odliczany od zakupów towarów i usług wykorzystywanych przy budowie hotelu. Sama budowa hotelu rozpoczęła się w 2006 r. zaś jej ukończenie i oddanie do użytkowania nastąpiło w 2009 r. Podkreślić przy tym należy, że zarówno budynek jak i nieruchomość gruntowa związane z prowadzoną przez ... działalnością hotelarską, były w czytelny sposób wyodrębnione od pozostałej części działki 3, tak, że nie mogło być wątpliwości co do tego, który fragment działki 3 jest wykorzystywany do działalności związanej z prowadzeniem hotelu. Funkcjonalne przeznaczenie części działki 3 na działalność związaną z prowadzeniem hotelu znalazło także odzwierciedlenie w dokonanym przez ... w 2012 r. podziale działki 3 na trzy nowe działki, tj. 1 - pokrywającej się dokładnie z tą częścią nieruchomości gruntowej, która była wykorzystywana przez ... do celów związanych z prowadzeniem hotelu; 2 - na której znajdują się budynki siedliskowe; a także działkę 5 - niemającej znaczenia dla niniejszej sprawy.

Tak więc, podział nieruchomości gruntowej i wydzielenie z niej m.in. działki 1 był podziałem funkcjonalnym, tzn. dokonanym w celu ewidencyjnego wydzielenia działek służących różnym celom, tzn.:

-działka 1 była związana z prowadzoną przez Pana ... działalnością hotelarską;

-działka 2, przeznaczona dla celów prywatnych, na której zabudowanej części znajdowały się m.in. budynki siedliskowe, tzn. dom jednorodzinny wraz z zabudowaniami i infrastrukturą wykorzystywanymi na potrzeby osobiste Strony postępowania, Zainteresowanej, a także ... przed jego śmiercią. Część niezabudowana działki 2 także wykorzystywana jest obecnie dla celów prywatnych domowników.

Po śmierci ... prowadzone przez niego przedsiębiorstwo stało się przedsiębiorstwem w spadku, zaś zarządcą sukcesyjnym została ustanowiona Strona postępowania - Pani Z1. Data ustanowienia zarządcy sukcesyjnego to 18.07.2023 r., zaś obecna nazwa przedsiębiorstwa to „...”. Przedsiębiorstwo w spadku kontynuuje działalność hotelarską na działce 1.

W interpretacji indywidualnej z 20.02.2024 r. nr 0114-KDIP1-1.4012.720.2023.2.AWY wydanej na wspólny wniosek Strony postępowania oraz Zainteresowanej (dalej Strona postępowania oraz Zainteresowana określane będą również łącznie jako: Sprzedające) zostały poddane analizie skutki podatkowe na gruncie podatku VAT sprzedaży niezabudowanej działki wydzielonej na skutek podziału działki 2 (dalej: nowopowstała działka). Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził w ww. interpretacji, że sprzedaż zainteresowanemu podmiotowi, np. przedsiębiorcy prowadzącemu działalność deweloperską, nowopowstałej działki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT: „Analiza sprawy w kontekście powołanych przepisów oraz wyroków TSUE prowadzi do wniosku, że sprzedaż nowopowstałej działki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest przesłanek, aby w związku z tą transakcją uznać Panie za podatników tego podatku.”

Strona postępowania oraz Zainteresowana planują w przyszłości sprzedać zabudowaną budynkiem, w którym była do momentu jej wygaszenia prowadzona działalność hotelarska przez przedsiębiorstwo w spadku, działkę 1 zainteresowanemu podmiotowi, np. przedsiębiorcy prowadzącemu działalność deweloperską.

Przed sprzedażą działki 1 zostanie formalnie zakończona prowadzona na jej obszarze działalność hotelarska przez przedsiębiorstwo w spadku. Jednocześnie przed tą sprzedażą nastąpi zaprzestanie przez przedsiębiorstwo w spadku wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, ewentualnie dojdzie do wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego.

Strona postępowania oraz Zainteresowana nie mają odpowiedniej wiedzy na temat sprzedaży nieruchomości, gdyż nie zajmują się zawodowo bądź w sposób częstotliwy tego rodzaju działalnością. Zamierzają skorzystać z usług pośrednika w obrocie nieruchomościami przy sprzedaży działki 1. Strona postępowania oraz Zainteresowana nie planują ponoszenia jakiś ponad standardowych działań zmierzających do sprzedaży działki 1. Zamierzają podejmować zwykłe czynności, które podejmują osoby w celu sfinalizowania transakcji sprzedaży ich prywatnego majątku, a więc będą spotykały się z potencjalnymi zainteresowanymi, kontaktowały z pośrednikiem obrotu nieruchomościami oraz zawrą umowę bądź umowę przedwstępną oraz sprzedaży.

Można tym samym stwierdzić, że nie będą dokonywane przez Sprzedające jakieś dodatkowe czynności, które charakterem pokrywałyby się z czynnościami podejmowanymi przez osoby zawodowo trudniącymi się zakupem nieruchomości gruntowych, ich przygotowaniem do sprzedaży i późniejszą sprzedażą (uzbrojenie, wybudowanie dróg, przeprowadzenie akcji marketingowej, etc.).

Dodać należy, że nie jest znany obecnie potencjalny nabywca działki 1. W ramach umowy przedwstępnej Sprzedające nie będą udzielały żadnych pełnomocnictw/umocowań dla kupujących bądź innych podmiotów, aby działali oni w ich imieniu.

W piśmie z 3 czerwca 2024 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku wskazano, że opis stanu faktycznego został złożony już w pierwotnym wniosku o indywidualną interpretację podatkową dotyczącą sprzedaży działki nr 1. Jednak w związku z odpowiedziami na pytania nr 15, 19, 20 nieznacznie zmieniło się stanowisko Strony postępowania i Zainteresowanej w zakresie opisu stanu faktycznego. Zmiana dotyczy dwóch aspektów:

1.W okresie pomiędzy wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego, a sprzedażą nieruchomości Strona postępowania i Zainteresowana planują przeznaczyć działkę nr 1 osobom trzecim na zasadzie odpłatnej dzierżawy (np. biuro sprzedaży i zaplecze budowy projektowanego osiedla wielorodzinnego).

2.W związku z koniecznością podpisania umowy przedwstępnej warunkowej sprzedaży (warunkiem jest uzyskanie przez potencjalnego kupującego pozwolenia na budowę budynków mieszkalnych wielorodzinnych) oraz czasochłonnością procesu inwestycyjnego koniecznym stanie się uzyskanie w trakcie trwania tej umowy (a więc przed podpisaniem umowy przyrzeczonej sprzedaży) przez Stronę postępowania i Zainteresowaną pozwolenia na rozbiórkę i dokonania wyburzenia budynku hotelu. Czynności tych dokona potencjalny kupujący w ramach udzielonego przez Stronę postępowania i Zainteresowaną pełnomocnictwa do działania w ich imieniu. Koszty związane z tymi czynnościami będą zawarte w cenie transakcyjnej kupna-sprzedaży przedmiotowej nieruchomości.

Pozostała część opisu stanu faktycznego nie ulega zmianie, a co za tym idzie stanowisko Strony postępowania w zakresie opodatkowania potencjalnej transakcji sprzedaży działki nr 1 pozostaje bez zmian.

Ponadto, wskazano:

1.Spadkodawca prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą był zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.

2.Strona postępowania nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Strona postępowania jest zarządcą sukcesyjnym nad działalnością po Spadkodawcy.

3.Strona postępowania nie prowadziła i nie prowadzi działalności gospodarczej.

4.Na pytanie o treści:„Czy Pani Z2 jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym?” podano, że Zainteresowana nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.

5.Na pytanie o treści „Czy Pani Z2 prowadziła/prowadzi działalność gospodarczą? Jeżeli tak, to (…)” odpowiedziano, że Zainteresowana nie prowadziła i nie prowadzi działalności gospodarczej.

6.Na pytanie o treści „W jakiej wysokości przysługiwały Pani udziały w zabudowanej działce nr 1 z momentem otrzymania spadku?” wskazano, że do momentu nabycia spadku Strona nie była współwłaścicielem przedmiotowej nieruchomości. Stronie postępowania przysługiwały udziały w działce nr 1 w wysokości 50%, ale dopiero z chwilą nabycia spadku.

7.Na pytanie o treści „W jakiej wysokości przysługiwały Pani Z2 udziały w zabudowanej działce nr 1 z momentem otrzymania spadku?” podano, że do momentu nabycia spadku Strona nie była współwłaścicielem przedmiotowej nieruchomości. Stronie postępowania przysługiwały udziały w działce nr 1 w wysokości 50%, ale dopiero z chwilą nabycia spadku.

8.Na pytanie o treści „Czy doszło do działu spadku? Jeżeli tak, to w jakiej wysokości Pani oraz Pani Z2 otrzymały prawa do zabudowanej działki nr 1 wskutek działu spadku?” wskazano, że Strona postępowania i Zainteresowana nie przeprowadziły, ani nie planują przeprowadzenia działu spadku przed sprzedażą działki nr 1.

9.Na pytanie o treści „W jakiej wysokości będą przysługiwały Pani udziały w zabudowanej działce nr 1 na moment planowanej transakcji sprzedaży?” odpowiedziano, że udział będzie wynosił tyle samo, co w dacie nabycia spadku.

10.Na pytanie o treści „W jakiej wysokości będą przysługiwały Pani Z2 udziały w zabudowanej działce nr 1 na moment planowanej transakcji sprzedaży” wskazano, że udział będzie wynosił tyle samo, co w dacie nabycia spadku.

11.Na pytanie o treści: „Kiedy zostanie formalnie zakończona działalność hotelarska przez przedsiębiorstwo spadku?” podano, że zarząd sukcesyjny nad przedsiębiorstwem wygaśnie z upływem dwóch lat od daty śmierci przedsiębiorcy, tj. 28 czerwca 2025 r. Jednak ze względu na przyszły charakter opisywanych zdarzeń Strona postępowania będąca jednocześnie zarządcą sukcesyjnym nie wyklucza konieczności sądownego przedłużenia zarządu sukcesyjnego o okres nie dłuższy niż przewidziany przepisami prawa.

12.W momencie zakończenia prowadzenia działalności gospodarczej sporządzony zostanie spis z natury towarów.

13.Od towarów objętych spisem z natury rozliczony zostanie podatek VAT.

14.Strona postępowania i Zainteresowana planują sprzedaż działki nr 1 w okresie 12 miesięcy od dnia zakończenia prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwo w spadku, tj. zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego. Jednak ze względu na przyszły charakter opisywanych zdarzeń oraz skomplikowany proces uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę przez potencjalnego kupującego Strona postępowania nie jest w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy do sprzedaży ww. działki dojdzie w ciągu 12 miesięcy od zakończenia prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwo w spadku.

Na pytania o treści:

15.„W jaki sposób będzie wykorzystywana przez Panią zabudowana działka nr 1 od momentu zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu przez przedsiębiorstwo w spadku albo wystąpienia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego do momentu planowanej sprzedaży?

16.W jaki sposób będzie wykorzystywana przez Panią Z2 zabudowana działka nr 1 od zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu przez przedsiębiorstwo w spadku albo wystąpienia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego do momentu planowanej sprzedaży?”

wskazano, że w okresie pomiędzy wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego, a sprzedażą nieruchomości Strona postępowania i Zainteresowana planują przeznaczyć działkę nr 1 osobom trzecim na zasadzie odpłatnej dzierżawy (np. biuro sprzedaży i zaplecze budowy projektowanego osiedla wielorodzinnego).

17.Po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego zarówno Strona postępowania, jak i Zainteresowana nie planują kontynuacji działalności gospodarczej związanej z przejętym przedsiębiorstwem.

18.Strona postępowania i Zainteresowana nie planują prowadzenia działalności gospodarczej wspólnie lub oddzielnie po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego.

19.W okresie pomiędzy wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego, a sprzedażą nieruchomości Strona postępowania i Zainteresowana planują odpłatnie wydzierżawić działkę nr 1 osobom trzecim, w tym potencjalnemu kupującemu na cele związane z biurem sprzedaży i zapleczem budowlanym projektowanego osiedla wielorodzinnego. Ze względu na przyszły charakter zdarzenia nie są obecnie znane data rozpoczęcia, forma, okres czasu i cena dzierżawy działki nr 1. Można jednak zakładać, że będzie ona powiązana z okresem trwania umowy przedwstępnej warunkowej sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, a więc dzierżawa nastąpi na okres co najmniej 6 miesięcy.

20.Od momentu zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu przez przedsiębiorstwo w spadku albo wystąpienia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego do momentu planowanej sprzedaży nie będą ponoszone nakłady lub dokonywane działania, które zwiększyłyby wartość bądź atrakcyjność przedmiotowej nieruchomości przez Strony tego postępowania. Jednocześnie Strona postępowania spodziewa się, że w trakcie trwania umowy przedwstępnej sprzedaży, a więc jeszcze przed ostateczną sprzedażą nieruchomości, potencjalny kupujący rozpocznie starania o uzyskania pozwolenia na rozbiórkę budynku hotelowego na podstawie udzielonego mu przez Stronę postępowania i Zainteresowaną pełnomocnictwa do działania w imieniu i na rzecz Strony postępowania i Zainteresowanej, a także dokona w ramach ceny transakcyjnej kupna-sprzedaży działki wyburzenia budynku hotelu. Decyzja o pozwoleniu na rozbiórkę budynku hotelowego może być wydana wyłącznie na rzecz właściciela nieruchomości, którym w trakcie trwania umowy przedwstępnej warunkowej kupna- sprzedaży nadal będą Strona postępowania i Zainteresowana. Uzyskanie takiej decyzji i wyburzenie budynku hotelu jest warunkiem uzyskania pozwolenia na budowę projektowanej nowej zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej. Taką kolejność załatwiania spraw związanych ze sprzedażą wymusza na Stronie postępowania i Zainteresowanej złożony i czasochłonny proces inwestycyjny związany z uzyskaniem pozwolenia na budowę przez kupującego, co jest warunkiem zawarcia umowy przyrzeczonej sprzedaży.

21.Według wiedzy Strony postępowania Spadkodawcy nie przysługiwało takie prawo, ponieważ wybudował on budynek z przeznaczeniem na hotel ze środków własnych jeszcze przed założeniem działalności gospodarczej na potrzeby prowadzenia hotelu.

22.Od momentu wybudowania hotel nie był wykorzystywany do czynności zwolnionych z podatku VAT.

23.Od momentu nabycia przez przedsiębiorstwo w spadku hotel nie był/nie jest wykorzystywany do czynności zwolnionych z podatku VAT.

24.Budynek hotelu jest murowaną konstrukcją z fundamentem i dachem, która według przepisów prawa budowlanego wymagała uzyskania pozwolenia na budowę i pozwolenia na użytkowanie, a więc stanowi budynek/budowlę w rozumieniu przytoczonych przepisów.

25.Pierwsze zasiedlenie budynku nastąpiło w kwietniu 2009 roku.

26.Od momentu zakończenia budowy hotelu i rozpoczęcia jego użytkowania do chwili obecnej nie zostały poniesione wydatki stanowiące co najmniej 30% wartości początkowej ww. budynku. Strona postępowania nie ma dalszych planów inwestycyjnych związanych z ulepszeniem budynku.

27.Na pytanie treści „Czy posiada Pani również inne nieruchomości (działki), oprócz wskazanych we wniosku? Jeśli tak, proszę podać ile nieruchomości (działek), jakiego rodzaju Pani posiada i wskazać odrębnie dla każdej z tych nieruchomości (działek):

a)kiedy (data), w jaki sposób i w jakim celu nabyła Pani nieruchomość (działkę)?

b)w jaki sposób wykorzystywała i wykorzystuje Pani tę nieruchomość (działkę)?

c)czy nieruchomość (działka) jest niezabudowana czy zabudowana? Jeśli jest zabudowana – czy zabudowa ma charakter mieszkalny czy użytkowy?

d)czy zamierza Pani sprzedać nieruchomość (działki)?”

udzielono odpowiedzi, że: Strona postępowania prócz omawianej działki 1 jest współwłaścicielem:

-sąsiedniej działki 2 stanowiącej siedlisko Strony postępowania nabytej na tej samej zasadzie w drodze spadku po tym samym Spadkodawcy, co działka 1 i wykorzystywanej na cele prywatne. Strona postępowania i Zainteresowana planują sprzedać wraz z działką nr 1 (w ramach tej samej transakcji) również część niezabudowaną działki nr 2,

-działek budowlanych o nr … zarejestrowanych w księdze wieczystej nr … nabytych przez Stronę postępowania wspólnie ze Spadkodawcą (po 50% udziałów nabytych na zasadzie wspólnoty majątkowej małżeńskiej) przed jego śmiercią celem pasywnej lokaty kapitału. Zakup działek odbył się 9 grudnia 2020 roku. Zakup udziału w ww. nieruchomości był jednym nabyciem nieruchomości przez Stronę postępowania w drodze kupna. W drodze spadku po Spadkodawcy Strona postępowania nabyła kolejne 25% udziałów ww. działek i w obecnej chwili łącznie posiada 75% udziałów w ww. nieruchomościach. Działki są niezabudowane, w chwili obecnej stanowią nieużytek, a w planie zagospodarowania przestrzennego stanowią działki budowlane. Strona nie planuje żadnych nakładów inwestycyjnych, czy prowadzenia działań zmierzających do zwiększenia ich wartości. Strona postępowania nie ma obecnie planów związanych ze sprzedażą ww. działek jednak nie jest w stanie wykluczyć, że nastąpi to w przyszłości.

28.Na pytanie o treści „Czy Pani Z2 posiada również inne nieruchomości (działki), oprócz wskazanych we wniosku? Jeśli tak, proszę podać ile nieruchomości (działek), jakiego rodzaju posiada i wskazać odrębnie dla każdej z tych nieruchomości (działek):

a)kiedy (data), w jaki sposób i w jakim celu nabyła nieruchomość (działkę)?

b)w jaki sposób wykorzystywała i wykorzystuje tę nieruchomość (działkę)?

c)czy nieruchomość (działka) jest niezabudowana czy zabudowana? Jeśli jest zabudowana – czy zabudowa ma charakter mieszkalny czy użytkowy?

d)czy zamierza sprzedać nieruchomość (działki)?”

wskazano, że: Zainteresowana prócz omawianej działki 1 jest współwłaścicielem:

-sąsiedniej działki 2 stanowiącej siedlisko Strony postępowania nabytej na tej samej zasadzie w drodze spadku po tym samym Spadkodawcy, co działka 1 i wykorzystywanej na cele prywatne. Strona postępowania i Zainteresowana planują sprzedać wraz z działką nr 1 (w ramach tej samej transakcji) również część niezabudowaną działki nr 2,

-działek budowlanych o nr … zarejestrowanych w księdze wieczystej nr … nabytych przez Zainteresowaną w drodze spadku po Spadkodawcy. Zainteresowana w chwili obecnej posiada 25% udziałów ww. nieruchomości. Działki są niezabudowane, w chwili obecnej stanowią nieużytek, a w planie zagospodarowania przestrzennego stanowią działki budowlane. Strona nie planuje żadnych nakładów inwestycyjnych, czy prowadzenia działań zmierzających do zwiększenia ich wartości. Zainteresowana nie ma obecnie planów związanych ze sprzedażą ww. działek jednak nie jest w stanie wykluczyć, że nastąpi to w przyszłości. Zainteresowana oprócz nabycia ww. nieruchomości w wyniku spadkobrania nigdy nie kupowała, ani nie sprzedawała żadnych innych nieruchomości.

W piśmie z 1 lipca 2024 stanowiącym uzupełnienie wniosku wskazano, że rozbiórka budynku hotelu rozpocznie się nie wcześniej, niż po zawarciu umowy przedwstępnej warunkowej kupna-sprzedaży. Strona postępowania spodziewa się, że w trakcie trwania umowy przedwstępnej kupna-sprzedaży, a więc jeszcze przed ostateczną sprzedażą nieruchomości, potencjalny Kupujący działając w imieniu i na rzecz Strony postępowania i Zainteresowanej jako ich pełnomocnik rozpocznie starania o uzyskania pozwolenia na rozbiórkę budynku hotelowego, a po jego uzyskaniu dokona rozbiórki tego budynku. Uzyskanie nowego pozwolenia na budowę osiedla wielorodzinnego jest niemożliwe bez wcześniejszej rozbiórki budynku hotelowego. Pozwolenie na budowę wspomnianej zabudowy wielorodzinnej jest z kolei warunkiem zawarcia umowy przyrzeczonej sprzedaży działki 1.

Po zawarciu umowy przedwstępnej warunkowej kupna-sprzedaży Kupujący może uzyskać pozwolenie na rozbiórkę tylko na podstawie udzielonego mu przez Stronę postępowania i Zainteresowaną pełnomocnictwa do działania w imieniu i na rzecz Strony postępowania i Zainteresowanej. Decyzja o pozwoleniu na rozbiórkę budynku hotelowego może być wydana wyłącznie na rzecz właściciela nieruchomości, którym w trakcie trwania umowy przedwstępnej warunkowej kupna-sprzedaży nadal będą Strona postępowania i Zainteresowana.

Kupujący może uzyskać pozwolenie na budowę projektowanej nowej zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej dopiero po wyburzeniu budynku hotelu i wykreśleniu go z map geodezyjnych. Tym samym rozbiórka budynku hotelu zakończy się przed zawarciem umowy przyrzeczonej sprzedaży działki nr 1.

Rozbiórka zostanie sfinansowana przez Kupującego i rozliczona w ramach ceny transakcyjnej kupna-sprzedaży działki nr 1. Można więc założyć, że cena sprzedaży działki 1 zostanie obniżona o koszty związane z rozbiórką budynku hotelowego, a więc docelowo koszty związane z rozbiórką poniosą Strona postępowania i Zainteresowana.

Rozbiórka odbędzie się przed zawarciem umowy przyrzeczonej sprzedaży działki nr 1. W tym czasie właścicielami działki będą nadal Strony postępowania i Zainteresowana. Decyzja o pozwoleniu na rozbiórkę zostanie zatem wydana na Sprzedającego, a więc na Stronę postępowania i Zainteresowaną.

Na dzień sprzedaży działka nr 1 będzie działką niezabudowaną.

W dniu sprzedaży działki nr 1 będzie ona przeznaczona w planie miejscowym zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną.

Na pytanie o treści „Czy na dzień planowanej sprzedaży zostanie wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla ww. działki?” wskazano, że nie, gdyż na obszarze na którym położone są przedmiotowe nieruchomości obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego, który jasno określa przeznaczenie tego terenu. Nie ma więc konieczne uzyskania decyzji o warunkach zabudowy.

Strona postępowania i Zainteresowana udzielą Kupującemu pełnomocnictwa do rozbiórki istniejącego budynku hotelu.

Kupujący do momentu zawarcia umowy przyrzeczonej sprzedaży działki 1 złoży wniosek o pozwolenia na rozbiórkę, rozbierze istniejący budynek hotelu.

Obu czynności dokona w imieniu i na rzecz Strony postępowania i Zainteresowanej i na ich koszt.

Koszt rozbiórki istniejącego budynku hotelu poniosą Sprzedające, jak opisano to w odpowiedzi na pytanie nr 3.

Koszty pozostałych działań związanych z przygotowaniem działki nr 1 do uzyskania pozwolenia na budowę projektowanej zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej poniesie Kupujący działając na podstawie udzielonego mu pełnomocnictwa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Strona postępowania i Zainteresowana udzielą Kupującemu pełnomocnictwa na dysponowanie działką nr 1 na cele budowlane w ramach zawarcia umowy przedwstępnej warunkowej kupna-sprzedaży. W ramach uzyskanego pełnomocnictwa do dysponowania nieruchomością Kupujący dokona wszelkich uzgodnień związanych z inwestycją oraz uzyska pozwolenie na budowę. Wszelkie te czynności Kupujący dokona w imieniu własnym i na swój koszt. 

Pytania

1.Czy planowana sprzedaż zabudowanej działki 1 będzie podlegała opodatkowaniu VAT?

2.Czy w przypadku, gdy sprzedaż zabudowanej działki 1 będzie podlegała opodatkowaniu VAT to czy będzie miało do niej zastosowanie zwolnienie z tego podatku?

Stanowisko Zainteresowanych w sprawie

W zakresie pytania 1

W opinii Strony postępowania oraz Zainteresowanej (dalej zwane łącznie także: „Wnioskodawczynie”), sprzedaż przez nie działki 1 nie będzie podlegała podatkowi VAT.

Przemawiają za tym następujące argumenty:

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy VAT, podatnikami są m.in. osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, której definicję zawiera ust. 2 tego artykułu. Zgodnie z tą definicją: „działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych."

Analizując z perspektywy ww. przepisu, czy Wnioskodawczynie będą spełniały kryteria świadczące o posiadaniu przez nie statusu podatnika w związku z realizacją planowanej transakcji, należy udzielić odpowiedzi przeczącej.

Przede wszystkim należy zaznaczyć, że Wnioskodawczynie nie prowadzą działalności handlowej, o jakiej jest mowa w cytowanym przepisie. Sposób nabycia przez Wnioskodawczynie zabudowanej działki 1, świadczy o tym, że należy ona do majątku osobistego, prywatnego Wnioskodawczyń. Wspomniana nieruchomość wchodziła w skład otrzymanego przez Wnioskodawczynie spadku. Tym samym, nie może być mowy o potraktowaniu planowanej sprzedaży na równi z działalnością handlowców. Handlowiec bowiem najpierw kupuje, a następnie dokonuje sprzedaży towarów. W rozważanym przypadku nie dojdzie do takiej sekwencji czynności, gdyż Wnioskodawczynie nie kupiły nigdy nieruchomości, która będzie podlegała sprzedaży.

Jednocześnie podkreślić należy, że Wnioskodawczynie nie podejmują obecnie i nie planują podejmować w przyszłości aktywnych działań, które odpowiadałyby swoim charakterem działaniom podejmowany przez profesjonalistów działających na rynku nieruchomości. Wnioskodawczynie nie posiadają specjalistycznej wiedzy i doświadczenia w przedmiocie sprzedaży nieruchomości (tzn. nie posiadają wykształcenia w tym zakresie, nie odbyły specjalistycznych kursów ani nie zajmowały się zawodowo czynnościami związanymi ze sprzedażą nieruchomości). Całą sprzedażą ma się zająć pośrednik obrotu nieruchomościami. Wnioskodawczynie nie będą przeprowadzały działań marketingowych, które miałyby na celu znalezienie potencjalnych zainteresowanych nabyciem zabudowanej działki 1.

Dlatego też Wnioskodawczynie uważają, że planowana przez nie sprzedaż nie będzie nosiła cech zorganizowanych działań, typowych dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Z orzecznictwa wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności, do których należy m.in. sprzedaż składników majątku osobistego, nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Jak bowiem wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych, Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jak również indywidualnych interpretacji, decydującym czynnikiem, który każę zakwalifikować sprzedaż do działalności gospodarczej z art. 15 ust. 2 ustawy VAT, jest zaangażowanie sprzedającego w proces sprzedaży, które byłoby porównywalne do stopnia zaangażowania, właściwego dla profesjonalistów, którzy zawodowo zajmują się sprzedażą danego typu dóbr bądź usług. Analizując sprawę z tej perspektywy, Wnioskodawczynie nie powinni być traktowane jak podatnicy podatku VAT z tytułu realizacji w przyszłości sprzedaży zabudowanej działki 1. Stąd też jej sprzedaż nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż nie zostanie dokonana przez podatnika/ów tego podatku.

Należy zauważyć także, że ani zmarły …, ani tym bardziej Sprzedające, nie odliczyli podatku VAT od zakupów związanych z budową na działce 1 budynku przeznaczonego na hotel. Budowa budynku - co zostało podkreślone w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego - została sfinansowana ze środków prywatnych. Po zaprzestaniu prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwo w spadku działka 1 wraz z wybudowanym na niej hotelem będą traktowane analogicznie jak pozostały majątek osobisty Wnioskodawczyń, który nie jest związany z działalnością komercyjną (gospodarczą).

Wszystkie przywołane wyżej argumenty potwierdzają, że sprzedaż przez Wnioskodawczynie zabudowanej działki 1 nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

W zakresie pytania 2

W przypadku, gdy sprzedaż zabudowanej działki 1 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT to wówczas będzie miało do niej zastosowanie zwolnienie z podatku VAT.

Na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy VAT w przypadku dostawy budynku do podstawy opodatkowania dolicza się wartość gruntu, na którym jest ten budynek usytuowany. Tym samym grunt dzieli zasady opodatkowania, jakie ustawa VAT przewiduje dla budynku.

W niniejszej sprawie budynek - hotel został oddany do użytkowania w 2009 r. i od tego roku był użytkowany. W 2009 r. wystąpiło więc pierwsze zasiedlenie budynku w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy VAT. Ma to znaczenie przy ocenie możliwości zastosowania zwolnienia z podatku VAT dostawy tego budynku wraz z gruntem. Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT zwalnia się z podatku VAT dostawę budynków, z wyjątkiem: gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, albo pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku upłynął okres krótszy niż 2 lata.

W niniejszej sprawie dostawa będzie dokonywana po pierwszym zasiedleniu budynku, zaś pomiędzy pierwszym zasiedlenie a planowaną dostawą upłynie bez wątpienia okres dłuższy aniżeli 2 lata. Stąd też ww. zwolnienie będzie miało zastosowane w niniejszej sprawie i w konsekwencji sprzedaż zabudowanej działki 1 będzie podlegała zwolnieniu z podatku VAT.

Z kolei w uzupełnieniu wniosku z 1 lipca 2024 r. Sprzedające wskazały, że stanowisko uległo zmianie z powodu aspektów, których wcześniej nie brały one pod uwagę. Jak zauważono już w pierwotnym wniosku, Sprzedające nie mają odpowiedniej wiedzy na temat sprzedaży nieruchomości i nie zajmują się tym zawodowo.

Zmianie uległy następujące fakty:

-Sprzedające będą musiały udzielić Kupującemu pełnomocnictw w ramach umowy przedwstępnej warunkowej kupna-sprzedaży,

-Sprzedające planują wydzierżawić odpłatnie teren działki nr 1 po zakończeniu zarządu sukcesyjnego nad przedsiębiorstwem w spadku prowadzonym w istniejącym budynku hotelu.

Wszelkie pełnomocnictwa opisane w odpowiedziach będą udzielone Kupującemu po podpisaniu umowy przedwstępnej warunkowej kupna-sprzedaży. W przedmiotowym przypadku potencjalnemu Kupującemu będą udzielone dwa pełnomocnictwa:

1.Pełnomocnictwo do działania w imieniu i na rzecz Sprzedających udzielone Kupującemu do działania w zakresie uzyskania pozwolenia na rozbiórkę budynku hotelowego. Kupujący w tym wypadku będzie reprezentował i działał w imieniu i na rzecz Sprzedających.

2.Pełnomocnictwo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane udzielone przez Sprzedające na rzecz Kupującego w celu umożliwienia Kupującemu uzyskania bezpośrednio na niego decyzji o pozwoleniu na budowę projektowanego osiedla wielorodzinnego. Na podstawie tego pełnomocnictwa Kupujący dokona wszelkich czynności związanych z przygotowaniem działki nr 1 do budowy planowanych zabudowań wielorodzinnych.

Kupujący poniesie też całkowity koszt ww. czynności w tym także koszty uzbrojenia, czy przebudowy sieci mediów. Udzielenie tych pełnomocnictw jest niezbędne, gdyż potencjalna umowa przyrzeczona sprzedaży działki nr 1 będzie zawarta pod warunkiem uzyskania pozwolenia na budowę osiedla wielorodzinnego. Aby jednak uzyskać decyzję o pozwoleniu na budowę niezbędne będzie wcześniejsze uzyskanie decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę i dokonanie samej rozbiórki budynku hotelowego. Decyzja o pozwoleniu na rozbiórkę może być wydana wyłącznie na aktualnego właściciela nieruchomości, a w tym przypadku będą to Sprzedające. Ponieważ Sprzedające nie specjalizują się w procesach inwestycyjnych związanych z rozbiórkami, uzyskanie stosowanych pozwoleń i przeprowadzenie procesu rozbiórki budynku zlecą Kupującemu. Rozliczenie tych czynności zostanie dokonane przy okazji ustalania ceny sprzedaży nieruchomości, a więc wynegocjowana cena sprzedaży działki 1 pomniejszona zostanie o koszt dokonania rozbiórki budynku hotelowego przez Kupującego.

Udzielenie przez Sprzedające opisanych w odpowiedziach pełnomocnictw oraz działania, które podejmie Kupujący celem uzyskania pozwolenia na budowę realizowane będą jeszcze przed zawarciem umowy przyrzeczonej sprzedaży ze względu na konieczność ustalenia do czasu zawarcia ww. umowy, czy planowana zabudowa wielorodzinna uzyska akceptację urzędu, a więc zostanie potwierdzona otrzymaniem decyzji o pozwoleniu na budowę.

Sprzedające nie będą zatem mogły w okresie trwania umowy zarządzać terenem działki w sposób dowolny. Możliwość ww. zarządzania ograniczy się do zapisów umowy przedwstępnej warunkowej kupna-sprzedaży, tj. udzielenia opisanych w odpowiedziach pełnomocnictw i zlecenia przeprowadzenia procesu rozbiórkowego budynku hotelu.

Należy zaznaczyć też, że cały proces związany ze sprzedażą działki nr 1 (tj. zawarcie umowy przedwstępnej warunkowej, udzielenie pełnomocnictw do wniosku o rozbiórkę istniejącego budynku hotelu i do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz zawarcie umowy przyrzeczonej sprzedaży) jest procesem jednorazowym i wymuszonym przez okoliczności, w jakich działka nr 1 jest sprzedawana. Kupującym będzie podmiot prowadzący profesjonalną działalność deweloperską, który wymaga zastosowania ww. procesu.

W opinii Sprzedających udzielone przez Nie pełnomocnictwa nie stanowią ponad standardowych działań zmierzających do sprzedaży działki 1 i nie mają znamion działalności gospodarczej. Nie wskazują zatem, aby sprzedaż ww. działki powinna zostać opodatkowana VAT.

W czasie pomiędzy zakończeniem zarządu sukcesyjnego działalności hotelarskiej prowadzonej w istniejącym budynku hotelu, a zawarciem umowy przyrzeczonej sprzedaży Sprzedające planują dodatkowo wydzierżawić działkę nr 1 Kupującemu w celu otwarcia na jej terenie biura sprzedaży mieszkań oraz zaplecza budowy. Dzierżawa stanowi świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej, zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT. Działka nr 1 nie jest gruntem rolnym, a więc nie może korzystać ze zwolnienia z podatku VAT w zakresie dzierżawy. W opinii Sprzedających odpłatna dzierżawa terenu działki 1 Kupującemu przed terminem zawarcia umowy przyrzeczonej sprzedaży sprawia, że sprzedaż ta będzie podlegała opodatkowaniu VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiły Panie we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2) eksport towarów;

3) import towarów na terytorium kraju;

4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (…).

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy o VAT:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

a)określone udziały w nieruchomości,

b)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,

c)udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm., dalej: Kodeks cywilny):

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Współwłasność nie cechuje się fizycznym rozgraniczeniem własności w określonej rzeczy. Nie można przypisać jej określonego fizycznego składnika w rzeczy wspólnej.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Jak stanowi art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

Zgodnie z art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu

W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest zgodnie z art. 198 Kodeksu cywilnego, że:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział. Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

Z kolei przepisy ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 170), zwaną dalej „ustawą o zarządzie sukcesyjnym”, wprowadziły specyficzny rodzaj podatnika, jaki stanowi przedsiębiorstwo w spadku.

Ponadto przepisy ustawy o zarządzie sukcesyjnym wprowadziły także zmiany m.in. w ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz w ustawie o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Przedsiębiorstwo w spadku obejmuje składniki niematerialne i materialne, przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, stanowiące mienie przedsiębiorcy w chwili jego śmierci.

W myśl art. 2 ust. 2 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Jeżeli w chwili śmierci przedsiębiorcy przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740) stanowiło w całości mienie przedsiębiorcy i jego małżonka, przedsiębiorstwo w spadku obejmuje całe to przedsiębiorstwo.

Przepis art. 2 ust. 3 ustawy o zarządzie sukcesyjnym wskazuje, że:

Przedsiębiorstwo w spadku obejmuje także składniki niematerialne i materialne, przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej, nabyte przez zarządcę sukcesyjnego albo na podstawie czynności, o których mowa w art. 13, w okresie od chwili śmierci przedsiębiorcy do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego albo wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego.

Jak stanowi art. 3 ww. ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Właścicielem przedsiębiorstwa w spadku w rozumieniu ustawy jest:

1)osoba, która zgodnie z prawomocnym postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia albo europejskim poświadczeniem spadkowym, nabyła składniki niematerialne i materialne, o których mowa w art. 2 ust. 1, na podstawie powołania do spadku z ustawy albo testamentu albo nabyła przedsiębiorstwo albo udział w przedsiębiorstwie na podstawie zapisu windykacyjnego;

2)małżonek przedsiębiorcy w przypadku, o którym mowa w art. 2 ust. 2, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku;

3)osoba, która nabyła przedsiębiorstwo w spadku albo udział w przedsiębiorstwie w spadku bezpośrednio od osoby, o której mowa w pkt 1 lub 2, w tym osoba prawna albo jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, do której wniesiono przedsiębiorstwo tytułem wkładu – w przypadku gdy po śmierci przedsiębiorcy nastąpiło zbycie tego przedsiębiorstwa albo udziału w tym przedsiębiorstwie.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Przedsiębiorca może powołać zarządcę sukcesyjnego w ten sposób, że:

1) wskaże określoną osobę do pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego albo

2) zastrzeże, że z chwilą jego śmierci wskazany prokurent stanie się zarządcą sukcesyjnym.

Przepis art. 9 ust. 2 ustawy o zarządzie sukcesyjnym stanowi, że:

Powołanie zarządcy sukcesyjnego przez przedsiębiorcę oraz wyrażenie zgody osoby powołanej na zarządcę sukcesyjnego na pełnienie tej funkcji w przypadkach, o których mowa w ust. 1, wymagają zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Jeżeli zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony z chwilą śmierci przedsiębiorcy, po śmierci przedsiębiorcy zarządcę sukcesyjnego może powołać:

1)małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, lub

2)spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek, albo

3)spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek, albo zapisobierca windykacyjny, który przyjął zapis windykacyjny, jeżeli zgodnie z ogłoszonym testamentem przysługuje mu udział w przedsiębiorstwie w spadku.

Zgodnie z art. 12 ust. 10 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Uprawnienie do powołania zarządcy sukcesyjnego wygasa z upływem dwóch miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy. Jeżeli akt zgonu przedsiębiorcy nie zawiera daty zgonu albo chwila śmierci przedsiębiorcy została oznaczona w postanowieniu stwierdzającym zgon, termin ten biegnie od dnia znalezienia zwłok przedsiębiorcy albo uprawomocnienia się postanowienia stwierdzającego zgon.

Jak stanowi art. 13 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

W okresie od chwili śmierci przedsiębiorcy do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego, a jeżeli zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony – do dnia wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego, osoba, o której mowa w art. 14, może dokonywać czynności koniecznych do zachowania majątku lub możliwości prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku, polegających w szczególności na:

1)zaspokajaniu wymagalnych roszczeń lub przyjmowaniu należności, które wynikają ze zobowiązań przedsiębiorcy związanych z wykonywaniem działalności gospodarczej, powstałych przed jego śmiercią;

2)zbywaniu rzeczowych aktywów obrotowych w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2019 r. poz. 351, z późn. zm.1).

Zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Osoba, o której mowa w art. 14, może także dokonywać czynności zwykłego zarządu w zakresie przedmiotu działalności gospodarczej wykonywanej przez przedsiębiorcę przed jego śmiercią, jeżeli ciągłość tej działalności jest konieczna do zachowania możliwości jej kontynuacji lub uniknięcia poważnej szkody.

Natomiast art. 14 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym stanowi, że:

Osobami uprawnionymi do dokonywania czynności, o których mowa w art. 13, są:

1)małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, lub

2)spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy, albo

3)spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy albo zapisobierca windykacyjny, któremu zgodnie z ogłoszonym testamentem przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku.

Stosownie do treści art. 14 ust. 2 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Po uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowaniu aktu poświadczenia dziedziczenia albo wydaniu europejskiego poświadczenia spadkowego czynności, o których mowa w art. 13, może dokonywać wyłącznie właściciel przedsiębiorstwa w spadku.

Zgodnie z art. 29 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Od chwili ustanowienia zarządu sukcesyjnego zarządca sukcesyjny wykonuje prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy wynikające z wykonywanej przez niego działalności gospodarczej oraz prawa i obowiązki wynikające z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku.

Stosownie do art. 59 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Zarząd sukcesyjny wygasa z:

1)upływem dwóch miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy, jeżeli w tym okresie żaden ze spadkobierców przedsiębiorcy nie przyjął spadku ani zapisobierca windykacyjny nie przyjął zapisu windykacyjnego, którego przedmiotem jest przedsiębiorstwo albo udział w przedsiębiorstwie, chyba że zarządca sukcesyjny działa na rzecz małżonka przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku;

2)dniem uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia albo wydania europejskiego poświadczenia spadkowego, jeżeli jeden spadkobierca albo zapisobierca windykacyjny nabył przedsiębiorstwo w spadku w całości;

3)dniem nabycia przedsiębiorstwa w spadku w całości przez jedną osobę, o której mowa w art. 3 pkt 3;

4)upływem miesiąca od dnia wykreślenia zarządcy sukcesyjnego z CEIDG, chyba że w tym okresie powołano kolejnego zarządcę sukcesyjnego;

5)dniem ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy;

6)dniem dokonania działu spadku obejmującego przedsiębiorstwo w spadku;

7)upływem dwóch lat od dnia śmierci przedsiębiorcy.

W myśl art. 49 pkt 3 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Przedsiębiorstwo w spadku jest jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, będącą podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ust. 1a oraz art. 17 ust. 1i ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2020 r. poz. 106,568,1065,1106 i 1747).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 1a ustawy o VAT:

Podatnikiem, o którym mowa w ust. 1, jest także jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej stanowiąca przedsiębiorstwo w spadku w okresie od otwarcia spadku do dnia wygaśnięcia:

1)zarządu sukcesyjnego albo

2)uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego, jeżeli zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony i dokonano zgłoszenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1c ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników.

Stosownie do art. 15 ust. 1b ustawy o VAT:

Podatnika, o którym mowa w ust. 1a, uznaje się za podatnika kontynuującego prowadzenie działalności gospodarczej zmarłego podatnika.

Powstanie przedsiębiorstwa w spadku oznacza na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług powstanie nowego bytu podatnika kontynuującego prowadzenie działalności gospodarczej po zmarłym przedsiębiorcy będącym osobą fizyczną wykonującą samodzielnie działalność gospodarczą. W związku ze śmiercią tego podatnika, przedsiębiorstwo w spadku jest podatnikiem na gruncie podatku od towarów i usług w okresie od otwarcia spadku do dnia:

1)wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego albo

2)wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego, jeżeli zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony i dokonano zgłoszenia do właściwego.

Jak wynika z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE:

„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b) powołanej Dyrektywy 2006/112/WE wskazano:

Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.

W myśl art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE:

Do celów ust. 1 lit. b) „teren budowlany” oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE:

Opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.

Z przytoczonych regulacji prawa wspólnotowego wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Uznanie, iż dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy. Jednakże jak wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Kwestie dotyczące stosunków cywilnoprawnych między podmiotami, w tym kwestie dotyczące przeniesienia własności nieruchomości, reguluje ustawa Kodeks cywilny.

Zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi sprzedaży – art. 535 ustawy Kodeks cywilny:

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Moment przeniesienia własności nieruchomości został określony w art. 155 § 1 ustawy Kodeks cywilny, w myśl którego:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Z kolei umowa przedwstępna została uregulowana w art. 389-396 ustawy Kodeks cywilny.

Według art. 389 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej.

Zgodnie z art. 389 § 2 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli termin, w ciągu którego ma być zawarta umowa przyrzeczona, nie został oznaczony, powinna ona być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeżeli obie strony są uprawnione do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej i każda z nich wyznaczyła inny termin, strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie. Jeżeli w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie został wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, nie można żądać jej zawarcia.

Umowa przedwstępna jest więc jedynie zobowiązaniem do przeniesienia własności, lecz własności nie przenosi. Kupujący nie otrzymuje na mocy tej umowy żadnych uprawnień właścicielskich. Właścicielem zostaje dopiero dzięki zawarciu umowy przyrzeczonej.

Tym samym, zgodnie z powyższymi normami prawa cywilnego – umowa przedwstępna, będąca przyrzeczeniem zawarcia właściwej umowy sprzedaży, nawet jeśli sporządzona została w formie aktu notarialnego, nie powoduje przeniesienia prawa własności nieruchomości.

Ponadto należy zwrócić uwagę na kwestię udzielania pełnomocnictw, która to została uregulowana w Tytule IV Działu VI Przedstawicielstwo, Rozdział I Przepisy ogólne, Rozdział II Pełnomocnictwo, ustawy Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 95 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela.

W świetle art. 95 § 2 ustawy Kodeks cywilny:

Czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.

W myśl art. 96 ustawy Kodeks cywilny:

Umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo).

Stosownie do art. 98 ustawy Kodeks cywilny:

Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.

Z art. 99 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego wynika:

§ 1. Jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie.

§ 2. Pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie.

Na mocy art. 108 ustawy Kodeks cywilny:

Pełnomocnik nie może być drugą stroną czynności prawnej, której dokonuje w imieniu mocodawcy, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa albo że ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy pełnomocnik reprezentuje obie strony.

Z regulacji art. 109 ustawy Kodeks cywilny wynika, że:

Przepisy działu niniejszego stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy oświadczenie woli ma być złożone przedstawicielowi.

Jak wynika z przepisów art. 95 do art. 109 ustawy Kodeks cywilny, pełnomocnictwo – to jednostronne oświadczenie osoby (mocodawcy), na mocy którego inna osoba (pełnomocnik) staje się upoważniona do działania w imieniu mocodawcy. Zatem każda czynność wykonana przez pełnomocnika w imieniu mocodawcy i w zakresie udzielonego pełnomocnictwa wywoła skutki bezpośrednio w sferze prawnej mocodawcy.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że po śmierci ... Z1 jak i Z2 (Sprzedające) nabyły w drodze spadku m.in. działkę nr 1 związaną z prowadzoną przez ... działalnością hotelarską – zarejestrowaną jako czynny podatnik VAT. Po śmierci ... prowadzone przez niego przedsiębiorstwo stało się przedsiębiorstwem w spadku, zaś zarządcą sukcesyjnym została ustanowiona Z1. Sprzedające planują w przyszłości sprzedać zabudowaną budynkiem, w którym była do momentu jej wygaszenia prowadzona działalność hotelarska przez przedsiębiorstwo w spadku, działkę 1 zainteresowanemu podmiotowi, np. przedsiębiorcy prowadzącemu działalność deweloperską. W tym celu Sprzedające zamierzają skorzystać z usług pośrednika w obrocie nieruchomościami. Jednocześnie przed tą sprzedażą nastąpi zaprzestanie przez przedsiębiorstwo w spadku wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, ewentualnie dojdzie do wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego. W momencie zakończenia prowadzenia działalności gospodarczej sporządzony zostanie spis z natury towarów i od towarów objętych spisem z natury rozliczony zostanie podatek VAT. W okresie pomiędzy wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego, a sprzedażą nieruchomości Sprzedające planują przeznaczyć działkę nr 1 osobom trzecim na zasadzie odpłatnej dzierżawy (np. biuro sprzedaży i zaplecze budowy projektowanego osiedla wielorodzinnego). Jednocześnie w trakcie trwania umowy przedwstępnej sprzedaży, a więc jeszcze przed ostateczną sprzedażą nieruchomości, potencjalny kupujący rozpocznie starania o uzyskania pozwolenia na rozbiórkę budynku hotelowego na podstawie udzielonego mu przez Sprzedające pełnomocnictwa do działania w imieniu i na rzecz Sprzedających, a także dokona w ramach ceny transakcyjnej kupna-sprzedaży działki wyburzenia budynku hotelu. Decyzja o pozwoleniu na rozbiórkę budynku hotelowego może być wydana wyłącznie na rzecz właściciela nieruchomości, którym w trakcie trwania umowy przedwstępnej warunkowej kupna-sprzedaży nadal będą Sprzedające. Decyzja o pozwoleniu na rozbiórkę zostanie zatem wydana na Sprzedające. Kupujący może uzyskać pozwolenie na budowę projektowanej nowej zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej dopiero po wyburzeniu budynku hotelu i wykreśleniu go z map geodezyjnych. Tym samym rozbiórka budynku hotelu zakończy się przed zawarciem umowy przyrzeczonej sprzedaży działki nr 1. Rozbiórka zostanie sfinansowana przez Kupującego i rozliczona w ramach ceny transakcyjnej kupna-sprzedaży działki nr 1. Cena sprzedaży działki 1 zostanie obniżona o koszty związane z rozbiórką budynku hotelowego, a więc docelowo koszty związane z rozbiórką poniosą Sprzedające. Sprzedające udzielą Kupującemu pełnomocnictwa do rozbiórki istniejącego budynku hotelu oraz pełnomocnictwa na dysponowanie działką nr 1 na cele budowlane w ramach zawarcia umowy przedwstępnej warunkowej kupna-sprzedaży. Koszty pozostałych działań związanych z przygotowaniem działki nr 1 do uzyskania pozwolenia na budowę projektowanej zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej poniesie Kupujący działając na podstawie udzielonego mu pełnomocnictwa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Przechodząc do kwestii objętych zakresem pytania nr 1 w pierwszej kolejności zauważyć należy, iż jak wynika z opisu sprawy przed sprzedażą działki 1 zostanie formalnie zakończona prowadzona na jej obszarze działalność hotelarska przez przedsiębiorstwo w spadku. Jednocześnie przed tą sprzedażą nastąpi zaprzestanie przez przedsiębiorstwo w spadku wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, ewentualnie dojdzie do wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego.

Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy do momentu faktycznego przeniesienia udziałów w prawie własności działki nr 1, tj. do momentu podpisania umowy przyrzeczonej, ww. działka pozostaje współwłasnością Sprzedających. Z kolei Sprzedające oraz Kupujący w przedwstępnej umowie zobowiązali się do czynności wskazanych powyżej, których zrealizowanie warunkuje podpisanie umowy przyrzeczonej.

W świetle powyższego uznać należy, że Kupujący będzie dokonywał określonych czynności w związku ze sprzedażą przez Sprzedające udziałów w prawie własności nieruchomości opisanej we wniosku. Pomimo, że ww. czynności dokonywane będą przez przyszłego właściciela, to aby takie czynności mogły zostać poczynione, to faktyczny właściciel nieruchomości musi wystąpić z wnioskiem lub udzielić stosownych pełnomocnictw (zgody/upoważnienia w sprawach dotyczących nieruchomości) potencjalnemu przyszłemu właścicielowi, tak aby mógł on działać w jego imieniu. Jak wskazano wyżej, Sprzedające udzieliły Kupującemu stosownego pełnomocnictwa.

Okoliczność, że część z ww. działań nie będzie podejmowana bezpośrednio przez Sprzedające, ale przez Kupującego nie oznacza, że pozostają bez wpływu na sytuację prawną Sprzedających. Po udzieleniu pełnomocnictwa czynności wykonane przez Kupującego wywołają skutki bezpośrednio w sferze prawnej Sprzedających (mocodawców). Z kolei Kupujący dokonując ww. działań uatrakcyjni przedmiotową nieruchomość stanowiącą nadal współwłasność Sprzedających. Działania te, dokonywane za pełną zgodą Sprzedających, wpłyną generalnie na podniesienie atrakcyjności nieruchomości jako towaru i wzrost jej wartości.

Wobec powyższego, dokonując sprzedaży udziałów w prawie własności działki nr 1, Sprzedające nie będą korzystały z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem prywatnym, nie jest to bowiem typowe (zwykłe) rozporządzanie prawem współwłasności. W taki sposób Sprzedające zorganizowały sprzedaż prawa współwłasności przedmiotowej nieruchomości, że niejako ich działania łącznie z działaniami przyszłego nabywcy stanowią pewnego rodzaju wspólne przedsięwzięcie.

Do czasu zawarcia umowy przyrzeczonej Sprzedające posiadają prawo współwłasności nieruchomości, która podlega wielu czynnościom. Wszystkie te czynności z punktu widzenia podatku VAT zostaną „wykonane” w sferze prawnopodatkowej Sprzedających. W tym kontekście bez znaczenia pozostaje okoliczność wykonywania ww. czynności przez potencjalnego nabywcę. W efekcie wykonywanych czynności dostawie podlega prawo własności nieruchomości o zupełnie innym charakterze jak w chwili zawarcia umowy przedwstępnej.

Zatem w przedmiotowej sprawie podejmując ww. czynności Sprzedające zaangażowały środki podobne do tych, jakie wykorzystują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, o których mowa we wskazanych orzeczeniach w sprawach C-180/10 i C-181/10, tj. Sprzedające wykazały aktywność w przedmiocie zbycia prawa współwłasności nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem.

Ponadto z opisu sprawy wynika, że w okresie pomiędzy wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego, a sprzedażą nieruchomości Sprzedające planują odpłatnie wydzierżawić działkę nr 1 osobom trzecim, w tym potencjalnemu kupującemu na cele związane z biurem sprzedaży i zapleczem budowlanym projektowanego osiedla wielorodzinnego.

Na mocy art. 693 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Tak więc dzierżawa jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Umowa dzierżawy jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wydzierżawiającego, jak i dzierżawcę – określone przepisami obowiązki.

Zatem dzierżawa stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Tym samym wypełnia ona określoną w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT definicję działalności gospodarczej.

Wobec powyższego wskazać należy, iż w okolicznościach niniejszej sprawy dzierżawa przedmiotowej nieruchomości po formalnym zakończeniu działalności przez przedsiębiorstwo w spadku również spowodowała, że straciła ona charakter majątku prywatnego. Wykorzystywanie w sposób ciągły dla celów zarobkowych przedmiotowej nieruchomości spowodowało, że ww. nieruchomość była wykorzystywana w działalności gospodarczej, a nie wyłącznie w ramach majątku osobistego.

Zatem uznać należy, że podejmowane przez Sprzedające wszystkie działania oraz wszystkie dokonane czynności wykluczają sprzedaż posiadanego przez Sprzedające prawa współwłasności przedmiotowej nieruchomości w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Tym samym należy stwierdzić, że ww. sprzedaż będzie dostawą dokonaną w ramach prowadzenia działalności gospodarczej w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a Sprzedające będą działały jako podatnik VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Z uwagi na powyższe, w tej konkretnej sytuacji nie można uznać, że przedmiotem dostawy będzie składnik majątku osobistego Sprzedających, a sprzedaż posiadanego przez Sprzedające prawa współwłasności ww. działki będzie stanowiła realizację prawa do rozporządzania majątkiem osobistym.

W konsekwencji, skoro w tej sprawie wystąpią przesłanki stanowiące podstawę uznania Sprzedających za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, to czynność sprzedaży udziałów w prawie własności działki nr 1 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym oceniając całościowo własne stanowisko (z uwzględnieniem uzupełnienia własnego stanowiska z 1 lipca 2024 r.) w zakresie podlegania opodatkowaniu sprzedaży udziałów w prawie własności działki 1 należy uznać je za nieprawidłowe. Jakkolwiek Sprzedające wywiodły prawidłowy skutek prawny, lecz dokonały tego w oparciu o częściowo odmienną argumentację.

Dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT:

Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Stosownie do art. 113 ust. 13 ustawy o VAT:

Zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:

1)dokonujących dostaw:

a)towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,

b)towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:

- energii elektrycznej (CN 2716 00 00),

- wyrobów tytoniowych,

- samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,

c)budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,

d)terenów budowlanych,

e)nowych środków transportu,

f)następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:

- preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),

- komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),

- urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),

- maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),

g)hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:

- pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),

- motocykli (PKWiU ex 45.4);

2)świadczących usługi:

a)prawnicze,

b)w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,

c)jubilerskie,

d)ściągania długów, w tym factoringu;

3)nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT:

Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Przez tereny budowlane – w świetle art. 2 pkt 33 ustawy o VAT – rozumie się:

Grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Opodatkowane są zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe niezabudowane, będące terenami budowlanymi w rozumieniu ww. art. 2 pkt 33 ustawy o VAT, pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, innych niż tereny budowlane – są zwolnione od podatku.

Według art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.):

Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie gminnych aktów planowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych ustalonych przez organ inny niż minister właściwy do spraw transportu, należy do zadań własnych gminy.

Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1)lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;

2)sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy – jako akt indywidualny prawa administracyjnego.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen – „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę.

W konsekwencji, generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane, czyli tereny przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, dla których nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego oraz nie wydano decyzji o warunkach zabudowy – są zwolnione od podatku VAT. Ustawa o podatku od towarów i usług w kontekście zastosowania właściwej stawki podatku VAT przy sprzedaży gruntu nakazuje oceniać przeznaczenie tego gruntu wyłącznie na podstawie istniejącego planu zagospodarowania przestrzennego oraz wydanych decyzji o warunkach zabudowy.

Jak wynika z opisu sprawy, rozbiórka budynku hotelu znajdującego się na działce nr 1 zakończy się przed zawarciem umowy przyrzeczonej sprzedaży ww. działki. Tym samym, na dzień sprzedaży działka nr 1 będzie działką niezabudowaną przeznaczoną w planie miejscowym zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną.

W świetle powyższych okoliczności należy wskazać, że przedmiotowa nieruchomość spełniać będzie w momencie sprzedaży definicję terenów budowlanych w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o VAT, a zatem dostawa udziałów w prawie własności działki nr 1 nie może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

W takiej sytuacji nie znajdzie również zastosowania zwolnienie od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, bowiem zgodnie z ww. art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. d ustawy o VAT, zwolnienie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT nie ma zastosowania do podatników dokonujących dostaw terenów budowlanych.

W tym miejscu należy wskazać, że jeżeli przy zbyciu nieruchomości wystąpią przesłanki uniemożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, to należy przeanalizować możliwość zwolnienia dostawy w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

W celu zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

·towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

·przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

NSA w wyroku z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. akt I FSK 627/12 wskazał, że „zwolnienie, o którym mowa w art. 136 lit. b) dyrektywy 2006/112/WE, a więc również wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., przysługuje tylko wtedy gdy podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku na skutek ograniczeń i zakazów przewidzianych przepisami dyrektywy lub u.p.t.u., co wynika np. ze związku ze sprzedażą zwolnioną od podatku (por. art. 86 i art. 88 ustawy), a więc nie ma zastosowania, gdy brak odliczenia podatku w poprzedniej fazie obrotu wynika z faktu, że dana czynność w ogóle nie podlegała opodatkowaniu (por. wyrok ETS z dnia 8 grudnia 2005 r. w sprawie C-280/04 Jyske Finanse A/S) oraz gdy podatnik, mając prawo do odliczenia podatku naliczonego, z uprawnienia tego nie skorzystał”.

W wyroku, na który powołuje się Naczelny Sąd Administracyjny, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że ze zwolnienia z VAT nie będzie korzystać dostawa towarów, w stosunku do których podatnik nie odliczył VAT naliczonego z powodów innych niż ściśle określone w art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE. Tym samym, przepis art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE wskazuje zatem, że w przypadkach, w których przy nabyciu towaru VAT w ogóle nie wystąpił, nie można uznać, że mamy do czynienia z brakiem prawa do odliczenia VAT.

Jak wynika z treści wniosku, udziały w prawie własności działki nr 1 Sprzedające nabyły w drodze spadku. A zatem nabycie udziałów w prawie własności ww. działki nastąpiło w ramach czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Tym samym, nie wystąpił podatek VAT naliczony, który mógłby podlegać odliczeniu. Nie można więc uznać, że przysługiwało Sprzedającym prawo do odliczenia podatku VAT przy ww. nabyciu lub że takie prawo nie przysługiwało, skoro dostawa nie była objęta tym podatkiem. Ponadto, Sprzedające wskazały, że planują odpłatnie wydzierżawić ww. działkę, zatem nie można uznać, że ww. działka była wykorzystywana wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku.

Mając zatem na uwadze okoliczności sprawy stwierdzić należy, że sprzedaż udziałów w prawie własności działki nr 1 nie będzie korzystała także ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, z uwagi na fakt, iż nie zostały spełnione warunki, o których mowa w tym przepisie.

W związku z powyższym sprzedaż przez Sprzedające udziałów w prawie własności działki nr 1 będzie opodatkowana podatkiem VAT, według właściwej stawki podatku od towarów i usług.

A zatem stanowisko w zakresie pytania nr 2 należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Panie przedstawiły i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Panie ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Panie w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli sytuacja Pań będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy. Z funkcji ochronnej będą mogły skorzystać te z Pań, które zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Stosownie do art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Z1 (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy Ordynacja podatkowa.

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00