Interpretacja indywidualna z dnia 8 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-1.4011.279.2024.2.MS2

Opodatkowanie odsetek wypłaconych z tytułu opóźnienia w zwrocie należności na Pana rzecz jako byłego ubezpieczonego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 marca 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowaniaodsetek wypłaconych z tytułu opóźnienia w zwrocie należności na Pana rzecz jako byłego ubezpieczonego. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

27 lutego 2024 roku otrzymał Pan z (…) Towarzystwo Ubezpieczeniowe (...) S.A. W. informację podatkową za rok 2023, w której w części F wiersza 99 zapisano, cyt. „Wypłata odsetek z tytułu opóźnienia w zwrocie należności na rzecz byłego ubezpieczonego”, przychód (…) zł.

W postępowaniu sądowym (sygn. akt (…)) w Sądzie Rejonowym dla miasta (…) W. dnia 12 stycznia 2023 r. zapadł prawomocny wyrok w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, w którym Sąd zobowiązał Pozwaną (…) do zwrotu uiszczonej przez Powoda (przez Pana) składki z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Sąd w uzasadnieniu wyroku wskazał, że z powodu niedopełnienia przez Pozwaną obowiązków wynikających z przepisów prawa, nie doszło do skutecznego zawarcia umowy pomiędzy stronami. Skoro do zawarcia umowy nie doszło, to spełnione przez Pana świadczenie w kwocie (…) zł stanowiło świadczenie nienależne i podlegało zwrotowi.

Biorąc powyższe pod uwagę nie doszło do zawarcia umowy i do wywołania skutków prawnych z nią związanych. Tym samym nie zachodziła przesłanka prawna do zaliczenia zwrotu środków finansowych, jako przychód podatnika podlegający rozliczeniu. Wypłata uiszczonej składki i odsetek nastąpiła na mocy art. 481 § 1 i 2 K. C.

W sentencji wyroku Sąd określił:

1. Zasądza od pozwanej na rzecz powoda (…) zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 6 lutego 2019 r. do dnia zapłaty,
2. Zasądza od pozwanej na rzecz powoda (…) zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd nie dokonał w postanowieniu rozdziału kwoty głównej i odsetek za opóźnienie jako dwóch niezależnych należności.

Po uprawomocnieniu się wyroku Pozwana dnia 3 marca 2023 r. dokonała dwóch przelewów na Pana rachunek bankowy:

1. Potwierdzenie wykonania operacji z dnia 3 marca 2023 r. na kwotę (…) zł. Tytuł Realizacja wyroku ws. (…).
2. Potwierdzenie wykonania operacji z dnia 3 marca 2023 r. na kwotę (…) zł tytuł Realizacja wyroku ws. (…).

Z powyższych wpłat wynika, że Pozwana nie potwierdziła, że wykonała operację przelewu (…) zł z tytułu wypłaty odsetek ustawowych za opóźnienie w zwrocie należności na rzecz byłego ubezpieczonego przelanym do Urzędu Skarbowego (…).

Skoro do zawarcia umowy nie doszło, to nie nastąpił skutek prawny w formie wypłaty należności z tytułu ubezpieczenia na życie, ani też należności z inwestycji w ramach UFK podlegający opodatkowaniu.

Ponieważ na podatniku nie ciąży obowiązek wykazania Organowi podatkowemu wszelkich przyczyn zaistniałego zdarzenia, stąd Pana wniosek i prośba o wydanie interpretacji indywidulanej.

Pytania

1. Czy Pana obowiązkiem jest złożenie deklaracji podatkowej PIT-38 w świetle wydanego Wyroku Sądowego dnia 12 stycznia 2023 r.?
2. Czy zasądzone odsetki ustawowe za opóźnienie z tytułu zwrotu uiszczonej składki podlegają opodatkowaniu, czy są z niego zwolnione w świetle przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 1991 Nr 80 poz. 350 z późn. Zm.) zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95b?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania Nr 2, natomiast w zakresie pytania Nr 1 w związku z tym, że Wnioskodawca wycofał to pytanie, zostanie wydane postanowienie o umorzeniu postępowania.

Pana stanowisko w sprawie w zakresie pytania nr 2

W Pana ocenie wypłacone odsetki ustawowe z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem dochodowym (dot. uiszczonej składki) powinny być wolne od podatku dochodowego zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

• dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
• dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

Ogólne określenie „przychodów” zawiera art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Stosownie do tego przepisu:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu:

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy.

W związku z tym świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Skutki podatkowe zwrotu nienależnie zapłaconej przez Pana składki

Przychód podatkowy jest w istocie określonym przyrostem majątkowym i jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. O zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika, którymi może on rozporządzać. Za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego.

W Pana przypadku z powodu niedopełnienia przez Pozwaną (Towarzystwo Ubezpieczeń) obowiązków wynikających z przepisów prawa, nie doszło do skutecznego zawarcia umowy pomiędzy stronami. Skoro do zawarcia umowy nie doszło, to spełnione przez Pana świadczenie stanowiło świadczenie nienależne i podlegało zwrotowi. Otrzymał Pan od Towarzystwa Ubezpieczeniowego zwrot  nienależnie wpłaconych środków pieniężnych. W rezultacie trudno uznać, że po Pana stronie doszło do przyrostu masy majątkowej, ponieważ otrzymał Pan tylko zwrot w wysokości odpowiadającej wpłaconej przez Pana kwocie.

Mając to na uwadze, nie uzyskał Pan przychodu, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zwrot nienależnie pobranych Pana środków pieniężnych nie stanowi przychodu podatkowego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Skutkiem zwrotu środków pieniężnych jest wyrównanie straty i nie generuje to powstania u Pana przychodu w rozumieniu ww. ustawy.

Skutki podatkowe zwrotu odsetek

Odnosząc się do kwestii zasądzonych na Pana rzecz odsetek, instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), zgodnie z którym:

Nie każde odsetki otrzymane przez osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach, w odniesieniu do odsetek, możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Takie zwolnienie przysługuje wyłącznie wówczas, gdy przepis omawianej ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b:

Skoro zasądzona na Pana rzecz kwota tytułem zwrotu nienależnie pobranych Pana środków pieniężnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to wypłacone z tego tytułu odsetki także nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).