Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 4 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.404.2024.2.MKA

Umorzenie części kredytu mieszkaniowego - zaniechanie poboru podatku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 maja 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 1 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych umorzenia części kredytu hipotecznego. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 24 czerwca 2024 r. (wpływ 24 czerwca 2024 r.) oraz 24 czerwca 2024 r. (wpływ 26 czerwca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego (wynikający z wniosku i jego uzupełnienia)

W związku z kredytem hipotecznym zaciągniętym przez Panią i Pani męża w 2006 r. we frankach szwajcarskich (CHF) na zakup lokalu mieszkalnego oraz koszty transakcji Bank zaproponował Państwu propozycję zawarcia ugody. Ugoda do dzisiaj nie została jeszcze zawarta. Rozważają Państwo możliwość zawarcia ugody po uzyskaniu stanowiska tut. organu w przedmiocie możliwości zastosowania rozporządzenia MF w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe z dnia 11 marca 2022 r. (Dz. U. z 2024 r. poz.102).

Stan faktyczny jest następujący:

Od 25 października 1997 r. pozostają Państwo w związku małżeńskim. 26 czerwca 2006 r. w Banku (…) S.A. zaciągnęli Państwo kredyt hipoteczny we frankach szwajcarskich (CHF) na zakup lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość oraz na koszty transakcji. Zgodnie z umową kredytu hipotecznego z 26 czerwca 2006 r. (§ 2 ust. 5): „Kredyt przeznaczony jest na sfinansowanie kosztów transakcji oraz zakupu lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym w miejscowości (…)."

Na dzień zawarcia umowy kredytu hipotecznego w Państwa małżeństwie obowiązywał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Od 25 lutego 2015 r. posiadają Państwo rozdzielność majątkową. Solidarność za spłatę zobowiązania wynika z umowy kredytu („odpowiedzialni solidarne za spłatę zadłużenia").

Od tego samego zbywcy nieruchomości jednym aktem notarialnym nabyli Państwo na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej oprócz kredytowanego lokalu mieszkalnego przy ul. (…), udział w lokalu niemieszkalnym garażu wielostanowiskowym tj. miejsce postojowe w garażu wielostanowiskowym (oddzielna księga wieczysta). Cena lokalu mieszkalnego łącznie z udziałem w garażu wielostanowiskowym stanowiła kwotę (...) zł, z czego (...) zł zapłacili Państwo ze środków własnych, co pokryło cenę za udział w garażu wielostanowiskowym. Na sfinansowanie zakupu lokalu mieszkalnego w kwocie (...) zł zaciągnęli Państwo przedmiotowy kredyt hipoteczny. Kredyt nie dotyczył finansowania udziału w garażu wielostanowiskowym. Bank od samego początku wskazywał, że sfinansuje Państwu jedynie lokal mieszkalny, co potwierdza umowa kredytowa. „Kredyt przeznaczony jest na sfinansowanie kosztów transakcji oraz zakupu lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym w miejscowości (…)." Z kredytu bankowego została pokryta ceny nabycia lokalu mieszkalnego w kwocie (...) zł. Ponieważ z umowy przedwstępnej zawartej w formie aktu notarialnego wynikało, że nabywają Państwo lokal mieszkalny oraz udział w garażu za łączną cenę (...) zł Bank zobowiązał Państwa również do udokumentowania wniesienia środków własnych (...) zł, co miała dokumentować pokrycie części ceny dotyczącej nabywanego udziału w garażu. W akcie notarialnym nabycia nieruchomości podana jest łączna cena mieszkania i garażu na kwotę (...) zł. Z umowy kredytu jednak wynika jednoznacznie, że kredyt został udzielony na sfinansowanie lokalu mieszkalnego i kosztów transakcji. Z kredytu na pokrycie finansowania lokalu mieszkalnego przeznaczona została kwota (...) zł.

Nabywany przez Państwa lokal mieszkalny był zadłużony - obciążenie hipoteczne w postaci dwóch hipotek wynikające z zabezpieczenia spłaty kredytu hipotecznego zbywców. Na przedmiotowym lokalu wpisane były dwie hipoteki. W związku z powyższym cena lokalu mieszkalnego obejmowała zadłużenie zbywcy i została zapłacona w ten sposób, że w części odpowiadającej zadłużeniu zbywcy z tytułu kredytu obciążającego przedmiotowy lokal mieszkalny w postaci hipotek ustanowionych na tym lokalu - została przelana na wskazany rachunek kredytowy zbywcy celem całkowitej spłaty zadłużenia zbywcy obciążającego nabywany lokal mieszkalny i zwolnienia hipotek, a pozostała część ceny nabycia lokalu mieszkalnego na rachunek osobisty zbywcy. Na taki sposób zapłaty ceny nabycia lokalu mieszkalnego zbywcy wyrazili zgodę w akcie notarialnym. Taki też był warunek Państwa Banku, by cena finansowania tego lokalu została w ten sposób podzielona. Bank chciał mieć zabezpieczenie, że spłata zadłużenia nastąpi i zwolnione zostaną hipoteki, i Państwa Bank będzie mógł ustanowić swoje hipoteki na tym miejscu wynikające z udzielonego Państwu kredytu.

Kredyt został udzielony w wysokości (...) CHF, z czego Bank wypłacił środki:

a) na pokrycie ceny zakupu lokalu mieszkalnego w sposób następujący:

· (...) CHF, co stanowiło 76 369,09 zł na rachunek osobisty zbywcy,

· (...) CHF (przeliczone po kursie 1 CHF = 2,6149, co stanowiło kwotę (...) zł) na rachunek kredytowy zbywców, w celu dokonania przez nich dyspozycji spłaty ich zadłużenia kredytowego obciążającego hipotecznie lokal mieszkalny (pozostała część ceny nabycia przez Państwa lokalu mieszkalnego);

b) (...) CHF, co stanowiło (...) zł Bank przelał na Państwa osobisty rachunek, z której to kwoty dopłacili Państwo zbywcy lokalu mieszkalnego kwotę (...) zł z uwagi na różnice kursowe (celem uzupełnienia pełnej ceny nabycia (...) zł);

c) (...) CHF potrącił z kapitału kredytu, w walucie CHF prowizję bankową za udzielenie kredytu:

d) (...) CHF potrącił z kapitału kredytu koszt zabezpieczenia spłaty kredytu z tytułu przekroczenia standardowego wskaźnika LTV, co stanowiło (...) zł.

Zgodnie z załącznikiem do umowy kredytu hipotecznego, kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że:

1)prowizja bankowa od kredytu walutowego naliczana jest i pobierana w walucie udzielonego kredytu,

2)kwota kredytu lub transzy wypłacana jest w złotych po przeliczeniu według kursu kupna waluty kredytu obowiązującego w Banku w dniu wypłaty kredytu,

3)ewentualna nadwyżka wynikająca z różnic kursowych zostanie wypłacona przelewem na rachunek bankowy kredytobiorcy wskazany we wniosku o wypłatę kredytu.

Warunkiem wypłaty kredytu (zgodnie z załącznikiem nr 2 do umowy kredytu) było między innymi:

1) zapłacenie prowizji bankowej za udzielenie kredytu,

2) ustanowienie zabezpieczeń spłaty kredytu, o których mowa w § 7 umowy, a w tym zgodnie z ust. 3 § 7 „do czasu spłaty przez Kredytobiorcę części kredytu stanowiącego kwotę wynikającą z przekroczenia standardowego poziomu wskaźnika LTV (wskaźnik LTV - stosunek kwoty kredytu do wartości nieruchomości, stanowiącą zabezpieczenie spłaty kredytu), zabezpieczenie spłaty tej części kredytu określa załącznik nr 3 do umowy kredytu. Załącznik nr 3 stanowi, że „Bank oświadcza, że dokona wypłaty kredytu w przypadku przekroczonego standardowego wskaźnika LTV, jeżeli do czasu spłaty przez Kredytobiorcę części kredytu stanowiącego kwotę wynikającą z przekroczenia standardowego poziomu wskaźnika LTV Kredytobiorca ubezpieczy kwotę kredytu, o której mowa wyżej w (…) S.A. Warunkiem wypłaty kredytu zatem było między innymi ubezpieczenie wyżej wymienionej kwoty i poniesienie z tego tytuły przez Państwa opłaty na ubezpieczenie związane z przekroczeniem standardowego poziomu wskaźnika LTV, co też zostało uczynione.

Dodatkowo warunkiem uruchomienia(wypłaty) kredytu było:

1) przedłożenie aktu notarialnego stwierdzającego nabycie nieruchomości wolnej od wszelkich obciążeń, zawierającego wniosek o ujawnienie w KW kredytobiorcy, podział ceny nabycia nieruchomości pomiędzy Bankiem (…) S.A. tytułem spłaty kredytu Zbywcy oraz Zbywcę, zobowiązanie Zbywcy do dostarczenia zgody Banku (…) S.A. na wykreślenie hipoteki oraz dokumentującego wniesienie środków własnych w wysokości 30 000 zł;

2) przedłożenie w Banku dowodu złożenia w sądzie wniosku o wpis hipoteki na rzecz Banku z dowodem uiszczenia podatku od ustanowienia hipotek, kopią deklaracji podatku PCC-1 oraz oświadczeniem o ustanowieniu hipoteki. Zgodnie z umową kredytu hipotecznego z 26 czerwca 2006 r. (§ 2 ust. 5): „Kredyt przeznaczony jest na sfinansowanie kosztów transakcji oraz zakupu lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym w miejscowości (…)”. Z kredytu bankowego została pokryta cena nabycia lokalu mieszkalnego w kwocie (...) zł bowiem kredyt dotyczył finansowanie zakupu lokalu mieszkalnego oraz kosztów transakcji.

Koszty transakcji (notarialne) związane wyłącznie z zakupem lokalu mieszkalnego policzone od wartości (...) zł (pomniejszone proporcjonalnie o koszty zakupu garażu) to:

·taksa notarialna od umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego (...) zł (cała taksa za akt notarialny lokalu + garaż = (...) zł),

·taksa notarialna za ustanowienie hipotek na lokalu mieszkalnym w akcie notarialnym - (...) zł,

·taksa notarialna za złożenie wniosków wieczystoksięgowych przez notariusza do sądu o wpis prawa własności lokalu i hipotek - (...) zł (cała taksa (...) zł),

·podatek vat 22% od taksy notarialnej od kwoty (...) zł,

·podatek od czynności cywilnoprawnych od lokalu (...),

·opłata sądowa od wniosku o wpis własności lokalu mieszkalnego - (...) zł,

·opłata sądowa za wpis hipotek do księgi wieczystej lokalu mieszkalnego (...) zł,

·koszty wypisów (licząc 1 dla Państwa, 1 dla sądu, 1 dla zbywcy, 1 dla US, 1 dla UM) -(pomniejszone proporcjonalnie) (...) zł.

Pokryli też Państwo koszty zawarcia umowy przedwstępnej zawartej w formie aktu notarialnego w wysokości (...) zł netto, czyli proporcjonalnie do lokalu mieszkalnego to kwota (...) zł. Wypis aktu (...) zł / pomniejszony proporcjonalnie = (...).

Bank potrącił prowizję bankową z udzielonego kredytu w dniu uruchomienia kredytu w walucie, w której został udzielony kredyt czyli (...) CHF. Zgodnie z umową kredytu: „Bank potrąci prowizję bankową, z udzielonego kredytu w dniu uruchomienia kredytu w walucie, w której został udzielony kredyt czyli (...) CHF.

Koszty transakcji jakie ponieśli Państwo w związku z nabyciem kredytowanego lokalu mieszkalnego to taksa notarialna, podatek od czynności cywilnoprawnych od zakupu lokalu 2%, podatek od czynności cywilnoprawnych od hipotek, opłata sądowa za wpis do księgi wieczystej lokalu prawa własności oraz opłata sądowa za ustanowienie w księdze wieczystej hipotek w związku z udzieleniem kredytu na cele mieszkaniowe (warunek uruchomienia kredytu). Z kwoty kapitału (potrącenie z kredytu) ponieśli Państwo także koszt prowizji banku za udzielenie kredytu (...) CHF oraz kwotę zabezpieczenia spłaty kredytu z tytułu przekroczenia standardowego wskaźnika LTV (...) zł.

W projekcie ugody Bank proponuje przewalutowanie kapitału kredytu CHF na PLN (wszystkich wypłaconych transz kredytu) przeliczonych po kursie 1 CHF = 2,5270, co stanowiłoby kwotę (...) PLN. Kapitał po przewalutowaniu byłby powiększony o odsetki uzgodnione w ugodzie. Umorzeniu podlegałaby części zadłużenia kapitału kredytu, przeliczona na PLN. W związku z przewalutowaniem aktualnego salda wyrażonego w CHF po średnim kursie NBP nowe saldo kredytu wynosiłoby kwotę wyrażoną w PLN, która w części zostałaby umorzona do wysokości różnicy pomiędzy kwotą stanowiącą aktualne saldo kredytu w CHF - przeliczone po średnim kursie NBP, a kwotą wynikającą z następującego przeliczenia (kwota wypłacona kredytobiorcy z dnia wypłaty kredytu przeliczona po kursie 1 CHF = 2,5270, co stanowiłoby kwotę (...) PLN, powiększona o ustalone w ugodzie odsetki, a następnie pomniejszona o dokonane przez kredytobiorcę spłaty. Nowe saldo kredytu byłoby obliczone jako kwota wypłacona kredytobiorcy w PLN powiększona o odsetki, a następnie pomniejszona o spłaty dokonane przez kredytobiorcę. W skład kapitału podlegającego umorzeniu wchodzą wszystkie wyżej wymienione wypłacone transze kredytu związane z kredytem, w tym obejmuje również część kredytu przeznaczoną na koszty kredytu z dnia zawarcia umowy kredytu czyli prowizję oraz koszt zabezpieczenia spłaty kredytu z tytułu przekroczenia standardowego wskaźnika LTV.

Bank poinformował Państwa, że w wyniku zwolnienia z części długu (umorzenia) Bank co do zasady będzie zobowiązany do wypełnienia ciążących na nim obowiązków informacyjnych tj. sporządzenie informacji PIT-11 z informacją o kwocie przychodu Kredytobiorcy wynikającej z umorzenia. Jednocześnie Bank informuje, że w celu zastosowania rozporządzenia MF w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe z dnia 11 marca 2022 r. wymagane jest spełnienie warunków rozporządzenia. Do zawarcia ugody wymagane jest złożenie oświadczenia - czy spełniają Państwo warunki rozporządzenia MF, czy osiągnięty przez Państwa przychód z tytułu umorzenia ww. kredytu korzysta z zaniechania poboru podatku na podstawie rozporządzenia MF w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe z dnia 11 marca 2022 r., w tym także określenia czy w całości czy w części? Przy założeniu, że: saldo kredytu w CHF wynosi (...) CHF (stan na 21 marca 2024 r. wynikający z projektu ugody, saldo może ulec zmianie na dzień zawarcia ugody) przeliczone po średnim kursie NBP z 21 marca 2024 r. to kwota (...) zł. Nowe saldo kredytu ustalone w ugodzie to kwota (...) zł. Umorzeniu podlegałaby kwota (...) zł.

W uzupełnieniu wniosku podała Pani następujące informacje:

Zgodnie z treścią umowy kredytu byli Państwo odpowiedzialni solidarnie za spłatę zadłużenia. Bank umorzy część kredytu wszystkim kredytobiorcom, czyli Pani i Pani mężowi. W Pani ocenie bank, z którym zawarła Pani umowę kredytową jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów. Bank (…) S.A., który udzielił kredytu (a także jego następca prawny Bank (…) S.A.) to podmiot z siedzibą w Polsce, udzielający kredytu na podstawie ustawy Prawo bankowe, nadzorowany przez KNF (Komisja Nadzoru Finansowego). Kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości - kredytowanym lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość - przy ul. (…). Kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki:

a)hipoteka umowna zwykła w wysokości (...) CHF,

b)hipoteka umowna kaucyjna do kwoty (...) CHF.

Kwota (...) jest częścią całego kredytu udzielonego w CHF tj. (...) CHF. Kwota ta nie była osobno wyodrębniona w umowie kredytu. Analiza umowy kredytowej prowadzi do wniosku, że jej wypłata na Państwa rachunek osobisty wynikała z różnic kursowych CHF udzielonego kredytu (...) CHF ( była to różnica kursu CHF występująca pomiędzy datą udzielenia kredytu 26 czerwca 2006 r. a datą wypłaty kredytu w 3 lipca 2006 r.). Potwierdza to treść umowy kredytowej z 26 czerwca 2006 r. Zgodnie z załącznikiem nr 7 do umowy kredytu: „kwota kredytu lub transzy kredytu wypłacana jest w złotych po przeliczeniu według kursu kupna waluty kredytu obowiązującego w Banku w dniu wypłaty kwoty kredytu lub transzy kredytu zgodnie z Tabelą kursów walut w Banku (…) S.A. ogłaszaną w siedzibie Banku z zastosowaniem zasad ustalania kursów walut obowiązujących w Banku. Ewentualna nadwyżka wynikająca z różnic kursowych zostanie wypłacona przelewem na rachunek bankowy Kredytobiorcy wskazany we Wniosku o wypłatę kredytu, który stanowi załącznik nr 1 do umowy.” Zatem kwota (...) CHF, która stanowiła (...) zł przelana przez Bank na Państwa rachunek osobisty stanowiła nadwyżkę wynikającą z różnic kursowych. Byli Państwo miło zaskoczeni z powodu wpływu tej kwoty na Państwa rachunek, bo mogli Państwo przeznaczyć ją na remont mieszkania (tego kredytowanego umową). Cel zaciągnięcia kredytu jest określony w umowie kredytowej jako: „Kredyt przeznaczony jest na sfinansowanie kosztów transakcji oraz zakupu lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym.” Umowa nie wyjaśnia co należy rozumieć przez koszty transakcji. W Pani ocenie chodzi o koszty, które Bank potrącił z kapitału kredytu, czyli prowizję bankową 1 113,22 CHF oraz koszt zabezpieczenia spłaty kredytu z tytułu przekroczenia standardowego wskaźnika LTV (...).

W umowie kredytowej nie ma żadnej informacji (zapisu), z którego by wynikało, że Bank refinansuje Państwu koszty notarialne, które zapłacili Państwo z własnych środków przed datą wypłaty kredytu. Bank nie poinformował Państwa o refinansowaniu kosztów notarialnych, chociaż ponieśli je Państwo z własnych środków. Warunkiem wypłaty kredytu było przedłożenie aktu notarialnego, za który zapłacili Państwo z własnych środków (nie z kredytu).

Pozostałą część z kwoty (...) CHF, która stanowiła (...) zł (po dopłacie zbywcy lokalu mieszkalnego kwoty (...) zł z uwagi na różnice kursowe) – wydatkowali Państwo w całości na remont Państwa lokalu mieszkalnego przy ul. (…). Posiadają Państwo faktury.

Koszty umowy przedwstępnej zostały poniesione w dacie jej sporządzenia tj. 3 czerwca 2006 r. ze środków własnych. W umowie kredytowej nie ma żadnej informacji (zapisu) z którego by wynikało, że Bank refinansuje Państwu koszty notarialne, które zapłacili Państwo z własnych środków przed datą wypłaty kredytu. Wypłata kredytu nastąpiła 3 lipca 2006 r.

Koszty notarialne ponieśli Państwo w dacie sporządzenia aktu notarialnego tj. 3 lipca 2006 r. - ale przed wypłatą kredytu - z Państwa własnych środków, ponieważ warunkiem wypłaty kredytu było przedłożenie aktu notarialnego. W umowie kredytowej nie ma również żadnej informacji (zapisu), z którego by wynikało, że Bank refinansuje Państwu koszty notarialne, które zapłacili Państwo z własnych środków przed datą wypłaty kredytu.

Pytania

1) Czy w przedstawionym stanie zdarzenia przyszłego znajdzie zastosowanie rozporządzenie MF w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na celem mieszkaniowe z dnia 11 marca 2022 r. i czy może Pani skorzystać w całości z zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonej, a jeśli nie w całości - to w jakiej części?

2) Jeśli zdaniem organu w razie zawarcia ugody podatek byłby należny w jakiejś części - to w jakiej części oraz w jaki sposób powinien być uiszczony w razie zawarcia ugody z Bankiem w związku z posiadaną rozdzielnością majątkową z mężem? (czy po połowie każdy z małżonków) czy solidarnie tj. czy mógłby podatek zostać uiszczony przez któregokolwiek z małżonków w całości? np. czy mógłby zostać uiszczony przez Panią w całości?

Pani stanowisko w sprawie (wynikające z wniosku i jego uzupełnienia)

W Pani ocenie, według interpretacji powołanego rozporządzenia Ministra Finansów osiągnięty przychód z tytułu umorzenia ww. kredytu w razie zawarcia ugody z bankiem korzystałby z zaniechania poboru podatku dochodowego w całości. Kredyt bowiem zgodnie z umową został zaciągnięty na sfinansowanie kosztów transakcji oraz zakupu lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym, w miejscowości (…), które służyło zaspokojeniu Państwa potrzeb mieszkaniowych i do dnia dzisiejszego nieprzerwanie w nim Państwo mieszkają. Cel ten nieprzerwanie realizowany jest do dnia dzisiejszego. Według Pani interpretacji przepisu art. 21 ust. 25 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty transakcji związane z kredytowanym lokalem mieszkalnym są również wydatkami na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z wykładni językowej przywołanego przepisu wynika, że powyższym zwolnieniem objęta jest nie tylko cena zakupu lokalu, lecz także inne wydatki związane z nabyciem lokalu mieszkalnego. Można do nich, w Pani ocenie, zaliczyć taksę notarialną wraz z podatkiem VAT za sporządzenie umowy notarialnej sprzedaży, przedwstępnej sprzedaży, podatek od czynności cywilnoprawnych od umowy zakupu mieszkania, koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym (wpis prawa własności), opłaty sądowe związane z ustanowieniem hipoteki na rzecz Banku w celu zabezpieczenia kredytu udzielonego na cele mieszkaniowe. Przepis wyraźnie mówi o wydatkach poniesionych „na nabycie” m.in. lokalu mieszkalnego, nie ogranicza zatem ww. zwolnienia tylko do ceny zakupu mieszkania. Wszystkie koszty transakcji związane nabyciem lokalu mieszkalnego i zawarciem przez Państwa umowy kredytu hipotecznego na zakup tego lokalu mieszkalnego, w tym również te koszty związane z zabezpieczeniem spłaty kredytu hipotecznego w postaci hipotek (opłata sądowa, podatek pcc, taksa notarialna za ustanowienie hipotek w akcie notarialnym) - to wydatki konieczne, poniesione w związku z zawarciem umowy kredytowej na zakup lokalu mieszkalnego oraz związane z zaspokojeniem Państwa celów mieszkaniowych. Koszty prowizji za udzielenie kredytu czy koszt zabezpieczenia spłaty kredytu z tytułu przekroczenia standardowego wskaźnika LTV to koszty niezbędne do zawarcia umowy kredytu hipotecznego na cel mieszkaniowy (zakup lokalu mieszkalnego na Państwa cele mieszkaniowe).

Ponadto:

· zaciągnęli Państwo ww. kredyt hipoteczny na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej (kredyt przeznaczony na zaspokojenie Państwa potrzeb mieszkaniowych realizowanych do dnia dzisiejszego, nieprzerwanie do dnia dzisiejszego mieszkają Państwo w tym mieszkaniu)

· nie korzystali Państwo z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej,

· zaciągnęli Państwo kredyt mieszkaniowy przed dniem 15 stycznia 2015 r., (tak, 26 czerwca 2006 r.) przez instytucję: BANK (…) S.A. (następca prawny obecnie Bank (…) S.A.),

· kredyt został zabezpieczony hipotecznie na kredytowanym lokalu mieszkalnym (są ustanowione dwie hipoteki na zabezpieczenie spłaty kredytu na lokalu mieszkalnym. Kredyt został zabezpieczony hipoteką zwykłą w wysokości (...) CHF oraz hipoteką kaucyjną do wysokości (...) CHF ustanowioną na rzecz Banku na finansowanej nieruchomości - lokalu mieszkalnym,

· poniesiony koszt zabezpieczenia spłaty kredytu z tytułu przekroczenia standardowego wskaźnika LTV w Pani ocenie należy do opłat niezbędnych do zawarcia umowy kredytu (taki był warunek wypłaty kredytu „ bank oświadcza, że dokona wypłaty kredytu w przypadku przekroczenia standardowego wskaźnika LTV, jeżeli do czasu spłaty przez Kredytobiorcę części kredytu stanowiącego kwotę wynikającą z przekroczenia standardowego poziomu wskaźnika LTV, Kredytobiorca ubezpieczy kwotę kredytu."

Dalej, zgodnie z umową: „Kredyt zostanie uruchomiony po spełnieniu między innymi pkt 2) ustanowieniu zabezpieczeń spłaty kredytu, o których mowa w § 7 umowy kredytu (a w nim mowa między innymi o tym ubezpieczeniu). Nie jest to w Pani ocenie koszt usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, bo do takich zaliczyć należy w Pani ocenie koszt dodatkowych ubezpieczeń (ubezpieczenie na życie Kredytobiorcy, oraz ubezpieczenie nieruchomości od ognia i zdarzeń losowych), do posiadania których dodatkowo również byli Państwo zobowiązani. Zgodnie z § 7 ust. 4 kredytobiorca zobowiązuje się do zawarcia umowy cesji praw z polisy ubezpieczenia od ognia i zdarzeń losowych w terminie 7 dni od daty objęcia nieruchomości w posiadanie (a zatem to nie był warunek niezbędny do wypłaty kredytu), jak w przypadku tego pierwszego. Dodatkowo przedstawiała Pani bankowi potwierdzenie zawarcia ubezpieczeń dodatkowych. Koszty zawarcia tych ostatnich ubezpieczeń nie były potrącane z kapitału, a były to dla Państwa koszty dodatkowe. Przede wszystkim w literze a) art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wymienione m.in. nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu. Zatem udzielony kredyt wypełnia przesłanki do uznania go za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w rozporządzeniu.

Zgodnie z wyżej wskazanym rozporządzeniem zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia).

Jeśli zdaniem tut. Organu w razie zawarcia ugody, podatek byłby należny w jakiejś części, to w jakiej części oraz w jaki sposób powinien być uiszczony w związku z posiadaną rozdzielnością majątkową małżonków? (czy po połowie każdy z małżonków) czy solidarnie tj. czy mógłby podatek zostać uiszczony przez któregokolwiek z małżonków w całości? W Pani ocenie jako zobowiązanie solidarne, zwolnienie z długu (umorzenie) może być opodatkowane solidarnie, tj. w całości przez jednego małżonka, albo po 50 % przez każdego z nich.

Ponadto uzupełniła Pani swoje stanowisko o następujące informacje:

W związku z ponowną analizą umowy kredytu i uzupełnieniem informacji, że kwota (...) CHF jest częścią całego kredytu udzielonego w CHF tj. (...) CHF. Kwota ta nie była osobno wyodrębniona w umowie. Analiza umowy kredytowej prowadzi do wniosku, że jej wypłata na Państwa rachunek osobisty wynikała z różnic kursowych CHF udzielonego kredytu (różnica kursu CHF występująca pomiędzy datą udzielenia kredytu 26 czerwca 2006 r. / a datą wypłaty kredytu w dniu 3 lipca 2006 r.). Potwierdza to treść umowy kredytowej z 26 czerwca 2006 r. Zgodnie z załącznikiem nr 7 do umowy kredytu: „kwota kredytu lub transzy kredytu wypłacana jest w złotych po przeliczeniu według kursu kupna waluty kredytu obowiązującego w Banku w dniu wypłaty kwoty kredytu lub transzy kredytu zgodnie z Tabelą kursów walut w Banku (…) S.A. ogłaszaną w siedzibie Banku z zastosowaniem zasad ustalania kursów walut obowiązujących w Banku. Ewentualna nadwyżka wynikająca z różnic kursowych zostanie wypłacona przelewem na rachunek bankowy Kredytobiorcy wskazany we Wniosku o wypłatę kredytu, który stanowi załącznik nr 1 do umowy." Zatem kwota (...) CHF, która stanowiła (...) zł przelana przez Bank na Państwa rachunek osobisty stanowiła nadwyżkę wynikającą z różnic kursowych. Byli Państwo miło zaskoczeni z powodu wpływu tej kwoty na Państwa rachunek, bo mogli Państwo przeznaczyć ją na remont Państwa mieszkania (nie w całości bo dopłacili Państwo zbywcy z tej kwoty (...) zł).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności od kredytu hipotecznego, zaciągniętego przez Panią, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu wskazuję na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1) jednego gospodarstwa domowego albo

2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).

6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z analizowanej sprawy wynika, że w 2006 r. bank przydzielił Pani i Pani mężowi kredyt hipoteczny na zakup lokalu mieszkalnego oraz koszty transakcji. Kredyt został udzielony w wysokości 111 321,74 CHF, z czego Bank:

a)wypłacił środki na pokrycie ceny zakupu lokalu mieszkalnego w sposób następujący:

· (...) CHF, co stanowiło (...) zł na rachunek osobisty zbywcy,

· (...) CHF (przeliczone po kursie 1 CHF = 2,6149, co stanowiło kwotę (...) zł) na rachunek kredytowy zbywcy w celu spłaty przez nich zadłużenia kredytowego obciążającego hipotecznie lokal mieszkalny (pozostała część ceny nabycia przez Państwa lokalu mieszkalnego);

b) (...) CHF, co stanowiło (...) zł Bank przelał na Państwa osobisty rachunek, z której to kwoty dopłacili Państwo zbywcy lokalu mieszkalnego kwotę (...) zł z uwagi na różnice kursowe (w celu uzupełnienia pełnej ceny nabycia (...) zł);

c) (...) CHF potrącił Państwu z kapitału kredytu, w walucie CHF prowizję bankową za udzielenie kredytu;

d) (...) CHF potrącił Państwu z kapitału kredytu koszt zabezpieczenia spłaty kredytu z tytułu przekroczenia standardowego wskaźnika LTV, co stanowiło (...) zł.

Pozostają część z kwoty (...) CHF, która stanowiła (...) zł (po dopłacie zbywcy lokalu mieszkalnego kwoty (...) zł z uwagi na różnice kursowe) – wydatkowali Państwo w całości na remont zakupionego lokalu mieszkalnego.

Cel zaciągnięcia kredytu określony w umowie kredytowej to: „Kredyt przeznaczony jest na sfinansowanie kosztów transakcji oraz zakupu lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym.” Umowa nie wyjaśnia co należy rozumieć przez koszty transakcji. W Pani ocenie chodzi o koszty, które Bank potrącił z kapitału kredytu, czyli prowizję bankową (...) CHF oraz koszt zabezpieczenia spłaty kredytu z tytułu przekroczenia standardowego wskaźnika LTV (...). Umowa kredytu nakładała na kredytobiorców obowiązek ubezpieczenia kwoty kredytu w związku z przekroczeniem standardowego poziomu wskaźnika LTV w (…) S.A.

Rozważają Państwo zawarcie ugody z bankiem. Zgodnie z propozycją Banku umorzeniu podlegałby kapitał kredytu, w którego skład wchodzą wszystkie wyżej wymienione wypłacone transze kredytu związane z kredytem, w tym obejmuje on również część kredytu przeznaczoną na koszty kredytu z dnia zawarcia umowy kredytu czyli prowizję oraz koszt zabezpieczenia spłaty kredytu z tytułu przekroczenia standardowego wskaźnika LTV.

W literze a) art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wymienione m.in. nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu. Zatem udzielony Państwu kredyt, w części która odpowiada wydatkom poniesionym na finansowanie zakupu lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym w (…), wypełnia przesłanki do uznania go za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w rozporządzeniu. Przy czym za część kredytu stanowiąca wydatki na finansowanie nabycia tego lokalu należy rozumieć kwoty przekazane przez bank na rachunek osobisty zbywcy, na rachunek kredytowy zbywcy oraz kwotę, którą dopłacili Państwo zbywcy z uwagi na różnice kursowe (celem uzupełnienia pełnej ceny nabycia (...) zł).

W kwestii części kredytu, która została Państwu wypłacona przez Bank jako różnice kursowe i przeznaczona na remont mieszkania wyjaśniam, że kredytu w tej części nie można uznać za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w rozporządzeniu.

Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe w swej treści odnosi się do kredytu „udzielonego”, „zaciągniętego”. Nie ma znaczenia, że tą część środków przeznaczyli Państwo na remont zakupionego lokalu mieszkalnego. Z umowy kredytowej wynikało jednoznacznie, że jest on udzielony tylko na zakup lokalu mieszkalnego a nie również na jego remont. Wobec tego środki te wykorzystali Państwo na inny cel niż ten określony w umowie kredytowej.

Odnosząc się natomiast do części kredytu przeznaczonego na sfinansowanie prowizji bankowej oraz kosztu zabezpieczenia spłaty kredytu z tytułu przekroczenia standardowego wskaźnika LTV (kosztu ubezpieczenia w (…) S.A.), należy mieć na uwadze, że z literalnego brzmienia cytowanego wcześniej § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia wynika, że kwotami wierzytelności, które mogą korzystać z zaniechania są kwoty kapitału, odsetek, prowizji i opłat niezbędnych do zawarcia kredytu mieszkaniowego, zaś „koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń” nie mogą z tego zaniechania skorzystać.

Dlatego do kwoty umorzonej wierzytelności w części, która odpowiada wydatkom poniesionym na sfinansowanie prowizji bankowej, znajdzie zastosowanie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie ww. rozporządzenia.

Zaniechanie to nie znajdzie zaś zastosowania do kwoty umorzonej wierzytelności w części dotyczącej kosztu ubezpieczenia kwoty kredytu w związku z przekroczeniem standardowego poziomu wskaźnika LTV w (…) S.A., która to opłata jest wyłączona z zaniechania na podstawie ww. przepisu rozporządzenia.

Wobec tego stwierdzam, że umorzenie przez bank części kwoty kredytu hipotecznego zaciągniętego przez Panią w 2006 r., stanowić będzie dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W przedstawionym przez Panią opisie sprawy, zgodnie z treścią umowy kredytu za spłatę kredytu odpowiadali Państwo (Pani i Pani mąż) solidarnie. Ponadto z ugody wynika, że bank umorzy część zobowiązania wszystkim kredytobiorcom, czyli Pani i Pani mężowi.

Wobec tego przychód odpowiadający kwocie umorzonego zobowiązania powstanie po stronie współkredytobiorców w równych częściach. Tym samym Pani przychodem będzie 50% kwoty umorzonego zadłużenia wynikającej z zawartej ugody.

Jednakże, do uzyskanego przez Panią przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego do kwoty umorzonej wierzytelności w części, w jakiej kwota kredytu zaciągnięta na finansowanie zakupu lokalu mieszkalnego (tj. transzy przekazanej przez bank na rachunek osobisty zbywcy oraz rachunek kredytowy zbywcy i dopłaty przekazanej zbywcy) oraz prowizji pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu hipotecznego, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie Pani bowiem spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do tej części umorzonego kredytu.

Zaniechanie to nie będzie dotyczyło kwoty umorzonej wierzytelności, która będzie odpowiadała części kredytu hipotecznego, w jakiej został on zaciągnięty na finansowanie kosztu ubezpieczenia kwoty kredytu w związku z przekroczeniem standardowego poziomu wskaźnika LTV w (…) S.A. oraz w części w jakiej został przeznaczony na remont lokalu mieszkalnego. Zatem od połowy części umorzonej kwoty, w jakiej zgodnie z powyższymi wyjaśnieniami stanowi ona dla Pani przychód, winna Pani zapłacić podatek dochodowy od przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten winna Pani wykazać w zeznaniu rocznym.

Dodatkowo odnosząc się do Pani wątpliwości, co do sposobu zapłaty podatku wyjaśniam, że stosownie do przepisu art. 62b § 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) zapłata podatku może nastąpić również przez małżonka podatnika. Jednocześnie treść dowodu zapłaty nie powinna budzić wątpliwości co do przeznaczenia zapłaty na zobowiązanie podatnika.

Podkreślam ponadto, że wobec treści § 4 cytowanego rozporządzenia Ministra Finansów, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych ma zastosowanie tylko wówczas, gdy ugoda z bankiem, na mocy której dojdzie do umorzenia wierzytelności, zostanie zawarta w okresie obowiązywania rozporządzenia, tj. do 31 grudnia 2024 r.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydając tę interpretację odniosłem się wyłącznie do zakresu w jakim oczekiwała Pani rozstrzygnięcia tj. do kwestii poruszonych w Pani pytaniach i Pani stanowiska w odniesieniu do nich, tj. możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku od kwoty przychodu (dochodu) powstałego w związku z umorzeniem części kredytu hipotecznego w odniesieniu do celu na jaki został on udzielony i sposobu jego wydatkowania oraz sposobu zapłaty podatku.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, został złożony przez Panią jako jednego ze współkredytobiorców, zaznaczam, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla drugiego współkredytobiorcy, tj. Pani męża.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00