Interpretacja
Interpretacja indywidualna z dnia 2 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.318.2024.3.AWY
Prawo do samodzielnego odliczenia podatku VAT w związku z nabyciem w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej części usługowej Nieruchomości.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
13 maja 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy będzie miał Pan prawo do odliczenia podatku VAT w związku z nabyciem w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej części usługowej Nieruchomości i czy będzie Pan mógł dokonać tego odliczenia samodzielnie.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
A.S. (dalej jako: Podatnik lub Wnioskodawca) będący osobą fizyczną prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (…).
W ramach wykonywanej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 poz. 1570 ze zm.; dalej jako: ustawa o VAT), Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.
Obecnie Wnioskodawca chcąc właściwie alokować wypracowany wraz z małżonką majątek osobisty dokonuje / planuje wykonanie szeregu czynności o charakterze rozporządzającym, które mają związek z zarządem majątkiem niezwiązanym z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Co istotne, małżonkowie A.S. i K.S. (dalej także jako: Małżonkowie) pozostają we wspólności majątkowej, na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. Wszelkie nabycia opisywane we wniosku były lub będą dokonywane w ramach takiej wspólności.
Małżonkowie są właścicielami mieszkania w (…), które jest wykorzystywane na cele mieszkaniowe ich rodziny. Dodatkowo Wnioskodawca jest właścicielem udziałów w domu jednorodzinnym, w którym mieszkają jego rodzice (dom ten nie jest jednak w żaden sposób wykorzystywany przez Wnioskodawcę i jego rodzinę).
a)Zbycie nieruchomości
Małżonkowie na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej w dniu 12 kwietnia 2021 r. nabyli nieruchomość położoną w miejscowości (…), gmina (…), działka gruntu z obrębu (…), oznaczoną numerem ewidencyjnym 1/1, o obszarze 3177,00 m2, powstałą z podziału działki numer 1/2 (dalej jako: Nieruchomość zbywana).
Nieruchomość zbywana nigdy nie została wprowadzona przez Wnioskodawcę do majątku związanego z wykonywaniem działalności gospodarczej. W szczególności nie została wprowadzona do ewidencji środków trwałych.
W zakresie Nieruchomości zbywanej zostały wydane m.in. następujące decyzje administracyjne:
- Decyzja Starosty (…) nr (…) z dnia 7 września 2021 r., w której udzielona została zgoda na wyłączenie z produkcji rolniczej gruntów rolnych pod urządzeniami melioracji wodnych - zmeliorowanych, klasy RIVa i RIVb, pochodzenia mineralnego o powierzchni 0,3124 ha, stanowiących część działki numer 1/2 położonej w obrębie (…), gmina (…), a które przeznaczone są pod budowę budynku produkcyjno-usługowego wraz z infrastrukturą techniczną, zgodnie z przedstawionym projektem zagospodarowania terenu;
- Decyzja Starosty (…) nr (…) z dnia 20 lipca 2022 roku, za (…), na podstawie której zatwierdzony został projekt zagospodarowania działki numer 1/2 oraz projekt architektoniczno-budowlany
- oraz zostało wydane pozwolenie na budowę na tej działce budynku usługowego, zbiornika przeciwpożarowego, zbiornika samo-odparowalnego i szamba szczelnego.
Zgodnie z Uchwałą Rady Miejskiej w (…) nr (…) z dnia 21 października 2021 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy (…) dla obszaru (…) - część I i IV ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa (…), poz. 9239 z 29 października 2021 r., działki o numerach 1/3 i 1/1, obręb (…), położone są na terenie usług z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 6U/MN.
W dniu 27 października 2023 r., Małżonkowie poza prowadzoną działalnością gospodarczą dokonali sprzedaży Nieruchomości, przy czym Małżonkowie oświadczyli przy sprzedaży, że są zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT i dokonywali czynności mające na celu przygotowanie Nieruchomości do sprzedaży. Konsekwentnie w związku ze sprzedażą odprowadzony został VAT i wystawiona faktura dokumentująca taką sprzedaż.
b)Nabycie następnej nieruchomości
Małżonkowie planują wydatkowanie całości środków pochodzących ze sprzedaży Nieruchomości zbywanej na nabycie następnej nieruchomości, którą jest zabudowana nieruchomość o nr ewidencyjnym działki 2/1, położona w obrębie nr (…), w miejscowości (…), o powierzchni 0,1829 ha (dalej jako: Nieruchomość nabywana), w tym jej części mieszkalnej.
Jednocześnie, Małżonkowie w terminie złożenia deklaracji, oddzielnie dla każdego z małżonków złożyli deklarację PIT-39, w której wykazali swoją część dochodu związanego ze sprzedażą Nieruchomości zbywanej jako dochód zwolniony na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku PIT.
Na ww. działce znajduje się niestanowiący odrębnego od gruntu przedmiotu własności dwukondygnacyjny budynek mieszkalno-usługowy o powierzchni zabudowy 922 m2 dopuszczony do użytkowania częściowego w poziomie parteru i piwnicy na podstawie decyzji nr (…) wydanej 21 sierpnia 2006 r. z upoważnienia (...) Inspektora Nadzoru Budowlanego w (…) za numerem (…).
Budynek na datę nabycia przez Małżonków części dotyczącej kondygnacji -1 i 0 będzie posiadał pozwolenie na użytkowanie uzyskane na podstawie ostatecznej w administracyjnym toku instancji i prawomocnej decyzji nr (…) wydanej 21 sierpnia 2006 r. z upoważnienia (...) Inspektora Nadzoru Budowlanego w (…) za numerem (…), zaś część dotycząca kondygnacji +1 znajduje się w będącej w toku, niezawieszonej inwestycji budowlanej (ostatni wpis w dzienniku budowy 11.2022), na podstawie ostatecznej w administracyjnym toku instancji i prawomocnej decyzji nr (…) Wójta gminy (…) z dnia 10 sierpnia 1998 r. zatwierdzającej do realizacji projekt budowlany inwestycji: pracownia poligraficzna z częścią mieszkalną na działce nr ew. 2 położonej we wsi (…) przy ul. (…) i nie posiada w tym zakresie pozwolenia na użytkowanie. Co istotne, wydatki poniesione na ulepszenie budynku, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, w okresie dłuższym niż dwa lata nie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej niniejszego budynku.
Budynek znajdujący się na Nieruchomości nabywanej został zaprojektowany i zbudowany jako budynek o charakterze usługowo-mieszkalnym (pracownia poligraficzna z częścią mieszkalną), charakteryzujący się następującymi parametrami technicznymi:
- Powierzchnia zabudowy 908,84 m2;
- Powierzchnia użytkowa 1834,70 m2, w tym część mieszkalna 309,20 m2 i piwnice 262,30 m2.
W momencie nabycia przez Małżonków Nieruchomości nabywanej pozwolenie na użytkowanie części mieszkalnej nie zostanie jeszcze uzyskane (niezakończona inwestycja budowlana). Tym samym, część mieszkalna będzie wymagała poniesienia istotnych nakładów niezbędnych do jej oddania do użytkowania.
Część mieszkalna budynku znajdującego się na Nieruchomości nabywanej będzie wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku i będzie składała się z zespołu izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi będą służyć zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Układ funkcjonalny, konstrukcyjny i przestrzenny części mieszkalnej budynku oraz rozwiązania techniczne i materiałowe elementów budowlanych odpowiadają i będą po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie odpowiadać wymaganiom wynikającym z ich przeznaczenia.
Zatem część mieszkalna będzie przystosowana w taki sposób, aby spełniała podstawowe funkcje mieszkalne - niezbędne do prawidłowej egzystencji człowieka. W szczególności będzie ona zawierała zgodnie z projektem i aktualnym stanem robót takie pomieszczenia jak kuchnia i łazienka, wraz odpowiednimi instalacjami i przyłączami - wodnymi, elektrycznymi, wentylacyjnymi, czy też odprowadzania ścieków.
Część mieszkalna będzie lokalem mieszkalnym w pełni funkcjonalnie odrębnym od części usługowej, przeznaczonym wyłącznie na cele bytowe ludzi.
c)Sposób nabycia i wykorzystania Nieruchomości nabywanej
Nieruchomość nabywana nie zostanie wprowadzona przez żadnego z Małżonków do majątku związanego z wykonywaniem działalności gospodarczej, w szczególności nie zostanie ona wprowadzona do ewidencji środków trwałych prowadzonej działalności gospodarczej.
W umowie sprzedaży Nieruchomości nabywanej zostanie wydzielona w cenie łącznej Nieruchomości:
- wartość kondygnacji -1 i 0, przeznaczonej na działalność usługową;
- wartość kondygnacji +1 będącej w toku niezawieszonej inwestycji budowlanej, która będzie przeznaczona na cele mieszkalne.
Co istotne, sprzedający Nieruchomość nabywaną i Małżonkowie nie są w żaden sposób podmiotami powiązanymi (brak powiązań osobistych i kapitałowych). Rynkowość ceny Nieruchomości nabywanej zostanie potwierdzona na potrzeby kredytu bankowego finansującego nabycie ww. nieruchomości operatem rzeczoznawcy majątkowego. Przy czym operat będzie zawierał wycenę zarówno części usługowej, jak i mieszkalnej ww. budynku
Małżonkowie zamierzają wykorzystywać część mieszkalną Nieruchomości nabywanej na własne cele mieszkaniowe, niezależnie od posiadanego już lokalu mieszkalnego. W szczególności Małżonkowie chcą podkreślić, że użytkowanie części mieszkalnej Nieruchomości będzie miało związek z korzystną dla nich lokalizacją Nieruchomości nabywanej, co w praktyce pozwoli Małżonkom na ograniczenie konieczności przemieszczania się m.in. w związku z obowiązkami Wnioskodawcy związanymi z prowadzoną działalnością gospodarczą. Część mieszkalna nie będzie przeznaczona przez Małżonków na cele rekreacyjne.
Mając na uwadze powyższe Małżonkowie planują przeznaczyć, w okresie krótszym niż trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie Nieruchomości zbywanej 100% przychodu uzyskanego w związku ze sprzedażą Nieruchomości zbywanej na własne cele mieszkaniowe tj. na:
- nabycie części mieszkalnej Nieruchomości nabywanej;
- przebudowę, adaptację na cele mieszkalne części mieszkalnej Nieruchomości nabywanej, w tym w szczególności dokończenie procesu budowlanego związanego z oddaniem do użytkowania części mieszkalnej Nieruchomości nabywanej (części mieszkalnej).
Wnioskodawca, który jest czynnym podatnikiem podatku VAT, planuje oddanie w odpłatne użytkowanie części usługowej ww. budynku w ramach najmu prywatnego. Przy czym, odpłatne oddanie w użytkowanie w całości lub części może odbywać się na rzecz spółki kapitałowej, w której udziały będą posiadać Małżonkowie.
d)Wykorzystywanie Nieruchomości nabywanej przez Sprzedającego do prowadzonej działalności gospodarczej
Jak już zostało wskazane, część usługowa budynku znajdującego się na Nieruchomości nabywanej została oddana do użytkowania przez Sprzedającego już w 2006 roku i była wykorzystywana na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. W szczególności, od grudnia 2023 r. Sprzedający część usługową Nieruchomości zabudowanej wynajmuje za wynagrodzeniem, które jest opodatkowane VAT. Przy czym należy podkreślić, że część mieszkalna budynku znajdującego się na Nieruchomości nabywanej nigdy nie była i nie miała być wykorzystywana na cele prowadzonej działalności gospodarczej przez Sprzedającego, w związku z chęcią jej użytkowania wyłącznie na cele osobiste (mieszkaniowe) Sprzedającego.
Jednocześnie, w związku z budową części usługowej Sprzedający z przyczyn formalnych (brak rejestracji na cele VAT) w okresie budowy nie dokonywał odliczenia VAT. Należy jednak podkreślić, że część usługowa budynku budowana była z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności gospodarczej i obecnie jest wykorzystywana przez Sprzedającego na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.
Natomiast, wybudowanie na cele mieszkalne części mieszkaniowej nie było związane z prowadzoną działalnością gospodarczą i z chęcią wykorzystywania tej części na cele prowadzenia działalności gospodarczej Sprzedającego. Sprzedającemu tym samym nie przysługiwało prawo odliczenia VAT w związku z częścią mieszkalną budynku.
Dodatkowo, Wnioskodawca wskazuje, że w akcie notarialnym dotyczącym dostawy Nieruchomości nabywanej strony transakcji złożą zgodne oświadczenie, że są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT i wybierają opodatkowanie VAT części usługowej Nieruchomości nabywanej na podstawie art. 43 ust. 10 ustawy o VAT.
Wnioskodawca będzie także posiadał pisemną zgodę małżonki na dokonanie czynności związanych z najmem / dzierżawą części usługowej Nieruchomości nabywanej.
Pytania w zakresie podatku od towarów i usług
1.Czy w związku z nabyciem części usługowej Nieruchomości nabywanej Wnioskodawca nabędzie prawo do odliczenia VAT? (oznaczone we wniosku nr 2)
2.Czy Wnioskodawca w związku z nabyciem przez Małżonków części usługowej Nieruchomości nabywanej jako zarejestrowany czynny podatnik VAT będzie mógł dokonać samodzielnego odliczenia VAT, w ramach jego rozliczeń na gruncie VAT? (oznaczone we wniosku nr 3)
Pana stanowisko w sprawie
Ad 1
Jak wskazano w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą i jest czynnym podatnikiem VAT.
Wraz z żoną (wspólnota majątkowa) planuje nabycie Nieruchomości nabywanej, w tym jej części usługowej, którą planuje wynajmować w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Wynajem części usługowej Nieruchomości nabywanej będzie czynnością opodatkowaną VAT, według właściwej stawki VAT.
Nabycie Nieruchomości nabywanej nastąpi jako czynność rozporządzania majątkiem osób fizycznych. W szczególności, część usługowa Nieruchomości nabywanej nie zostanie wprowadzona do ewidencji środków trwałych prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Dodatkowo, Wnioskodawca wskazuje, że w akcie notarialnym dotyczącym dostawy Nieruchomości nabywanej, strony transakcji złożą zgodne oświadczenie, że są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT i wybierają opodatkowanie VAT części usługowej Nieruchomości nabywanej na podstawie art. 43 ust. 10 ustawy o VAT.
Zdaniem Wnioskodawcy, elementem kluczowym dla rozstrzygnięcia o prawie do obniżenia VAT należnego o VAT naliczony przy nabyciu części usługowej Nieruchomości nabywanej, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, jest potwierdzenie faktu, iż ta część Nieruchomości nabywanej będzie wykorzystywana przez Wnioskodawcę w celach zarobkowych do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, przez Wnioskodawcę działającego jako podatnik VAT.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności w sposób ciągły.
Jak wynika z treści art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do wykonywania przez podatnika czynności opodatkowanych VAT. Jeśli zatem dane towary i usługi są wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia całości VAT naliczonego przy nabyciu.
Wnioskodawca jest i na dzień dokonania Transakcji będzie zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT i będzie spełniać ustawową definicję podatnika w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT. Po nabyciu będzie wykorzystywać w sposób ciągły, do celów zarobkowych nabyte aktywa w prowadzonej działalności podlegającej opodatkowaniu VAT oraz niepodlegającej zwolnieniu z VAT.
W świetle powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, po dokonaniu Transakcji i otrzymaniu prawidłowo wystawionej faktury VAT potwierdzającej jej faktyczne dokonanie, Kupującemu będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony przy nabyciu Przedmiotu Transakcji, gdyż spełniony będzie warunek niezbędny do dokonania takiego obniżenia, określony w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
Tym samym, wobec niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo odliczenia VAT od części usługowej Nieruchomości nabywanej.
Konsekwentnie, w związku z nabyciem części usługowej Nieruchomości nabywanej Wnioskodawca nabędzie prawo do odliczenia VAT.
Ad 2
Jak wskazano w uzasadnieniu do pytania nr 1 (oznaczonego we wniosku nr 2), zdaniem Wnioskodawcy, w związku z nabyciem części usługowej Nieruchomości nabywanej będzie mu przysługiwało prawo odliczenia VAT.
Jednocześnie warunkiem koniecznym do dokonania takiego odliczenia jest zgodnie z art. 88 ust. 4 ustawy o VAT rejestracja na cele VAT. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego podmiotem zarejestrowanym jako czynny podatnik będzie Wnioskodawca.
Nie ulega wątpliwości, że najem/dzierżawa części usługowej będzie stanowić odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT.
Jednocześnie zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.; dalej jako: KRO), z chwilą zawarcia małżeństwa pomiędzy Małżonkami powstała z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zgodnie z treścią art. 36 § 1 oraz § 2 KRO, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
W myśl art. 36 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. W razie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności.
W konsekwencji ww. przepisów, zdaniem Wnioskodawcy podatnikiem podatku VAT jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Zatem w sytuacji, gdy wynajmowana/dzierżawiona część usługowa Nieruchomości nabywanej będzie własnością obojga małżonków, podatnikiem będzie ten, który faktycznie dokonuje czynności związanych z najmem/dzierżawą, np. zawarł umowę, otrzymuje czynsz. Skoro więc Wnioskodawca będzie posiadał pisemną zgodę małżonki na dokonanie czynności związanych z najmem / dzierżawą ww. części usługowej to będzie miał on samodzielne prawo odliczenia VAT w związku z nabyciem części usługowej Nieruchomości nabywanej.
Tym samym, Wnioskodawca w związku z nabyciem przez Małżonków części usługowej Nieruchomości nabywanej jako zarejestrowany czynny podatnik VAT będzie mógł dokonać samodzielnego odliczenia VAT, w ramach jego rozliczeń na gruncie VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) – zwanej dalej ustawą.
W myśl tego przepisu:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Zgodnie z powyższymi przepisami, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, a transakcja udokumentowana fakturą podlega opodatkowaniu i nie jest zwolniona od podatku.
Tym samym, aby udzielić odpowiedzi na Pana pytania, należy w pierwszej kolejności przeanalizować, czy dostawa części usługowej Nieruchomości nabywanej będzie czynnością opodatkowaną i czy nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT.
W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Stosownie do powołanych powyżej przepisów budynki/budowle oraz grunt spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.
W konsekwencji, wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych.
„Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Z opisu sprawy wynika, że jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT.
Wraz z małżonką planuje Pan kupić Nieruchomość nabywaną w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej. Nieruchomość nabywaną stanowi działka nr 2/1 zabudowana dwukondygnacyjnym budynkiem mieszkalno-usługowym dopuszczonym do użytkowania częściowego w poziomie parteru i piwnicy.
Budynek znajdujący się na Nieruchomości nabywanej został zaprojektowany i zbudowany jako budynek o charakterze usługowo-mieszkalnym. W umowie sprzedaży Nieruchomości nabywanej zostanie wydzielona w cenie łącznej Nieruchomości:
- wartość kondygnacji -1 i 0, przeznaczonej na działalność usługową,
- wartość kondygnacji +1 będącej w toku niezawieszonej inwestycji budowlanej, która będzie przeznaczona na cele mieszkalne.
Część usługowa budynku znajdującego się na Nieruchomości została oddana do użytkowania przez Sprzedającego już w 2006 r. i była wykorzystywana na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. W szczególności, od grudnia 2023 r. Sprzedający część usługową Nieruchomości wynajmuje za wynagrodzeniem, które jest opodatkowane podatkiem VAT.
Po nabyciu Nieruchomości planuje Pan oddanie w odpłatne użytkowanie części usługowej budynku znajdującego się na Nieruchomości nabywanej w ramach najmu prywatnego. Przy czym odpłatne oddanie w użytkowanie w całości lub w części może odbywać się na rzecz spółki kapitałowej, w której udziały będzie posiadać Pan z żoną.
Będzie Pan posiadał pisemną zgodę małżonki na dokonanie czynności związanych z najmem/dzierżawą części usługowej Nieruchomości.
W świetle przywołanych uregulowań i przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że Sprzedający z tytułu sprzedaży części usługowej budynku znajdującego się na Nieruchomości nabywanej wystąpi w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a sprzedaż tego budynku będzie czynnością stanowiącą działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Jak bowiem wskazał Pan w opisie sprawy, Sprzedający wykorzystuje część usługową Nieruchomości na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.
W konsekwencji, dostawa przez Sprzedającego części usługowej Nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.
Należy zauważyć, że wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może korzystać ze zwolnienia od tego podatku albo może być opodatkowana tym podatkiem.
Zaznaczyć należy, że zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z uregulowania tego wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Według art. 2 pkt 14 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu – rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. Pierwsze zasiedlenie budynku ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku oddano go w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika – bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku.
Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich nastąpiło pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.
Należy również zauważyć, że w myśl art. 43 ust. 10 ustawy:
Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem, że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:
1)są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2)złożą:
a)przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub
b)w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów
- zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
Przy czym zgodnie z art. 43 ust. 11 ustawy:
Oświadczenie, o którym mowa w art. 43 ust. 10 pkt 2 musi również zawierać:
1)imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
2)planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części;
3)adres budynku, budowli lub ich części.
Tak więc ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy po spełnieniu określonych warunków – możliwość rezygnacji ze zwolnienia od podatku i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
W tym miejscu należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:
a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Jak wynika z powyższego, prawo do zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, przysługuje wówczas, gdy w stosunku do obiektów, będących przedmiotem sprzedaży, nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, że aby dostawa budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, muszą być spełnione łącznie dwa warunki występujące w tym artykule.
Przy czym, jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.
W celu ustalenia, czy w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie zwolnienie od podatku, czy też opodatkowanie właściwą stawką podatku VAT, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy i kiedy względem części usługowej budynku znajdującego się na Nieruchomości nabywanej nastąpiło pierwsze zasiedlenie.
Jak wskazano we wniosku, część usługowa budynku znajdującego się na Nieruchomości nabywanej została oddana do użytkowania przez Sprzedającego w 2006 r. Ponadto, wydatki poniesione na ulepszenie ww. budynku, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, w okresie dłuższym niż dwa lata nie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej tego budynku.
Powyższe oznacza, że pierwsze zasiedlenie części usługowej budynku położonego na Nieruchomości miało miejsce ponad dwa lata przed dniem planowanej sprzedaży Nieruchomości.
W związku z tym, że pomiędzy pierwszym zasiedleniem części usługowej budynku położonego na Nieruchomości a planowaną sprzedażą upłynie okres ponad 2 lat, to dostawa części usługowej tego budynku będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, gdyż zostaną spełnione warunki wynikające z tego przepisu.
W związku z tym, że planowana transakcja sprzedaży części usługowej Nieruchomości będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, dalsza analiza zwolnień ww. czynności – wynikająca z przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10a lub pkt 2 ustawy jest bezzasadna.
Ze złożonego wniosku wynika, że w akcie notarialnym dotyczącym dostawy Nieruchomości strony transakcji złożą zgodne oświadczenie, że są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku VAT i wybierają opodatkowanie podatkiem VAT części usługowej Nieruchomości.
W związku z powyższym, skoro strony podjęły decyzję o rezygnacji ze zwolnienia od podatku VAT, spełniając warunki z art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy, to dostawa części usługowej Nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu według właściwej stawki podatku VAT.
Pana wątpliwości w sprawie dotyczą tego, czy w związku z nabyciem części usługowej Nieruchomości będzie miał Pan prawo do odliczenia podatku VAT oraz czy będzie mógł Pan dokonać tego odliczenia samodzielnie, w ramach Pana rozliczeń na gruncie podatku VAT.
Jak wskazał Pan we wniosku, planuje Pan oddanie w odpłatne użytkowanie części usługowej Nieruchomości nabywanej. Będzie Pan posiadał pisemną zgodę małżonki na dokonanie czynności związanych z najmem/dzierżawą części usługowej Nieruchomości nabywanej.
Należy w tym miejscu przywołać art. 659 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), który stanowi, że:
Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
Zgodnie z art. 693 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
Dzierżawa/najem jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego/wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy i pobierania pożytków jest świadczenie dzierżawcy/najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Zatem oddanie w ramach umowy dzierżawy/najmu osobie trzeciej nieruchomości lub rzeczy skutkuje uzyskiwaniem korzyści majątkowej po stronie podmiotu dokonującego wynajmu/wydzierżawienia.
Zatem, najem oraz dzierżawa jako usługa, wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywana jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych (zawierane umowy najmu mają zazwyczaj długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe), bez względu na to, czy najem/dzierżawa będzie prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji najem/dzierżawa części usługowej Nieruchomości nabywanej stanowić będzie odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Ponadto należy w tym miejscu wskazać, że dla usług najmu/dzierżawy części usługowej Nieruchomości nabywanej, które zamierza Pan świadczyć, przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych wydanych do tej ustawy nie przewidują zwolnienia, a zatem usługi te będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki podatku VAT.
Zauważenia w tym miejscu wymaga, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 i § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
§ 1. Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
§ 2. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu cywilnego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w cytowanym wcześniej art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.
Należy podkreślić, że w sytuacji, gdy jedno z małżonków w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą jest czynnym podatnikiem VAT, pozbawienie go prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego w sytuacji, gdy nabyty towar będzie wykorzystywany przez niego w prowadzonej działalności gospodarczej, naruszałoby zasadę neutralności – fundamentalną zasadę obowiązującą w podatku od towarów i usług.
Z uwagi na przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że będzie Panu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT wynikającego z faktury dokumentującej zakup części usługowej Nieruchomości nabywanej, skoro nabędzie ją Pan z zamiarem wykorzystywania jej na potrzeby opodatkowanej działalności gospodarczej prowadzonej przez Pana, tj. oddania jej w odpłatne użytkowanie na podstawie umowy najmu lub dzierżawy.
Jak wynika z wniosku, jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT i nabędzie Pan razem z małżonką część usługową Nieruchomości w celu wykorzystywania jej do działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług (najmu lub dzierżawy). Ponadto, jak rozstrzygnięto powyżej, opisana transakcja nabycia będzie korzystała ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, jednak Strony zamierzają skorzystać z opcji opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy.
W konsekwencji należy stwierdzić, że będzie przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej transakcję nabycia części usługowej Nieruchomości nabywanej. Wynika to z faktu, że w analizowanym przypadku będą spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego.
Jednocześnie należy wskazać, że jeżeli z faktury wynika, iż nabywcą danej usługi czy towaru jest szczególnego rodzaju podmiot, jakim jest małżeństwo, które samo nie ma przymiotu podatnika – to pozbawienie kupującego prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego z niej wynikającego, naruszałoby fundamentalną zasadę obowiązującą w podatku od towarów i usług.
Zatem jeżeli małżonkowie pozostają we współwłasności małżeńskiej i nabywają dobro inwestycyjne, które jest używane w sposób wyłączny do celów prowadzonej działalności gospodarczej przez jednego z małżonków będących współwłaścicielami, to jeden z nich korzysta z prawa do odliczenia całości podatku naliczonego, pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami a wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Zatem okoliczność, że część usługowa Nieruchomości, którą planuje Pan nabyć wraz z żoną, będzie stanowić majątek wspólny małżonków, nie wpływa w żaden sposób na Pana prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości z faktury dokumentującej zakup części usługowej tej Nieruchomości.
Tym samym, Pana stanowisko do pytań oznaczonych we wniosku nr 2 i 3 uznaję za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja dotyczy wyłącznie pytań oznaczonych we wniosku nr 2 i 3, dotyczących podatku od towarów i usług. W zakresie pytania nr 1 dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm. dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right