Interpretacja indywidualna z dnia 3 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.194.2024.2.ESD

Brak możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT transakcji zamiany nieruchomości działki niezabudowanej oraz zastosowania zwolnienia od podatku VAT transakcji zamiany nieruchomości zabudowanych.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług– jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 kwietnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 2 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·braku możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT transakcji zamiany nieruchomości działki niezabudowanej (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) oraz

·zastosowania zwolnienia od podatku VAT transakcji zamiany nieruchomości zabudowanych (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 13 czerwca 2024 r. (wpływ 13 czerwca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

1.Gmina Miasto (dalej Gmina lub Gmina Miasto) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Posiada osobowość prawną oraz pełną zdolność do czynności prawnych. Zgodnie z ustawą z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 280), od 1 stycznia 2017 r. Gmina prowadzi ze swoimi jednostkami organizacyjnymi wspólne rozliczenie VAT.

Gmina wykonuje zadania nałożone na nią przepisami prawa, dla realizacji których została powołana, zawarte w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.). Gmina wykonuje zarówno działalność opodatkowaną podatkiem VAT, jak również działalność, która nie podlega regulacji ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361).

2.Zgodnie z art. 43 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.) Gmina posiada mienie komunalne, którym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw.

Zgodnie z art. 44 wskazanej ustawy nabycie mienia komunalnego następuje:

·na podstawie ustawy – przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym;

·przez przekazanie gminie mienia w związku z utworzeniem lub zmianą granic gminy w trybie, o którym mowa w niniejszej ustawie; przekazanie mienia następuje w drodze porozumienia zainteresowanych gmin, a w razie braku porozumienia – decyzją Prezesa Rady Ministrów, podjętą na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej;

·w wyniku przekazania przez administrację rządową na zasadach określonych przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia;

·w wyniku własnej działalności gospodarczej;

·w innych przypadkach określonych odrębnymi przepisami.

3.W zależności od sposobu nabycia i/lub przyjętego sposobu wykorzystania danego składnika majątkowego stanowiącego mienie komunalne, Gminie przysługuje bądź nie przysługuje prawo do odliczenia VAT na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361).

4.Składnikiem mienia komunalnego są w szczególności nieruchomości stanowiące własność Gminy Miasta bądź co do których gmina jest użytkownikiem wieczystym.

Na mocy art. 98 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.) działki nr A, B i C (w dniu przejęcia działka miała nr D), wydzielone pod drogę gminną na podstawie decyzji Prezydenta Miasta z (…) 2012 r., stały się z mocy prawa własnością Gminy. Za działki te Gmina wypłaciła zgodnie z ugodą zawartą (…) 2014 r. ich byłemu właścicielowi (tj. Skarbowi Państwa – Agencji Mienia Wojskowego) odszkodowanie w łącznej wysokości (…) zł brutto, tj.:

4.1.Za niezabudowaną działkę nr A o pow. (…) ha w kwocie brutto (…) zł (zawiera podatek VAT 23%). W kwocie wypłaconego przez miasto odszkodowania zawierała się wartość działki gruntu, wartość odtworzeniowa ogrodzenia oraz wartość zadrzewienia.

4.2.Za zabudowaną działkę nr D o pow. (…) ha w kwocie (…) zł (dostawa zwolniona z podatku VAT na podst. art. 43 ust. 1 pkt 10a w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług). W kwocie wypłaconego przez miasto odszkodowania zawierała się wartość działki gruntu, a także wartość odtworzeniowa: ogrodzenia, budynku magazynowego, słupa oświetleniowego oraz wartość zadrzewienia.

4.3.Za zabudowaną działkę nr B o pow. (…) w kwocie (…) zł (dostawa zwolniona z podatku VAT na podst. art. 43 ust. 1 pkt 10a w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług). W kwocie wypłaconego przez miasto odszkodowania zawierała się wartość działki gruntu, a także wartość odtworzeniowa: sieci wodociągowej, budynku magazynowego, budynku gospodarczego, drogi i placu z płyt betonowych, słupa oświetleniowego oraz wartość zadrzewienia.

5.W roku 2019 X wystąpił do Gminy z wnioskiem o przekazanie działek: nr A, B i części działki nr D, tak aby teren (…) przy ul. a został ujednolicony. Związane to było z planowaną (…) na tym obszarze.

W następstwie złożonego wniosku decyzją Prezydenta Miasta z (…) 2020 r. działka nr D została podzielona na działkę nr E i nr C (część, której przejęciem zainteresowana była Agencja Mienia Wojskowego). W efekcie prowadzonych rokowań strony wstępnie uzgodniły, że planują dokonanie ekwiwalentnej zamiany działek miasta (nr A, B i nr C) na działki Skarbu Państwa – Agencji Mienia Wojskowego (nr F, nr G, nr H, nr I, nr J, nr K oraz nr L).

6.Na dzień dzisiejszy działki Gminy położone są w obszarze obowiązywania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „(…)” w (…). Dodatkowo zagospodarowanie działek komunalnych do potencjalnej zamiany przedstawia się na chwilę obecną następująco:

6.1.Działka nr A – działka niezabudowana, znajduje się na niej część ogrodzenia, zadrzewienia oraz linia elektroenergetyczna zasilająca latarnie.

6.2.Działka nr B – znajduje się na niej ogrodzenie, sieć wodociągowa, część budynku magazynowego, cześć budynku o charakterze niemieszkalnym (gospodarczego), utwardzona nawierzchnia (droga i plac z płyt betonowych), zadrzewienia, słupy oświetleniowe oraz linia energetyczna zasilająca latarnie. Wymienione budynki (w szczególności ich części znajdujące się na działce B) nie były zasiedlone w chwili ich przejmowania z mocy prawa przez miasto, a także przez wszystkie lata kiedy miasto jest właścicielem przedmiotowej nieruchomości.

Planowana dostawa w drodze zamiany na rzecz Agencji Mienia Wojskowego nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia ani przed nim – budynki te nie są budynkami mieszkalnymi. Od chwili nabycia przedmiotowej nieruchomości do dnia dzisiejszego miasto nie ponosiło wydatków na ulepszenie znajdujących się na niej części budynków i budowli.

6.3.Działka nr C – znajduje się na niej ogrodzenie, część budynku magazynowego, zadrzewienia, słup oświetleniowy wraz z zasilająca go linią elektroenergetyczną. Wymieniony budynek (w szczególności jego część znajdująca się na działce C) nie był zasiedlony w chwili jego przejmowania z mocy prawa przez miasto, a także przez wszystkie lata kiedy miasto jest właścicielem przedmiotowej nieruchomości.

Planowana dostawa w drodze zamiany na rzecz Agencji Mienia Wojskowego nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia ani przed nim – budynek ten nie jest budynkiem mieszkalnym. Od chwili nabycia przedmiotowej nieruchomości do dnia dzisiejszego miasto nie ponosiło wydatków na ulepszenie znajdujących się na niej części budynku i budowli.

Uzupełnienie opisu sprawy zdarzenia przyszłego

Na zadane w wezwaniu do uzupełnienia wniosku pytania udzielili Państwo następujących odpowiedzi:

1.Z tytułu przeniesienia prawa własności (z mocy prawa) działek nr: A, D (obecnie nr E, nr C) oraz nr B, Agencja Mienia Wojskowego (…). Zgodnie z niniejszą fakturą:

·przeniesienie prawa własności działki nr A – naliczono podatek VAT 23%,

·przeniesienie prawa własności działki nr D – zwolnione z podatku VAT,

·przeniesienie prawa własności działki nr B – zwolnione z podatku VAT.

2.W związku z przedmiotowym nabyciem nie przysługiwało Gminie Miasto prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Działki zostały nabyte przez Gminę Miasto z mocy prawa, w związku z ich przeznaczeniem pod ogólnodostępne drogi publiczne (pod realizację celów publicznych).

3.Miasto przejęło przedmiotowe działki w roku 2012 na mocy art. 98 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.), wydzielone pod publiczną drogę gminną na podstawie decyzji Prezydenta Miasta z (…) 2012 r. Od daty przejęcia przedmiotowych terenów nie były one wykorzystywane do działalności zwolnionej z opodatkowania podatkiem od towarów i usług – droga publiczna nie została tam zrealizowana.

4.Zgodnie z definicjami zawartymi w art. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane w odniesieniu do zagospodarowania działki nr A należy stwierdzić, iż:

·nie znajdują się na niej żadne budynki lub ich części;

·fragment linii elektroenergetycznej znajdującej się na działce stanowi budowlę, jako sieć uzbrojenia terenu;

·fragment ogrodzenia znajdującego się na działce stanowi urządzenie budowlane.

(…).

5.Z mapy zasadniczej wynika, iż fragment linii energetycznej znajdującej się na działce nr A włączony jest w sieć przebiegającą wzdłuż ul. b i dalej do ul. c, stanowi zatem własność przedsiębiorstwa Y.

6.Jak było to wcześniej podkreślane, na przejętej przez miasto działce nr B znajduje się sieć wodociągowa, część budynku magazynowego, część budynku gospodarczego, droga i plac z płyt betonowych, słup oświetleniowy oraz zadrzewienie.

Z kolei na przejętej działce nr C znajduje się część budynku magazynowego i ogrodzenia oraz zadrzewienie.

Mając na względzie definicje zawarte w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane:

·część budynku magazynowego i część budynku gospodarczego na działce nr B oraz część budynku magazynowego na działce nr F stanowią budynek, tj. taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach;

·sieć wodociągowa, droga i słup oświetleniowy na działce nr B stanowią budowlę, tj. obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury.

Urządzenia budowlane znajdujące się na ww. działkach, tj. plac z płyt betonowych i ogrodzenie.

(…).

Plac z płyt betonowych powiązany jest zarówno z budynkami, których części zlokalizowane są na działce przejętej przez miasto oznaczonej nr B, jak i z budynkami (…) znajdującymi się na sąsiednich działkach, pozostających we władaniu Agencji Mienia Wojskowego.

7.Od daty przejęcia przedmiotowych nieruchomości przez Gminę Miasto z mocy prawa, tj. od dnia uprawomocnienia się decyzji podziałowej Prezydenta Miasta z (…) 2012 r., tj. od (…) 2012 r., miasto nie zajmowało i nie użytkowało ich na potrzeby własne – nie doszło do realizacji i udostępnienia do ruchu ogólnodostępnej drogi publicznej. W momencie ich przejmowania przez miasto, posadowione na tych działkach budynki i budowle nie były użytkowane przez Z i stanowiły pustostany.

Jednocześnie należy podkreślić, że (...) 2021 r. została zawarta umowa dzierżawy pomiędzy miastem i konsorcjum spółek na cześć działek nr B i nr C, z przeznaczeniem pod powiększenie placu budowy – (…). (…). Z tytułu dzierżawy dzierżawca wnosił na rzecz miasta czynsz opodatkowany podatkiem VAT (23%). Po zakończeniu umowy dzierżawy, tj. (…) 2022 r. działki te są nadal niewykorzystywane.

8.Mając na względzie odpowiedź na pytanie 7, jeżeli traktować zawartą umowę dzierżawy z (…) 2021 r. jako pierwsze zasiedlenie – należy stwierdzić, iż pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynku, budowli lub ich części, a ich planowaną zamianą upłynie okres dłuższy niż 2 lata.

9.W odniesieniu do poszczególnych budynków, budowli lub ich części zarówno na działce nr B i nr C nie były, nie są oraz nie będą ponoszone wydatki na ich ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej obiektów znajdujących się na poszczególnych działkach. Działki te, jak było to wcześniej zaznaczane, zostały przejęte z mocy prawa przez Gminę Miasto, ponieważ w planie miejscowym „(…)”, przeznaczone były pod pas drogi publicznej. Do dnia dzisiejszego miasto nie podjęło żadnych działań związanych z realizacją przedmiotowej drogi publicznej, nie jest również w posiadaniu projektów budowy przedmiotowej drogi. Mając na względzie aktualne przeznaczenie przejętych działek nr B i nr C, wszelkie budynki i budowle znajdujące się na nich przeznaczone są do rozbiórki i niezasadne jest nawet przeznaczanie jakichkolwiek środków na ich ulepszenie.

Pytania

1.Czy sprzedaż w drodze zamiany przez Gminę Miasto na rzecz Skarbu Państwa – Agencji Mienia Wojskowego nieruchomości oznaczonej nr A, opisanej w punkcie 6 podpunkt 6.1 korzysta ze zwolnienia VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?

2.Czy sprzedaż w drodze zamiany przez Gminę Miasto na rzecz Skarbu Państwa –Agencji Mienia Wojskowego nieruchomości oznaczonych nr B i nr C, opisanych w punkcie 6, podpunkt 6.2 i 6.3 korzysta ze zwolnienia VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w związku z art. 29a ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), opodatkowaniu podlegają czynności odpłatne, przy czym nie wynika z nich, że odpłatność za czynności dostawy towarów lub świadczenia usług musi mieć postać pieniężną.

Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową – zapłata w innym towarze lub usłudze albo mieszaną – zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.

W myśl art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610, ze zm.), przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Tym samym, w przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występując zarówno w charakterze dostawcy, jak i w charakterze nabywcy.

Z kolei zgodnie z art. 604 Kodeksu cywilnego, do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce ceny świadczenia pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy. Ze względu na wzajemny charakter umowy, wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna. Zamiana nieruchomości skutkuje przeniesieniem prawa do rozporządzania zamienianymi nieruchomościami jak właściciel. Biorąc powyższe pod uwagę, zamianę nieruchomości w świetle ustawy o podatku od towarów i usług należy traktować jako odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Sprzedaż w drodze zamiany przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa – Agencji Mienia Wojskowego nieruchomości obejmującej działkę nr A opisaną w punkcie 6 podpunkt 6.1 nie korzysta ze zwolnienia VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9, ponieważ wymieniona działka w momencie jej potencjalnej dostawy będzie stanowiła działkę niezabudowaną oraz zgodnie z przeznaczeniem w planie miejscowym – jest to teren budowlany, przeznaczony pod budowę drogi. Tym samym jej dostawę w drodze zamiany należy potraktować jako czynność opodatkowaną podatkiem VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1, w związku z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2024 r. o podatku od towarów i usług.

2.Sprzedaż w drodze zamiany przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa – Agencji Mienia Wojskowego nieruchomości obejmujących działki nr B i nr C, opisane w punkcie 6 podpunkty: 6.2, 6.3 korzysta ze zwolnienia VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w związku z art. 29a ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Działki opisane w punkcie 6 podpunkty: 6.2, 6.3 w momencie ich potencjalnej dostawy stanowić będą działki zabudowane częściami budynków i budowli, a w przypadku dostawy budynków i budowli trwale z gruntem związanych albo ich części, z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Wymienione budynki (w szczególności ich części znajdujące się na działce B oraz na działce C) nie były zasiedlone w chwili ich przejmowania z mocy prawa przez miasto, a także przez wszystkie lata kiedy miasto jest właścicielem przedmiotowej nieruchomości.

Planowana dostawa w drodze zamiany na rzecz Agencji Mienia Wojskowego nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia ani przed nim – budynki te nie są budynkami mieszkalnymi. Od chwili nabycia przedmiotowej nieruchomości do dnia dzisiejszego miasto nie ponosiło wydatków na ulepszenie znajdujących się na niej części budynków i budowli.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) zwanej dalej „ustawą”:

Według art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Jak wynika z art. 2 pkt 22 ustawy:

W świetle powyższego grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 15 ust. 2 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko bowiem w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Zauważyć należy, że z przywołanej w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy regulacji nie wynika, że odpłatność za czynność dostawy towarów lub świadczenia usług powinna mieć postać pieniężną.

Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową (towar lub usługa otrzymana jako zapłata), albo mieszaną – zapłata w części pieniężna a w części rzeczowa. Zatem, dla uznania czynności za odpłatną, musi zaistnieć możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego, stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.

W myśl powyższych regulacji prawnych należy uznać, że zamiana towarów, co do zasady jest czynnością objętą zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ponieważ w jej wyniku dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel.

W tym miejscu należy zauważyć, że w myśl art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Zatem w przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występując zarówno w charakterze dostawcy, jak i w charakterze nabywcy.

Zgodnie z art. 604 Kodeksu cywilnego:

Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy. Ze względu na wzajemny charakter umowy, wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna. Zamiana nieruchomości skutkuje przeniesieniem prawa do rozporządzania zamienianymi nieruchomościami jak właściciel.

Na mocy art. 158 Kodeksu cywilnego:

Zatem, umowa przeniesienia własności nieruchomości (również w drodze zamiany) jest czynnością cywilnoprawną. Z uwagi na powyższe przepisy należy stwierdzić, że umowa zamiany towarów na gruncie podatku od towarów i usług jest niczym innym jak dwiema odpłatnymi dostawami towarów. W konsekwencji, przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy zamiany stanowi odpłatną dostawę towaru i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Wykonują Państwo zadania nałożone na Gminę przepisami prawa, ustawy o samorządzie gminnym. Posiadają Państwo mienie komunalne. Planują Państwo dokonanie ekwiwalentnej zamiany działek nr A – działka niezabudowana, działki nr C, B – działki zabudowane. Zamiana ma nastąpić na działki Skarbu Państwa – Agencja Mienia Wojskowego.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że w odniesieniu do planowanej dostawy opisanych we wniosku działek nr A, C, B, wystąpią Państwo w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a powyższa czynność będzie stanowiła odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy i będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia czy transakcja zamiany przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa – Agencja Mienia Wojskowego nieruchomości nr A korzysta ze zwolnienia od podatku VAT (pytanie we wniosku oznaczone nr 1).

Należy zauważyć, że wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może korzystać ze zwolnienia od tego podatku albo może być opodatkowana tym podatkiem.

Zaznaczyć należy, że zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone, m.in. w art. 43 ustawy.

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Powyższe oznacza, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane. Zatem ze zwolnienia od podatku korzystać będą dostawy gruntów o charakterze rolnym, leśnym, itp.

Jak wynika z art. 2 pkt 33 ustawy:

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. k) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L Nr 347 str. 1 ze zm.):

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen przeciwko Belastingdienst Grote Ondernemingen, teren budowlany oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę.

Tym samym, również w świetle orzeczeń TSUE za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.

W myśl art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U z 2023 r. poz. 977 ze zm.):

W świetle art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy – jako akt indywidualny prawa administracyjnego.

We wniosku wskazali Państwo, że działka jest położona w obszarze obowiązywania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w (…). Na działce nie znajdują się żadne budynki lub ich części. Z kolei usytuowany na działce fragment linii elektroenergetycznej stanowi budowlę, której własność należy do przedsiębiorstwa Y oraz fragment ogrodzenia, który jest urządzeniem budowlanym.

W tym miejscu należy odwołać się do definicji zawartych w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725). Zgodnie bowiem z zapisem art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:

Na mocy art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane:

Według art. 3 pkt 3a ustawy Prawo budowlane:

Z kolei, w myśl art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane:

Jak wynika z okoliczności sprawy, na działce nr A nie znajdują się żadne budynki czy budowle, a jedynie fragment ogrodzenia, który jest urządzeniem budowlanym. Zatem jego obecność nie wpływa na opodatkowanie gruntu.

W tym miejscu należy odwołać się do uregulowań art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:

Z powyższej definicji wynika, że na gruncie polskiego prawa można wyodrębnić trzy rodzaje nieruchomości w sensie prawnym:

• grunty (stanowiące część powierzchni ziemskiej),
• budynki trwale z gruntem związane (tzw. nieruchomości budynkowe),
• części tych budynków (tzw. nieruchomości lokalowe).

Stosownie natomiast do treści art. 47 § 1 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 47 § 2 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 47 § 3 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi art. 48 Kodeksu cywilnego:

Ponadto, na działce nr A znajdują się naniesienia w postaci linii elektroenergetycznej. Ich właścicielem jest przedsiębiorstwo Y.

W tej sytuacji będziemy mieć do czynienia ze zbyciem przez Państwa ww. działki nr A, na której znajdują się naniesienia niestanowiące Państwa własności, lecz przedsiębiorstwa sieciowego.

Wobec tak przedstawionego opisu oraz obowiązujących przepisów prawa należy stwierdzić, że skoro znajdujące się na działce nr A naniesienia w postaci linii elektroenergetycznej są własnością podmiotów trzecich, nie sposób przyjąć, że dokonują Państwo dostawy gruntu wraz ze znajdującymi się na nim naniesieniami.

Zatem w przypadku planowanej dostawy działki nr A, przedmiotem zamiany będzie wyłącznie grunt, który zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego stanowi teren budowlany, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że dostawa (zamiana) działki nr A nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Jeżeli dostawa ww. działki nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, należy rozpatrzyć warunki do zastosowania zwolnienia dla dostawy ww. działki wynikające z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów, tj. zarówno nieruchomości, jak i ruchomości, przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT oraz wykorzystywanych niezależnie od okresu ich używania przez podatnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

W konsekwencji, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.: towary muszą służyć wyłącznie do działalności zwolnionej oraz przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Jak wynika z treści wniosku, działka o nr. A nie była wykorzystywana od daty przejęcia do działalności zwolnionej. Tym samym oznacza to, że nie został spełniony warunek do zastosowania zwolnienia dla dostawy ww. działek na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Podsumowując, stwierdzam, że sprzedaż w drodze zamiany przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa – Agencji Mienia Wojskowego nieruchomości oznaczonej nr A nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 i pkt 9 ustawy. Zatem ww. dostawa będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 należy uznać za prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również ustalenia, czy sprzedaż w drodze zamiany przez Państwa Gminę na rzecz Skarbu Państwa – Agencji Mienia Wojskowego nieruchomości oznaczonych nr B i nr C korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest generalnie zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:

Wobec tego, w przypadku, gdy po wybudowaniu budynek, budowla lub ich części są wykorzystywane, w tym używane na potrzeby własnej działalności, okoliczność ta powoduje, że ma już miejsce pierwsze zasiedlenie tego obiektu.

Jednocześnie kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki, budowle lub ich części rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

W analizowanej sprawie przedmiotem dostawy (zamiany) będą budynki, budowle lub ich części, zlokalizowane na działkach nr B oraz nr C. Na działce nr B znajdują się: część budynku magazynowego, część budynku gospodarczego stanowiące budynek; sieć wodociągowa, droga i słup oświetleniowy stanowiące budowle; plac z płyt betonowych i ogrodzenie stanowiące urządzenia budowlane. Natomiast na działce nr C znajdują się: część budynku magazynowego stanowiącego budynek; ogrodzenia stanowiące urządzenie budowlane oraz zadrzewienia.

Z uwagi na brzmienie przepisów i okoliczności sprawy, dostawa ww. budynków, budowli lub ich części nie zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia. Jak wynika z opisu sprawy w stosunku do ww. obiektów doszło do pierwszego zasiedlenia i pomiędzy pierwszym zasiedleniem a planowaną zamianą upłynie okres dłuższy niż dwa lata. Jednocześnie wskazali Państwo, że w odniesieniu do poszczególnych budynków, budowli lub ich części nie były, nie są oraz nie będą ponoszone wydatki na ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. W konsekwencji, zostaną spełnione warunki umożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy ww. dostawy.

Ponadto, jak Państwo wskazali plac z płyt betonowych powiązany jest zarówno z budynkami, których części zlokalizowane są na działce nr B jak i z budynkami (…) znajdującymi się na sąsiednich działkach, pozostających we władaniu Agencji Mienia Wojskowego. Natomiast ogrodzenie znajdujące się na działkach nr B oraz C stanowi jedynie (…). Jeżeli ww. urządzenia budowlane stanowią elementy przynależne do obiektów budowlanych, zapewniając ich użytkowanie, to ich dostawa będzie również zwolniona od podatku VAT tak jak dostawa tych obiektów budowlanych, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Jak wskazano powyżej, grunty będące przedmiotem sprzedaży (zamiany) podlegają opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki i budowle lub ich części na nim posadowione.

W konsekwencji – na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy – również sprzedaż (zamiana) gruntów, na którym są posadowione budynki, budowle lub ich części, będą zwolnione od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

W konsekwencji planowana transakcja zamiany działek nr B oraz nr C będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Podsumowując, stwierdzam, że sprzedaż w drodze zamiany przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa – Agencji Mienia Wojskowego nieruchomości oznaczonych nr B i nr C będzie korzystała ze zwolnienia VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w związku z art. 29a ust. 8 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że w niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi w zakresie zadanych pytań. Inne kwestie nieobjęte pytaniami nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone. W myśl art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).