Interpretacja indywidualna z dnia 28 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.129.2024.3.AM
Opodatkowanie podatkiem VAT transakcji.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zaznacza się, że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2, dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
Państwa wniosek z 14 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania dokonanych transakcji za opodatkowane podatkiem VAT wpłynął 22 marca 2024 r. Uzupełnili go Państwo pismami z 14 maja 2024 r. (wpływ 14 maja 2024 r.) oraz 4 czerwca 2024 r. (wpływ 4 czerwca 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Sp. z o.o. (dalej Wnioskodawca) jest polską spółką z ograniczoną odpowiedzialnością zajmującą się importem i usługami (…) na rzecz nabywców w różnych krajach W ofercie Wnioskodawcy znajdują się różnego rodzaju towary, m.in. artykuły (…). Spółka realizuje zamówienia na terenie Polski i zagranicą.
A. Zamówienie złożone za pomocą podszycia się pod spółkę SA X
W dniu (…) 2020 roku o godz. (…) z (…) pracownikiem Wnioskodawcy skontaktowała się mailowo osoba przedstawiająca się jako (…) Dyrektor Sprzedaży spółki SA X z siedzibą pod adresem: (…) Francja. W mailu wysłanym z adresu (…) zaadresowanym do (…) i przesłanym do wiadomości (…) nadawca wiadomości zaprezentował spółkę SA X, przedstawiając ją jako supermarket założony i zarejestrowany (…) 1973 roku pod numerem (…) w rejestrze (…). Nadawca podał także lokalizację siedziby i adres do fakturowania wraz z numerem VAT (…). Rozmówca poinformował również, że ze względu na znaczący wzrost popytu na konkretne produkty, spółka chciałaby złożyć zamówienie u Zawiadamiającego. Nadawca poprosił o odpowiedź mailową z ofertą, cennikiem b2b oraz ogólnymi warunkami sprzedaży, podając przy tym swoje dane teleadresowe, w tym numery telefonów (…).
W dniu (…) 2020 roku (…) (pracownik Wnioskodawcy) utworzyła dla tego klienta konto na stronie służącej do składania zamówień drogą elektroniczną i przekazała nadawcy dane do logowania, cenniki z promocją i ogólne warunki współpracy, w których znalazły się m.in. informacje na temat wysokości rabatu, kosztów transportu, zasad płatności, w ramach których trzy pierwsze zamówienia wymagały 100% przedpłaty, a kolejna zamówienia miały być objęte 14- lub 21-dniowym terminem płatności ceny wskazanej na fakturze VAT, a także warunki zakupu (...).
(…) 2020 roku o godz. (…) w imieniu SA X złożone zostało zamówienie poprzez stronę internetową za pomocą utworzonego w systemie konta i loginu W skład zamówienia wchodziły następujące towary (…). Zamówienie łącznie opiewało na kwotę (…).
(…) 2020 roku o godz. (…) z maila (…) Zawiadamiający wysłał na adres (…) wiadomość email potwierdzającą złożenie zamówienia oraz fakturę proforma wraz z informacją o warunkach płatności, tj. przedpłacie w wymiarze 100%, czasie dostawy oraz przewozie. W mailu z (…) godz. (…) otrzymała wiadomość z adresu (…) z załączonymi dokumentami finansowymi spółki, wyciągiem z rejestru przedsiębiorców oraz danymi bankowymi. Zamawiający podziękował za udzielony rabat i poinformował, że SA X akceptuje zamówienie, przy czym nadawca zaznaczył, ze SA X współpracuje ze wszystkimi dostawcami na warunkach uwzględniających 30-dniowy odroczony termin płatności. Rozmówca oświadczył, że w drodze wyjątku odbiorca zdecydował o zaakceptowaniu obowiązku płatności po 14 dniach przelewem lub poleceniem zapłaty. Zastrzegł przy tym, że zgoda ta pozostanie w mocy wyłącznie w zamian za otrzymanie wyższego rabatu oraz pod warunkiem uzyskania przez Wnioskodawcę zgody ubezpieczyciela na udzielenie limitu kredytowego w odniesieniu do SA X.
W mailu z dnia (…) 2020 roku, godz. (…) poinformowała zamawiającego, ze odroczenie płatności za pierwsze trzy zamówienia jest niemożliwe, a 100% przedpłaty jest wymagane także przez ubezpieczyciela – (…) S.A., oferującego Zawiadamiającemu limity kredytowe. Co więcej, zaznaczono że stan epidemii COVID-19 skutkuje także zwiększonym stopniem ostrożności przy podejmowaniu decyzji biznesowych. Jednocześnie (…) zastrzegła, że stanowisko (…) nic jest spowodowane nieufnością wobec zamawiającego, który w ocenie (…) cieszy się wysoką renomą.
Wówczas, (…) 2020 roku, godz. (…) nastąpił pierwszy kontakt z numeru telefonu (…). Połączenie zostało przerwane, dlatego (…) o godz. (…) oddzwoniła na ten numer ze swojego telefonu służbowego o numerze (…). Rozmówca przekazał (…), że w razie odmowy akceptacji warunków zwróci się do konkurencji, ponownie podkreślił zainteresowanie ofertą jednocześnie kategorycznie wykluczając możliwość przedpłaty. Zapowiedział płatność dopiero po otrzymaniu towaru.
Następnie, o godz. (…) wysłała do rozmówcy wiadomość email, informując, że zwróci się do niego ponownie, już po podjęciu decyzji przez kierownictwo Wnioskodawcy, co do żądanych przez SA X warunków płatności. W mailu z (…) 2020 roku, godz. (…), (…) poinformowała, że dokumenty odbiorcy są sprawdzane przez ubezpieczyciela i jest wysoce prawdopodobne, ze po pozytywnym wyniku kontroli i udzieleniu limitu kredytowego, zamówienie będzie mogło zostać zrealizowane.
W dniu (…) 2020 roku w mailu z godz. (…), (…) poinformowała o akceptacji ubezpieczyciela i kierownictwa Wnioskodawcy dla płatności w terminie 14 dni na podstawie wystawionej faktury VAT. W odpowiedzi z dnia (…) 2020 roku, godz. (…), zamawiający potwierdził odbiór maila, poprosił także o informację o dacie wysłania towarów. (…) w wiadomości z godz. (…) poinformowała, że dostawa nastąpi w terminie 5-6 dni, a przewóz wykona na paletach przewoźnik pod firmą (…) po otrzymaniu potwierdzenia zamówienia dokonanego przez Wnioskodawcę. W mailu z (…) 2020 roku, godz. (…), zamawiający potwierdził zamówienie i nadanie mu wewnętrznego numer referencyjnego (…). Po następnej wymianie maili, w wiadomości z dnia (…) 2020 roku, godz. (…), nadawca odesłał skan zamówienia z pieczęcią firmową oraz prośbą o informację wyprzedzającą nadejście przesyłki o co najmniej 24 godziny. Wiadomość email zawierającą powyższe potwierdzenie wysłała osoba przedstawiająca się jako (…) Dyrektor Sprzedaży (…), przy czym wiadomość nadano jak dotychczas z adresu (…).
W odpowiedzi (…) poinformowała, że przewóz zostanie nadany (…) 2020 roku i powinien dotrzeć w dniach (…) na adres SA X, do wiadomości (…). W mailu z dnia (…) 2020 roku godz. (…) nadawca wiadomości, ponownie podpisując się jako (…) podziękował i poprosił o szczegółowe informacje na temat wysyłki.
(…) 2020 roku o godz. (…) do (…) wysłana została wiadomość z adresu (…) (do wiadomości …) z informacją o zmianie adresu dostawy na (…). Podane zostały także dane osoby odpowiedzialnej za logistykę po stronie odbiorcy: (…). Nadawca poinstruował rozmówczynię na temat godzin otwarcia swojego magazynu (…) oraz polecił, aby kierowca skontaktował się z kierownikiem ds. logistyki zamawiającego przynajmniej godzinę przed dostawą ze względu na sytuację związaną z COVID-19. (…) odpisała (…) 2020 roku o godz. (…), że dostawa planowana jest na (…) 2020 roku oraz podała dane wysyłki, m.in. ilość palet: (…), waga: (…) kg. Odległy termin dostawy (…) usprawiedliwiła świętami Majowymi, okresem świątecznym we Francji oraz rzadkimi przewozami w tym okresie. Warunki dostawy zostały potwierdzone w mailu z dnia (…) 2020 roku, godz. (…). W następnej wiadomości (…) wysłała fakturę o numerze (…) do zamówienia (…). Osobne emaile z załączoną fakturą VAT i danymi wysyłki, w tym o jej numerze śledzenia: (…). (…) wysłała (…) 2020 roku na adres (…), adresując wiadomość do przedstawionego we wcześniejszej korespondencji (…) (o godz. …) i działu księgowego (o godz. …) oraz na adres (…) (o godz. …).
W dniu (…) 2020 roku z adresu (…) (kopia maila do …) przesłano informację o odbiorze zamówienia w miejscu dostawy dokonanym (…) 2020 roku i zapowiedziano złożenie kolejnego zamówienia, tym razem na środki ochrony osobistej. Nadawca maila zapowiedział w treści wiadomości kontakt telefoniczny w tej sprawie. O godz. (…) zamawiający zadzwonił do (…) z numeru (…), aby przedyskutować sprawę. W rozmowie (…) wyjaśniła, że uzależnienie realizacji kolejnego zamówienia od uprzedniej płatności jest ostateczną decyzją Wnioskodawcy. (…) 2020 roku o godz. (…) przez konto SA X w systemie internetowym składania zamówień złożono kolejne zamówienie, które zostało potwierdzone przez zainteresowanego w wiadomości z godz. (…). W treści komunikatu podano numer referencyjny klienta do tego zamówienia: (…), odpowiadający numerowi (…). Nadawca zaakcentował pilną potrzebę realizacji zamówienia i w związku z tym poprosi) o zwiększenie limitu kredytowego oraz umożliwienie zapłaty za tę i poprzednią dostawę w terminie płatności przypadającym dla pierwszej dostawy dokonanej (…) 2020 roku.
W dniu (…) 2020 roku o godz. (…) wysłała odpowiedź na adres (…) oraz (…). Do wiadomości załączyła formularz zamówienia (…) w celu uzyskania potwierdzenia od zamawiającego oraz fakturę proforma. Poinformowała także, że aby uruchomić kolejną dostawę klient musi opłacić pierwsze zamówienie lub dokonać całkowitej przedpłaty 100% ceny zakupu kolejnego zamówienia. (…) przypomniała także o upływającym w dniu (…) 2020 roku terminie płatności pierwszej faktury, której opłacenie stanowić miało warunek wysłania kolejnego transportu. W tej sytuacji rozmówca zdecydował o anulowaniu drugiego zamówienia, przy czym został poproszony o przesłanie anulacji drogą mailową. Oficjalna wiadomość w tej sprawie dotarła do (…) 2020 roku o godz. (…) z adresu (…) z adnotacją, że anulacja nastąpi wyłącznie, jeżeli Wnioskodawca nie zmieni decyzji w przedmiocie warunków realizacji drugiego zamówienia. Ostatni kontakt telefoniczny ze strony osoby przedstawiającej się jako (…) nastąpił (…) 2020 roku o godz. (…). Osoba ta zapowiadała zapłatę, która jednak nie została dokonana. (…) w dniach (…) 2020 roku wysyłała maile z upomnieniami na wszystkie adresy ujawnione w toku korespondencji. Wiadomości pozostały bez odpowiedzi. W dniu (…) 2020 o godz. (…) nawiązała kontakt telefoniczny z osobą przedstawioną jako (…) (pod numerem telefonu: …). Rozmówca potwierdził, że nazywa się (…) i pracuje w spółce SA X, po czym natychmiast rozłączył się i zaprzestał odbierania kolejnych połączeń od (…). Do dnia dzisiejszego zapłata za zrealizowane zamówienie nie została dokonana.
B. Zamówienie złożone za pomocą podszycia się pod spółkę Y GmbH
W dniu (…) 2020 roku z adresu email (…) na adres Dyrektora ds. Sprzedaży Zamawiającego (…) dotarła wiadomość mailowa od osoby, przedstawiająca się jako (…) Manager Y GmbH z siedzibą w (…), która oświadczyła, że Y GmbH jest sprzedawcą detalicznym (…) w Niemczech oferującym pełen zakres (…) od ponad (…) liderów wśród producentów (…) na całym świecie. Osoba ta zaproponowała współpracę w ramach elektronicznej platformy składania zamówień.
Jeszcze tego samego dnia, tj. (…) 2020 roku koordynator eksportu u Zawiadamiającego. (…) poinformował o rejestracji Y GmbH w elektronicznym systemie składania zamówień i o możliwości kontaktu w języku niemieckim. W toku dalszej korespondencji rozmówca zaczął wykazywać zainteresowanie poszczególnymi towarami z oferty Wnioskodawcy, tj. (…), zaznaczając przy tym. że zamawiającego interesuje 30-dniowy termin płatności. (…) przedstawił wymagania, które należało spełnić, by uzyskać odroczoną płatność, oświadczając przy okazji, że w momencie prowadzenia korespondencji może zaproponować jedynie przedpłatę.
Osoba korespondująca z (…) nalegała na wystawienie faktury z 21‑dniowym terminem płatności w miejsce przedpłaty, argumentując to pilną potrzebą realizacji zamówienia złożonego przez odbiorcę końcowego w Wielkiej Brytanii. Jednocześnie osoba ta zaproponowała przesłanie dokumentu rejestrowego pozwalającego na ocenę ryzyka gospodarczego współpracy w celu otwarcia przez ubezpieczyciela (…) limitu kredytowego dedykowanego dla Y GmbH (email z dnia (…) 2020, godz. (…)).
(…) zakończył ten wątek rozmowy, zapowiadając, że skonsultuje zaproponowany model płatności z przełożonymi. Następnego dnia, (…) 2020 roku o godzinie (…) w internetowym systemie składania zamówień Wnioskodawcy zostało złożone zamówienie o numerze (…). Wnioskodawca potwierdził otrzymane zamówienie. W skład zamówienia wchodziły następujące produkty: (…). Łączna wartość zamówienia wyniosła (…).
(…) potwierdził mailowo otrzymanie zamówienia, zaś w kolejnych mailach osoba kontaktująca się z adresu (…) nalegała na jak najszybsze potwierdzenie limitu kredytowego, tłumacząc pośpiech koniecznością pilnej realizacji zamówienia dla swojego klienta (maile w dniach (…) 2020 roku). W dniu (…) 2020 roku (…) S.A. pozytywnie rozpatrzyło wniosek Wnioskodawcy o przyznanie limitu kredytowego dla dostaw na rzecz odbiorcy Y GmbH. Przyznany limit wynosił (…) złotych. W mailu z dnia (…) 2020 roku. godz. (…). osoba kontaktująca się z adresu (…) podziękowała za uzyskanie pozytywnej decyzji kredytowej i poinstruowała, by po wysyłce Wnioskodawca przesłał listę załadunkową, list przewozowy i kopię faktury, wyrażając nadzieję, że jeszcze tego samego dnia nastąpi wysyłka towaru, (email z dnia … 2020 roku godz. …). Faktura VAT o numerze (…) została przez Wnioskodawcę wystawiona w dniu (…) 2020 roku dla klienta o numerze NIP (…) na kwotę (…) brutto.
W kolejnych mailach z dni (…) 2020 roku Zamawiający pytał o firmę zamówionego przewoźnika, numer śledzenia przesyłki, listę załadunkową, liczbę palet. W odpowiedzi (…) podał, że ostateczna liczba palet wyniosła (…), a w dniu (…) 2020 roku w mailu z godz. (…) potwierdził, że zamówienie zostało wysłane, podając jednocześnie dane kierowcy: (…). W mailu z godz. (…) (…) poinformował, że dostawa jest dedykowana i dlatego niemożliwe jest ustalenie numeru śledzenia. Zapowiedział przy okazji, że transport powinien dotrzeć w poniedziałek, a w razie wielu pytań do kierowcy Wnioskodawcy może je zadawać w imieniu zamawiającego. W dalszej kolejności, tj. w mailu z dnia (…) 2020 godz. (…) (…) podał informację, że za przewóz odpowiada (…) Sp. z.o.o., a nie (…), który nie podjął się tak pilnego transportu. (…) podał także aktualne numery rejestracyjne pojazdu: (…) i zapowiedział dostanie reszty danych nowego kierowcy następnego dnia.
Zamawiający w dalszym ciągu nalegał na dostanie listy załadunkowej, potwierdzenie liczby palet i przesłanie listu przewozowego. Łukasz Urbańczyk w mailu z dnia (…) 2020 roku godz. (…) podał, że kierowcą realizującym przewóz jest (…), podał także ostateczne numery tablic rejestracyjnych pojazdu: (…). Pytany w kolejnym mailu przez zamawiającego (…) uściślił, że towar został odebrany z magazynu Wnioskodawcy przez (…), ale kierowcą w ramach przewozu jest (…). W dniu (…) 2020 roku rozmówcy ustalili, że wyładunek nastąpi z boku kontenera, a nie z tyłu oraz, że wyładunek ma nastąpić przed godz. (…) zgodnie z żądaniem zamawiającego (maile z … 2020 roku). Wystawiony został także list przewozowy wskazujący: miejsce przeznaczenia dostawy (…).
W dniu (…) 2020 roku o godz. (…) zamawiający poinformował, że towary zostały dostarczone i podziękował za wsparcie. Ponieważ nie upłynął jeszcze termin zapłaty wskazany na pierwszej fakturze, (…) podziękował za współpracę i wyraził nadzieję, że zamawiający będzie zainteresowany dostawami także w przyszłości. Zamawiający zapowiedział zapotrzebowanie na dalszy asortyment, tj. (…). W odpowiedzi na mailowe zamówienie (…) odpowiedział, że dokonanie rezerwacji na te towary będzie możliwe po dokonaniu zapłaty za pierwszą fakturę. (…) 2020 roku (…) ponowił mailowo to zastrzeżenie. W odpowiedzi na nie z adresu (…) wysłana została ostatnia wiadomość, w której nadawca zapowiedział, że ustali, kiedy pierwsza faktura będzie mogła zostać opłacona (email z dnia … 2020 roku godz. …).
Po wykonaniu transportu Wnioskodawca otrzymał za pośrednictwem przewoźnika podpisany przez odbiorcę list przewozowy. Pomimo dostarczenia towaru bez zastrzeżeń ze strony odbiorcy, termin zapłaty wskazany na fakturze VAT upłynął bezskutecznie. Do dnia złożenia niniejszego zawiadomienia zapłata za dostarczony towar nie została uiszczona. W okresie składania i koordynacji zamówienia zamawiający kontaktował się z (…) z numeru telefonu komórkowego: (…). Z uwagi na brak kontaktu ze strony zamawiającego w sprawie zapłaty za towar, Wnioskodawca skontaktował się z zamawiającym Y GmbH bezpośrednio. Przedstawiciel spółki zaprzeczył, by przedmiotowe zamówienie było składane. Po powzięciu podejrzenia popełnienia przestępstwa, Zawiadamiający dokonał zgłoszenia przedmiotowego faktu i okoliczności na stronie internetowej (…) jako stronie dedykowanej zgłoszeniom podejrzeń popełnienia przestępstwa znanego jako European distribution Fraud na terenie Wielkiej Brytanii. W odpowiedzi na zgłoszenie jednostka policji Wielkiej Brytanii znana pod nazwą Action Fraud zapewniła, że sprawą zajmą się eksperci, którzy wesprą organy ścigania i przedstawią posiadane informacje w celu ujęcia sprawców.
C. Zamówienie złożone w imieniu Z
W dniu (…) 2020 roku o godz. (…) z Zawiadamiającym skontaktowała się osoba przedstawiająca się jako (…), dyrektor handlowy Z. W mailu zapoznawczym nadawca niepoprawną polszczyzną krótko przedstawił spółkę i wyraził zainteresowanie produktami: (…). Nadawca podał także link do strony internetowej zamawiającego (…). Podobnie jak to miało miejsce we wcześniejszych przypadkach omówionych w niniejszym zawiadomieniu, zainteresowany zarekomendował Wnioskodawcy otwarcie u ubezpieczyciela linii kredytowej dla płatności w terminie 30-dniowym, zaproponował również przesianie dokumentu rejestrowego do zweryfikowania przez ubezpieczyciela.
Koordynator eksportu Wnioskodawcy, (…) odpowiedziała na tę wiadomość w dniu (…) o godz. (…) z pytaniem o szczegóły dotyczące spółki zamawiającej i ofertą rejestracji w systemie elektronicznego składania zamówień. Klient wyraził zadowolenie z oferty współpracy przedstawionej przez Wnioskodawcy, zaznaczając przy tym. że zarządza (…) markami (…) i wyraził, by Zawiadamiający został partnerem Z. W tym przypadku schemat działania pozostawał podobny do pozostałych transakcji: zamawiający nalegał na limit kredytowy i 30-dniowy termin płatności oraz założenie konta w systemie e-zamówień. W tej samej wiadomości załączył dokumenty rejestrowe spółki.
W mailu z godz. (…) użytkownik adresu (…) potwierdził zainteresowanie poszczególnymi produktami z działu elektronicznego Wnioskodawcy tj. (…). Jednocześnie nadawca spytał o dostępność (…) oraz zapytany o źródło wiedzy o Wnioskodawcy wskazał adresy wyszukiwarek: (…). W mailu z (…) 2020, godz. (…) przedstawiła krótką wizytówkę Wnioskodawcy, zasady współpracy przy pierwszych i kolejnych zamówieniach oraz podała dane dostępowe do konta w systemie składania e-zamówień.
W dniu (…) 2020 roku w mailu z godz. (…) poinformowała klienta, że ubezpieczyciel zweryfikował pozytywnie dane rejestrowe spółki i udzielił limitu kredytowego wynoszącego (…). W odpowiedzi z godz. (…) nadawca umieścił numer referencyjny formularza zamówienia (…) i poinformował o zmianie ofert zakupu (…) i (…), aby zmieścić je w granicach udzielonego limitu kredytowego. W odpowiedzi na tę wiadomość, (…) podziękowała za zamówienie, odesłała do danych w systemie dotyczących zamówienia i dostawy oraz zapowiedziała, że transport zostanie nadany w poniedziałek (…) 2020 roku. Zamawiający odesłał ostemplowany formularz zamówienia i poprosił o podanie z wyprzedzeniem dokładnej informacji o wysłaniu towaru i czasie dostawy. Jednocześnie zamawiający wyraził zadowolenie ze sprawności współpracy z Wnioskodawcą i z realizacji zamówienia, (mail z … 2020 roku, godz. …).
W dniu (…) 2020 roku (…) wskazała w mailu z godz. (…), że przewóz zostanie zrealizowany przez przewoźnika (…) i że dostawa nastąpi w dniu (…) 2020 roku. W odpowiedzi klient podziękował za informacje, potwierdził otrzymanie faktury numer (…) oraz dopytał o liczbę palet, zdjęcie (…) a także poprosił o przesłanie dowodu dostawy wraz z numerem śledzenia przesyłki (…2020, godz. …). W odpowiedzi (…) przesłała dowód wysyłki na adres: (…) (numer dokumentu (…), waga: (…) kg). W dalszej kolejności (…) dosłała zdjęcia wskazanych towarów, za co nadawca podziękował w mailu z dnia (…) 2020 roku z godz. (…).
Następnie nastąpiła kilkudniowa przerwa w korespondencji. W dniu (…) 2020 roku, czyli w dniu, na który awizowano dostawę, zamawiający poinformował, że transport nie nadszedł. W odpowiedzi (…) przeprosiła i wyjaśniła, że transport nastąpi (…) 2020 roku. Tego dnia w godzinach rannych zatelefonowano do (…) z nieznanego numeru telefonu w sprawie dostawy, zaś o godz. (…) zamawiający poinformował (…) drogą mailową, iż dowiedział się od przewoźnika, że dostawa została anulowana, prosząc o wyjaśnienie zaistniałej sytuacji. W odpowiedzi udzielonej mailowo (…) 2020 roku o godz. (…) oznajmiła zamawiającemu, że zgodnie ze stanowiskiem ubezpieczyciela dla wysłania transportu wymagana jest przedpłata. Po tej wymianie wiadomości kontakt ze strony zamawiającego nie został ponowiony.
Po opisanym zdarzeniu Wnioskodawca zwrócił się do spółki Z z prośbą o potwierdzenie autentyczności złożonego zamówienia. Spółka Z kategorycznie zaprzeczyła, by takie zamówienie było przez nią składane.
Należy przy tym dodać, że towary z faktury (…) zostały zawrócone do Wnioskodawcy, gdy Podatnik powziął wątpliwości co do wiarygodności transakcji.
D. Zamówienie złożone przy pomocy podszycia się pod spółkę H.
W dniu (…) 2020 roku o godz. (…) otrzymał wiadomość email z adresu (…), która sugerowała, że kontaktuje się z niego osoba o nazwisku (…), która przedstawiła się jako Dyrektor Zakupów i Sprzedaży spółki H należącej do francuskiej grupy (…). Nadawca już w pierwszej wiadomości wyraził nadzieję na współpracę, dodając, że nabywca działa na warunkach odroczonej 30-dniowej płatności i w celu umożliwienia zastosowania tego rozwiązania poprosił o przesłanie wzoru formularza udostępnianego przez ubezpieczyciela, aby uzyskać udzielenie limitu kredytowego na dostawy dla tego odbiorcy.
Zamawiającemu odpowiedziała (…) w mailu z dnia (…) roku z godz. (…), w którym zwróciła się o podanie dokładnych danych zamawiającego celem założenia konta w systemie e-zamówień Wnioskodawcy. W odpowiedzi nadawca komunikatu podał w mailu z godz. (…), że spółka jest zainteresowana nabyciem (…) oraz innymi gadżetami. Podobnie jak w przypadkach pozostałych nabywców, już na wstępnym etapie wymiany korespondencji pytający zaznaczył, że jego spółka chciałaby skorzystać z linii kredytowej pozwalającej na otrzymanie faktury VAT z 30-dniowym terminem płatności. Pytający podał swoje dane: (…) oraz dane rzekomo reprezentowanej spółki: (…).
Zgodnie z przyjętymi u Wnioskodawcy standardami (…) zapowiedziała w kolejnej wiadomości, że aby skorzystać z mechanizmu odroczonej płatności musi skonsultować otwarcie limitu kredytowego z ubezpieczycielem (mail z … 2020 roku, godz. …). Podobnie jak miało to miejsce w przypadku niezrealizowanego zamówienia na rzecz osób podszywających się pod Z, (…) w późniejszej korespondencji przedstawiła profil działalności Wnioskodawcy oraz spytała o źródło wiedzy zamawiającego na temat spółki. Schemat kontaktu okazał się podobny jak w pozostałych przypadkach, tj. nadawca korespondencji silnie akcentował potrzebę odroczonej płatności (email z … godz. ... oraz …).
W mailu z dnia (…) 2020 roku godz. (…) osoba pisząca z adresu (…), nawiązując do rozmowy telefonicznej, przedstawiła zapytanie ofertowe na następujące towary: (…). Cechą charakterystyczną wysyłanych wiadomości były ponaglenia i gorączkowe próby jak najszybszego uzyskania potwierdzenia, że ubezpieczyciel zaakceptował otwarcie limitu kredytowego dla zainteresowanej spółki (maile z … 2020 roku). Limit ten został przyznany przez ubezpieczyciela w wysokości (…) (email od … z dnia … 2020 roku, godz. …).
W efekcie w systemie e-zamówień zostało złożone zamówienie o numerze (…) w skład którego weszło (…) rodzajów produktów o łącznej wartości (…) netto. Zamawiający podał następujący adres dostawy: (…) United Kingdom. W mailu z (…) 2020 roku z godz. (…) zamawiający zwrócił uwagę, że adres do faktury różni się od adresu dostawy, ponieważ klient chciałby, aby dostawa dotarła bezpośrednio do magazynu. Podane zostały także dane kontaktowe kierownika magazynu: (…) oraz jego numer telefonu: (…) i godziny otwarcia: (…). W mailu z godz. (…) zamawiający odesłał podpisaną i zatwierdzoną fakturę VAT.
Kolejno, w wiadomości z dnia (…) 2020 roku, z godz. (…) podała numer rejestracyjny i nazwisko kierowcy odpowiedzialnego za przewóz: (…). W dalszej korespondencji znalazła się informacja o liczbie palet, tonażu ładunku i godzinach dostawy (… palet o łącznej wadze ładunku … kg dostarczone …). Zamawiający potwierdził odbiór przesyłki w mailu z dnia (…) 2020 roku wysłanym o godz. (…). Już w mailu wysłanym o godz. (…) zamawiający wyraził zainteresowanie kolejnymi towarami Zawiadamiającego. Po odpowiedzi od (…), nadawca wiadomości zamilkł. Zamawiający kontaktował się telefonicznie dzwoniąc z numeru (…) w dniach (…) 2020 roku. Do dnia dzisiejszego zapłata za towar nie została uiszczona. Zdarzenie zostało zgłoszone przez Wnioskodawcę na stronie (…).
Po opisanym zdarzeniu w dniu (…) 2020 roku Wnioskodawca zwrócił się do spółki H z prośbą o potwierdzenie autentyczności złożonego zamówienia. Spółka H kategorycznie zaprzeczyła, by takie zamówienie było przez nią składane. Nadto, sekretarka spółki oświadczyła, że cztery lata wcześniej spółka zgłosiła właściwym organom kradzież tożsamości, przy czym zaznaczyła, że oszustwa gospodarcze popełniane przy pomocy podszycia się pod spółkę dzięki skradzionym danym nadal są popełniane.
E. Zamówienie złożone przy pomocy podszycia się pod spółkę J.
W dniu (…) 2020 o godz. (…) do (…) zwrócił się nadawca wiadomości z adresu (…) przedstawiający się jako (…) Dyrektor Finansowy i Sprzedaży w spółce J - z zapytaniem ofertowym dotyczącym zakupu (…) oraz prośbą o założenie konta w systemie e‑zamówień prowadzonym przez Wnioskodawcę. Nadawca wiadomości podał szereg linków do oficjalnych stron spółki oraz jej dane adresowe. Wnioskodawca odpowiedział na prośbę w mailu z dnia (…) 2020 roku, godz. (…), zapowiadając utworzenie konta w systemie dla nowego klienta. Podobnie jak w pozostałych przypadkach, pytający zwrócił się niezwłocznie z mailową prośbą o otwarcie limitu kredytowego w celu nawiązania długotrwałej współpracy. Nadawca sprawiał wrażenie, iż polega na rzetelnej ocenie ubezpieczyciela, informując, że spółka złoży zamówienie w oparciu o wysokość przyznanego limitu, wskazując jednocześnie, że pożądanym pułapem będzie kwota (…) oraz 30-dniowy termin płatności.
Podkreślenia wymaga po raz kolejny szybkość wymiany korespondencji ze strony zamawiającego, który niezwłocznie przesłał wymagane do wyceny ubezpieczyciela sprawozdania finansowe klienta za ostatnie 3 lata (prośba Wnioskodawcy z … 2020 roku godz. …, odpowiedź jeszcze tego samego dnia o godz. …). Nadawca wyraźnie nalegał na bezzwłoczny kontakt ze strony Wnioskodawcy. (…) 2020 roku o godz. (…) poinformowała klienta o przyznaniu kredytu w kwocie (…) złotych i zaproponowała 14-dniowy termin płatności. Rozmówca zaakceptował propozycję w mailu z godz. (…), zapowiadając zgłoszenie konkretnego zapotrzebowania na towary. Już o godz. (…) zainteresowany przesłał formularz zamówienia o numerze (…). Należy wskazać, że na pytanie (…) dotyczące okoliczności, w jakich spółka J dowiedziała się o działalności Zawiadamiającego, nadawca wiadomości podał te same linki do dwóch wyszukiwarek (…), które podał rzekomy reprezentant Z. Przy okazji, nowy klient zaakceptował wysłanie transportu w dniu (…) 2020 roku.
Podobnie jak miało to miejsce przy innych zamówieniach, nadawca wiadomości odesłał podpisaną i opatrzoną pieczątką firmową fakturę proforma oraz potwierdzony formularz zamówienia: (…). Po dokonaniu pozostałych ustaleń dotyczących zamówienia w formie wymiany maili, (…) poinformowała rozmówcę w dniu (…) 2020 roku o godz. (…), że ubezpieczyciel (…) zastrzegł, iż to zamówienie może być zrealizowane wyłącznie w zamian za całkowitą przedpłatę. W odpowiedzi na tę informację, zamawiający w mailu z godz. (…) wysłał do Wnioskodawcy anulację zamówienia. Po dniu (…) 2020 roku kontakt z zainteresowanym podmiotem ustał. Po opisanym zdarzeniu Wnioskodawca zwrócił się do J z prośbą o potwierdzenie autentyczności złożonego zamówienia. Spółka J kategorycznie zaprzeczyła, by takie zamówienie było przez nią składane.
Towar z faktury (…) dla J nie opuścił magazynu Wnioskodawcy.
Dnia (…) 2020 roku Wnioskodawca złożył w Prokuraturze Rejonowej (…) zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Ma ono polegać na doprowadzeniu w okresie od (…) 2020 roku do (…) 2020 roku w bliżej nieustalonym miejscu ze skutkiem w (…) w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, Wnioskodawcę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie w błąd pracowników tego podmiotu co do faktu zakupu towaru przez ww. podmioty oraz zamiaru i możliwości zapłaty za zakupiony towar. Postanowieniem z (…) 2021 roku Organ ścigania umorzył postępowanie z powodu niewykrycia sprawcy. W dniu (…) 2021 roku Wnioskodawca wniósł zażalenie na niniejsze postanowienie.
Pragnąc dochować staranności podatki VAT i CIT zostały odprowadzone od faktur dokumentujących sytuacje, w których towar został nadany transportem na wskazany przez zamawiającego adres, a następnie wyjechał wraz z i nie wrócił do Wnioskodawcy.
W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo ponadto, że w istocie uzyskali Państwo dokument potwierdzający dokonanie czynu zabronionego tj. postanowienie wydane przez (…), zatwierdzone przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej (…) z dnia (…) 2021 roku w przedmiocie umorzenia śledztwa wobec niewykrycia sprawcy przestępstwa (art. 322 KPK) w sprawie o sygnaturze akt (…) (w/w postanowienie przedstawili Państwo w załączeniu), a następnie utrzymane w mocy postanowieniem Sądu Okręgowego (…) wydanym i ogłoszonym w dniu (…) 2021 roku, pod sygn. akt (…). Dokument ten stwierdza dokonanie czynu zabronionego, jednak wobec posłużenia się przez sprawców wyrafinowanymi metodami, nie udało się tychże sprawców wykryć.
Ponadto wskazali Państwo:
- na tym etapie postępowanie jest ostateczne zakończone. Policja może wszcząć na nowo postępowanie, jeśli wyjdą na jaw nowe okoliczności;
- powyżej wskazane postanowienie jest prawomocne i nie przysługuje od niego odwołanie;
- postępowanie dotyczyło sytuacji opisanych we wniosku w punktach A, B i D.
Pytanie
Czy opisane sytuacje (poza sytuacjami, gdzie towar zawrócono lub gdy nie wyjechał z magazynu) są objęte opodatkowaniem podatkiem VAT?
Państwa stanowisko w sprawie
Państwa zdaniem opisane sytuacje nie podlegają opodatkowaniu VAT.
W opinii Wnioskodawcy takie zdarzenie nie jest dostawą towaru, co wynika z literalnego rozumienia przepisów ustawy o VAT, takich jak art. 6 pkt 2 ustawy o VAT oraz art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 7 ust. 1 ustawy o VAT i w rezultacie nie mogą stanowić Wewnątrzwspólnotowej Dostawy Towarów (WDT) z art. 13 ust. 1 ustawy o VAT.
Artykuł 6 pkt 2 ustawy o VAT określa, że nie podlegają opodatkowaniu czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie wiążącej umowy. W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca padł ofiarą oszustwa z art. 286 paragraf 1 w zw. z kodeksu karnego. Policja umorzyła postępowanie z powodu braku wykrycia sprawcy. Niemniej jednak opodatkowanie VAT-em opisywanych zdarzeń doprowadziłoby do opodatkowania oszustwa.
Ponadto, w opinii Wnioskodawcy nie miała miejsca dostawa towarów definiowana w art. 5 ust. 1 pkt. 1 oraz art. 7 ust. 1 ustawy o VAT (i konsekwentnie nie było WDT w myśl art. 13 ust. 1 ustawy o VAT). Oszustwo w przedmiotowej sprawie polegało na tym, że Wnioskodawca rozporządził swoim mieniem w ten sposób, że zawarł on umowę z podmiotem podszywającym się pod inny podmiot i w rezultacie zawiózł towar na miejsce przeznaczenia, gdzie został skradziony.
W rezultacie tych czynności nie doszło do przeniesienia prawa do rozporządzeniem mieniem, jak właściciel, ponieważ osoba, która dokonała ww. przestępstwa jest jedynie dzierżycielem mienia. Jeśli założyć inaczej, tj. że w wyniku przestępstwa następuje przeniesienia ww. prawa, to ustawa o VAT poniekąd sankcjonowałaby takie zdarzenia Dodatkowo w tej sytuacji nie można mówić o odpłatności osoby dokonujące oszustw czy kradzieży nie płacą za przejęcie towaru. Tak również byłoby w tym przypadku. W art. 5 ust. 1 pkt 1 mamy do czynienia ze zwrotem odpłatność, co oznacza, że jest to element sine qua non dostawy. Brak odpłatności powoduje, że jest to dostawa, o której mowa w ww. artykułach ustawy o VAT.
Ponadto, w przedmiotowym przypadku nie jest określony podmiot, na rzecz który przeniesione miałoby być prawo do rozporządzania rzeczą jak właściciel; nie jest to podmiot, który faktycznie przejął towar, ani nie jest to podmiot na rzecz którego została wystawiona faktura.
Należy zwrócić uwagę również na paradoksy w dokumentowaniu takiej transakcji. Faktura była wystawiona na podmiot, który nie jest stroną umowy (ponieważ pod niego podszyto się). Nie ma możliwości wystawienia faktury na podmiot, który dokonał przestępstwo.
Stanowisko Wnioskodawcy potwierdza wyrok WSA w Łodzi z 2021-04-27 (sygn. I SA/Łd 171/21, nieprawomocny): Zgodnie z art. 5 ust.1 punkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów rozumie się odpłatne przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Aby zatem transakcja stanowiła dostawę w rozumieniu ustawy musi mieć charakter odpłatny i przenosić na inny podmiot prawo do rozporządzania towarami. W ocenie sądu w przedstawionym stanic faktycznym zabrakło obu wymienionych elementów, co zignorował organ w zaskarżonej interpretacji indywidualnej. W pierwszym rzędzie zauważyć należy, że nie sposób przyjąć, jak chce tego organ, iż transakcja, która miała miejsce w rzeczywistości miała charakter odpłatny. Taki charakter mogła mieć wyłącznie transakcja zamierzona przez spółę skarżącą, w której jej kontrahentem miał być oznaczony i znany na rynku podmiot włoski. Tymczasem w rzeczywistości jego miejsce na skutek oszustwa zajęła nieznana (nieustalona) osoba (podmiot), która podszywając się pod firmę włoską doprowadziła spółkę skarżącą do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Osoba ta (podmiot) nie uregulowała należności za wyłudzony towar i weszła w jego posiadanie bezprawnie, wbrew woli spółki skarżącej. Dokonana czynność nie miała zatem charakteru odpłatnego a przekonanie spółki skarżącej, że dokonuje dostawy towarów było wynikiem wprowadzenia jej w błąd przez oszusta. Ponadto spółka skarżąca, na skutek wprowadzenia w błąd co do podmiotu będącego kupującym towar, nie przeniosła prawa do rozporządzania towarem na podmiot włoski, znany na rynku i wiarygodny, lecz wydała towar oszustowi. Trudno w tej sytuacji uznać za trafne stanowisko organu interpretacyjnego, że spółka skarżąca przeniosła prawo do rozporządzania towarem. Po pierwsze z punktu widzenia systemu VAT istotne jest to, by adresat dostawy był znany. Nie można bowiem przenieść prawa do rozporządzania towarem na nieustaloną osobę (podmiot), gdyż wykracza to poza sferę woli podmiotu wykonującego dostawę, a ponadto uniemożliwia kontrolę obrotu i rozliczeń podatkowych w systemie VAT. Po drugie i najważniejsze nie do pomyślenia jest w demokratycznym państwie prawa przekonanie, że w wyniku przedmiotowej czynności przeniesiono prawo do rozporządzania towarem na rzecz oszusta. Zaakceptowanie tego oczywiście niezasadnego poglądu prowadziłoby wprost do uznania, że uprawnienie to można nabyć za pomocą czynu zabronionego, co jest nie do przyjęcia. Wykraczałoby to poza granice art. 2 Konstytucji RP i godziło w pewność obrotu gospodarczego. Nie jest przy tym uzasadnione stanowisko organu twierdzącego, że spółka skarżąca jedynie podejrzewa, że padła ofiarą oszustwa. Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wprost wynika, że doszło do popełnienia czynu zabronionego na szkodę spółki skarżącej, zaś organ nie jest uprawniony do poddawania w wątpliwość faktów przedstawionych przez wnioskodawcę w postępowaniu interpretacyjnym. Dlatego kwestionowanie stanu faktycznego w postępowaniu interpretacyjnym nie znajduje uzasadnienia prawnego. W tej sytuacji należało podzielić argumentację spółki skarżącej i wspierające ją orzecznictwo sądów administracyjnych oraz TSUE, co do wykluczenia możliwości uznania za dostawę opisanej w stanie faktycznym sytuacji. W konsekwencji za zasadny uznać należało zarzut błędnej wykładni art. 5 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:
1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2) eksport towarów;
3) import towarów na terytorium kraju;
4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Jednocześnie ustawodawca przewidział możliwość wyłączenia stosowania przepisów ustawy.
Z art. 6 pkt 2 ustawy wynika bowiem, że:
Przepisów ustawy nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.
Zatem powyższy przepis ten zawiera wyłączenia z opodatkowania wymienionych w nim czynności, działań i zdarzeń, przy czym wyłączenie ma charakter przedmiotowy, a nie podmiotowy. Wskazany przepis dotyczy czynności niepożądanych z punktu widzenia obowiązującego porządku prawnego, czyli takich jak np. kradzież, stręczycielstwo, prostytucja, a więc czynności stanowiących czyny zabronione, jak również czynności nieważnych bezwzględnie. W orzecznictwie TSUE przyjmowane jest, że przesłanką wyłączenia z opodatkowania jest m.in. działalność prowadzona poza ramami prawa, ale przy braku wpływu na konkurencyjność (wyrok z dnia 29 czerwca 1999 r. w sprawie C-158/98), jak też czynność nielegalna ze względu na jej charakter (wyrok z dnia 5 lipca 1988 r. w sprawie C-289/86).
Trzeba przy tym wyjaśnić, że przez wzgląd na zasadę neutralności oraz konieczność eliminowania zakłóceń konkurencji, na gruncie opodatkowania nie można czynić różnicowania pomiędzy czynnościami legalnymi a czynnościami nielegalnymi, z wyjątkiem tych, w przypadku których nie jest możliwa jakakolwiek konkurencja pomiędzy sektorem legalnym a nielegalnym oraz z wyjątkiem czynności mających za przedmiot takie towary, które nie mogą być w ogóle wprowadzone na rynek do obrotu publicznego (np. narkotyki). Tylko zatem takie czynności, które nie mogą być w ogóle dokonywane w całej Unii Europejskiej, nie powinny być przedmiotem opodatkowania.
Czynności wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Pojęcie dostawy towarów jak i świadczenia usług zostało w znacznej mierze oderwane od ważności i skuteczności tych czynności na gruncie prawa cywilnego. Stąd należy przyjmować, że czynności, które są nieważne w świetle prawa cywilnego z powodu niezachowania wymaganej formy, mogą podlegać opodatkowaniu. Decydujący jest w tym wypadku nie prawny, lecz ekonomiczny aspekt transakcji. Natomiast gdy chodzi o czynności zabronione przez prawo i karalne, to wyłączenie tych czynności spod opodatkowania jest spowodowane przede wszystkim przekonaniem, że państwo nie może poprzez opodatkowanie czerpać korzyści z czynności, których samo zabroniło. Mogłoby to być również odebrane jako pośrednie przyzwolenie (legalizowanie) na dopuszczanie się czynów zabronionych.
Według art. 2 pkt 1 ustawy:
Przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.
Na mocy art. 2 pkt 3 ustawy:
Przez terytorium Unii Europejskiej rozumie się terytoria państw członkowskich Unii Europejskiej (...).
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie, istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W celu przedstawienia właściwego rozumienia pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy zaznaczyć, że dotyczy ono tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nią jak właściciel. Należy przy tym podkreślić, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest przeniesienie prawa własności, zatem zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawa własności”, lecz jako własność ekonomiczną. Własność ekonomiczna to sytuacja, w której - z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym - należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy, np. posiadacza nieruchomości, której wydaniu nie towarzyszyło przeniesienie własności w formie aktu notarialnego. W przypadku przejścia własności ekonomicznej ma miejsce dostawa towarów. Przy czym, czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym. Dostawa towarów nie ogranicza się więc wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.
Co należy rozumieć przez „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” określił Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-320/88. W orzeczeniu tym stwierdza się, że dla uznania danej czynności za opodatkowaną dostawę towarów, nie ma znaczenia to, czy dochodzi do przeniesienia własności według prawa właściwego dla danego kraju. Regulacja ta ma zastosowanie do każdego przeniesienia prawa do rozporządzania towarem na inny podmiot, które to przeniesienie skutkuje tym, że strona ta uzyskuje de facto możliwość korzystania z rzeczy tak jak właściciel, nawet jeżeli nie wiąże się to z przeniesieniem własności. W tym orzeczeniu, odnosząc się do dostawy towarów, Trybunał posłużył się terminem przeniesienia „własności w sensie ekonomicznym”, podkreślając tym samym uniezależnienie opodatkowania od przeniesienia własności towarów. Oznacza to więc, że na gruncie przedmiotowego przepisu kluczowym elementem jest przeniesienie, w istocie rzeczy, praktycznej kontroli nad rzeczą i możliwości dysponowania nią.
Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Z kolei według art. 13 ust. 1 ustawy:
Przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5, rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, z zastrzeżeniem ust. 2-8.
Natomiast, zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy:
Przepis ust. 1 stosuje się pod warunkiem, że nabywca towarów jest:
1) podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
2) osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
3) podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionymi w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe, które, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym, są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą;
4) podmiotem innym niż wymienione w pkt 1 i 2, działającym (zamieszkującym) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.
Na podstawie art. 13 ust. 6 ustawy:
Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów występuje, jeżeli dokonującym dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, z zastrzeżeniem ust. 7.
Zatem gdy następuje wywóz towarów z terytorium Polski na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej w wyniku dokonania dostawy towarów z ustalonym nabywcą, tj. przeniesienia na konkretny podmiot prawa do dysponowania wywożonym towarem jak właściciel, co do zasady, zachodzi wówczas transakcja wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów w sprzedaży, której po stronie nabywcy odpowiada wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów w zakupie.
Jednocześnie, w myśl art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy:
Miejscem dostawy towarów jest - w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.
Z przedstawionego przez Państwa opisu sprawy (którym Organ jest związany) wynika, że w sytuacjach oznaczonych przez Państwa we wniosku punktami A, B oraz D (sytuacje te są bowiem przedmiotem pytania ze względu na fakt, że w sytuacjach C i E towar nie został wysłany lub został zawrócony) otrzymali Państwo zamówienia na sprzedawane przez Państwa towary (sprzęt elektroniczny). We wszystkich ww. sytuacjach Zamawiający zaznaczyli, że chcą skorzystać z opcji umożliwiającej otrzymanie faktury VAT z 30-dniowym terminem płatności. Po uzgodnieniu telefonicznym i mailowym warunków umowy i dostawy, transportem samochodowym dostarczyli Państwo towar Zamawiającym do wyznaczonych przez nich miejsc (znajdujących się we Francji lub Wielkiej Brytanii). Od Zamawiających otrzymali Państwo potwierdzenie odbioru złożonych przez nich zamówień. Ponadto z opisu sprawy wynika że do złożonych przez Zamawiających zamówień wystawili Państwo faktury VAT, które zostały im przekazane elektronicznie.
Jak wynika z opisu sprawy, po odebraniu towaru Zamawiający kontaktowali się z Państwem w celu złożenia kolejnego zamówienia, jednakże w momencie, w którym wskazali Państwo, że realizacja kolejnego zamówienia nie jest możliwa bez dokonania zapłaty za pierwszą dostawę - Zamawiający przestali się z Państwem kontaktować i nadal nie otrzymali Państwo płatności za dokonanie przedmiotowych dostaw.
W sytuacji B oraz D skontaktowali się Państwo bezpośrednio z zamawiającymi firmami, gdzie otrzymali Państwo informację, że firmy te nie składały u Państwa zamówień.
W związku z uzyskaniem powyższej informacji w sytuacjach B oraz D (gdzie towar został dostarczony do Wielkiej Brytanii) dokonali Państwo zgłoszenia na stronie internetowej dedykowanej zgłoszeniom podejrzeń popełnienia przestępstwa.
Wskazali Państwo ponadto, że w zakresie niniejszych sytuacji złożyli Państwo zawiadomienie do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, które polegało na doprowadzeniu Państwa do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie w błąd Państwa pracowników co do faktu zakupu towaru przez ww. podmioty oraz zamiaru i możliwości zapłaty za zakupiony towar. Postanowieniem Organ ścigania umorzył postępowanie z powodu niewykrycia sprawcy. W odpowiedzi, wnieśli Państwo zażalenie na niniejsze postanowienie. Ponadto w uzupełnieniu opisu sprawy nadmienili Państwo, że uzyskali Państwo dokument potwierdzający dokonanie czynu zabronionego tj. postanowienie w przedmiocie umorzenia śledztwa wobec niewykrycia sprawcy przestępstwa (art. 322 KPK), a następnie utrzymane w mocy postanowieniem Sądu Okręgowego (…) wydanym i ogłoszonym w dniu (…) 2021 roku, pod sygn. akt (…). Wskazali Państwo Dokument ten stwierdza dokonanie czynu zabronionego, jednak wobec posłużenia się przez sprawców wyrafinowanymi metodami, nie udało się tychże sprawców wykryć.
Państwa wątpliwości w niniejszej sprawie dotyczą stwierdzenia, czy opisane przez Państwa sytuacje (poza sytuacjami, gdzie towar zawrócono lub gdy nie wyjechał z magazynu) są opodatkowane podatkiem VAT.
Okoliczności sprawy wskazują, że nie otrzymali Państwo zapłaty za dostarczony towar. Z opisu sprawy wynika, że według Państwa ustaleń osoby zamawiające towary podszyły się pod firmy, które takiego zamówienia nie dokonały. Należy jednak zauważyć, że przepisy z zakresu podatku VAT nie uzależniają opodatkowania czynności od dokonania zapłaty. W analizowanym przypadku sama dostawa towaru, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, faktycznie miała miejsce i została udokumentowana fakturami. Nie można przyjąć, że w zaistniałej sytuacji dokonanie dostawy i wystawienie faktury było wynikiem przestępstwa. Dopiero bowiem po dokonaniu transakcji powzięli Państwo podejrzenie, że padli Państwo ofiarą wyłudzenia towaru. Natomiast zdarzenie gospodarcze, jakim jest dostawa towarów, faktycznie zaistniało. Realizując opisane dostawy nie dokonali Państwo czynności niepożądanej z punktu widzenia obowiązującego porządku prawnego. Tym samym dokonanej transakcji nie można uznać za czynność niebędącą przedmiotem prawnie skutecznej umowy.
Należy podkreślić, że w przedstawionej sprawie nie mamy do czynienia z przypadkiem stwierdzonej kradzieży. Jak bowiem wynika z przedstawionego opisu sprawy (z którym Organ jest związany), złożyli Państwo zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez nieznane osoby, które polegało na doprowadzeniu Państwa w okresie od (…) 2020 r. do (…) 2020 r. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie w błąd Państwa pracowników co do faktu zakupu towaru przez wskazane we wniosku podmioty oraz zamiaru i możliwości zapłaty za zakupiony towar, nie zaś w sprawie kradzieży (tj. przestępstwa z art. 278 Kodeksu karnego) jako dokonywanego bezprawnie zaboru mienia bez zgody właściciela lub posiadacza rzeczy. Założeniem zrealizowanej przez Państwa transakcji była jej odpłatność i sytuacji opisanej we wniosku nie można utożsamiać z kradzieżą.
W konsekwencji, w oparciu o przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że opisane przez Państwa sytuacje będące przedmiotem wniosku (oprócz sytuacji, w których towar zawrócono lub gdy nie wyjechał z magazynu) spełniają warunki do uznania ich za czynność opodatkowaną podatkiem VAT, w rozumieniu ustawy, ponieważ doszło dostawy towarów, a więc do czynności określonej w art. 7 ustawy. W ramach prowadzonej działalności dokonali Państwo bowiem dostawy towarów, która na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, na zasadach wynikających z ustawy.
Jednocześnie, biorąc pod uwagę okoliczności sprawy uznać trzeba, że w analizowanym przypadku miała miejsce wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów w rozumieniu art. 13 ust. 1 ustawy w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 5 oraz art. 7 ust. 1 ustawy. Z opisanego stanu faktycznego wynika bowiem, że została zrealizowana transakcja dostawy towarów, w ramach której nastąpił wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju. Co prawda dostawa ta nastąpiła na rzecz innego podmiotu niż wskazują na to wystawione przez Państwa faktury, nie zmienia to jednak faktu, że dostawy te miały miejsce. Okoliczność, że nie otrzymali Państwo zapłaty za dokonane dostawy, gdyż osoby zamawiające towar podszyły się pod firmy, które zamówień faktycznie nie dokonały, nie wpływa na opodatkowanie samej czynności.
Zatem, mając na uwadze powyższe wskazać należy, że opisane przez Państwa sytuacje (poza sytuacjami gdzie towar zawrócono lub gdy nie wyjechał z magazynu) są objęte opodatkowaniem podatkiem VAT.
Tym samym Państwa stanowisko należy uznać za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Organ zaznacza, że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2, dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Zastrzega się, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie kwestii objętej treścią zadanego przez Państwa pytania i udzielono jej wyłącznie w oparciu o przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego. Zatem kwestie nieobjęte treścią zadanego pytania, tj. dotyczące sytuacji w której towar zawrócono lub gdy nie wyjechał z magazynu, nie były przedmiotem analizy.
Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym/opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy lub stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Wskazać ponadto należy, że powołany przez Państwa wyrok sądowy co do zasady nie ma mocy powszechnie obowiązującej. Sąd wyrokiem lub postanowieniem rozstrzyga wyłącznie konkretną sprawę co do stwierdzenia naruszenia prawa i skutków prawnych tego naruszenia i jedynie w tej sprawie ma moc wiążącą. Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia, o czym stanowi art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 935).
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.