Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 21 lutego 2024 r., sygn. II SA/Bd 912/23

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia WSA Joanna Brzezińska Sędziowie: sędzia WSA Jerzy Bortkiewicz asesor WSA Mariusz Pawełczak (spr.) po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 21 lutego 2024 r. w trybie uproszczonym sprawy ze skarg G. D., E. D., M. K., R. D., A. D., S. P. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] czerwca 2023 r. nr [...] w przedmiocie odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. zasądza od Wojewody Kujawsko-Pomorskiego na rzecz G. D., E. D., M. K., R. D., A. D. oraz S. P. kwotę po 200 (dwieście) złotych na rzecz każdego z nich, tytułem zwrotu kosztów sądowych, 3. zasądza od Wojewody [...] solidarnie na rzecz M. K., R. D., A. D. i S. P. kwotę [...](czterysta osiemdziesiąt) złotych, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę po 17 (siedemnaście) złotych na rzecz każdego z nich, tytułem kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Uzasadnienie

1. Decyzją z dnia 17 lipca 2018 r. Prezydent Miasta Bydgoszczy po rozpoznaniu wniosku M. K. i R. D., uzupełnionego wnioskami A. D.-S., B. D., S. P. i A. D. odmówił ustalenia odszkodowania za nieruchomość położoną w B. przy ul. [...], oznaczoną w ewidencji gruntów jako działka nr [...], obręb [...], wywłaszczonej na podstawie orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy (PWRN) L.dz.A.A.W.-[...] z dnia 1 września 1950 r.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ przytoczył stan faktyczny obrazujący proces przekształcenia własnościowego spornej nieruchomości w drodze wywłaszczenia z niej R. D. – poprzednika prawnego skarżących, dokonanego na podstawie powyższego orzeczenia PWRN, wydanego w oparciu o przepisy dekretu z dnia 7 kwietnia 1948 r. o wywłaszczeniu majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny 1939 r.-1945 r. (Dz. U. R. P. nr 20, poz. 138 – dalej "dekret z 1948 r."). Powołując art. 4 i art. 4 pkt 6 tego dekretu oraz intertemporalny przepis art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. nr 17, poz. 70 – dalej "ustawa wywłaszczeniowa"), tj. aktu zastępującego dotychczas obowiązujący dekret, organ stwierdził, że ustalenie odszkodowania za nieruchomość wywłaszczoną na podstawie przepisów dekretu uzależnione było od woli właściciela, który winien był wystąpić ze stosownym wnioskiem. Organ I instancji wywiódł, że w obliczu niezłożenia przez właściciela wniosku o ustalenie odszkodowania, jego roszczenie uległo przedawnieniu z dniem 1 października 1960 r. (10 lat od daty przerwania biegu przedawnienia w związku z art. XIX pkt 2 ustawy z dnia 18 lipca 1950 r. Przepisy wprowadzające przepisy ogólne prawa cywilnego). Odnosząc się do ewentualnego zarzutu dotyczącego nieświadomości wywłaszczonego właściciela w związku z długotrwałym nieujawnianiem prawa Skarbu Państwa w księdze wieczystej, organ wskazał, że wniosek o wpis własności złożony został dopiero 11 czerwca 1957 r., a wpisu dokonano w dniu 21 listopada 1958 r. Wyjaśnił, że wpisanie w księdze wieczystej prawa własności na rzecz Skarbu Państwa bezwzględnie musiało zrodzić u osób uprawnionych świadomość poniesienia szkody, a tym samym zapoczątkować bieg terminu przedawnienia, który – przy ocenie sprawy z tej perspektywy – uległ przedawnieniu najpóźniej z dniem 21 listopada 1968 r.