Interpretacja indywidualna z dnia 26 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.256.2024.2.WL

Nieuznanie za podatnika w związku ze sprzedażą będących we współwłasności małżeńskiej działek i w konsekwencji niepodleganie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży tych działek.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 kwietnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 10 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Pana za podatnika w związku ze sprzedażą będących we współwłasności małżeńskiej działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4 i w konsekwencji niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży tych działek.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – 10 czerwca 2024 r. (data wpływu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym, posiadającym nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, nieprowadzącym pozarolniczej działalności gospodarczej i niebędącym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług ani rolnikiem ryczałtowym. Wnioskodawca wraz z żoną jest współwłaścicielem gruntu o wielkości ... ha, położonego w miejscowości ..., przy ul. …, województwo ..., nr księgi wieczystej ...

Wnioskodawca nabył przedmiotową nieruchomość tytułem darmym w drodze umowy o rozszerzenie wspólności majątkowej od małżonki w … r., czyli w ramach czynności niepodlegających podatkowi od towarów i usług oraz nie posiadał on prawa do odliczenia podatku naliczonego od tego nabycia.

Małżonka Wnioskodawcy nabyła przedmiotową nieruchomość w drodze darowizny od swoich rodziców w ... r. Wnioskodawca postanowił dokonać w … r. podziału działki na 6 mniejszych, wybudować na nich 3 domki w zabudowie bliźniaczej. Niestety Wnioskodawcy wraz z żoną nie udało się dokończyć inwestycji i w związku z tym postanowili 4 działki wraz z poniesionymi nakładami przeznaczyć na sprzedaż. Numery 4 działek podlegających sprzedaży i będących przedmiotem wniosku 1, 2, 3, 4. Działki posiadają i w momencie sprzedaży będą posiadały przyłącza wody oraz energii elektrycznej. Nie jest planowane poczynienie dodatkowych nakładów finansowych związanych z podniesieniem wartości czy atrakcyjności działek.

Przedmiotowa nieruchomość nie była wykorzystywana dla potrzeb działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Dla nieruchomości w ... r. została wydana decyzja o warunkach zabudowy oraz pozwolenie na budowę wydano w ... r.

Wnioskodawca planuje zbyć działki powstałe po podziale. Dla dokonania zbycia przedmiotowych nieruchomości Wnioskodawca złoży ofertę sprzedaży w biurze pośrednictwa sprzedaży nieruchomości. Nie jest planowane udzielenie żadnego pełnomocnictwo do działania w jakikolwiek sposób w sprawach związanych ze zbyciem przedmiotowych nieruchomości czy pozyskania jakichkolwiek zgód, pozwoleń lub decyzji. Poza sprzedażą działek powstałych po podziale i będących przedmiotem niniejszego wniosku Wnioskodawca nie planuje w dającej się określić przyszłości zbycia innych nieruchomości. Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą opodatkowania sprzedaży nieruchomości gruntowych podatkiem od towarów i usług.

Ponadto, w uzupełnieniu wniosku na pytania Organu wskazał Pan odpowiednio:

1. W jaki sposób/do jakich celów była wykorzystywana przez Pana działka, z której zostały wydzielone działki nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4?

„Na przedmiotowej nieruchomości/działce nie była prowadzona żadna aktywność. Następnie w … r. działka została podzielona i rozpoczęto budowę nieruchomości mieszkalnych.”

2. W jaki sposób/do jakich celów były wykorzystywane przez Pana działki nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4?

„W … r. działka została podzielona i rozpoczęto budowę nieruchomości mieszkalnych.”

3. Czy ww. działki oddane były w najem, dzierżawę albo do używania na podstawie innych umów? Jeśli tak, to prosimy wskazać:

a)w jakim okresie były udostępniane osobom trzecim?

b)czy były udostępniane odpłatnie czy bezpłatnie?

c)czy z tytułu ww. zawartej umowy odprowadzał/odprowadza Pan podatki? Jeżeli tak, jakie to były podatki?

„Nieruchomości gruntowe nie były przedmiotem umowy najmu ani innej umowy o podobnych charakterze.”

4. W związku z informacją o treści:

Dla nieruchomości w ... r. została wydana decyzja o warunkach zabudowy oraz pozwolenie na budowę wydano w ... r.

proszę o wskazanie:

a)kto wystąpił z wnioskiem o wydanie tej decyzji?

„Wnioskodawca”

b)czy ww. decyzja o warunkach zabudowy będzie obowiązywała na dzień sprzedaży działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4?

„Zgodnie z przepisami prawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym decyzja o warunkach zabudowy dla działki przed podziałem może zostać przeniesiona na jedną działkę po podziale. Co do zasady więc dla pierwszej sprzedanej działki decyzja o warunkach zabudowy będzie obowiązywała. Pozostali nabywcy będą musieli wystąpić ponownie o decyzję o warunkach zabudowy.”

c)czy podział ww. nieruchomości spowodował wygaśnięcie, uchylenie lub unieważnienie ww. decyzji o warunkach zabudowy?

„Zgodnie z przepisami prawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym decyzja o warunkach zabudowy dla działki przed podziałem może zostać przeniesiona na jedną działkę po podziale. Co do zasady więc dla pierwszej sprzedanej działki decyzja o warunkach zabudowy będzie obowiązywała. Pozostali nabywcy będą musieli wystąpić ponownie o decyzję o warunkach zabudowy.”

d)jeżeli odpowiedź na pytanie c) jest twierdząca, proszę wskazać:

̶czy dla działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4 na dzień sprzedaży będzie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego? Jeżeli tak, to należy wskazać, jakie będzie na moment sprzedaży przeznaczenie każdej ww. działki według miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego?

„Dla działek w momencie sprzedaży będzie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.”

̶w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego prosimy o wskazanie czy dla działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4 została/do dnia sprzedaży zostanie wydana decyzja o warunkach zabudowy bądź decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 lub pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.)?

„Zgodnie z przepisami prawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym decyzja o warunkach zabudowy dla działki przed podziałem może zostać przeniesiona na jedną działkę po podziale. Co do zasady więc dla pierwszej sprzedanej działki decyzja o warunkach zabudowy będzie obowiązywała. Pozostali nabywcy będą musieli wystąpić ponownie o decyzję o warunkach zabudowy.”

5. W związku z informacją o treści:

Wnioskodawca postanowił dokonać w … r. podziału działki na 6 mniejszych (…)

proszę o wskazanie czy ww. podział działki nastąpił na Pana wniosek?

„Tak. Podział nastąpił na wniosek Wnioskodawcy.”

6. Z czyjej inicjatywy, na czyj wniosek nastąpiło wybudowanie (wykonanie) przyłączy wody i energii elektrycznej dla ww. działek?

„Przyłączy dokonano na wniosek Wnioskodawcy.”

7. W związku z informacją o treści:

Dla dokonania zbycia przedmiotowych nieruchomości Wnioskodawca złoży ofertę sprzedaży w biurze pośrednictwa sprzedaży nieruchomości.

proszę o wskazanie:

a)jakie dokładnie działania będzie wykonywać biuro pośrednictwa sprzedaży nieruchomości w Pana imieniu? Prosimy szczegółowo opisać;

„Zadania biura pośrednictwa sprzedaży nieruchomości to:

‒pozyskiwanie ofert kupna nieruchomości,

‒przygotowanie ofert i prezentacja nieruchomości klientom,

‒promocja nieruchomości w odpowiednich kanałach dystrybucji,

‒przeprowadzanie negocjacji między sprzedającymi a kupującymi lub wynajmującymi a najemcami,

‒pomoc w przygotowaniu niezbędnych dokumentów do finalizacji transakcji,

‒doradztwo i wsparcie klientów na każdym etapie transakcji.”

b)czy w odniesieniu do działek będących przedmiotem sprzedaży biuro pośrednictwa sprzedaży nieruchomości zawarło/zawrze w Pana imieniu przedwstępną umowę sprzedaży? Jeśli tak, to prosimy o szczegółowe opisanie, jakie postanowienia dotyczące planowanej transakcji sprzedaży ww. działek wynikają/będą wynikać z zawartej umowy przedwstępnej oraz jakie prawa i obowiązki wynikające z postanowień ww. umowy przedwstępnej ciążą/będą ciążyć na Panu, a jakie na stronie kupującej? Prosimy o szczegółowe opisanie;

„Przy sprzedaży nieruchomości mogą być zawierane umowy przedwstępne mające charakter rezerwacji. Umowy nie będą one jednak zawierać dodatkowych warunków dotyczących zawarcia umowy ostatecznej. Umowy mają jedynie cel wskazania przybliżonego terminu podpisania umów ostatecznych oraz informacji o zadatku. Umowy nie będą zawierane przed notariuszem. Nie będą również udzielane żadne pełnomocnictwa do zawarcia takiej umowy oraz po zawarciu umowy nie będą ponoszone żadne dodatkowe nakłady na przedmiotowe nieruchomości.”

8. Czy w odniesieniu do działek będących przedmiotem planowanej sprzedaży bezpośrednio zawarł Pan/zamierza Pan zawrzeć przedwstępną umowę sprzedaży z przyszłym kupującym? Jeśli tak, to prosimy o:

a)szczegółowe opisanie, jakie postanowienia dotyczące planowanej transakcji sprzedaży ww. działek będą wynikać z zawartej umowy przedwstępnej.

b)jakie prawa i obowiązki wynikające z postanowień ww. umowy przedwstępnej ciążą/będą ciążyć na Panu, a jakie na stronie kupującej? Prosimy o szczegółowe opisanie.

c)czy po zawarciu ewentualnej umowy przedwstępnej strona kupująca na działkach dokonała/dokona inwestycji infrastrukturalnych, które zwiększyły/zwiększą ich atrakcyjność, jak np ogrodzenie, budowa lub utwardzenie drogi? Jeżeli tak, to prosimy wskazać - odrębnie dla każdej działki - jakich inwestycji dokonała/dokona?

W przypadku zawarcia więcej niż jednej umowy przedwstępnej, proszę odnieść się do każdej umowy osobno.

„Przy sprzedaży nieruchomości mogą być zawierane umowy przedwstępne mające charakter rezerwacji. Umowy nie będą one jednak zawierać dodatkowych warunków dotyczących zawarcia umowy ostatecznej. Umowy mają jedynie cel wskazania przybliżonego terminu podpisania umów ostatecznych oraz informacji o zadatku. Umowy nie będą zawierane przed notariuszem. Nie będą również udzielane żadne pełnomocnictwa do zawarcia takiej umowy oraz po zawarciu umowy nie będą ponoszone żadne dodatkowe nakłady na przedmiotowe nieruchomości.”

9. Czy działki nr 1, nr 2, nr 3, nr 4 w dacie sprzedaży będą działkami niezabudowanymi?

„W przypadku, gdy przedmiotem dostawy jest nieruchomość zabudowana niedokończoną inwestycją budowlaną, która w myśl przepisów prawa budowlanego nie wypełnia definicji budynku, budowli lub ich części, należy dla potrzeb klasyfikacji prawnopodatkowej taki obiekt traktować jako niezabudowany teren budowlany.”

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego sprzedaż przez Wnioskodawcę przedmiotowych nieruchomości/działek będzie podlegała ustawie podatku od towarów i usług, tj. czy Wnioskodawca zostanie uznany za podatnika podatku od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

Na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm. - dalej jako u.p.t.u.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie z art. 2 pkt 33 u.p.t.u. za tereny budowlane uznaje się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Grunty wraz z rozpoczętą na nich budą na gruncie VAT traktowane są jako grunty niezabudowane. Należy stwierdzić, że przedmiotem sprzedaży przez Wnioskodawcę będą zatem tereny budowlane, o których mowa w powyższym przepisie, z uwagi na wystąpienie z wnioskiem o wydanie decyzji o warunkach zabudowy.

Z kolei art. 15 ust. 1 wskazuje, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w rozumieniu podatku od towarów i usług obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z nabyciem przedmiotowej nieruchomości w drodze rozszerzenia wspólności majątkowej, dla której została wydana decyzja o warunkach zabudowy nie można uznać go za podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu powyższych przepisów prawa.

Zdaniem Wnioskodawcy nie należy uznawać go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 u.p.t.u., a więc za podatnika podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy sprzedaż przedmiotowych działek nie nosi znamion czynności podlegających opodatkowaniu i tym samym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do dokonania rejestracji dla celów podatku od towaru i usług oraz nie będzie zobowiązany do naliczenia podatku należnego oraz wykazania przedmiotowych sprzedaży w przekazanych JPK_VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe Wnioskodawca zwraca się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zatem w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości gruntowych (działek) traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

1)określone udziały w nieruchomości,

2)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,

3)udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Jak stanowi art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W myśl art. 196 § 2 ustawy Kodeks cywilny:

Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.

Art. 198 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.

Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności działa jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej – zawarta w ustawie – ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższego, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności. Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną).

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

W powołanym wyżej orzeczeniu TSUE wskazał, że inaczej jest w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE. Zatem, za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. nieruchomości) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego, w pierwszej kolejności należy ustalić, czy w okolicznościach tej sprawy będzie Pan działał w charakterze podatnika VAT zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z opisu sprawy wynika, że nabył Pan nieruchomość tytułem darmym w drodze umowy o rozszerzenie wspólności majątkowej od małżonki w … r., czyli w ramach czynności niepodlegających podatkowi od towarów i usług oraz nie posiadał Pan prawa do odliczenia podatku naliczonego od tego nabycia. W … r. postanowił Pan podzielić działkę na 6 mniejszych i wybudować na nich 3 domki w zabudowie bliźniaczej. Podział nastąpił na Pana wniosek. Inwestycja nie została zakończona i w związku z tym postanowił Pan sprzedać 4 działki wraz z poniesionymi nakładami. Numery 4 działek podlegających sprzedaży i będących przedmiotem wniosku to 1, 2, 3, 4. Działki posiadają i w momencie sprzedaży będą posiadały przyłącza wody oraz energii elektrycznej. Przyłączy dokonano na Pana wniosek. Ponadto, dla nieruchomości w ... r. została wydana decyzja o warunkach zabudowy oraz pozwolenie na budowę wydano w ... r., o które Pan wystąpił. Dla dokonania zbycia przedmiotowych działek złoży Pan ofertę sprzedaży w biurze pośrednictwa sprzedaży nieruchomości.

Odnosząc się do kwestii podlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży będących we współwłasności małżeńskiej działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4 należy ustalić, czy w świetle przedstawionych informacji, w celu sprzedaży przedmiotowych działek, podjął/podejmie Pan aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez handlowców w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji, działania te mogą skutkować koniecznością uznania Pana za podmiot prowadzący „działalność gospodarczą” w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług lub też sprzedaż ta może nastąpić w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Jak wynika z przywołanych przepisów dostawa towarów (w tym gruntów) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

Przedstawione powyżej okoliczności sprawy wskazują, że sprzedaż przedmiotowych działek będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej. Podjął Pan i zamierza Pan podjąć szereg konkretnych czynności, które mają doprowadzić do zbycia powstałych działek, wskazujących na charakter handlowy tych transakcji. Ciąg aktywnych działań, jakie Pan podjął, ma/będzie miał charakter czynności właściwych dla profesjonalnej działalności handlowca. Jak wynika z opisu sprawy, w celu sprzedaży dokonał Pan podziału nieruchomości m.in. na działki nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4. Wystąpił Pan dla działki o wydanie decyzji o warunkach zabudowy oraz pozwolenia na budowę. Uatrakcyjnił Pan ww. działki poprzez wybudowanie (wykonanie) przyłączy wody i energii elektrycznej. Ponadto, zamierzał Pan wybudować na działkach domki w zabudowie bliźniaczej i podjął działania w tym zakresie – inwestycja nie została zakończona, jednakże działki będą sprzedawane z powstałymi już naniesieniami.

Wskazane wyżej działania mają niewątpliwie charakter świadomych działań, nastawionych na sprzedaż działek wielu nabywcom, nie zaś rozporządzanie własnym majątkiem. Skala przedsięwzięcia i jego zorganizowany charakter wskazują, że nie jest to ciąg zdarzeń typowy dla działań podejmowanych przez osoby fizyczne w zakresie zarządzania majątkiem osobistym – prywatnym.

Powyższe stanowi zatem zaplanowany, zorganizowany ciąg działań nakierowany na sprzedaż działek.

Działania podjęte przez Pana świadczą o zorganizowanym charakterze sprzedaży. Opisana sytuacja bezsprzecznie świadczy o zamiarze wykonywania czynności w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Fakt podziału nieruchomości gruntowej przed jej sprzedażą na działki oraz podejmowanie działań w celu nadania wydzielonym działkom charakteru rynkowo atrakcyjnego wskazują, że działa Pan z zamiarem uzyskania w ten sposób dochodów.

Takie aktywne działanie w zakresie obrotu nieruchomościami świadczą o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców. W związku z powyższym, działania podejmowane przez Pana nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Zatem dostawy przedmiotowych działek nie można uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Należy zatem stwierdzić, iż całokształt działań, jakie Pan podjął w odniesieniu do działek objętych zakresem pytania przez cały okres ich posiadania spowoduje, że sprzedaż ww. działek będzie dostawą dokonywaną w ramach prowadzenia działalności gospodarczej w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, a Pan w związku z ww. sprzedażą działek będzie działał jako podatnik VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji, skoro w przedmiotowej sprawie wystąpiły przesłanki stanowiące podstawę uznania Pana za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, to sprzedaż będących we współwłasności małżeńskiej działek nr 1, nr 2, nr 3 i nr 4, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Tym samym, Pana stanowisko należy uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

W związku z tym, że w uzupełnieniu wniosku postawił Pan pytanie jedynie w zakresie podlegania opodatkowaniu sprzedaży działek, to należna opłata wynosi 40 zł.

Należy zauważyć, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Zatem niniejsza interpretacja nie wywiera skutków prawnych dla Pana małżonki.

Publikator ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług wskazany przez Pana we wniosku, tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm., jest nieaktualny. Obecnie tekst jednolity ww. ustawy opublikowany został w Dz. U. z 2024 r. poz. 361.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).