Interpretacja indywidualna z dnia 11 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.308.2024.1.ESZ

Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Inwestycji.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 maja 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 8 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia kwoty podatku VAT naliczonego od wydatków związanych z realizacją Inwestycji pn. „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”).

Gmina zrealizowała zadanie inwestycyjne pn. „(…)” (dalej: „Inwestycja”). Inwestycja docelowo sfinansowana zostanie ze środków własnych Gminy oraz środków unijnych. Gmina zawarła w tym zakresie z Samorządem Województwa (…) umowę o przyznaniu pomocy w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 z dnia 15 listopada 2022 r., nr (…).

Celem Inwestycji była poprawa jakości życia mieszkańców gminy (…) oraz gminy (…), jak również pozostałych użytkowników biorących udział w ruchu drogowym.

Przedmiotem Inwestycji była przebudowa istniejącej drogi gminnej nr (…) znajdującej się w miejscowości (…) położonej na działce ewidencyjnej nr 1 oraz 2 w obrębie geodezyjnym (…) nr (…).

Zakres robót obejmował, w szczególności, wymianę istniejącego przepustu, poszerzenie istniejącej jezdni, poszerzenie istniejącej podbudowy jezdni, ulepszenie poboczy, odmulenie istniejących rowów wraz z profilowaniem, wykonanie nawierzchni i wszelkich niezbędnych elementów, w szczególności wykonanie oznakowania pionowego i poziomego.

W związku z realizacją Inwestycji Gmina poniosła, w szczególności wydatki na:

• roboty przygotowawcze;
• roboty rozbiórkowe;
• roboty ziemne;
• realizację podbudowy;
• roboty brukarskie;
• nawierzchnię;
• odwodnienie;
• stałą organizację ruchu;
• roboty wykończeniowe.

Ponoszone w ramach Inwestycji wydatki były dokumentowane wystawianymi na rzecz Gminy przez dostawców/usługodawców fakturami VAT, z wykazanym podatkiem, na których to fakturach Gmina jest wskazana jako nabywca określonych towarów/usług.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 609 ze zm., dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”) do zadań własnych Gminy należą sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. Biorąc pod uwagę wyznaczony przepisami zakres zadań Gminy oraz zakres rzeczowy Inwestycji należy wskazać, że jej realizacja stanowiła realizację zadań własnych Gminy w rozumieniu ww. ustawy o samorządzie gminnym, które nie podlegają ustawie o VAT.

Zrealizowana w ramach Inwestycji infrastruktura drogowa jest ogólnodostępna i przeznaczona do użytku niekomercyjnego (tj. działalności innej niż gospodarcza). Służy ona nieodpłatnie użytkownikom biorących udział w ruchu drogowym. W związku z powyższym, Gmina nie osiąga jakichkolwiek dochodów z tytułu wykorzystania efektów realizowanej Inwestycji. Gmina nie planuje przy tym w przyszłości zmiany charakteru korzystania z powstałej infrastruktury drogowej, w tym jej udostępniania za odpłatnością na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze.

Pytanie

Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Inwestycji?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Gminy, od wydatków związanych z realizacją Inwestycji, nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (z zastrzeżeniami niemającymi zastosowania w przedmiotowej sytuacji). Z treści tego przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik VAT, a nabywane przez niego towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (a więc czynności, których następstwem jest określenie zobowiązania podatkowego)

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje tylko wówczas, gdy powyższe warunki są spełnione łącznie, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tj. z czynnościami, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z treści powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie są uznawane za podatników podatku VAT w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego. Wobec tego, zdaniem Gminy, mając na uwadze, że zrealizowana Inwestycja należy do zadań własnych Gminy z zakresu spraw gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego (zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym), w przedmiotowym zakresie Gmina nie działa w roli podatnika VAT.

Biorąc pod uwagę przedstawione powyżej okoliczności faktyczne sprawy należy wskazać, iż w ocenie Gminy sposób wykorzystania infrastruktury drogowej powstałej w ramach Inwestycji ma charakter publicznoprawny (niekomercyjny). W konsekwencji wskazać należy, iż powstała infrastruktura drogowa w ramach Inwestycji wykorzystywana jest przez Gminę wyłącznie na potrzeby czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Gminy, nie ma ona prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji Inwestycji, z tego względu, iż wydatki ponoszone na realizację Inwestycji nie mają związku z wykonywanymi przez Gminę czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w interpretacjach przepisów prawa podatkowego wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, m.in.:

• interpretacja indywidualna z 1 grudnia 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.595.2022.1.MWJ, w której organ stwierdził, iż: „w przypadku udostępniania dróg publicznych ogółowi użytkowników, Gmina nie użytkuje ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i tym samym w powyższym zakresie Gmina nie działa jako podatnik, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W konsekwencji, powyższa czynność jest wyłączona z systemu podatku VAT i z tego względu stanowi czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. W omawianych okolicznościach sprawy nie będzie występował więc związek przyczynowo- skutkowy, który decydowałby o prawie do odliczenia podatku związanego z Państwa wydatkami. Będziecie Państwo bowiem ponosić wydatki związane z budową i przebudową drogi, które służą realizacji zadań publicznych. (...) W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ - jak Państwo wskazali - Inwestycja nie będzie realizowana w związku z jakąkolwiek sprzedażą opodatkowaną Gminy. (...) Zatem, nie będziecie mieć Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z realizacją ww. Inwestycji”,
• interpretacja indywidualna z 5 maja 2022 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.168.2022.1.ZW, w której organ stwierdził, że: „mimo, iż Wnioskodawca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług - w rozpatrywanej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, nie będą spełnione. Przy realizacji projektu we wskazanym wyżej zakresie Gmina nie będzie działać w charakterze podatnika VAT, a towary i usługi zakupione w celu realizacji projektu nie będą w żadnym zakresie związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT wykonywanymi przez Wnioskodawcę. W konsekwencji, w odniesieniu do wydatków na realizację inwestycji pn. „(...)”, Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT ani w całości ani w części”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą. W świetle tego przepisu:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z ww. regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Podkreślić należy, że aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Z kolei, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

W świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym:

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Oznacza to, że w pozostałym zakresie np. w zakresie zadań własnych nałożonych na gminę na podstawie odrębnych przepisów, jednostki samorządu terytorialnego nie występują jako podatnicy podatku VAT.

Zatem, Gmina wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Natomiast zadania realizowane przez Gminę, wskazane w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, tj. zadania własne nałożone na gminę na podstawie odrębnych przepisów, nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że zrealizowaliście Państwo zadanie inwestycyjne, które polegało na przebudowie istniejącej drogi gminnej. Poniesione przez Państwa wydatki na inwestycję zostały udokumentowane fakturami VAT z wykazaną kwotą podatku naliczonego wystawionymi na rzecz gminy. Realizacja inwestycji będzie związana wyłącznie z zadaniami własnymi Gminy wynikającymi z ustawy o samorządzie gminnym. Zrealizowana w ramach inwestycji infrastruktura drogowa jest ogólnodostępna i przeznaczona do użytku niekomercyjnego. Celem inwestycji była poprawa jakości życia mieszkańców Gminy, jak również pozostałych użytkowników drogi. Służy ona nieodpłatnie użytkownikom ruchu drogowego. Gmina nie planuje wykorzystania jej odpłatnie na podstawie jakiejkolwiek umowy cywilnoprawnej.

Państwa wątpliwości dotyczą uznania, czy przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z przebudową drogi gminnej.

Jak wskazano na wstępie, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem, podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie będą spełnione, ponieważ - jak wynika z opisu sprawy - zrealizowana w ramach inwestycji infrastruktura drogowa nie będzie służyła działalności opodatkowanej. Realizacja Inwestycji będzie związana wyłącznie z zadaniami własnymi Gminy, do realizacji których są Państwo zobowiązani ustawą o samorządzie gminnym.

Tym samym w analizowanym przypadku nie ponoszą Państwo wydatków w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, lecz w związku z realizacją zadania własnego nałożonego na Państwa odrębnymi przepisami, z tytułu którego nie występują Państwo jako podatnik podatku VAT.

Jak wynika z okoliczności sprawy wszyscy użytkownicy przebudowywanej drogi korzystają z niej nieodpłatnie, zaś inwestycja nie będzie generowała przychodów, które byłyby opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Inwestycja ma charakter publicznoprawny.

Tym samym stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, z uwagi na brak związku nabywanych towarów i usług z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją zadania inwestycyjnego pn. „(…)”.

Państwa stanowisko uznaję za prawidłowe.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm. dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).