Co utrudnia prowadzenie firmy? - bariery w biznesie w 2024 r.

Wśród kluczowych barier hamujących rozwój biznesu w Polsce na pierwsze miejsce wróciły w tym roku koszty pracy, wskazało na nie aż 86% ankietowanych przedsiębiorców – wynika z badania Grant Thornton. Polska wyróżnia się pod tym względem na tle 32 analizowanych krajów, wśród których średnia wyniosła 48%.

Jak optymalizować koszty zatrudnienia. Poradnik dla pracodawców >>>

Od 2019 roku Grant Thornton rozpoczął cykl monitorowania barier ograniczających rozwój biznesu. Średnie i duże firmy w 32 najważniejszych gospodarkach świata odpowiadają na pytania o siedem czynników, które mogą ograniczać rozwój firm. Badaniem objęta została również Polska. Jakie bariery doskwierają polskim przedsiębiorstwom?

Wysokie koszty pracy na 1. miejscu

Aż 86% przedsiębiorców koszty pracy wskazali jako najbardziej uciążliwą barierę hamującą rozwój biznesu, z czego 34% postrzega ją jako „bardzo silną” przeszkodę. Jak czytamy w raporcie, Polska wyróżnia się pod tym względem na tle wszystkich 32 przebadanych krajów i znacznie przekracza średnią dla całej grupy, która wyniosła dla państw europejskich 51%.

Napięta sytuacja na rynku pracy w połączeniu z wysokimi wskaźnikami inflacji zaowocowała w 2023 r. wzrostem płac -w ujęciu nominalnym wynagrodzenia Polaków wzrosły o 12,5 proc., a dynamika podwyżek była dwucyfrowa przez wszystkie 12 miesięcy. Także w roku 2024 płace powinny rosnąć w dwucyfrowym tempie. Prócz tego rynek musi się mierzyć ze znacznymi wzrostami płac w sektorze publicznym oraz dwukrotną podwyżką płacy minimalnej.

"Ten wynik nie jest zaskoczeniem w kontekście silnych podwyżek płacy minimalnej w roku bieżącym i w latach poprzednich, którym towarzyszyła presja płacowa na większości szczebli 'drabiny wynagrodzeń', będąca pokłosiem rekordowo niskiej stopy bezrobocia" - ocenia główny ekonomista Grant Thornton Marcin Mrowiec.

Jak wskazują eksperci, biorąc pod uwagę sytuację demograficzną - ciągły odpływ netto pracowników z rynku pracy - bariera wysokich kosztów pracy prawdopodobnie również w kolejnych latach będzie najwyżej na liście przedsiębiorców.

"Odpowiedzią przedsiębiorstw powinno być zwiększanie efektów skali poprzez inwestycje w automatyzację i robotyzację, wychodzenie na rynki zagraniczne oraz konsolidowanie wokół siebie mniejszych graczy" - czytamy w raporcie.

Przeczytaj również: Ulgi podatkowe na innowacje i rozwój >>>

Ceny energii i niepewność ekonomiczna

Drugą najbardziej dokuczliwą barierą odczuwaną przez polskie firmy są ceny energii. Aż 83% ankietowanych przedsiębiorców wskazało ceny energii jako „silną” lub „bardzo silną” przeszkodę w rozwoju. Także pod tym względem polscy przedsiębiorcy wybijają się na tle firm przebadanych na świecie i w Europie. W ramach tej bariery średnia na świecie wynosiła 51%.

Na miejscu trzecim wśród barier w rozwoju firm w Polsce znalazła się ponownie niepewność ekonomiczna, którą odczuwa blisko trzy czwarte zarządzających firmami. 71% właścicieli i zarządzających firmami w Polsce wskazało niepewność ekonomiczną jako „silną” lub „bardzo silną” barierę, a wśród grupy badanych państw wyprzedziły nas jedynie Singapur i Argentyna. Średnia dla wszystkich ankietowanych wyniosła 55%, a w przypadku krajów europejskich – 53%.

Kolejne miejsca w zestawieniu zajęły biurokracja (56%), problemy z dostępem do wykwalifikowanych pracowników (51%), brak zamówień (40%) oraz dostęp do finansowania (28%).

Jak wynika z raportu, najmniej dokuczliwą barierą w odczuciu polskich przedsiębiorców jest dostęp do finansowania. Na korzyść przedsiębiorców wpływa rozwinięty rynek instrumentów finansowych, stabilizacja WIBOR-u oraz spadek inflacji, dzięki czemu firmom łatwiej jest planować nowe przedsięwzięcia. Korzystnie na ogólny koszt finansowania działalności wpływają także ulgi i dotacje, a przedsiębiorcy szykują się również na napływ środków z KPO. Ponad ⅓ firm biorących udział w badaniu zadeklarowała, że tegoroczne inwestycje sfinansuje ze środków własnych.

Bariery impulsem do rozwoju dla firm

Choć perspektywy wzrostu polskiej gospodarki kreślone przez światowe instytucje wyglądają dość optymistycznie na tle Europy i świata, to Polska nadal wypada negatywnie w naszym badaniu barier rozwojowych, plasując się na 4. pozycji wśród wszystkich przebadanych krajów - czytamy w raporcie. Po wyciągnięciu średniej arytmetycznej ze wszystkich siedmiu analizowanych obszarów, okazuje się, że w Polsce blisko 2/3 średnich i dużych firm postrzega je jako istotne hamulce rozwojowe.

Jak ocenia ekspertka Grant Thornton, przeciwdziałanie barierom może być dodatkowym bodźcem w rozwoju firm. Poszukiwanie innowacji, usprawnień czy nowych szans rynkowych może sprawić, że przedsiębiorcy nie tylko skutecznie pokonają nękające ich bariery, ale wręcz wejdą na wyższy poziom.

Raport - Bariery w biznesie dostępny na stronie Grant Thornton >>>

Opracowanie: Katarzyna Bogucka