Interpretacja
Interpretacja indywidualna z dnia 11 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.239.2024.2.KT
Zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT świadczonych usług bezpośrednio na rzecz alternatywnej spółki inwestycyjnej na podstawie zawartej z tą spółką umowy.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
2 kwietnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 27 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT świadczonych przez Pana usług bezpośrednio na rzecz alternatywnej spółki inwestycyjnej na podstawie zawartej z tą spółką umowy. Uzupełnił go Pan pismem z 3 czerwca 2024 r. (wpływ 3 czerwca 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest osobą fizyczną, która zamierza założyć jednoosobową działalność gospodarczą. W ramach wyżej wskazanej działalności Wnioskodawca zamierza być zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT).
Wnioskodawca zawrze umowę współpracy z podmiotem będącym alternatywną spółką inwestycyjną, o której mowa w art. 8b ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej „ustawa o funduszach”).
Zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach, alternatywna spółka inwestycyjna (dalej „ASI”) jest rodzajem alternatywnego funduszu inwestycyjnego innym niż specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty. Wyłącznym przedmiotem działalności ASI na podstawie art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach jest, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.
Siedziby ASI, dla której Wnioskodawca będzie świadczył usługi znajduję się wyłącznie na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Siedziba i adres podmiotu zarządzającego tą ASI (dalej „ZASI”), również znajdować będzie się wyłącznie na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. ZASI jest podmiotem wpisanym do rejestru zarządzających Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ustawą o funduszach.
W ramach czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę na podstawie umowy zawartej bezpośrednio z ASI, Wnioskodawca będzie wykonywał następujące usługi (dalej „Usługi”):
1)nadzór i controlling spółek portfelowych ASI (tj. spółek, w które ASI dokonała inwestycji) w zakresie realizacji ich planów,
2)koordynacja i udział w procesie pozyskiwania kolejnych rund inwestycyjnych dla spółek portfelowych ASI,
3)negocjowanie warunków wyjścia ASI z dokonanych inwestycji,
4)nadzór (z ramienia ASI) nad przepływami gotówki w spółkach portfelowych oraz wsparcia spółek portfelowych w zakresie podejmowania decyzji zarządczych,
5)nadzorowanie, planowanie i koordynacja zadań projektowych realizowanych przez zespół projektowy ASI,
6)realizacji celów inwestycyjnych ASI,
7)współpraca z zewnętrznymi podmiotami wspierającymi ASI i ZASI np. doradcami przygotowującymi due diligence, prawnikami prowadzącymi proces wyjść z inwestycji,
8)ewaluacja potencjalnych celów inwestycyjnych w ramach lejka inwestycyjnego, w postaci spotkań z spółkami portfelowymi ASI, analiza dokumentów, zadawanie pytań, tworzenie notatek, sprawdzanie zgodności celów inwestycyjnych z polityką i zasadami inwestycyjnymi ASI,
9)przygotowanie wszelkich materiałów wymaganych przez Komitet Inwestycyjny (organ doradczy ASI) w celu podjęcia decyzji inwestycyjnej przez Komitet Inwestycyjny np. opisów, prezentacji,
10)przeprowadzanie procesów transakcyjnych w ramach wyjść kapitałowych (jak np. przeprowadzanie wymaganych due diligence, pilnowanie harmonogramu doradców zewnętrznych czy ścisłej współpracy z prawnikami i innymi osobami zaangażowanymi w przeprowadzane transakcje),
11)zarządzanie oraz monitorowanie inwestycji spółek portfelowych ASI oraz bezpośrednią współpracę w ramach tzw. „smart money" (raportowanie, monitorowanie zgodności działalności spółek portfelowych z umowami inwestycyjnymi, rozliczanie umów, udzielanie odpowiedzi na zapytania ze strony spółek portfelowych itp.),
12)zarządzanie portfelem inwestycyjnym ASI poprzez podejmowanie działań i decyzji w toku zarządzania spółkami portfelowymi ASI,
13)wsparcie przy podejmowaniu przez ASI kluczowych decyzji dotyczących kwestii operacyjnych oraz strategicznych ASI.
Wymienione wyżej Usługi będą świadczone przez Wnioskodawcę na podstawie umowy współpracy zawartej bezpośrednio z ASI. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę będą stanowić odrębną całości i będą spełniać szczególne i istotne funkcje dla całej działalności ASI, w konsekwencji, czego będą mieć realny wpływ na funkcjonowanie ASI.
Ponadto w uzupełnieniu wskazano:
1.Usługi rozliczane będą z ASI miesięcznym wynagrodzeniem ryczałtowym i na fakturze będą ujęte, jako jedna pozycja określana, jako usługi związane z zarządzaniem procesem inwestycyjnym i dezinwestycyjnym prowadzonym przez ASI.
2.Zgodnie z powyższymi wyjaśnieniami wynagrodzenie będzie ryczałtowe tj. stała kwota miesięczna za wykonywane usługi.
3.Świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz ASI usługi, o których mowa we Wniosku, na podstawie zawartej umowy współpracy będą wprost/bezpośrednio/nierozerwalnie związane z usługami zarządzania świadczonymi przez ZASI, o której mowa w przedstawionym zdarzeniu przyszłym.
4.Wnioskodawca nie zamierza zrezygnować ze zwolnienia od podatku od towarów i usług (VAT) i nie zamierza wybrać ich opodatkowanie, na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy z dnia 11 marca 2024 roku o podatku od towarów i usług.
Pytanie
Czy usługi, których zakres został określony w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego niniejszej sprawy, świadczone bezpośrednio na rzecz alternatywnej spółki inwestycyjnej na podstawie zawartej z tą spółką umowy, będą podlegały zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT?
Pana stanowisko w sprawie
Usługi, których zakres został określony w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego niniejszej sprawy, świadczone bezpośrednio na rzecz alternatywnej spółki inwestycyjnej będą podlegały zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT. Na potwierdzenie tego stanowiska Wnioskodawca przedstawia następującą argumentację.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi zarządzania:
a)funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
b)portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.
Zdaniem Wnioskodawcy, usługi opisane w niniejszym wniosku, które będą świadczone na rzecz alternatywnej spółki inwestycyjnej, będą zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie powyższego przepisu.
Podstawą do jego wprowadzenia do krajowego porządku prawnego jest art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej „Dyrektywa VAT”), zgodnie z którym państwa członkowskie UE zwalniają z opodatkowania podatkiem VAT transakcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie. W świetle tej regulacji należy uznać, że prawodawca unijny pozostawił ustawodawcom państw członkowskich szeroką swobodę w zakresie określenia jakich podmiotów mogą dotyczyć usługi zarządzania objęte zwolnieniem z VAT. Ewentualne ograniczenia podmiotowe w tym zakresie na pewno nie będą wynikały więc z przepisów unijnych. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT, polski ustawodawca zadecydował o zastosowaniu zwolnienia z VAT do czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Dla możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT nie ma zatem znaczenia czy czynności zarządzania wykonywane są bezpośrednio czy pośrednio (za pośrednictwem zarządzającego alternatywną spółką inwestycyjną) na rzecz funduszy inwestycyjnych, czy też alternatywnych funduszy inwestycyjnych, a w konsekwencji także ASI, będących rodzajem alternatywnych funduszy inwestycyjnych. Ważne w tym zakresie jest jedynie by dane świadczenia (na gruncie niniejszej sprawy – Usługi) stanowiły usługi zarządzania wskazanymi specjalnymi funduszami inwestycyjnymi.
W Dyrektywie VAT nie wprowadzono definicji pojęcia „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi”. Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej „TSUE”) z 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 Abbey National pic, w celu określenia pojęcia „zarządzania” funduszami inwestycyjnymi, kluczowa jest analiza przepisów branżowych opublikowanych na szczeblu unijnym. Odniesienie do przepisów unijnych ma bowiem na celu zapewnienie ujednolicenia rozumienia pojęcia „zarządzanie” we wszystkich państwach członkowskich. Na potrzeby niniejszej sprawy zasadne jest więc skorzystanie z definicji „zarządzania” zawartej w innym niż Dyrektywa VAT akcie prawa Unii Europejskiej, specyficznym dla tego właśnie rodzaju działalności – chodzi o dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS), zwanej dalej „Dyrektywą UCITS”.
Zgodnie z art. 6 ust. 2 zdanie ostatnie Dyrektywy UCITS, „działalność związana z zarządzaniem UCITS obejmuje, do celów niniejszej Dyrektywy, obowiązki, o których mowa w załączniku II”. W myśl natomiast wskazanego załącznika II do Dyrektywy UCITS, funkcje zarządzania obejmują: zarządzanie inwestycjami, administrację, a w tym: obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszem: zapytania klientów; wycenę i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe); monitorowanie przestrzegania uregulowań; prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa; wypłatę zysków; emisję i umarzanie jednostek uczestnictwa; rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń); prowadzenie ksiąg; wprowadzanie do obrotu.
Analogicznie funkcję „zarządzania” definiuje także dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany Dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010, zwana dalej „Dyrektywą ZAFI”. Zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. w dyrektywy ZAFI, „zarządzanie AFI” oznacza wykonywanie przynajmniej funkcji w zakresie zarządzania portfelem, o których mowa w pkt 1 lit. a lub b) załącznika I, na rzecz jednego lub większej liczby AFI. W myśl natomiast pkt 1 wskazanego załącznika I do Dyrektywy ZAFI, minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego, które musi wykonywać ZAFI, zarządzając AFI, to (a) zarządzanie portfelami inwestycyjnymi; (b) zarządzanie ryzykiem. W pkt 2 tego samego załącznika I zawarty został z kolei katalog innych czynności, jakie ZAFI może wykonywać dodatkowo w ramach usługi zarządzania. Co istotne, wskazany minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego służy określeniu czy dany podmiot może być uznany za ZAFI (analogicznie: za ZASI), nie ogranicza natomiast katalogu czynności wchodzących w zakres zarządzania, co wynika wprost z pkt 2 załącznika I do Dyrektywy ZAFI.
Zarówno z załącznika I do Dyrektywy ZAFI, jak i z załącznika II do Dyrektywy UCITS, wynika zatem, że na czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi składają się nie tylko działania polegające na zarządzaniu inwestycjami (realizacją polityki inwestycyjnej funduszy), lecz również inne czynności związane z zarządzaniem samym funduszem (w rozumieniu bardziej administracyjnym), w tym m.in. zapewnienia mu wsparcia doradczego, konsultingu biznesowego oraz obsługi prawnej i rachunkowo-księgowej.
W przywołanym powyżej wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National pic TSUE wskazał, że zarządzanie funduszami powierniczymi (obecnie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi) „jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług”. Oznacza to, że zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi ma charakter przedmiotowy, a nie podmiotowy - o możliwości zastosowania zwolnienia decyduje więc wyłącznie zakres czynności świadczonych przez usługodawcę, a nie jego status.
Stanowisko to potwierdza także późniejsze orzecznictwo TSUE, m.in. wyrok z 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft fur Bórsenkommunikation mbH, w którym potwierdzono możliwość stosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT dla usług doradztwa inwestycyjnego świadczonych przez osobę trzecią na rzecz spółki inwestycyjnej zarządzającej specjalnym funduszem inwestycyjnym. W orzeczeniu tym TSUE wskazał ponadto, że „poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem, do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania takie jak te wymienione w załączniku II do Dyrektywy 85/611 zmienionej Dyrektywą 2001/107 w rubryce administracja”.
Ponadto, w swoim orzecznictwie TSUE uznał, że owo autonomiczne pojęcie „zarządzania” może obejmować różne odrębne czynności, np. usługi w zakresie administrowania i prowadzenia rachunkowości funduszu (C-169/04), czy też usługi doradztwa inwestycyjnego (C-275/11), które będą korzystały ze zwolnienia, nawet jeżeli będą świadczone przez podmioty będące osobami trzecimi. Jedynym warunkiem jest to, aby usługi te spełniały szczególnie istotne funkcje dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi.
W postępowaniu zakończonym wydaniem orzeczenia z 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 Banque Bruxelles Lambert S.A., definiującym pojęcie zarządzania, Rzecznik Generalny w przedstawionym stanowisku wskazał, że „cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągnąć go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze. (...) transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi VAT”.
W konsekwencji zajętego przez TSUE stanowiska stwierdzić należy, że brak jest podstaw do zawężania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a oraz b) ustawy o VAT jedynie do usług świadczonych na rzecz ASI przez ZASI. Należy przy tym podkreślić, że ze względu na fakt, że pojęcie „zarządzania” funduszami inwestycyjnymi przewidziane w powołanym powyżej art. 135 Dyrektywy VAT stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, powinno ono być zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, a jego treści nie można zmienić regulacjami krajowymi.
Taka ocena prawna stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego analogicznego jak w niniejszej sprawie była potwierdzana również w licznych interpretacjach indywidualnych przepisów prawa podatkowego, w tym w szczególności o sygn. 0114-KDIP4-3.4012.138.2021.1.MAT, 0114-KDIP4-3.4012.294.2020.1.MAT, 0114-KDIP4-3.4012.478.2020.1.DS, 0114-KDIP4.4012.9.2019.9.RK i 0112-KDIL1-1.4012.386.2020.1.MB.
W podobnym tonie wypowiedział się także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 1 sierpnia 2019 r., sygn. I SA/Kr 609/19, który wprost stwierdził, że „okoliczność, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnofinansowej funduszu, nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym”.
Przenosząc powyższe rozważania na przedstawioną w stanie faktycznym sytuację Wnioskodawcy, należy podkreślić, że czynności wykonywane w ramach świadczonych usług zarządzania przez Wnioskodawcę będą właściwe dla działalności polegającej na zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi oraz tworzyć będą odrębną całość.
Mając więc na względzie:
-orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej,
-linię orzeczniczą krajowych sądów administracyjnych oraz treść indywidualnych interpretacji podatkowych wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej,
-fakt, iż usługi świadczone przez Wnioskodawcę bezpośrednio na rzecz alternatywnej spółki inwestycyjnej będą czynnościami nierozerwalnie związanymi z działalnością zarządzania ASI oraz są niezbędne do prawidłowego zarządzania ASI oraz są usługami zasadniczo zgodnymi z tymi określonymi w pkt 2 załącznika I do Dyrektywy ZAFI,
-fakt, iż usługi świadczone przez Wnioskodawcę będą miały kluczowy charakter dla działalności zarządzania alternatywną spółką inwestycyjną oraz są bezpośrednio związane z czynnościami zarządzania,
Wnioskodawca uważa, że usługi, których zakres został określony w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego niniejszej sprawy, świadczone bezpośrednio na rzecz alternatywnej spółki inwestycyjnej na podstawie zawartej z nią umowy, będą podlegały zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą o VAT”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.
Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.
Podkreślić należy, że nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
W świetle zapisów art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że zamierza Pan założyć jednoosobową działalność gospodarczą i w ramach tej działalności zamierza Pan być zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zawrze Pan umowę współpracy z podmiotem będącym alternatywną spółką inwestycyjną, o której mowa w art. 8b ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
W ramach czynności wykonywanych przez Pana na podstawie umowy zawartej bezpośrednio z ASI, będzie Pan wykonywał następujące usługi:
1)nadzór i controlling spółek portfelowych ASI (tj. spółek, w które ASI dokonała inwestycji) w zakresie realizacji ich planów,
2)koordynacja i udział w procesie pozyskiwania kolejnych rund inwestycyjnych dla spółek portfelowych ASI,
3)negocjowanie warunków wyjścia ASI z dokonanych inwestycji,
4)nadzór (z ramienia ASI) nad przepływami gotówki w spółkach portfelowych oraz wsparcia spółek portfelowych w zakresie podejmowania decyzji zarządczych,
5)nadzorowanie, planowanie i koordynacja zadań projektowych realizowanych przez zespół projektowy ASI,
6)realizacji celów inwestycyjnych ASI,
7)współpraca z zewnętrznymi podmiotami wspierającymi ASI i ZASI np. doradcami przygotowującymi due diligence, prawnikami prowadzącymi proces wyjść z inwestycji,
8)ewaluacja potencjalnych celów inwestycyjnych w ramach lejka inwestycyjnego, w postaci spotkań z spółkami portfelowymi ASI, analiza dokumentów, zadawanie pytań, tworzenie notatek, sprawdzanie zgodności celów inwestycyjnych z polityką i zasadami inwestycyjnymi ASI,
9)przygotowanie wszelkich materiałów wymaganych przez Komitet Inwestycyjny (organ doradczy ASI) w celu podjęcia decyzji inwestycyjnej przez Komitet Inwestycyjny np. opisów, prezentacji,
10)przeprowadzanie procesów transakcyjnych w ramach wyjść kapitałowych (jak np. przeprowadzanie wymaganych due diligence, pilnowanie harmonogramu doradców zewnętrznych czy ścisłej współpracy z prawnikami i innymi osobami zaangażowanymi w przeprowadzane transakcje),
11)zarządzanie oraz monitorowanie inwestycji spółek portfelowych ASI oraz bezpośrednią współpracę w ramach tzw. „smart money" (raportowanie, monitorowanie zgodności działalności spółek portfelowych z umowami inwestycyjnymi, rozliczanie umów, udzielanie odpowiedzi na zapytania ze strony spółek portfelowych itp.),
12)zarządzanie portfelem inwestycyjnym ASI poprzez podejmowanie działań i decyzji w toku zarządzania spółkami portfelowymi ASI,
13)wsparcie przy podejmowaniu przez ASI kluczowych decyzji dotyczących kwestii operacyjnych oraz strategicznych ASI.
Wymienione wyżej Usługi będą świadczone przez Pana na podstawie umowy współpracy zawartej bezpośrednio z ASI. Usługi świadczone przez Pana będą stanowić odrębną całość i będą spełniać szczególne i istotne funkcje dla całej działalności ASI, w konsekwencji, czego będą mieć realny wpływ na funkcjonowanie ASI. Usługi rozliczane będą z ASI miesięcznym wynagrodzeniem ryczałtowym i na fakturze będą ujęte, jako jedna pozycja określana, jako usługi związane z zarządzaniem procesem inwestycyjnym i dezinwestycyjnym prowadzonym przez ASI.
Przy tak przedstawionym opisie sprawy ma Pan wątpliwości, czy świadczone przez Pana usługi bezpośrednio na rzecz ASI na podstawie zawartej umowy będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.
Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT:
Zwalnia się od podatku usługi zarządzania:
a)funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
b)portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.
Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT:
Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:
a)czynności ściągania długów, w tym factoringu;
b)usług doradztwa;
c)usług w zakresie leasingu.
Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.
Jednocześnie zwrócić należy uwagę na przepis art. 43 ust. 22 ustawy o VAT, zgodnie z którym:
Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:
1)jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;
2)złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.
Stosownie zaś do art. 43 ust. 23 ustawy o VAT:
Podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.
Powyższe przepisy umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku, w tym m.in. właśnie usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy o VAT.
Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy o VAT, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.
Odnosząc się do Pana wątpliwości należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT, uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:
·przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania,
oraz
·podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich części.
Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.).
Zgodnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE:
Zwolnieniu od podatku VAT podlega zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.
W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 Szóstej Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.
Z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).
Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE:
Działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II.
W myśl załącznika II Dyrektywy 2009/65/WE:
Funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem:
-zarządzanie inwestycjami,
-administracja:
a)obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
b)zapytania klientów;
c)wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
d)monitorowanie przestrzegania uregulowań;
e)prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
f)wypłata zysków;
g)emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
h)rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
i)prowadzenie ksiąg,
-wprowadzanie do obrotu.
Wskazana wyżej definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy.
Biorąc powyższe pod uwagę, uznać należy, że wykonywane przez Pana czynności na podstawie umowy zawartej bezpośrednio z ASI, tj.:
1)nadzoru i controllingu spółek portfelowych ASI (tj. spółek, w które ASI dokonała inwestycji) w zakresie realizacji ich planów,
2)koordynacji i udziału w procesie pozyskiwania kolejnych rund inwestycyjnych dla spółek portfelowych ASI,
3)negocjowania warunków wyjścia ASI z dokonanych inwestycji,
4)nadzoru (z ramienia ASI) nad przepływami gotówki w spółkach portfelowych oraz wsparcia spółek portfelowych w zakresie podejmowania decyzji zarządczych,
5)nadzorowania, planowania i koordynacji zadań projektowych realizowanych przez zespół projektowy ASI,
6)realizacji celów inwestycyjnych ASI,
7)współpracy z zewnętrznymi podmiotami wspierającymi ASI i ZASI np. doradcami przygotowującymi due diligence, prawnikami prowadzącymi proces wyjść z inwestycji,
8)ewaluacji potencjalnych celów inwestycyjnych w ramach lejka inwestycyjnego, w postaci spotkań z spółkami portfelowymi ASI, analizy dokumentów, zadawania pytań, tworzenia notatek, sprawdzania zgodności celów inwestycyjnych z polityką i zasadami inwestycyjnymi ASI,
9)przygotowania wszelkich materiałów wymaganych przez Komitet Inwestycyjny (organ doradczy ASI) w celu podjęcia decyzji inwestycyjnej przez Komitet Inwestycyjny np. opisów, prezentacji,
10)przeprowadzania procesów transakcyjnych w ramach wyjść kapitałowych (jak np. przeprowadzania wymaganych due diligence, pilnowania harmonogramu doradców zewnętrznych czy ścisłej współpracy z prawnikami i innymi osobami zaangażowanymi w przeprowadzane transakcje),
11)zarządzania oraz monitorowania inwestycji spółek portfelowych ASI oraz bezpośrednią współpracę w ramach tzw. „smart money” (raportowania, monitorowania zgodności działalności spółek portfelowych z umowami inwestycyjnymi, rozliczania umów, udzielania odpowiedzi na zapytania ze strony spółek portfelowych itp.),
12)zarządzania portfelem inwestycyjnym ASI poprzez podejmowanie działań i decyzji w toku zarządzania spółkami portfelowymi ASI,
13)wsparcia przy podejmowaniu przez ASI kluczowych decyzji dotyczących kwestii operacyjnych oraz strategicznych ASI,
będą mieściły się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE i będą one zwolnione od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie kryterium podmiotowe.
Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej, lub ich częścią.
Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Pod pojęciem przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy rozumieć przepisy ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 681 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”, a także akty wykonawcze wydane na podstawie przepisów tej ustawy.
Zgodnie z art. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Ustawa określa zasady tworzenia i działania funduszy inwestycyjnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności przez fundusze zagraniczne i spółki zarządzające.
Art. 2 pkt 7 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi stanowi, że:
Ilekroć w ustawie jest mowa o państwie członkowskim – rozumie się przez to państwo inne niż Rzeczpospolita Polska, które jest członkiem Unii Europejskiej.
Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Ilekroć w ustawie jest mowa o funduszu zagranicznym – rozumie się przez to fundusz inwestycyjny otwarty lub spółkę inwestycyjną, które uzyskały zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.
Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 10b ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Ilekroć w ustawie jest mowa o unijnym AFI – rozumie się przez to alternatywny fundusz inwestycyjny, który został zarejestrowany jako alternatywny fundusz inwestycyjny przez właściwy organ w państwie członkowskim lub uzyskał zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności jako alternatywny fundusz inwestycyjny, a w przypadku braku wymogu uzyskania zezwolenia lub rejestracji – prowadząc taką działalność, ma siedzibę na terytorium państwa członkowskiego;
Stosownie do art. 3 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:
1)fundusz inwestycyjny otwarty;
2)alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.
W myśl art. 5 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Siedzibą i adresem funduszu inwestycyjnego jest siedziba i adres towarzystwa będącego jego organem.
Jak stanowi art. 38 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Towarzystwem funduszy inwestycyjnych może być wyłącznie spółka akcyjna z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 45 ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez towarzystwo).
Stosownie do art. 39 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Siedziba zarządu towarzystwa powinna znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustawa o funduszach inwestycyjnych wyraźnie rozróżnia zatem pojęcie „funduszu inwestycyjnego” oraz „funduszu zagranicznego”.
Zagraniczne alternatywne fundusze inwestycyjne zostały zdefiniowane w ustawie o funduszach inwestycyjnych pod pojęciem „unijnego AFI”.
Natomiast na potrzeby ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi za alternatywny fundusz inwestycyjny uznaje się fundusze inwestycyjne typu „specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty” oraz „fundusz inwestycyjny zamknięty” (art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi) oraz alternatywną spółkę inwestycyjną (art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi).
Mając powyższe na uwadze, fundusze zagraniczne oraz unijne AFI nie mieszczą się w zakresie pojęciowym „fundusze inwestycyjne, alternatywne fundusze inwestycyjne (…) w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT.
Uwzględniając powyższe, ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT mogą korzystać czynności zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. W konsekwencji, powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do funduszy mających siedzibę za granicą.
Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Zgodnie z art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym – rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.
W myśl art. 3 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.
Zgodnie z art. 3 ust. 4 pkt 11 i 12 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:
11)fundusz inwestycyjny otwarty;
12)alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.
Według art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Alternatywna spółka inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2.
Stosownie do art. 8a ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Alternatywna spółka inwestycyjna może prowadzić działalność w formie:
1)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej albo spółki europejskiej;
2)spółki komandytowej albo spółki komandytowo-akcyjnej, w których jedynym komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna albo spółka europejska.
W oparciu o treść art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.
Na podstawie art. 8b ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Zarządzający ASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem.
W myśl art. 8b ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Zarządzającym ASI może być wyłącznie:
1)w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 1 – spółka kapitałowa będąca alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI;
2)w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 2 – spółka kapitałowa będąca komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, prowadząca działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI.
Zgodnie z art. 70a ust. 1 i 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Zarządzającym ASI może być wyłącznie spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 70e ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI).
Na warunkach określonych w rozdziale 3, w przypadku zarządzania portfelami inwestycyjnymi o niskiej wartości, spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może wykonywać działalność określoną w art. 70e ust. 1 jako zarządzający ASI bez zezwolenia Komisji, po uzyskaniu wpisu do rejestru zarządzających ASI.
Ponadto, w myśl art. 70e ust. 1 i 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Przedmiotem działalności zarządzającego ASI może być wyłącznie zarządzanie alternatywną spółką inwestycyjną, w tym wprowadzanie tej spółki do obrotu, oraz, z zastrzeżeniem ust. 2, zarządzanie unijnym AFI, w tym wprowadzanie tych AFI do obrotu.
Zarządzanie unijnym AFI może być przedmiotem działalności wyłącznie zewnętrznie zarządzającego ASI, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI.
Stosownie do art. 70g ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:
Zarządzający ASI może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, z uwzględnieniem art. 75‑82 rozporządzenia 231/2013, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez tego zarządzającego.
Zgodnie z art. 70zc ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych:
Komisja dokonuje wpisu zarządzającego ASI do rejestru zarządzających ASI na wniosek:
1)spółki kapitałowej w organizacji – w przypadku gdy zamierza ona prowadzić działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI;
2)spółki kapitałowej, która ma być komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, zgodnie z jej umową albo statutem, przed zgłoszeniem tej spółki do sądu rejestrowego – w przypadku gdy zamierza ona prowadzić działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI.
W analizowanej sprawie, zawrze Pan umowę współpracy bezpośrednio z alternatywną spółką inwestycyjną, o której mowa w art. 8b ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Siedziby ASI, dla której będzie świadczył Pan usługi znajduję się wyłącznie na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Siedziba i adres podmiotu zarządzającego tą ASI, również znajdować będzie się wyłącznie na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. ZASI jest podmiotem wpisanym do rejestru zarządzających Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ustawą o funduszach.
Z uwagi na powołane powyżej przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, stwierdzić należy, że również przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku, dotycząca świadczenia opisanych usług na rzecz podmiotu będącego Alternatywną Spółką Inwestycyjną będzie spełniona.
Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz wnioski płynące z powołanych powyżej przepisów jak również orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że usługi, które będzie Pan świadczył na podstawie zawartej umowy współpracy z podmiotem będącym Alternatywną Spółką Inwestycyjną, mieszczą się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT. W konsekwencji, świadczone przez Pana usługi na podstawie zawartej umowy współpracy bezpośrednio z alternatywną spółką inwestycyjną, będą podlegały zwolnieniu od podatku VAT na podstawie ww. artykułu.
Przy czym należy nadmienić, że może Pan zrezygnować z ww. zwolnienia i wybrać opodatkowanie w trybie i na zasadach określonych w art. 43 ust. 22 i następne ustawy o VAT.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Należy podkreślić, że:
·w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swoją aktualność;
·niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
W odniesieniu do powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie. W konsekwencji powołane interpretacje nie mogą stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w rozpatrywanej sprawie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Stosownie do art. 14na § 2 ustawyOrdynacja podatkowa:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),
albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right