Interpretacja indywidualna z dnia 10 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.926.2021.11.MSU

Opodatkowanie usługi udostępniania rowerów publicznych; określenie momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu wykonywania usług udostępniania rowerów publicznych; prawo do pełnego odliczenia podatku VAT w związku z realizacją Etapu I, Etapu II i Etapu III związanych z systemem wypożyczalni rowerów publicznych.

Interpretacja indywidualna po wyroku sądu – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo:

1)ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 10 maja 2022 r. sygn. akt I SA/Łd 182/22 (data wpływu prawomocnego wyroku 11 kwietnia 2024 r.) i

2)stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 grudnia 2021 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie :

-opodatkowania usługi udostępniania rowerów publicznych

-określenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu wykonywania usług udostępniania rowerów publicznych

-prawa do pełnego odliczenia podatku VAT w związku z realizacją Etapu I, Etapu II i Etapu III związanych z systemem wypożyczalni rowerów publicznych.

Wniosek uzupełnili Państwo – w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 20 stycznia 2022 r. (data wpływu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego

Miasto … (dalej: Miasto lub Wnioskodawca) jest zarejestrowane na potrzeby podatku od towarów usług (dalej: VAT lub podatek) jako podatnik czynny.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (dalej: ustawa o samorządzie gminnym), zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, które obejmują m.in. sprawy kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych.

Wnioskodawca, wraz z innymi gminami/miastami … oraz A, przystąpił do realizacji projektu mającego na celu stworzenie systemu wypożyczalni rowerów publicznych na terenie Miasta, a także innych gmin/miast …. Umowa partnerstwa w ww. zakresie została podpisana dnia … 2017 r. (umowa nr …). Rolę wiodącą (koordynującą realizację działań w tym zakresie) objęło A (dalej: Lider), zaś poszczególne gminy/miasta zostały jego partnerami (dalej: Partnerzy lub pojedynczo Partner).

Po dokonaniu wyboru wykonawcy - którym został … Sp. z o.o. (dalej: Wykonawca), Miasto wraz z pozostałymi gminami/miastami (reprezentowanymi przez Lidera), zawarło umowę z tymże Wykonawcą z … 2018 r. (umowa nr ….; dalej: Umowa) na realizację opisywanego projektu pn. „…." (dalej: Projekt), przy czym marketingowa nazwa Projektu została określona jako „….".

Projekt został objęty dofinansowaniem w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa … na lata 2014-2020 do kwoty netto ponoszonych nakładów inwestycyjnych.

I. Opis Projektu

Przedmiotem Umowy jest w szczególności dostawa i montaż, w ramach Projektu, systemu wypożyczalni rowerów publicznych (dalej: System Wypożyczalni).

W ramach Umowy, Wykonawca zobowiązał się do dostarczenia:

a)rowerów;

b)stacji rowerowych, terminali i stojaków rowerowych;

c)parkingów rowerowych, stacji naprawy rowerów;

d)strony internetowej i aplikacji urządzeń mobilnych, aplikacji terminala, oprogramowania do kontroli działania systemu oraz oprogramowania do kontroli liczby wypożyczeń rowerów i generowanych kosztów z tytułu tychże wypożyczeń.

Jednocześnie, w myśl Umowy, Wykonawca zobowiązany został do uruchomienia Systemu Wypożyczalni, a także do świadczenia odpłatnej usługi zarządzania nim i jego kompleksowej eksploatacji.

Realizacja Umowy została podzielona na 3 etapy. Zgodnie z przyjętym podziałem, poszczególne etapy objęły następujące czynności:

a)Etap I - ... w terminie … dni od dnia zawarcia Umowy;

b)Etap II - ..., w terminie …dni od dnia zawarcia Umowy;

c)Etap III - ..., przez okres …. miesięcy od dnia dokonania odbioru końcowego Etapu II.

Miasto objęte zostało realizacją wszystkich trzech ww. Etapów. Jak wynika zatem z powyższego, Wykonawca, po dokonaniu ..... (Etap I) oraz dostawie .... (Etap II), ma za zadanie ...... (Etap III).

II. Rozliczenie Projektu

Zgodnie z Umową, łączne wynagrodzenie dla Wykonawcy zostało podzielone, według odpowiednich proporcji, na poszczególnych uczestników Projektu, na rzecz których w danym etapie były wykonywane prace.

I tak, w przypadku Wnioskodawcy, został on obciążony za realizację Etapu I, Etapu II i Etapu III.

Płatność z tytułu wykonania Etapu I oraz Etapu II została dokonana przez Miasto jednorazowo, na podstawie wystawionych przez Zamawiającego faktur VAT w tym zakresie. Z kolei płatności za realizację Etapu III zostały/będą dokonane za okresy miesięczne, każdorazowo na podstawie faktur VAT wystawianych przez Zamawiającego, po podpisaniu stosowanych protokołów przez Wnioskodawcę.

W wystawianych fakturach VAT jako nabywca wskazane zostało/będzie Miasto (z podaniem numeru NIP Miasta).

III. Korzystanie z Systemu Wypożyczalni

Szczegółowe zasady korzystania z Systemu Wypożyczalni zostały określone w Regulaminie korzystania z systemu wypożyczalni „…" (dalej: Regulamin).

Możliwość korzystania z Systemu Wypożyczalni przez osoby fizyczne (dalej: klienci, korzystający) jest uwarunkowana zawarciem umowy z Wykonawcą (działającym na rzecz Miasta), polegającym w szczególności na:

·dokonaniu rejestracji i założeniu konta klienta (dalej: Konto),

·podaniu wymaganych przy rejestracji danych osobowych,

·akceptacji warunków określonych w Regulaminie,

·uiszczeniu opłaty inicjalnej.

Ponadto, w celu możliwości korzystania z przedmiotowego Systemu, Konto powinno wykazywać saldo w minimalnej wysokości 10 zł. Niewykorzystane środki podlegają zwrotowi wyłącznie w przypadku rozwiązania umowy, o której mowa powyżej.

Zgodnie z Regulaminem, korzystanie z Systemu Wypożyczalni i związana z nim odpłatność uzależniona jest od czasu trwania wynajęcia roweru. I tak:

·pierwsze 20 minut wynajęcia jest bezpłatne;

·pierwsza godzina (od 21. do 60. minuty) kosztuje 1,00 zł brutto;

·druga godzina (od 61. minuty do 120. minuty) kosztuje 3,00 zł brutto;

·trzecia i każda następna rozpoczęta godzina kosztuje 5,00 zł brutto.

Przedmiotowa opłata za wypożyczenie jest naliczana za każdą rozpoczętą minutę wypożyczenia. Maksymalny czas wypożyczenia wynosi 12 godzin (przetrzymywanie roweru ponad ten limit wiąże się z koniecznością uiszczenia dodatkowej opłaty, o której mowa poniżej).

Poza opłatami z tytułu wypożyczenia, Regulamin przewiduje również opłaty dodatkowe z następujących tytułów:

·opłata inicjalna - 20,00 zł brutto;

·opłata za zwrot roweru poza stacją - 5,00 zł brutto;

·opłata za zwrot roweru poza obszarem funkcjonowania Systemu Wypożyczalni - 200,00 zł brutto;

·opłata za przekroczenie 12-godzinnego okresu wypożyczenia - 200,00 zł brutto;

·opłata za zniszczenie, kradzież, utratę roweru - 2200,00 zł brutto.

W oparciu o wspomniany Regulamin (i wynikające z niego opłaty) Miasto, za pośrednictwem Wykonawcy, świadczy/będzie świadczyć na rzecz klientów usługi polegające na udostępnianiu rowerów publicznych w ramach Systemu Wypożyczalni. Wykonawca (w imieniu Miasta) nie wystawia każdorazowo z tego tytułu faktur VAT dokumentujących przedmiotowe usługi (faktura VAT może zostać wystawiona na żądanie klienta).

IV. Rozliczenie z Wykonawcą z tytułu opłat korzystających

W trakcie okresu rozliczeniowego (równego miesiącowi kalendarzowemu) Wykonawca będzie pobierał całość opłat z tytułu dokonanych przez klientów wypożyczeń rowerów publicznych - w ramach realizacji Etapu III, tj. będzie wykonywał, na rzecz Miasta, czynności związane z zarządzaniem i eksploatacją Systemu Wypożyczalni (za które wynagrodzenie zostało wskazane w punkcie II - Rozliczenie Projektu).

Przy czym zasadą jest, iż opłata dokonana przez danego korzystającego jest/będzie przyporządkowana do tego spośród realizujących projekt Partnerów, na terenie administracyjnym którego rower został wypożyczony (bez względu na fakt, w którym miejscu zostanie on zwrócony).

I tak, po zakończeniu okresu rozliczeniowego Wykonawca, w terminie 14 dni roboczych od dnia zakończeniu tego okresu, dokonuje na rzecz Miasta przelewu środków pieniężnych przyporządkowanych w ramach Systemu Wypożyczalni do wypożyczeń rowerów publicznych dokonanych na terenie Miasta.

W uzupełnieniu wniosku, na następujące pytania Organu :

1.Czy realizacja projektu (Etap I, II i III), należy do realizowanych przez Państwa Gminę zadań własnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r., poz. 1372, z późn. zm.)? Jeżeli tak, to należy wskazać dokładną podstawę prawną działania.

2.Do jakich czynności Państwa Gmina wykorzystuje/będzie wykorzystywać nabyte towary i usługi w związku z realizacją projektu objętego przedmiotem wniosku, tj. czy do czynności:

-opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,

-zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług,

-niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

3.Czy system wypożyczalni rowerów powstały w wyniku realizacji ww. projektu, Państwa Gmina wykorzystuje/będzie wykorzystywać do celów prowadzonej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2021 r. poz. 685, z późn. zm.)?

4.Czy system wypożyczalni rowerów, Państwa Gmina wykorzystuje/będzie wykorzystywać do celów innych niż działalność gospodarcza, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług?

5.W sytuacji, gdy system wypożyczalni rowerów jest/będzie wykorzystywany przez Państwa Gminę, zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, czy istnieje/będzie istniała możliwość przyporządkowania wydatków w całości do celów wykonywanej przez Państwa działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług?

6.Kto jest Zamawiającym, o którym mowa we wniosku? (należy wskazać podmiot)

7.Kto – Zamawiający, dostawca, usługodawca, Lider, wystawia na rzecz Państwa Gminy faktury dotyczące wykonania Etapu I, Etapu II i Etapu III projektu? – we wniosku posługują się Państwo pojęciem „faktury wystawione przez Zamawiającego”.

8.Czy wpłacana na konto opłata inicjalna stanowi dla klienta kwotę do wykorzystania w ramach nabywanych usług wypożyczenia roweru?

9.Czy opłata inicjalna jest do wykorzystania w całości, czy w części?

10.Czy niewykorzystana opłata inicjalna podlega zwrotowi?

11.W czyim imieniu i na czyj rachunek działa Wykonawca (w zakresie czynności objętych Etapem III)?

12.Czy Wykonawca przekazuje na rzecz Państwa Gminy pełne kwoty wpłacane przez klientów?

13.Jaki rodzaj/typ umowy cywilnoprawnej zawarty jest między Państwa Gminą a Wykonawcą?

wskazali Państwo:

1.Tak, realizacja projektu (Etap I, II, III), należy do realizowanych przez Gminę zadań własnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r., poz. 1372, z późn. zm.). Jak Gmina wskazała we wniosku są to zadania, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 10 ustawy o samorządzie gminnym, w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, które obejmują m.in. sprawy kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych.

2.Gmina wykorzystuje/będzie wykorzystywać nabyte towary i usługi w związku z realizacją projektu objętego przedmiotem wniosku do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

3.Tak, zdaniem Gminy system wypożyczalni rowerów powstały w wyniku realizacji ww. projektu, Gmina wykorzystuje/będzie wykorzystywać do celów prowadzonej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

4.Nie, system wypożyczalni rowerów, Gmina nie wykorzystuje/nie będzie wykorzystywać do celów innych niż działalność gospodarcza, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

5.Nie dotyczy

6.Zamawiającym, o którym mowa we wniosku, są Partnerzy Projektu na rzecz i w imieniu których działa A.

7.Faktury zostaną wystawione przez Wykonawcę.

8.Zgodnie z obowiązującym od dnia ... roku regulaminem operatora systemu rowerowego (https:/….) przez „Opłatę inicjalną” należy rozumieć kwotę wpisowego do systemu ..., uiszczaną przez Klienta przy rejestracji w …. Opłata inicjalna wynosi 20 zł. Warunkiem korzystania przez Klientów z Systemu … jest m.in. utrzymanie minimalnego stanu Konta doładowania Klienta w momencie wypożyczenia w wysokości co najmniej 10 zł. Opłata inicjalna nie jest wpłacana na rachunek Gminy - ani przez Klienta ani przez Wykonawcę. Opłatę w całości rozlicza Wykonawca.

9.Opłata inicjalna wynosi 20 zł. Warunkiem korzystania przez Klientów z Systemu …. jest m.in. utrzymanie minimalnego stanu Konta doładowania Klienta w momencie wypożyczenia w wysokości co najmniej 10 zł.

10.Tak. Zwrot opłat uiszczonych na poczet wypożyczeń może być dokonany po rozwiązaniu Umowy, przy czym w trakcie trwania Umowy z Operatorem systemu … opłaty na poczet wypożyczeń (kwota doładowania) nie podlegają zwrotowi.

Wg Regulaminu, w przypadku:

a)odstąpienia od Umowy, Umowa jest uważana za niezawartą. W razie odstąpienia od Umowy każda ze Stron ma obowiązek zwrócić drugiej wszystko, co otrzymała na mocy Umowy. Zwrot świadczeń następuje najpóźniej w terminie 14 dni od dnia otrzymania przez Operatora oświadczenia o odstąpieniu od Umowy. Zwrot płatności dokonywany jest przy użyciu takich samych sposobów płatności, jakie zostały przez Klienta użyte w pierwotnej transakcji, chyba że w oświadczeniu o odstąpieniu od Umowy Klient zgodził się na inne rozwiązanie.

b)wypowiedzenia Umowy - rozwiązanie Umowy następuje w terminie 14 dni od daty doręczenia wypowiedzenia Operatorowi. Skutkiem rozwiązania umowy jest likwidacja przez Operatora konta Klienta w Systemie ….. Przed złożeniem wypowiedzenia, Klient zobowiązany jest do uzupełnienia środków na swoim Koncie Klienta do salda 0 zł. Wypowiedzenie Umowy w sytuacji, w której saldo na Koncie Klienta jest ujemne, pozostaje bez wpływu na prawo Operatora do dochodzenia kwoty równej nieuregulowanej przez Klienta należności za świadczone przez Operatora usługi. Jeżeli środki na Koncie Klienta przekraczają 0 zł w dniu rozwiązania Umowy, zostaną one zwrócone na rachunek bankowy wskazany przez Klienta, chyba że w Wypowiedzeniu Umowy Klient zgodził się na inne rozwiązanie. Inne rozwiązanie powinno być wskazane przez Klienta w składanym oświadczeniu. Zwrot środków nastąpi maksymalnie w terminie do 14 dni od daty rozwiązania Umowy. W przypadku, gdy zwrot środków będzie związany z koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów po stronie Operatora w postaci kosztów przelewu, koszty te zostaną potrącone ze środków przysługujących Klientowi do zwrotu.

11.Wykonawca działa na rzecz i w imieniu Miasta.

12.Tak, Wykonawca przekazuje na rzecz Gminy pełne kwoty wpłacane przez klientów. Zgodnie z częścią „D” opisu przedmiotu zamówienia - (Etap III - ...), ust. II, pkt. 4, ppkt. 4.4 - Wykonawca będzie pobierał i przekazywał Zamawiającemu całość opłat za wypożyczenie rowerów objętych umową ze wszystkich stacji rowerowych objętych systemem.

13.Zawarta umowa była wynikiem przeprowadzonego postępowania przetargowego przez Lidera - A i miała charakter umowy cywilnoprawnej o dostawę oraz świadczenie usług.

Pytania

1.Czy świadczenia Miasta na rzecz korzystających, tj. udostępnianie rowerów publicznych (na warunkach opisanych powyżej), należy potraktować dla celów VAT jako usługę wynajmu opodatkowaną VAT?

2.Kiedy powstaje, po stronie Miasta, obowiązek podatkowy w zakresie VAT z tytułu wykonania ww. usług na rzecz korzystających?

3.Czy Miasto ma prawo do odliczenia pełnych kwot VAT z faktur wystawianych przez Wykonawcę za realizację Etapu I, Etapu II i Etapu III?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Świadczenia Miasta na rzecz korzystających należy potraktować dla celów VAT jako usługę wynajmu opodatkowaną podstawową stawką podatku.

2.Obowiązek podatkowy w zakresie VAT z tytułu ww. udostępniania rowerów publicznych powstaje z chwilą przekroczenia bezpłatnego limitu i naliczenia z tego tytułu opłaty za korzystanie z roweru, tj. potrącenia środków z Konta klienta.

3.Miasto ma prawo do odliczenia pełnych kwot VAT z faktur wystawianych przez Wykonawcę za realizację Etapu I, Etapu II i Etapu III.

UZASADNIENIE STANOWISKA WNIOSKODAWCY

Ad 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast art. 7 ust. 1 tej ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie zaś do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W konsekwencji, mając na uwadze, że odpłatne czynności polegające na udostępnianiu rowerów publicznych nie stanowią dostawy towarów, zdaniem Miasta, stanowią one odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Stosownie natomiast do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie natomiast z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z przedstawionych powyżej przepisów wynika, iż jeżeli jednostka samorządu terytorialnego realizuje swoje zadania przy wykorzystaniu narzędzi i uprawnień nadanych jej w drodze aktów prawnych, nie będzie ona podatnikiem VAT. W przypadku natomiast, gdy dane zadanie jest realizowane przez tę jednostkę w oparciu o umowy cywilnoprawne, a więc na warunkach i w okolicznościach typowych dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą - jednostka taka będzie traktowana jako podatnik VAT.

Wnioskodawca pragnie wskazać, iż Klienci, dokonując rejestracji w Systemie Wypożyczalni, zawierają umowę cywilnoprawną z Miastem (za pośrednictwem Wnioskodawcy) w tym zakresie. Jednocześnie, za korzystanie z rowerów publicznych Miasto pobiera stosowne opłaty. W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, w analizowanej sytuacji, udostępniając rowery publiczne na rzecz korzystających, Miasto działa w charakterze podatnika VAT.

Miasto pragnie wskazać, iż do podobnych wniosków doszedł Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: Dyrektor) w interpretacji indywidualnej z dnia 7 grudnia 2018 r., sygn. 0114-KDIP1-2.4012.546.2018.2.JŻ. Mianowicie, odnosząc się do analogicznych świadczeń wypożyczania rowerów na rzecz korzystających stwierdził on, iż: „w analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a wynikającą z cennika płatnością, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią wynagrodzenie za usługę wypożyczania roweru. Zatem (...) wynajem rowerów na stacjach wypełnia dyspozycję art. 8 ust. 1 ustawy, tj. stanowi odpłatne świadczenie usług".

Ad. 2

Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4) ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu:

a)dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,

b)świadczenia usług:

·telekomunikacyjnych,

·wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy,

·najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,

·ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,

·stałej obsługi prawnej i biurowej,

·dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego

z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług.

Z kolei, jak stanowi art. 19a ust. 7 ustawy o VAT, jeśli podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury, a w przypadku, gdy nie określono terminu - z chwilą upływu terminu płatności.

Jak wskazano w opisie sprawy, Miasto, za pośrednictwem Wykonawcy, świadczy usługi na rzecz korzystających. Płatność za przedmiotowe usługi odbywa się poprzez potrącenie odpowiedniej kwoty z Konta klienta. Jednocześnie Wykonawca (w imieniu Miasta) nie wystawia z tego tytułu faktur VAT dokumentujących przedmiotowe usługi (faktura może zostać wystawiona na żądanie klienta).

Zatem, w ocenie Wnioskodawcy, zasadniczo obowiązek podatkowy należałoby rozpoznać z chwilą upływu terminu płatności. W praktyce jednakże korzystający, w celu możliwości skorzystania z Systemu Wypożyczalni, musi posiadać środki pieniężne na swoim Koncie już z chwilą wypożyczenia roweru. Jednocześnie, naliczenie opłaty ma miejsce z chwilą przekroczenia przez korzystającego bezpłatnego limitu.

W związku z powyższym, w ocenie Miasta, obowiązek podatkowy powstaje w tym przypadku z chwilą przekroczenia bezpłatnego limitu i naliczenia z tego tytułu opłaty za korzystanie z roweru (tj. potrącenia środków z Konta klienta).

Jednocześnie, zdaniem Wnioskodawcy, na ww. obowiązek podatkowy nie powinien mieć wpływu fakt uiszczania przez korzystających opłaty inicjalnej. Nie stanowi ona bowiem zaliczki na poczet konkretnego świadczenia, lecz może być wykorzystana w dowolnym mieście/gminie, realizującym Projekt w ramach Umowy oraz dowolnym czasie (lub też niewykorzystana - podlega zwrotowi po rozwiązaniu umowy zgodnie z Regulaminem). Ponadto nadmienić należy, iż zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, zaliczki nie generują obowiązku podatkowego przy usługach najmu.

Ad. 3

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT.

Zatem, w celu dokonania oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia VAT, należy każdorazowo przeanalizować przede wszystkim:

·czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT, zostały nabyte przez podatnika tego podatku

·a jeśli tak, to w jakim zakresie, pozostają one w związku z wykonywaniem przez niego czynności opodatkowanych VAT

Jak wynika z wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia:

·Miasto w zakresie czynności wykonywanych na rzecz korzystających należy uznać za podatnika VAT,

·wykonywane przez Miasto czynności w ww. zakresie stanowią odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu VAT.

Jednocześnie, na mocy art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Zatem, zasadniczo, w przypadku, gdy towary i/lub usługi są wykorzystywane przez podatnika zarówno do czynności opodatkowanych VAT, jak i czynności pozostającymi poza zakresem tego podatku i jednocześnie braku możliwość przyporządkowania poszczególnych wydatków do każdej z ww. działalności, odliczenia VAT dokonuje się przy zastosowaniu odpowiedniej proporcji. Proporcja ta powinna w jak najdokładniejszy sposób odzwierciedlać zakres wykorzystania towarów i/lub usług do działalności gospodarczej oraz poza nią.

Jednakże, w ocenie Miasta, powyższy przepis, w przypadku analizowanych świadczeń na rzecz korzystających nie znajduje zastosowania. Miasto ma świadomość, iż zgodnie z Regulaminem, za pierwsze 20 minut jazdy rowerem publicznym nie jest naliczana opłata. Jednakże, w ocenie Wnioskodawcy, powyższe nie przesądza o tym, iż czynność wypożyczania rowerów publicznych należy uznać za częściowo nieodpłatną. Usługę świadczoną przez Miasto w tym zakresie należy bowiem, zdaniem Wnioskodawcy, oceniać globalnie. Innymi słowy, Miasto pragnie podkreślić, iż zapewnienie możliwości skorzystania z roweru publicznego przez pierwszy okres bez opłaty nie zmienia zasadniczo odpłatnego charakteru tejże usługi.

Miasto pragnie nadmienić, iż w celu skorzystania z przedmiotowej usługi, każdy z potencjalnych korzystających jest zobowiązany do zawarcia stosownej umowy z Wykonawcą (działającego w imieniu Miasta), na którą składa się m.in. uiszczenie opłaty inicjalnej. Ponadto, zawarcie umowy jest równoznaczne z akceptacją Regulaminu, który obowiązuje każdego z korzystających, bez względu na fakt, czy będzie on korzystał z roweru publicznego w czasie krótszym, czy też dłuższym niż 20 min. Regulamin ten przewiduje m.in. konieczność utrzymania określonego stanu środków pieniężnych na Koncie klienta.

Ponadto, co również istotne, zapewnienie bezpłatnych pierwszych minut jazdy jest elementem określonej strategii marketingowej i ma na celu zachęcenie potencjalnych klientów do skorzystania z rowerów miejskich. Celem takiej konstrukcji systemu opłat jest bowiem dotarcie do najszerszej liczby osób, które dzięki temu chciałyby skorzystać z usług Miasta w tym zakresie. Jednocześnie fakt, iż za pierwszy okres korzystania z rowerów opłata nie jest uiszczana, może, zdaniem Miasta, zachęcić korzystających do dłuższego korzystania z Systemu Wypożyczalni.

W ocenie Wnioskodawcy zatem, opisana konstrukcja systemu opłat, umożliwiająca skorzystanie z roweru publicznego przez pierwsze 20 min bez opłaty, nie zmienia faktu, iż czynności podejmowane w tym zakresie przez Miasto mają charakter komercyjny, a relatywnie krótki okres bezpłatnego przejazdu jest jedynie wyjątkiem od zasady odpłatności z tego tytułu.

Miasto pragnie wskazać na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: NSA) z dnia 25 marca 2021 r., sygn. akt. I FSK 1342/20 wydany w analogicznej sprawie. Jak stwierdził NSA, (...) wątpliwości, że wykonywana w oparciu o umowę cywilnoprawną usługa wypożyczenia (wynajmu) roweru, cechująca się trwałym, nieprzerwanym i zorganizowanym profesjonalnie charakterem, realizowana jest w ramach działalności gospodarczej (art. 15 ust. 2 u.p.t.u.), gdyż miasto - podobnie jak inne działające w tej sferze podmioty komercyjne - w żadnym zakresie w ramach jej realizacji nie korzysta ze środków prawnych o charakterze władczym, właściwych władzy państwowej, a zatem nie działa jako organ władzy publicznej, nie będąc podatnikiem (art. 15 ust. 6 u.p.t.u.).

Jak już wyżej stwierdzono, fakt niepobierania należności za wypożyczenie roweru w czasie nieprzekraczającym 20 minut lub 40 minut w żadnym zakresie nie decyduje o tym, że usługa ta w tym przedziale czasowym nie jest wykonywana w ramach działalności gospodarczej, tym bardziej że za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu, a - jak podano we wniosku o interpretację - nieponoszenie opłaty za ten okres korzystania z roweru ma charakter jedynie marketingowy, podyktowany celem zachęcenia mieszkańców i turystów do korzystania z tej formy przemieszczania i rekreacji.

Reasumując, usługa wypożyczenia przez miasto roweru miejskiego, wymagająca dokonania zapłaty tzw. opłaty inicjalnej, ma charakter odpłatny - w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. w zw. z art. 8 ust. 1 u.p.t.u. - i wykonywana jest przez miasto jako podatnika w ramach działalności gospodarczej (art. 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u.), bez względu na to, że pobór opłaty za korzystanie z wypożyczonego roweru dokonywany jest dopiero po przekroczeniu określonego limitu czasu”.

Miasto pragnie wskazać, iż do analogicznej sytuacji odniósł się Dyrektor we wspomnianej uprzednio interpretacji indywidualnej z dnia 7 grudnia 2018 r., sygn. 0114-KDIP1- 2.4012.546.2018.2.JŻ. Mianowicie, wypowiadając się w kwestii prawa do odliczenia pełnej kwoty VAT z tytułu udostępniania rowerów, w ramach którego za pierwszy okres (30 min) opłata nie jest pobierana, Dyrektor stwierdził, iż: „Klient (osoba, która wypożyczyła rower), co do zasady, nie korzysta z roweru bezpłatnie lecz jest zobowiązany do uiszczenia opłaty wynikającej z cennika (...) Usługa wynajmu (wypożyczenia) rowerów na stacjach mimo że należne zgodnie z cennikiem opłaty fizycznie trafiają do Operatora, jest usługą odpłatną. (...) Jednocześnie, skoro usługi wynajmu rowerów stanowią odpłatne świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, istnieje bezpośredni związek nabycia towarów i usług od Operatora z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi (wynajmem rowerów, który stanowi odpłatnie świadczenie usług). Zatem biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że skoro nabycie towarów i usług od Operatora ma bezpośredni związek z czynnościami opodatkowanymi, Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy. Tym samym otrzymane od Operatora faktury VAT, potwierdzające dostawę towarów oraz świadczenie usług, uprawniają Spółkę do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach VAT."

Miasto pragnie w tym miejscu nadmienić, iż z analogiczną sytuacją mamy do czynienia przykładowo w przypadku parkingów przy galeriach handlowych. Parking taki jest zasadniczo płatny, niemniej często zdarza się, iż za pierwszą godzinę parkowania opłata nie jest pobierana. Przy czym każdy wjazd na taki parking jest biletowany, a po przekroczeniu limitu bezpłatnego naliczana jest opłata według cennika. Konstrukcja taka, zdaniem Miasta, ma w szczególności na celu zachęcenie klientów do przybycia do galerii i skorzystania z jej usług. Zdecydowana większość klientów pozostawia samochód na czas przekraczający bezpłatny limit. Jednocześnie, zdaniem Miasta, brak opłaty za pierwszą godzinę nie przesądza o fakcie, iż galeria handlowa wykonuje w pewnej mierze czynności nieodpłatne. Na tego rodzaju świadczenie, podobnie jak w przypadku świadczonych przez Miasto usług w zakresie wypożyczania rowerów publicznych, należy spojrzeć bowiem globalnie i z tej perspektywy oceniać ich celowość. Zarówno w przypadku Systemu Wypożyczalni, jak i przytoczonego powyżej przykładu parkingów przy galeriach handlowych, analizowane usługi świadczone są zasadniczo odpłatnie i tak też należy je klasyfikować również z perspektywy rozliczenia dla celów VAT.

Podobnie sytuacja przedstawia się w przypadku transportu miejskiego, z którego nieliczni (ściśle określeni w stosownym regulaminie) podróżujący mogą korzystać bezpłatnie. Odnosząc się do tego zagadnienia Dyrektor, w interpretacji indywidualnej z dnia 22 marca 2018 r. o sygn. 0113-KDIPT1- 3.4012.905.2017.2.JM, stwierdził, iż: „Wnioskodawca będzie wykorzystywał autobusy niskoemisyjne, stację obsługi pojazdów w zajezdni autobusowej, budynek techniczny, budynek administracyjny, budynek/kontener zlokalizowany przy końcowym przystanku autobusowym do działalności gospodarczej opodatkowanej VAT (świadczenie odpłatnych usług publicznej komunikacji zbiorowej oraz nieodpłatnych usług przewozowych dla grup wskazanych w ustawach i uchwałach Rady Miejskiej). Wobec powyższego, podatek naliczony związany z wydatkami na nabycie autobusów niskoemisyjnych, doposażenie stacji obsługi pojazdów w zajezdni autobusowej, budowę budynku technicznego oraz doprowadzenie przyłączy z kotłowni do budynku administracyjnego, budowę budynku/kontenera zlokalizowanego przy końcowym przystanku autobusowym będzie podlegał odliczeniu w całości."

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy, w związku ze świadczeniem usług udostępniania rowerów publicznych, Miasto ma prawo do odliczenia pełnych kwot VAT z faktur wystawianych przez Wykonawcę za realizację Etapu I, Etapu II i Etapu III. W szczególności, art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, dotyczący odliczenia VAT z tytułu wydatków na nabycie towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, nie znajduje w tym przypadku zastosowania.

Interpretacja indywidualna

Rozpatrzyłem wniosek Państwa Gminy – 28 stycznia 2022 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0113-KDIPT1-1.4012.926.2021.2.MSU, w której uznałem Państwa stanowisko za:

- nieprawidłowe - w zakresie opodatkowania usługi udostępniania rowerów publicznych,

- nieprawidłowe – w zakresie prawa do pełnego odliczenia podatku VAT w związku z realizacją Etapu I, Etapu II i Etapu III związanych z systemem wypożyczalni rowerów publicznych,

- prawidłowe - w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu wykonywania usług udostępniania rowerów publicznych.

Interpretację doręczono Państwu 28 stycznia 2022 r.

Skarga na interpretację indywidualną

24 lutego 2022 r. wnieśli Państwo skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi.

Wnieśli Państwo o:

-uchylenie zaskarżonej Interpretacji w części na podstawie art. 146 § 1 PPSA oraz

-zasądzenie od Dyrektora na rzecz Skarżącej zwrotu kosztów postępowania, na podstawie art. 200 i art. 205 PPSA.

Postępowanieprzed sądami administracyjnymi

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uchylił skarżoną interpretację – wyrokiem z 10 maja 2022 r. sygn. akt I SA/Łd 182/22.

Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Pismem z 22 marca 2024 r. nr 0110-KWR5.4022.20.2022.4 wycofałem skargę kasacyjną.

Naczelny Sąd Administracyjny – postanowieniem z 25 marca 2024 r. sygn. akt I FSK 1185/22 umorzył postępowanie kasacyjne.

Wyrok, który uchylił interpretację indywidualną, stał się prawomocny od 25 marca 2024 r. (data wpływu do Organu – 11 kwietnia 2024 r.).

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku  

Zgodnie z art. 153 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.):

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

•uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w ww. wyroku;

•ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznaczam, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie zaistnienia zdarzenia w odniesieniu do stanu faktycznego oraz w dniu wydania uchylonej interpretacji w odniesieniu do zdarzenia przyszłego, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 10 maja 2022 r. sygn. akt I SA/Łd 182/22.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685, ze zm.) zwanej dalej „ustawą”:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Stosownie natomiast do art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań wykonywanych w ramach władztwa publicznego oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. serii L Nr 347 str. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Wyłączenie z grona podatników VAT organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji. Organy władzy publicznej są podatnikami VAT jedynie w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Konieczność spełniania dwóch warunków wyłączających organy publiczne z opodatkowania VAT (wykonywanie czynności przez organ podlegający prawu publicznemu oraz wykonywanie danej czynności przez podmiot działający w charakterze organu publicznego w odniesieniu do tej czynności) była wielokrotnie podkreślana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak stwierdził TSUE w orzeczeniu w sprawie C-4/89 – Comune di Carpaneto Piascentino i inni a Ufficio provinciale imposta sul valore aggiunto di Piacenza – art. 4(5) VI Dyrektywy należy interpretować w taki sposób, aby czynności wykonywane przez organy publiczne w rozumieniu tego przepisu stanowiły czynności wykonywane przez organy prawa publicznego podlegające szczególnym zasadom prawnym mającym do nich zastosowanie. Drugi akapit tej regulacji należy natomiast interpretować w taki sposób, aby Państwa Członkowskie zobowiązane były zapewnić, by organy prawa publicznego traktowane były jak podatnicy w związku z czynnościami wykonywanymi w charakterze organów publicznych w przypadku, gdy czynności te mogą być również podejmowane w ramach działalności konkurencyjnych przez przedsiębiorców prywatnych, jeśli traktowanie tych organów jako podmiotów nieposiadających statusu podatnika mogłoby prowadzić do istotnego naruszenia zasad konkurencji.

Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania i jako takie musi być ściśle interpretowane.

Dokonując wykładni art. 15 ust. 6 ustawy i art. 4 (5) VI Dyrektywy należy więc rozgraniczyć sferę imperium, która została wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług od sfery dominium, w której stosownie do wskazanych wyżej przepisów, organy powinny być traktowane jak podatnicy tego podatku.

Innymi słowy organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach – gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań (co wynika z pierwszej części art. 15 ust. 6 ustawy) oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych. Stąd też, aby uznać, że organ działa w zakresie swoich funkcji ustawowych i jednocześnie nie korzysta z formy cywilistycznej musi zaistnieć sytuacja tego rodzaju, że przy realizacji danego zadania – określonej prawem czynności wykonywanej w interesie publicznym, organ ten wyposażony jest we władztwo publiczne, tj. występuje w pozycji nadrzędnej w stosunku do innych podmiotów uczestniczących w danej czynności.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 i 10 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2019 r., poz. 506):

Jak podkreślił WSA w Łodzi w wydanym w niniejszej sprawie wyroku, Miasto w ramach realizacji opisanego projektu podejmuje działania, które należy zakwalifikować jako działalność gospodarczą. Świadczenie usługi wynajmu rowerów publicznych ma charakter trwały, nieprzerwany, jest zorganizowany w sposób profesjonalny i generuje po stronie Miasta zarówno wydatki, jak i dochód. Opłata za wynajem roweru publicznego jest uiszczana, po zawarciu przez wynajmującego umowy cywilnoprawnej ze Stroną, w ramach której wynajmujący przyjmuje postanowienia regulaminu określającego warunki i zasady świadczenia usług.

WSA w orzeczeniu z 10 maja 2022 r. sygn. akt I SA/Łd 182/22 wydanym w niniejszej sprawie wskazał, że powyższej oceny nie zmienia fakt, że wypożyczenie roweru na czas do 20 minut jest bezpłatne, a dopiero przekroczenie tej cezury czasowej generuje opłaty zgodnie z regulaminem, na którego obowiązywanie wynajmujący godzi się zawierając umowę cywilnoprawną, dokonując rejestracji i uiszczając opłatę inicjalną. Niewątpliwie, co do zasady, korzystanie z wypożyczalni rowerów publicznych jest odpłatne i usługa ta jest świadczona każdorazowo w takim sam sposób. Korzystanie z roweru publicznego w ramach bezpłatnego limitu nie powoduje, iż usługa jest świadczona odmiennie, niż w przypadku przekroczenia tegoż limitu i uiszczenia opłaty.

Jak wynika z opisu sprawy, Miasto nie wykorzystuje wypożyczalni nieodpłatnie na cele stricte publiczne. WSA w Łodzi uznał, iż w analizowanej sprawie nie należy rozróżniać świadczonych usług wykonywanych w ramach zawartej umowy cywilnoprawnej na dwie sytuacje: pierwszą, związaną z wykorzystaniem roweru przez klienta w łącznym czasie wykraczającym poza ww. limit 20 minut (np. na 50 minut); i drugą — związaną z wykorzystaniem roweru przez klienta w ramach bezpłatnego limitu w czasie nieprzekraczającym 20 minut, kwalifikując ją do reżimu publicznoprawnego. WSA w Łodzi podkreślił, że także przedsiębiorca świadczący, co do zasady, odpłatną usługę, może świadczyć tę samą, tożsamą usługę nieodpłatnie lub za częściową opłatą. Usługi takie są wówczas w znacznym zakresie zrównane z usługami odpłatnymi (art. 8 ust. 2 pkt 2 u.p.t.u.). Umożliwienie wynajmującemu skorzystania z usługi w ramach bezpłatnego limitu nie zmienia faktu, że jest to usługa odpłatna. Sama rezygnacja z dochodu dla usługi świadczonej do 20 minut nie stanowi wystarczającej podstawy do wprowadzenia takiego podziału. W rozpatrywanym stanie faktycznym uwzględniać należy całokształt prowadzonej działalności, a ta ma zasadniczo charakter ciągły, trwały, profesjonalny i odpłatny.

Analiza przedstawionych okoliczności sprawy oraz wydanego w niniejszej sprawie orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 10 maja 2022 r. sygn. akt I SA/Łd 182/22 pozwala na stwierdzenie, że Państwa Gmina świadcząc usługę udostępnienia rowerów, występuje w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a w konsekwencji ww. czynności stanowią odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy, które podlegają opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zatem stanowisko Państwa Gminy w zakresie objętym pytaniem nr 1 należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się do kwestii określenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu wykonywania usług udostępniania rowerów publicznych, wskazania wymaga, że według obowiązującego do 30 czerwca 2021 r. art. 19a ust. 1 ustawy:

Zgodnie z obowiązującym od 1 lipca 2021 r. art. 19a ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b tiret trzeci:

W myśl art. 19a ust. 7 ustawy:

Natomiast, zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy (obowiązującym do 30 czerwca 2021 r.):

W myśl obowiązującego od 1 lipca 2021 r. art. 19a ust. 8 ustawy:

Stosownie do art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy:

Zgodnie z przedstawionym przez Państwa opisem sprawy, na moment uiszczenia opłaty inicjalnej przez daną osobę (w celu dokonania rejestracji) brak jest możliwości przewidzenia, w jakiej lokalizacji osoba faktycznie skorzysta z systemu wypożyczalni.

Powyższe świadczy o tym, że dokonywane wpłaty, zarówno pierwsza inicjalna, jak i późniejsze „doładowywania” konta, mogą nie być bezpośrednio związane z usługą wynajmu rowerów świadczoną przez Państwa Gminę, gdyż w przedmiotowym systemie działają również inne podmioty - Gminy/Miasta. Ponadto, dokonana wpłata inicjalna związana z rejestracją do systemu nie jest przypisywana do konkretnego usługodawcy (Gminy/Miasta).

W celu prawidłowego ustalenia obowiązku podatkowego związanego ze świadczonymi przez Państwa Gminę usługami wynajmu rowerów należy w pierwszej kolejności prawidłowo określić drugą stronę transakcji, związaną z Państwa Gminą stosunkiem zobowiązaniowym. Skoro osoby tej nie można jednoznacznie wskazać w momencie dokonania zasilenia konta ani też w momencie rejestracji do systemu, ponieważ nie wiadomo czy osoba ta pobierze rower na terenie należącym do Państwa Gminy, to dopiero w momencie pobrania roweru ze stacji znajdującej się na terenie należącym do Państwa Gminy możliwe będzie jednoznaczne określenie nabywcy Państwa usługi. W związku z powyższym w momencie pobrania/wypożyczenia przez daną osobę roweru ze stacji położonej na terenie należącym do Państwa Gminy dojdzie do świadczenia usługi wynajmu roweru ze strony Państwa na rzecz tej osoby, a wynagrodzeniem za wykonaną usługę będzie kwota potrącona z jej konta dotycząca tego pobrania/wypożyczenia roweru.

Analiza całokształtu wskazanych okoliczności sprawy daje podstawę, by przyjąć, że potrącenie to nastąpi automatycznie po zdaniu roweru na jakiejkolwiek stacji obsługiwanej przez system, a tym samym po zakończeniu rejestracji i rozliczeniu czasu jego użytkowania. Można więc stwierdzić, że umowny termin zapłaty za usługę, wykonaną w ramach transakcji zawartej pomiędzy Państwa Gminą oraz klientem, jest/będzie związany z jej zakończeniem, tj. odstawieniem do stacji roweru pobranego ze stacji zlokalizowanej na terenie Państwa Gminy.

Zatem z uwagi na przedstawione zasady Systemu Wypożyczalni należy stwierdzić, że usługa udostępnienia roweru zostaje rozliczona z momentem zdania roweru przez klienta.

Tym samym moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu wykonywania odpłatnych usług udostępniania rowerów publicznych powstaje/będzie powstawał w momencie obciążenia (potrącenia) z konta klienta odpowiedniej kwoty za wykorzystanie roweru o łącznym czasie korzystania przekraczającym 20 minut, przy założeniu, że potrącenie to następuje automatycznie po zdaniu roweru.

Natomiast z tytułu wykonywania usług udostępniania rowerów o łącznym czasie korzystania do 20 minut, stanowiących świadczenie nieodpłatne, obowiązek podatkowy w podatku VAT nie powstaje/nie będzie powstawał.

Tym samym, oceniając stanowisko Państwa w zakresie objętym pytaniem nr 2, należało uznać je za prawidłowe.

Odnosząc się do kwestii prawa do pełnego odliczenia podatku VAT w związku z realizacją Etapu I, Etapu II i Etapu III związanych z systemem wypożyczalni rowerów publicznych, wskazać należy, iż podstawowe zasady dotyczące odliczenia podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ustawy.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Uprawnienie do dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie przysługuje zatem w przypadku nabycia towarów i usług, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z kolei, jak stanowi art. 86 ust. 2a ustawy:

WSA w Łodzi w wydanym w niniejszej sprawie ww. orzeczeniu, wskazał, że Gmina realizując Projekt ma prawo do odliczenia pełnych kwot podatku od towarów i usług z wystawionych przez wykonawcę faktur. W ramach opisanej we wniosku działalności gospodarczej Miasto nie udostępnia świadczonej usługi na cele stricte publiczne, jest to działalność gospodarcza prowadzona w sposób ciągły, profesjonalny, tożsamy i zasadniczo odpłatna.

Zatem analiza przedstawionych okoliczności sprawy oraz wydanego w niniejszej sprawie orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 10 maja 2022 r. sygn. akt I SA/Łd 182/22 pozwala na stwierdzenie, że skoro usługi wynajmu rowerów stanowią odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, które podlegają opodatkowaniu, to istnieje/będzie istniał bezpośredni związek nabycia towarów i usług z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Tym samym, Państwa Gminie przysługuje/będzie przysługiwało prawo do odliczenia pełnych kwot VAT z faktur wystawianych przez Wykonawcę za realizację Etapu I, Etapu II i Etapu III, związanych z systemem wypożyczalni rowerów publicznych.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa Gminę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa Gminę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji, tj. 28 stycznia 2022 r.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).