Interpretacja indywidualna z dnia 5 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.280.2024.2.KF

Skutki podatkowe otrzymania odszkodowania z Japonii na podstawie ugody sądowej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 marca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 18 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych otrzymania odszkodowania z Japonii na podstawie ugody sądowej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 3 czerwca 2024 r. (wpływ 3 czerwca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pan stroną w postępowaniu procesowym wykonywanym przez sąd japoński.

W (...) r. miał miejsce upadek giełdy zajmującej się handlem kryptowalutami. Aktualnie syndyk upadłościowy (…), prowadzi wypłaty odszkodowań z tytułu utraty majątku w związku z zamknięciem giełdy.

Aktualnie oczekuje Pan na przelew w walucie obcej (w dolarach) jako zadośćuczynienie wynikające ze strat poniesionych na inwestycjach prowadzonych na zamkniętej giełdzie.

Ponadto w celu doprecyzowania opisu zdarzenia przyszłego udzielił Pan odpowiedzi na następujące pytania:

1)Czy w dacie otrzymania opisanego we wniosku odszkodowania (zadośćuczynienia) będzie posiadał Pan miejsce zamieszkania dla celów podatkowych (tzn. rezydencję podatkową i nieograniczony obowiązek podatkowy) w Polsce?

Odp.: Tak.

2)Czy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania (zadośćuczynienia), które Pan otrzyma, wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów obowiązujących w Japonii? Jeśli tak, prosimy wskazać te przepisy?

Odp.: Nie, wysokość odszkodowania wynika z przeliczonej proporcji wartości środków posiadanych w dniu upadku giełdy kryptowalut (…) do wysokości środków, które udało się pozyskać syndykowi upadłościowemu giełdy kryptowalut (…), a zatwierdzonym przez sąd japoński na podstawie Sprawy nr (…).

3)Czy ww. odszkodowanie (zadośćuczynienie) otrzymał Pan na podstawie wyroku lub ugody sądowej, w wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie?

Odp.: Tak, odszkodowanie (zadośćuczynienie) wynika wprost z zatwierdzonej sądownie ugody.

4)Czy świadczenie wskazane we wniosku dotyczy szkody rzeczywistej (utraconego majątku)? Jeśli świadczenie dotyczy szkody rzeczywistej, prosimy również wyjaśnić na czym polega ta szkoda, co było przyczyną jej powstania oraz wskazać związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy szkodą a wypłaconym świadczeniem?

Odp.: W celu nabycia krytptowalut w (...) r. wpłacił Pan środki pieniężne na konto giełdy w celu nabycia kryptowaluty (…), wraz z upadkiem giełdy środki zainwestowane przepadły jak i możliwość ich wypłacenia.

5)Czy wskazane we wniosku świadczenie dotyczy korzyści, które mógłby Pan osiągnąć, gdyby szkody Panu nie wyrządzono (np. świadczenie to miało rekompensować spodziewane zyski lub inne świadczenia, które mógłby Pan uzyskać na transakcjach kryptowalutą, gdyby nie doszło do upadku giełdy)?

Odp.: Świadczenie uzyskane w żadnej formie nie rekompensuje możliwych zysków gdyż na dzień upadku giełdy (…) posiadał Pan (…), których wartość w dniu upadku giełdy (…) oscylowała w przedziale (…) $ do (…) $ za (…), czyli maksymalna wartość środków na dzień upadku giełdy to (…) $, co licząc po kursie średnim dolara wg NBP wynoszącego (…) zł daje kwotę (…) zł.

Natomiast gdyby posiadane środki nie zostały utracone, to na dzień wypłaty odszkodowania czyli (…), gdzie wartość (…) wynosiła w przedziale (…) $ do (…) $, a średni kurs dolara wynosił (…) zł, zatem wartość majątku wynosiłaby przy najwyższym kursie (…) zł.

A gdzie wysokość wypłaconego odszkodowania to (…) $ czyli po kursie z dnia wypłaty (…) zł wynosi (…) zł.

6)Czy ww. odszkodowanie (zadośćuczynienie) otrzyma Pan w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą? Czy jest to odszkodowanie za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą?

Odp.: Nie.

7)Czy ww. odszkodowanie (zadośćuczynienie) zostanie Panu wypłacone przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia majątkowego Pana lub sprawcy szkody?

Odp.: Nie.

Pytanie

Czy jako strona postępowania, otrzymujący zadośćuczynienie za poniesione straty, może Pan oprzeć się na zwolnieniu z podatku wynikającego z art. 21 podatku od osób fizycznych bądź z innego przepisu wynikającego z zaistniałego zdarzenia?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, jako że będzie to rekompensata i odszkodowanie z tytułu poniesionych strat, uważa Pan że występuje tu zwolnienie z podatku. Jak do tej pory nie są Panu znane przypadki, w których to należałoby opłacać podatek od sądownie przyznanego odszkodowania z tytułu poniesionych strat. Tym bardziej, że sytuacja pochodzi z (...) r., czyli dość odległego, zatem sam bardzo długi okres oczekiwania na ewentualne odszkodowania był znacząco męczący i niepewny.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 3 ust. 2a ww. ustawy:

Zgodnie zaś z art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ustawodawca przesądził zatem, że zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Stąd też do tej kategorii osób mają zastosowanie ogólne reguły podatkowe korygowane wyłącznie treścią umów międzynarodowych w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu.

Ponieważ otrzyma Pan odszkodowanie z Japonii, w rozpatrywanej sprawie zastosowanie znajdzie Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Japonią o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Tokio z 20 lutego 1980 r. (Dz. U. z 1983 r. Nr 12 poz. 60), zmodyfikowana przez Konwencję wielostronną implementującą środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku, sporządzoną w Paryżu 24 listopada 2016 r., podpisaną w Paryżu 7 czerwca 2017 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 1369).

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. umowy:

Powyższa umowa nie określa specyficznych zasad opodatkowania świadczeń odszkodowawczych, a więc wypłatę tego typu świadczeń należy zakwalifikować jako inne dochody.

Zatem, świadczenia z Japonii otrzymane przez osobę mającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terenie Polski, określone w art. 22 ust. 1 ww. umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce. Oznacza to, że do ich opodatkowania w Polsce stosuje się przepisy polskiego prawa podatkowego obowiązujące w danym roku podatkowym.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odrębnymi źródłami przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

Natomiast w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w tym przepisie.

Zatem, do przychodów z innych źródeł zalicza się te wszystkie przychody, które nie mieszczą się w kategorii przychodów zaliczonych do enumeratywnie wymienionych w art. 10 ust. 1-8b powołanej ustawy źródeł przychodów. W rezultacie, przyznane Panu odszkodowanie należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu wskazać należy, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia, konieczne staje się zatem odwołanie do przepisów ustawy Kodeks cywilny.

Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że o odszkodowaniu możemy mówić wyłącznie w przypadku powstania konkretnej szkody, która wywołana została określonym działaniem lub zaniechaniem drugiej strony, której można przypisać odpowiedzialność za jej powstanie. Odszkodowanie to rodzaj świadczenia, które należy się za wyrządzenie szkody (odpowiednio zadośćuczynienie za doznane krzywdy) od podmiotu, który szkodę wyrządził lub ponosi za nią odpowiedzialność.

Należy zauważyć, że każde odszkodowanie ma za zadanie wyrównanie szkody w majątku, utraconych korzyści lub szkody poczynionej na osobie (zadośćuczynienie). Odszkodowanie stanowi zawsze przychód, gdyż otrzymujący je powiększa w ten sposób swój majątek. Odszkodowanie w żadnym wypadku nie ma charakteru restytucyjnego, bowiem niczego nie przywraca a jedynie wynagradza stratę lub krzywdę. Warunkiem otrzymania każdego odszkodowania jest zdarzenie, w wyniku którego dana osoba doznała określonego uszczerbku.

Odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku.

I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zwolnieniem określonym w tym przepisie objęte są tylko świadczenia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. To oznacza, że zwolnieniem nie są objęte wszystkie odszkodowania (zadośćuczynienia), a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii świadczeń.

Jak wskazał Pan w uzupełnieniu wniosku, wysokość otrzymanego odszkodowania nie wynika z przepisów obowiązujących w Japonii. Została ona ustalona na podstawie wyliczeń syndyka zatwierdzonych przez sąd. Zatem otrzymane przez Pana odszkodowanie nie będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 omawianej ustawy.

Zgodnie natomiast z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Powołany przepis przewiduje zwolnienie od podatku innych odszkodowań i zadośćuczynień, które nie zostały wprost wymienione w katalogu zwolnień podatkowych, a więc innych niż wskazane m.in. w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. takich których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zwolnieniem objęte są te odszkodowania (zadośćuczynienia), które zostały otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie. Co istotne, w przepisie tym nie ma mowy o polskich sądach i nie ma podstaw do uznania, że środki wypłacone na podstawie wyroku lub ugody zawartej przed sądem zagranicznym nie korzystają ze zwolnienia od opodatkowania. Przepis wskazuje jedynie, że odszkodowanie (zadośćuczynienie) ma być przyznane w drodze wyroku lub ugody sądowej. Bez znaczenia pozostaje zatem fakt, że zostało one określone w drodze wyroku lub ugody zawartej przed sądem zagranicznym.

Wyłączone ze zwolnienia z opodatkowania są natomiast odszkodowania (zadośćuczynienia), które podatnik otrzymał w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub dotyczą korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jak wynika z informacji przedstawionych we wniosku, otrzyma Pan odszkodowanie z tytułu utraty majątku w związku z upadkiem giełdy zajmującej się handlem kryptowalutami. Podstawą przyznania odszkodowania jest ugoda sądowa, zawarta przed sądem w Japonii. Nie otrzyma Pan odszkodowania w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, nie rekompensuje ono również utraconych korzyści, możliwych zysków, które mógłby Pan uzyskać gdyby nie doszło do upadku giełdy.

Otrzymane przez Pana świadczenie jest zatem odszkodowaniem, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem zostało otrzymane na podstawie ugody sądowej i nie znajdują do niego zastosowania wyjątki przewidziane w ww. przepisie.

W świetle powyższego, otrzymana przez Pana kwota z tytułu przyznanego Panu odszkodowania na podstawie ugody sądowej będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).