Interpretacja indywidualna z dnia 9 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-3.4010.135.2024.2.JG

Czy według opisanego przyszłego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) Wnioskodawca zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych może zinterpretować wydatek na ubezpieczenie na życie Członków Zarządu jako koszt Spółki?

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 marca 2024 r. wpłynęło Państwa pismo, z tego samego dnia, z prośbą o wydanie orzeczenia dotyczącego wydatku na ubezpieczenie na życie Prezesa i Członka Zarządu jako kosztu Spółki.  

W odpowiedzi na wezwanie złożyli Państwo wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej ORD-IN z dnia 3 kwietnia 2024 r. (data wpływu tego samego dnia za pośrednictwem platformy e-PUAP).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Zwracam się z prośbą o wydanie interpretacji dotyczącej wydatku na ubezpieczenie na życie Prezesa i Członka Zarządu jako koszt Spółki. Wnioskodawca - podatnik prowadzi działalność w zakresie (…). Swoją ofertę kieruje zarówno do klientów z województwa jak i do podmiotów gospodarczych z całego kraju. Z tego powodu Zarząd odbywa częste podróże biznesowe w celu realizacji przedsięwzięć jakich Spółka jest wykonawcą. Spółka zatrudnia zarówno w oparciu o umowę o pracę, jak również na umowy cywilnoprawne. Zarząd Spółki jest dwuosobowy. Struktura zarządzania jednostką jest płaska, nie ma stanowisk kierowniczych, wszyscy pracownicy i zleceniobiorcy podlegają Zarządowi.

Zgromadzenie Wspólników podjęło decyzję o przyznaniu Członkom Zarządu świadczenia dodatkowego w postaci ubezpieczenia na życie. Spółka jako ubezpieczający chce zawrzeć Umowę na ubezpieczenie z towarzystwem ubezpieczeń, na mocy której ubezpieczy życie Członków Zarządu Spółki. Produkt ubezpieczeniowy będzie ubezpieczeniem na życie i dożycie. Przedmiotem ubezpieczenia będzie życie ubezpieczonego. Zakres ubezpieczenia obejmie śmierć ubezpieczonego w okresie ubezpieczenia albo dożycie przez niego daty dożycia określonej w umowie. Uposażeni czyli osoby uprawnione będą do otrzymania świadczenia z tytułu śmierci ubezpieczonego określeni zostali zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia. Osobą uposażoną nie jest Wnioskodawca. Składka polisy ubezpieczeniowej opłacana będzie w miesięcznych ratach. Wnioskodawca wskazuje, że uposażonymi z polisy będą Członkowie Zarządu.

 Wnioskodawca nie będzie miał możliwości swobodnego dysponowania wpłaconymi tytułem składek środkami. Będą one inwestowane zgodnie z polityką towarzystwa ubezpieczeniowego. Celem decyzji jest zachowanie albo zabezpieczenie funkcjonowania źródła przychodów. Wydatek, o którym mowa we wniosku, ponoszony tytułem ubezpieczenia na życie Członków Zarządu jest pośrednio związany z prowadzoną przez Spółkę działalnością. Wykupione ubezpieczenie ma być ekwiwalentem za wykonywaną pracę na rzecz Spółki oraz zapewnić Członkom Zarządu bezpieczeństwo/ochronę w razie wystąpienia zdarzeń losowych podczas wykonywania czynności służbowych. Co do zasady zatem, płacone przez Spółkę składki na ubezpieczenie Członków Zarządu można uznać za wydatki ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Pytanie

Czy według opisanego przyszłego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) Wnioskodawca zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych może zinterpretować wydatek na ubezpieczenie na życie Członków Zarządu jako koszt Spółki?

Państwa stanowisko w sprawie

Koszt opisany w przyszłym zdarzeniu nie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów. Nie jest możliwe ustalenie w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nim przychód. Nie jest to również koszt pośredni, którego nie można wprost przypisać do określonych przychodów, ale jest racjonalnie uzasadniony jako zmierzający do ich osiągnięcia. Ponieważ Członkowie Zarządu nie posiadają tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego i społecznego, Spółka chce zapewnić im godną opiekę w razie wystąpienia zdarzeń losowych, które będą prowadzić do uszczerbku na zdrowiu. Wnioskodawca uznaje za poprawne stwierdzenie, że przedmiotowy wydatek może być uznany za koszt pozostający pośrednio w związku przyczynowym z przychodem lub jego źródłem z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawca jednoznacznie odrzuca stwierdzenie, jakoby na drodze uznania opisanego świadczenia jako koszt Spółki stał art. 16 ust. 1 pkt 38 Ustawy o CIT. Przepis ten mówi o wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodu wydatków związanych z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz Wspólników. W stanowisku Wnioskodawcy świadczenie Spółki na rzecz Członków Zarządu w postaci opłacania składki ubezpieczeniowej rodzi stosunek wzajemny w postaci wykonywania przez Członków Zarządu określonych zadań i czynności wynikających z pełnionych funkcji. Posiadają oni również obowiązek wykonywania powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki z tytułu bycia Wspólnikami - wymienionymi w Umowie Spółki.

Istotny jest również art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na rzecz osób wchodzących w skład między innymi organów stanowiących osób prawnych, z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji. Również ten artykuł nie znajdzie zastosowania, gdyż zarząd nie jest organem stanowiącym, lecz organem wykonawczym, zarządzającym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu ze źródła przychodu lub realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Jako konieczne do spełnienia warunki przy kwalifikacji kosztu do kosztów uzyskania przychodów zarówno w literaturze, jak i orzecznictwie przyjmuje się, że aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, musi spełnić następujące warunki:

-został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

-jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

-pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

-poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

-został właściwie udokumentowany,

-nie może znajdować się w grupie wydatków, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w stosownych przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodów.

Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodów odnosi ewidentne korzyści albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na podatniku spoczywa więc ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodów.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Podatnik zobowiązany jest więc wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

W tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów.

Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN, pojęcie:

a.„celowość” oznacza: „przydatność do jakichś potrzeb”, „świadome zmierzanie do celu”, „taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu”,

b.„zabezpieczyć” oznacza: „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynienie bezpiecznym”, „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”, „zapewnienie komuś środków do życia”, „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”, natomiast

c.„zachować” oznacza: „pozostać w posiadaniu czegoś”, „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”, „uchronić przed zapomnieniem”.

Można więc przyjąć, że koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów to takie koszty, które są poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów. Określony cel musi być widoczny w momencie ponoszenia kosztu. Ponadto, poniesione koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać jego realność. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Podsumowując, wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu zaistnieje związek przyczynowy i koszt nie będzie objęty dyspozycją art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy wskazać, że wydatki, o których mowa we wniosku, są pośrednio związane z prowadzoną przez Państwa działalnością. Wykupione ubezpieczenie ma być ekwiwalentem za wykonywaną pracę na rzecz Spółki oraz zapewnić Członkom Zarządu bezpieczeństwo/ochronę w przypadku wypadku podczas wykonywania czynności służbowych. Co do zasady zatem, zapłacone przez Spółkę składki na ubezpieczenie Członków Zarządu można uznać za wydatki ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Jednakże z uwagi na fakt, że w analizowanym przypadku Członkowie Zarządu są jednocześnie wspólnikami Spółki, ocena prawna przedmiotowych wydatków wymaga odniesienia się do postanowień art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o CIT, zgodnie z którym:

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia „świadczenia” oraz „jednostronnego świadczenia”. Należy więc przyjąć rozumienie tego pojęcia w języku potocznym. Świadczenie jednostronne to zobowiązanie, przy którym tylko jedna z objętych nim stron jest uprawniona, tj. takie, które nie jest wynikiem lub podstawą świadczenia wzajemnego, mającego charakter ekwiwalentny, przy czym przez pojęcie świadczenia należy rozumieć obowiązek wykonania „czegoś na czyjąś rzecz” (Słownik Języka Polskiego, PWN, 2003 r.).

Zatem w dyspozycji ww. przepisu mieszczą się sytuacje, gdy spółka kapitałowa wykonuje świadczenie na rzecz swojego wspólnika, nie otrzymując w zamian żadnego świadczenia wzajemnego. Nie znajdzie on natomiast zastosowania w przypadku, gdy świadczenia wypłacane na rzecz udziałowca dotyczą pełnienia funkcji w organie zarządzającym. Odpowiada im wówczas wykonywanie przez tą osobę fizyczną określonych czynności na rzecz spółki, co wyklucza możliwość uznania tych świadczeń za mające charakter jednostronny.

W analizowanej sprawie nie można mówić o świadczeniu jednostronnym, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o CIT, bowiem w przedstawionym opisie sprawy świadczeniu Spółki na rzecz Członków Zarządu w postaci opłacenia składki ubezpieczeniowej odpowiada ich wzajemne świadczenie na rzecz Spółki w postaci wykonywania przez nich określonych czynności i zadań wynikających z pełnionej funkcji.

Istotne znaczenie dla kwalifikacji prawnej świadczeń na rzecz Członków Zarządu ma również unormowanie art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT, zgodnie z którym:

Zgodnie z art. 201 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.):

Oznacza to, że zarząd prowadzi sprawy spółki we wszystkich obszarach niezastrzeżonych wyraźnie do kompetencji innych organów spółki oraz reprezentuje spółkę. Prowadzenie spraw spółki dotyczy sfery wewnętrznej funkcjonowania spółki (podejmowania decyzji organizacyjnych i gospodarczych w spółce), natomiast reprezentacja odnosi się do relacji zewnętrznych (składania oświadczeń woli wobec innych niż spółka uczestników obrotu prawnego).

Treść przepisu art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT, nie uwzględnia zatem wydatków na rzecz osób wchodzących w skład organów zarządzających osób prawnych, pozwalając tym samym na zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów również innych niż wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji wydatków ponoszonych na rzecz tych osób, przy zachowaniu ogólnych warunków wynikających z treści art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie nie będzie miał zastosowania przepis art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT, gdyż zarząd nie jest organem stanowiącym, lecz organem zarządzającym, wykonawczym.

Zatem, wydatki poniesione przez Państwa na opłacenie składki ubezpieczeniowej na życie dla Członków Zarządu, mogą stanowić koszt uzyskania przychodu Spółki.

Reasumując, Państwa stanowisko w zakresie ustalenia, czy według opisanego zdarzenia przyszłego Wnioskodawca zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, może zaliczyć wydatek na ubezpieczenie na życie Członków Zarządu jako koszt uzyskania przychodu Spółki, należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).