Interpretacja indywidualna z dnia 8 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.144.2024.2.JKU

Zwolnienie od podatku czynności udzielenia pożyczki.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku czynności udzielenia pożyczki. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismami: z 19 kwietnia 2024 r. (wpływ 19 kwietnia 2024 r.) oraz 6 maja 2024 r. (wpływ 6 maja 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Umowa Spółki i regulamin przewidują możliwość udzielania pożyczek członkom zarządu i udziałowcom. Obecny prezes Spółki będący zarazem jej głównym udziałowcem (posiada 90% udziałów), zamierza w perspektywie najbliższych 3 – 4 miesięcy złożyć wniosek o taką pożyczkę od Spółki.

Pożyczka będzie oprocentowana oprocentowaniem stałym na poziomie 7-12% w skali roku (dokładny poziom będzie zależał od kwoty i czasu spłaty pożyczki).

Przewidywany okres spłaty to 2 do 10 lat, a kwota pożyczona będzie zawarta w zakresie pomiędzy 400 tys. a 900 tys. zł. W przedmiocie działalności Spółki, ujawnionym w Krajowym Rejestrze Sądowym, nie figurowało, ani nie figuruje udzielanie pożyczek lub inna podobna działalność finansowa. Ponadto Spółka jest zwolniona jako podmiot leczniczy z podatku VAT (sprzedaje wyłącznie usługi medyczne).

Uzupełnienie wniosku

1.Spółka nie jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

2.Spółka nie będzie udzielała pożyczki podmiotom będącym zarejestrowanymi i czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

3.Spółka będzie udzielała pożyczek podmiotom powiązanymi i niepowiązanym na identycznych warunkach.

4.Umowa pożyczki będzie zawierała postanowienia dotyczące zarobku Spółki w postaci odsetek oraz wysokości samej pożyczki.

5.Spółka nie będzie dodatkowo dokumentować na fakturach zarobku w postaci odsetek od pożyczki, kwoty te będą wynikać z harmonogramu spłat pożyczki będącego załącznikiem do umowy pożyczki.

6.Nie udzielano dotąd pożyczek na opisanych zasadach.

7.Spółka nie przewiduje obecnie konieczności udzielania innych pożyczek w przyszłości.

8.Spółka nie planuje rozszerzania działalności o usługę udzielania pożyczek.

9.Udzielanie pożyczek z założenia ma charakter incydentalny i ze względu na znikomy udział z tego tytułu w przychodach firmy, trudno to nawet nazwać działalnością uzupełniającą.

10.Udzielanie pożyczek z całą pewnością w Państwa sytuacji stanowi pomijalną wręcz czynność pomocniczą w stosunku do wartości obrotu Spółki i ogólnych celów jej działania. W związku z tym nie jest stałą i konieczną konsekwencją działalności gospodarczej firmy.

11.Pożyczka jest zdarzeniem losowym, wynikającym z wniosku potencjalnego pożyczkobiorcy, jako taka nie była planowaną i zamiarową czynnością Spółki.

12.Nie przewidują Państwo jako firma stałości i regularności działalności pożyczkowej, zatem tworzenie rozwiązań na przyszłość zapewniających regularność udzielania pożyczek jest w Państwa sytuacji zbędne i nie ma miejsca.

13.Nie przewidują Państwo, jako Spółka możliwości udzielania pożyczek różnym podmiotom według określonych, specjalnie w tym celu stworzonych harmonogramów.

14.Udzielenie pożyczki jest czynnością gospodarczą tak odległą od zasadniczych celów powołania i działania Spółki, że nie zachodzi tu praktycznie żadna zależność, przez co planowane udzielenie pożyczki nie wpłynie na podstawową działalność Spółki.

Pytanie

Czy w opisanym stanie faktycznym taka incydentalna pożyczka podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie, w związku z istniejącym stanem prawnym uważają Państwo (jako Spółka), że w opisanej sytuacji faktycznej będą Państwo mogli skorzystać ze zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku VAT, od przywołanej w opisie sporadycznie stosowanej czynności wsparcia ze strony Spółki na rzecz udziałowca i członka zarządu w postaci pożyczki gotówkowej.

Umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę jednak w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem PCC.

Z art. 2 pkt 4b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że o wyłączeniu z opodatkowania PCC nie decyduje okoliczność, ze strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika VAT, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana tym podatkiem lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona.

Omawiana pożyczka udzielona podatnikowi przez Spółkę, stanowić będzie odpłatne świadczenie usług, ale korzystała ze zwolnienia z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT w związku z czym, że umowa pożyczki nie podlegała PCC.

Skoro pożyczka będzie zwolniona z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, to w sprawie znajdzie zastosowanie wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W takim przypadku umowa pożyczki będzie wyłączona z PCC. To oznacza, że na pożyczkobiorcy nie ciąży obowiązek podatkowy w PCC.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Należy zauważyć, iż pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Umowa Spółki i regulamin przewidują możliwość udzielania pożyczek członkom zarządu i udziałowcom. Obecny prezes Spółki będący zarazem jej głównym udziałowcem (posiada 90% udziałów), zamierza w perspektywie najbliższych 3 – 4 miesięcy złożyć wniosek o taką pożyczkę od Spółki.

Pożyczka będzie oprocentowana oprocentowaniem stałym na poziomie 7-12% w skali roku (dokładny poziom będzie zależał od kwoty i czasu spłaty pożyczki).

Przewidywany okres spłaty to 2 do 10 lat, a kwota pożyczona będzie zawarta w zakresie pomiędzy 400 tys. a 900 tys. zł. W przedmiocie działalności Spółki, ujawnionym w Krajowym Rejestrze Sądowym, nie figurowało, ani nie figuruje udzielanie pożyczek lub inna podobna działalność finansowa. Ponadto Spółka jest zwolniona jako podmiot leczniczy z podatku VAT (sprzedaje wyłącznie usługi medyczne).

Spółka nie jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Spółka nie będzie udzielała pożyczki podmiotom będącym zarejestrowanymi i czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

Spółka będzie udzielała pożyczek podmiotom powiązanymi i niepowiązanym na identycznych warunkach.

Umowa pożyczki będzie zawierała postanowienia dotyczące zarobku Spółki w postaci odsetek oraz wysokości samej pożyczki.

Spółka nie będzie dodatkowo dokumentować na fakturach zarobku w postaci odsetek od pożyczki, kwoty te będą wynikać z harmonogramu spłat pożyczki będącego załącznikiem do umowy pożyczki.

Nie udzielano dotąd pożyczek na opisanych zasadach.

Spółka nie przewiduje obecnie konieczności udzielania innych pożyczek w przyszłości.

Spółka nie planuje rozszerzania działalności o usługę udzielania pożyczek.

Udzielanie pożyczek z założenia ma charakter incydentalny i ze względu na znikomy udział z tego tytułu w przychodach firmy, trudno to nawet nazwać działalnością uzupełniającą.

Udzielanie pożyczek z całą pewnością w Państwa sytuacji stanowi pomijalną wręcz czynność pomocniczą w stosunku do wartości obrotu Spółki i ogólnych celów jej działania. W związku z tym nie jest stałą i konieczną konsekwencją działalności gospodarczej firmy.

Pożyczka jest zdarzeniem losowym, wynikającym z wniosku potencjalnego pożyczkobiorcy, jako taka nie była planowaną i zamiarową czynnością Spółki.

Nie przewidują Państwo jako firma stałości i regularności działalności pożyczkowej, zatem tworzenie rozwiązań na przyszłość zapewniających regularność udzielania pożyczek jest w Państwa sytuacji zbędne i nie ma miejsca.

Nie przewidują Państwo, jako Spółka możliwości udzielania pożyczek różnym podmiotom według określonych, specjalnie w tym celu stworzonych harmonogramów.

Udzielenie pożyczki jest czynnością gospodarczą tak odległą od zasadniczych celów powołania i działania Spółki, że nie zachodzi tu praktycznie żadna zależność, przez co planowane udzielenie pożyczki nie wpłynie na podstawową działalność Spółki.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Państwa wątpliwości dotyczą wskazania, czy w opisanym stanie sprawy taka incydentalna pożyczka podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynność polegająca na udzieleniu pożyczki pieniężnej podlegającej oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy ta czynność nie znajduje się w jej zakresie przedmiotowym.

Charakter i cechy usługi udzielenia pożyczki, wskazują że czynność ta mieści się w definicji pojęcia „działalność gospodarcza”. W świetle art. 15 ust. 2 zdanie drugie ustawy działalność gospodarcza „obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”. Niewątpliwie przekazanie środków pieniężnych (a zatem wartości o charakterze niematerialnym) na rzecz pożyczkobiorcy, na określony okres czasu, za ustalonym wynagrodzeniem (oprocentowaniem), uzyskiwanym w ustalonych okresach rozliczeniowych, stanowi wykorzystywanie tych środków w sposób ciągły i w celach zarobkowych. Usługa tego rodzaju mieści się zatem w pojęciu „działalność gospodarcza” zdefiniowanym w art. 15 ust. 2 ustawy.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że wskazane we wniosku czynności udzielania pożyczek spełniają przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzące obowiązki w podatku od towarów i usług, zaś Państwa (Spółkę – pożyczkodawcę) uznać za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji wskazane we wniosku czynności udzielania przez Państwa odpłatnych pożyczek na rzecz członków zarządu i udziałowców, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Ustawodawca zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy:

Stosownie do art. 43 ust. 22 ustawy:

W myśl art. 43 ust. 23 ustawy:

Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy:

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą, podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu sprawy, należy wskazać, że czynności udzielania przez Państwa odpłatnych pożyczek, będą stanowić czynności mieszczące się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, jako wymienione wprost w tym przepisie – usługi udzielania pożyczek przez Państwa na rzecz członków zarządu i udziałowców będą korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Podsumowanie

Udzielenie przez Spółkę pożyczek będzie korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena prawna Państwa stanowiska w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).