Wyrok WSA w Krakowie z dnia 7 lutego 2024 r., sygn. II SA/Kr 1478/23

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Agnieszka Nawara-Dubiel Sędziowie: Sędzia WSA Mirosław Bator Sędzia WSA Jacek Bursa (spr.) Protokolant: sekretarz sądowy Anna Bubula po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lutego 2024 r. sprawy ze skargi J. S., D. S.-M., W. S., K. S., A. S. i P. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia 5 września 2023 r. znak: SKO.GN/4160/15/2023 w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 5 września 2023 r., nr SKO.GN/4160/15/2023, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Krakowie umorzyło postępowanie w sprawie z wniosku J. S., D. S.-M., W. S., K. S., A. S. oraz P. S. o stwierdzenie nieważności decyzji zastępcy Naczelnika Miasta i Gminy O. z dnia 27 października 1976 r., nr KZGT.VI-623/65/76 o oddaniu O. Spółdzielni Mieszkaniowej w użytkowanie wieczyste działki nr [...] położonej w O..

W uzasadnieniu decyzji podano, iż w związku z wyrokiem WSA w Krakowie z dnia 15 grudnia 2022 r., w sprawie II SA/Kr 486/22, uchylającym dwa postanowienia Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie, Kolegium ponownie rozpatrzyło wniosek o stwierdzenie nieważności w/w decyzji zastępcy Naczelnika Miasta i Gminy O. z dnia 27 października 1976 r., nr KZGT.VI-623/65/76, o oddaniu O. Spółdzielni Mieszkaniowej w użytkowanie wieczyste działki nr [...] położonej w O.. W powołanym wyroku WSA zaznaczył, że w przedmiotowej sprawie należało przyjąć, że postępowanie zostało wszczęte 10 maja 2021 r. Zgodnie bowiem z art. 61 § 3 k.p.a. datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi administracji publicznej. Nie miało przy tym znaczenia złożenie podania do organu niewłaściwego, a to ze względu na treść art. 65 § 2 k.p.a. Nowela k.p.a. weszła natomiast w życie 16 września 2021 r., a zatem w dniu wejścia w życie noweli postępowanie z wniosku Skarżących było w toku. Sąd podkreślił, że w przedmiotowej sprawie, będącej w toku w dniu wejścia w życie ustawy, a jednocześnie w sprawie, w której doręczenie decyzji nastąpiło ponad 46 lat temu, należało uwzględnić treść art. 2 ust. 2 noweli k.p.a., który przez Kolegium został pominięty. Ponownie rozpatrując sprawę wniosku w/w osób o stwierdzenie nieważności decyzji zastępcy Naczelnika Miasta i Gminy O., Kolegium wskazało że zgodnie z art. 158 § 3 k.p.a., jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji, o której mowa w art. 156 § 2 (czyli decyzji, od której doręczenia lub ogłoszenia upłynęło dziesięć lat, a także decyzji, która wywołała nieodwracalne skutki prawne), upłynęło trzydzieści lat, nie wszczyna się postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji. Powyższy przepis wprowadzony został do Kodeksu postępowania administracyjnego ustawą z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r., poz. 1491), która weszła w życie w dniu 16 września 2021 r. Zgodnie z art. 2 ust. 1 powołanej ustawy, do postępowań administracyjnych w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji lub postanowienia, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy ostateczną decyzją lub postanowieniem, stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Natomiast w myśl art. 2 ust. 2 ustawy, postępowania administracyjne w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji lub postanowienia, wszczęte po upływie trzydziestu lat od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji lub postanowienia i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy ostateczną decyzją lub postanowieniem, umarza się z mocy prawa. WSA w Krakowie w wyroku w sprawie II SA/Kr 486/22, wskazał, iż w przedmiotowej sprawie doręczenie decyzji nastąpiło ponad 46 lat temu. Kolegium, na podstawie art. 153 ustawy Prawo o postępowaniu przez sądami administracyjnymi, było związane wskazaniem Sądu. W takiej sytuacji, w ocenie Kolegium, konieczne jest wydanie decyzji o umorzeniu postępowania. Jak wskazano powyżej, zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy, postępowania administracyjne w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, wszczęte po upływie trzydziestu lat od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy ostateczną decyzją, umarza się z mocy prawa. Ponieważ postępowanie zostało niewątpliwie wszczęte po upływie trzydziestu lat od dnia doręczenia decyzji, postępowanie umarza się z mocy prawa. Na konieczność wydania decyzji o umorzeniu postępowania wskazał WSA w Krakowie w wyroku z 15 grudnia 2022 r., zaznaczając, że w orzecznictwie i w literaturze wskazuje się w tym kontekście na konieczność formalnego zamknięcia postępowania przez wydanie decyzji o umorzeniu postępowania na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 kwietnia 2023 r., sygn. akt I OSK 109/23, podkreślił, że umorzenie postępowania, w oparciu o art. 105 k.p.a. każdorazowo, bez względu na przyczynę, o ile zaistnieją przesłanki prawem przewidziane, winno nastąpić w formie decyzji administracyjnej. Podobnie jak rozpatrzenie wniosku o stwierdzenie nieważności, każdorazowo winno zakończyć się wydaniem jednej z przewidzianych ustawą kodeks postępowania administracyjnego decyzji. Także postępowania administracyjne niezakończone ostateczną decyzją lub postanowieniem, które w myśl art. 2 ust. 2 ustawy z 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego zostały umorzone z mocy prawa, organ prowadzący postępowanie musi formalnie "zamknąć" wydaniem "orzeczenia", czyli musi wydać w tej materii deklaratoryjną decyzję administracyjną.