Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym przez dominującego wspólnika sp. z o.o. po najnowszej uchwale SN

W uchwale z 21 lutego 2024 r. (III UZP 8/23) Sąd Najwyższy uznał, że większościowy wspólnik dwuosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (posiadający 99% udziałów) nie podlega ubezpieczeniom społecznym tak jak jedyny wspólnik sp. z o.o. 

Na przestrzeni lat zmieniało się orzecznictwo Sądu Najwyższego w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym przez większościowego wspólnika sp. z o.o. Ostatecznie jednak SN przesądził, że wyłącznie posiadanie statusu jedynego wspólnika sp. z o.o. stanowi tytuł do ubezpieczeń społecznych. Nie dotyczy to zatem wspólników większościowych, dominujących, posiadających nawet 99% udziałów w spółce (co potwierdza najnowsza uchwała SN z 21 lutego 2024 r.), przy założeniu, że udział mniejszościowego wspólnika nie jest fikcyjny.

W praktyce zauważalne są rozbieżności co do tego, czy przekazywanie przez właściciela śladowego (znikomego) udziału w kapitale zakładowym sp. z o.o. innej osobie jest skutecznym sposobem na uniknięcie obciążeń składkowych.

Kwestia podlegania ubezpieczeniom społecznym przez większościowego wspólnika sp. z o.o. jest w obszarze zainteresowania ZUS. Ustalenia ZUS często wskazują, że niemal jedyny wspólnik sp. z o.o. (posiadający znaczną większość udziałów w spółce) powinien być objęty ubezpieczeniami społecznymi na takich samych zasadach jak jedyny wspólnik spółki (traktowany jak osoba prowadząca pozarolniczą działalność). Wspólnik taki nie może podlegać tym ubezpieczeniom jako pracownik (z tytułu umowy o pracę zawartej ze spółką).