Postanowienie NSA z dnia 14 lipca 2023 r., sygn. III OSK 1231/23

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz (spr.) po rozpoznaniu w dniu 14 lipca 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody Świętokrzyskiego na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 23 marca 2023 r., sygn. akt II SA/Ke 122/23 w sprawie ze skargi Wojewody Świętokrzyskiego na uchwałę Rady Powiatu [...] z dnia 5 lipca 2022 r., nr [...] w przedmiocie rozpatrzenia skargi na działalność organu postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach postanowieniem z dnia 23 marca 2023 r., sygn. akt II SA/Ke 122/23, odrzucił skargę Wojewody Świętokrzyskiego na uchwałę Rady Powiatu [...] z dnia 5 lipca 2022 r., nr [...] w przedmiocie rozpatrzenia skargi na działalność organu.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd pierwszej instancji podał, że Rada Powiatu [...], działając na podstawie art. 16a ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 528 ze zm.) w związku z art. 229 pkt 4 k.p.a. oraz § 81 ust. 3 Statutu Powiatu [...] przyjętego uchwałą nr [...] Rady Powiatu [...] z dnia 18 października 2018 r., w dniu 5 lipca 2022 r. podjęła uchwałę [...] w sprawie rozpatrzenia skargi na działalność Starosty [...].

Następnie Sąd pierwszej instancji przytoczył treść art. 3 § 2, § 2a i § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r., poz. 259, dalej "P.p.s.a.") i przypominał, że przedmiotem skargi jest uchwała Rady Powiatu [...] z dnia 5 lipca 2022 r. w sprawie rozpatrzenia skargi na działalność Starosty [...]. Złożona przez Wojewodę Świętokrzyskiego skarga dotyczy uchwały podjętej m.in. na podstawie art. 229 pkt 4 k.p.a., a zatem stanowiącej załatwienie skargi wniesionej uprzednio w trybie art. 227 k.p.a., zamieszczonego w dziale VIII k.p.a. W myśl powołanego przepisu przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie albo nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym utrwalony jest pogląd, że w sprawach dotyczących postępowania skargowego nie przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Działania podejmowane przez organ w trybie postępowania w sprawie skarg i wniosków, normowane przepisami działu VIII k.p.a., nie mają formy aktu lub czynności, o jakich mowa w art. 3 § 2 P.p.s.a. Zakres przedmiotowy kontroli sądowej określony tym przepisem obejmuje akty stosowania prawa podejmowane w sprawach materialnoprawnych, interpretacje przepisów prawa podatkowego, akty stanowienia prawa miejscowego oraz inne akty organów jednostek samorządu terytorialnego przyjmujące postać indywidualną lub generalną z zakresu administracji publicznej (tj. wywołujących bezpośrednie lub pośrednie skutki na gruncie prawa materialnego), akty nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego, a także przypadki bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania w zakresie wynikającym z tego przepisu. Działanie podejmowane przez organ w trybie postępowania w sprawie skarg i wniosków przyjmuje tylko od strony formalnej postać uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego. Działanie to nie jest jednak aktem, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 6 P.p.s.a., od strony materialnej. Nie jest to również przypadek, o którym mowa w art. 3 § 3 P.p.s.a. Przepisy działu VIII k.p.a. nie przewidują możliwości wniesienia skargi do sądu administracyjnego, a tylko zawarcie w tym dziale k.p.a. przepisu dopuszczającego możliwość wniesienia skargi do sądu administracyjnego pozwalałoby na przyjęcie, że mamy do czynienia z przepisem ustawy szczególnej przewidującej sądową kontrolę, a więc z przypadkiem o którym mowa w art. 3 § 3 P.p.s.a. Przypadek szczególny poddania określonej sprawy kontroli sądu administracyjnego może być uregulowany na gruncie przepisów materialnych (ustrojowych) regulujących konkretną sprawę. Przepis art. 81 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym nie jest przepisem szczególnym przewidującym sądową kontrolę, poza przypadkami określonymi w art. 3 § 2 P.p.s.a. Jest to przepis generalny i stąd też musi on być interpretowany przez pryzmat zakresu przedmiotowego wynikającego z art. 3 § 2 P.p.s.a. WSA w Kielcach podkreślił, że postępowanie skargowe uregulowane w dziale VIII k.p.a. ma tylko pewne cechy postępowania administracyjnego uproszczonego. Uproszczenie postępowania skargowego wyraża się w tym, że nie ma w nim stron postępowania, nie wydaje się rozstrzygnięć adresowanych do skarżącego (wnioskodawcy), a tylko zawiadamia się go o swoich działaniach wewnętrznych zmierzających do wyjaśnienia okoliczności będących przyczynami skargi (tak: B. Adamiak/J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, 15. wydanie, Warszawa 2017, str. 1009-1010, teza 4 i 6). Stosownie do treści art. 237 § 3 k.p.a. o sposobie załatwienia skargi zawiadamia się skarżącego, przy czym elementy składowe tego zawiadomienia określa art. 238 § 1 k.p.a. Nie służy na nie skarga do sądu administracyjnego, nie jest ono także innym, niż decyzje i postanowienia, aktem lub czynnością z zakresu administracji publicznej, dotyczącym uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a.