Interpretacja indywidualna z dnia 15 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.154.2023.1.PB

W zakresie skutków podatkowych darowizny pieniędzy od mamy w trzech transzach, w sytuacji gdy złożenie zgłoszenia SD-Z2 do dwóch pierwszych transz nastąpiło nie w wymaganym terminie.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 grudnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z18 grudnia2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny pieniędzy od mamy w trzech transzach. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Otrzymał Pan część darowizny od mamy w sierpniu 2021 r., którą przeznaczył Pan na rozpoczęcie budowy domu. Spisał Pan z mamą 1 sierpnia 2021 r. umowę odnośnie darowizn, gdyż uważaliście Państwo, że tak będzie prawidłowo formalnie, ponieważ darowizna miała być przekazana w transzach. Rodzice najpierw postanowili wesprzeć Pana  w rozpoczęciu budowy, a potem jeśli zgromadzi Pan resztę środków sam to dołożą na wykończenie wnętrza.

Po otrzymaniu pierwszych dwóch transz w sierpniu 2021 r. rozmawiał Pan z księgowym, który doradził Panu, że skoro ma Pan spisaną umowę, nie musi Pan składać deklaracji. Jednak, Pana żona stresując się faktem, że być może nie zrobiliście Państwo zgodnie  z prawem i możecie otrzymać karę, skonsultowała się z inną księgową, która doradziła Państwu, aby lepiej złożyć deklarację nawet po czasie. Tak właśnie Państwo uczyniliście. Dlatego deklaracja dotycząca dwóch przelewów została złożona, jednak nie w wymaganym terminie. Nie był to zamierzony czyn, jednak wynikający z niewiedzy. Teraz – 22 listopada 2023 r. otrzymaliście Państwo zgodnie z umową ostatnią transze darowizny już na wykończenie.

Pytania

1)Czy w obecnej sytuacji ma Pan złożyć deklarację SD-Z3 (winno być: SD-Z2) odnośnie tylko ostatniego przelewu?

2)Czy złożyć jeszcze raz deklarację do wszystkich trzech przelewów i będzie to zgodne z prawem i terminami, skoro darowizna została zrealizowana w całości zgodnie z umową w listopadzie 2023 r.?

3)Czy i jakich konsekwencji może się Pan spodziewać za niepotrzebnie złożoną deklarację odnośnie dwóch transz darowizny?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, podpisana umowa została spełniona/zakończona w dniu wpływu ostatniego przelewu i nie powinna zostać Panu naliczona kara za pomyłkowo złożony dokument SD-Z2 do dwóch pierwszych przelewów. Zgodnie z przepisami i nabytą wiedzą złoży Pan teraz deklarację SD-Z2 do całej kwoty wraz z umową i dowodami wpłat co Pana zdaniem powinno rozstrzygnąć sprawę.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków  i darowizn (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 ze zm.):

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarciu umowy darowizny podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli obdarowanego o przyjęciu darowizny.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym w dacie otrzymania pierwszych dwóch transz darowizny:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym w dacie otrzymania trzeciej transzy darowizny:

W myśl art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym  w dacie otrzymania pierwszych dwóch transz darowizny:

W myśl art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym  w dacie otrzymania trzeciej transzy darowizny:

Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy:

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 cytowanej ustawy:

Natomiast w myśl art. 15 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym  w dacie otrzymania pierwszych dwóch transz darowizny:

Natomiast w odniesieniu do trzeciej transzy darowizny zastosowanie znajdzie art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w związku z § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek (Dz.U. z 2023 r. poz. 1226):

W myśl art. 4a ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym w dacie otrzymania pierwszych dwóch transz darowizny:

W myśl natomiast art. 4a ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym w dacie otrzymania trzeciej transzy darowizny:

Z opisu stanu faktycznego wynika, że spisał Pan z mamą 1 sierpnia 2021 r. umowę darowizny, która miała być przekazana w transzach. Otrzymał Pan część darowizny (dwie transze) w sierpniu 2021 r., którą przeznaczył Pan na rozpoczęcie budowy domu. Po otrzymaniu pierwszych dwóch transz złożył Pan zgłoszenie SD-Z2, jednak nie w wymaganym terminie. Teraz – 22 listopada 2023 r. otrzymał Pan zgodnie z umową ostatnią transze darowizny.

Należy zauważyć, że – co do zasady – stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na obdarowanym.

Niezależnie od powyższego, w ww. ustawie przewidziano sytuacje, w których nabycie własności rzeczy i praw majątkowych przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest zwolnione z opodatkowania, jeżeli zostaną spełnione warunki wymienione w tym przepisie.

Pana zdaniem, podpisana umowa została spełniona/zakończona w dniu wpływu ostatniego przelewu i nie powinna zostać Panu naliczona kara za pomyłkowo złożony dokument SD-Z2 do dwóch pierwszych przelewów. Złoży Pan teraz zgłoszenie SD-Z2 do całej kwoty.

W celu ustalenia, czy w opisanej we wniosku sytuacji spełnione są warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania trzeba przeanalizować przesłanki wskazane w przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

- otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;

- udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym;

- złożenie w terminie 6 miesięcy zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w art. 4a ust. 4 ustawy, która nie ma tutaj miejsca).

W analizowanej sprawie darowizna została przekazana w trzech transzach. Zatem w tak przedstawionej sprawie obowiązek podatkowy powstał w trzech różnych momentach (datach), tj. oddzielnie dla poszczególnych części darowizny.

Ponieważ z treści wniosku wynika, że umowa darowizny między Panem a Pana mamą została zawarta w formie pisemnej, a nie w formie aktu notarialnego – stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn – obowiązek podatkowy powstał w takiej sytuacji z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia (z chwilą wykonania darowizny), a zatem wtedy kiedy nastąpiło wydanie obdarowanemu przedmiotu darowizny. W odniesieniu do darowizn środków pieniężnych w obrocie bezgotówkowym wydanie oznacza uznanie rachunku obdarowanego. Tym samym obowiązek podatkowy z tytułu takiej darowizny powstaje w momencie otrzymania darowanej kwoty przez obdarowanego.

W myśl postanowień ww. art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn koniecznym jest terminowe zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. poz. 2060).

Zatem w przypadku nabycia darowizn w różnych datach – w sytuacji, gdy obowiązek podatkowy powstał także w różnych datach – winien Pan z tego tytułu złożyć druk SD-Z2 dla każdej z otrzymanych darowizn środków pieniężnych w terminie 6 miesięcy liczonego od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Użycie w omawianych przepisach przez ustawodawcę sformułowań: „w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2” wskazuje, iż jego przekroczenie skutkuje – zgodnie z art. 4a ust. 3 ustawy – opodatkowaniem na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Zgodnie bowiem z art. 4a ust. 3 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 17a ust. 1 ww. ustawy:

Skoro złożył Pan zgłoszenie SD-Z2 dla dwóch pierwszych transz darowizny z uchybieniem sześciomiesięcznego terminu, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, to utracił Pan prawo do skorzystania ze zwolnienia z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn i w związku z nabyciem dwóch pierwszych transz darowizny od Pana mamy miały do tego nabycia zastosowanie – zgodnie z przywołanym wyżej art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn – przepisy obowiązujące dla pierwszej grupy podatkowej.

W konsekwencji nabycie dwóch pierwszych transz darowizny podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Odnosząc się natomiast do ostatniej, trzeciej transzy, wskazać należy, że nabycie tytułem darowizny środków pieniężnych, które otrzymał Pan od mamy 22 listopada 2023 r., będzie korzystało ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż jej dokonanie nastąpiło – zgodnie z wymogami ustawodawcy – między najbliższą rodziną oraz udokumentowana została wpływem na Pana rachunek bankowy. Przy czym, by zwolnienie miało miejsce, muszą być spełnione pozostałe przesłanki wskazane w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. dokonanie zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego – w ustawowym terminie 6 miesięcy – od momentu powstania obowiązku podatkowego (tj. w dniu uznania Pana rachunkubankowego).

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).