Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 27 października 2022 r., sygn. II SA/Wr 65/22

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Wojciech Śnieżyński Sędziowie: Sędzia WSA Olga Białek (spr.) Asesor WSA Marta Pawłowska Protokolant: starszy sekretarz sądowy Ewa Trojan po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 października 2022 r. sprawy ze skargi A. Z. na uchwałę Rady Gminy Zgorzelec z dnia 30 sierpnia 2021 r. nr 246/21 w przedmiocie uchwalenia regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie Gminy Zgorzelec I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w całości; II. zasądza od Gminy Zgorzelec na rzecz strony skarżącej kwotę 797 (słownie: siedemset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Uchwałą podjętą w dniu 30 sierpnia 2021 r., nr 246/21, Rada Gminy Zgorzelec uchwaliła Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie Gminy Zgorzelec stanowiący załącznik do tej uchwały. Akt ten zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym A. Z., wnioskując o stwierdzenie jego nieważności w całości lub w części obejmującej § 4 pkt 1 lit.a, § 4 pkt 5, § 5 ust. 4,§ 8, § 11, § 12, § 13 oraz § 21 załącznika.

Zdaniem skarżącego ww. regulamin zawiera postanowienia naruszające prawo, przez co godzi bezpośrednio w indywidulane interesy prawne aktualnych i potencjalnych klientów przedsiębiorstwa wodociągowego. Konkretyzując powyższy zarzut skarżący podniósł, że: 1/ w § 4 pkt 1 lit. a regulaminu w sposób ogólnikowy określono wymogi jakościowe dostarczanej wody, bez miarodajnych kryteriów i przez użycie nieostrych pojęć jak: "akceptowalny przez konsumentów", "bez nieprawidłowych zmian"; 2/ w § 4 pkt 5 nie określono częstotliwości kontroli wody poprzestając na sformułowaniu "regularny"; 3/ w § 5 ust. 4 nie określono szczegółowego wykazu dokumentów których dostarczenie warunkuje podpisanie umowy na dostawę wody i odprowadzanie ścieków, co skutkuje pozostawieniem w tym zakresie dowolności przedsiębiorstwa i w konsekwencji umożliwia wymuszanie przez przedsiębiorstwo zawarcia umów nieprzewidzianych ustawą; 4/ w § 8 w zw. z § 13 ust. 4 regulaminu ustalono otwarty katalog elementów określanych w warunkach przyłączenia do sieci przy jednoczesnym uzależnianiu odbioru przyłącza od spełnienia wszystkich wymagań określonych w warunkach przyłącza; 5/ w § 11 ogólnikowo i nieprecyzyjne określono pojęcie "warunków technicznych" świadczenia usług, tymczasem upoważnienie ustawowe wynikające z art. 19 ust. 5 pkt 5 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków stanowi, że regulamin powinien określać [precyzować] "warunki techniczne określające możliwości dostępu do usług wodociągowo-kanalizacyjnych". Rozwijając ten zarzut skarżący wskazał, że przepis ten ma szczególne znaczenie w przypadkach nowobudowanych osiedli lub budynków, gdy istniejąca sieć wodociągowo-kanalizacyjna nie obejmuje nowych terenów inwestycyjnych. W takich sytuacjach możliwe jest uzbrojenie terenu i wybudowanie brakującego odcinku wodociągu przez inwestora, który stałby się jego właścicielem. Nowy odcinek sieci stwarzałby techniczną możliwość dostępu do usług wodociągowo-kanalizacyjnych, jednak zaskarżony regulamin takich sytuacji w ogóle nie przewiduje, co więcej na mocy § 11 ust. 1 pkt 1 zawęża możliwość świadczenia usług wodociągowo - kanalizacyjnych wyłącznie do sytuacji, w których świadczone są one poprzez sieci należące do przedsiębiorstwa. Zdaniem skarżącego ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków takiego ograniczenia nie zawiera i umożliwia budowę sieci przez odbiorcę prywatnego. Rozwinięciem tego uchybienia jest treść § 11 ust. 1 pkt 4 regulaminu, w którym ogranicza się świadczenie usług wodociągowych wyłącznie, gdy przedsiębiorstwo posiada tytuł prawny do urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych; 6/ w § 12 regulaminu ogólnikowo określono procedurę odbioru wykonanego przyłącza uzależniając jego przeprowadzenie od uznania przedstawiciela przedsiębiorstwa i odesłanie w tym zakresie do warunków przyłączenia, które również zostały określone ogólnie, pozostawiając pole do interpretacji; 7/ w §13 wprowadzono procedurę "częściowego odbioru" przyłącza, która nie została przewidziana ustawą, poprzez możliwość określania w warunkach przyłączenia do sieci obowiązku przeprowadzania "prób" w obecności pracownika przedsiębiorstwa, mimo braku ku temu upoważnienia ustawowego a także z pominięciem przepisów prawa budowlanego oraz nałożono na odbiorcę usług obowiązki nieprzewidziane ustawą, polegające na zgłaszaniu przedsiębiorstwu wykonywania robót zanikowych oraz sporządzania protokołów i inwentaryzacji, przy jednoczesnym niedookreśleniu obowiązków przedsiębiorstwa przy dokonaniu zgłoszenia. Zdaniem skarżącego regulamin określa procedurę odbioru wykonanego przyłącza nieprecyzyjnie, pozostawiając w tym zakresie szerokie pole do interpretacji pracownikom przedsiębiorstwa. Określając obowiązek uprzedzania o robotach zanikowych regulamin nie przewidział sankcji za brak reakcji ze strony przedsiębiorstwa na dokonane zgłoszenie. W praktyce inwestorzy zmuszeni są oczekiwać na przyjazd pracownika przedsiębiorstwa, który dałby "zielone światło" na zasypanie wykonanego przyłącza. Dochodzi do swoistej "kontroli" procesu budowlanego przez szeregowego pracownika przedsiębiorstwa który nie ma uprawnień budowlanych nad inżynierami prowadzącymi budowę sieci; 8/ w § 21 regulaminu nie określono minimalnego ciśnienia wody w hydrantach przeciwpożarowych.