Wyrok WSA w Warszawie z dnia 25 października 2022 r., sygn. III SA/Wa 570/22

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Alojzy Skrodzki (sprawozdawca), Sędziowie sędzia WSA Włodzimierz Gurba, asesor WSA Konrad Aromiński, Protokolant referent stażysta Paweł Król, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 25 października 2022 r. sprawy ze skargi R.D. na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 grudnia 2021 r. nr 0114-KDIP4-3.4012.450.2021.1JJ w przedmiocie skargi na interpretację indywidualną w zakresie podatku od towarów i usług 1) uchyla interpretację indywidualną; 2) zasądza od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na rzecz R.D. kwotę 997 zł (słownie: dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Dnia 23 grudnia 2021 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał wobec R.D. interpretację indywidualną w przedmiocie podatku od towarów i usług.

Występując z wnioskiem o wydanie tej interpretacji Skarżący podał, że prowadzi działalność gospodarczą, która obejmuje kupno i sprzedaż nieruchomości, zarządzanie i wynajem, a także pośrednictwo w obrocie nieruchomościami. Skarżący jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT ze stałym miejscem wykonywania działalności gospodarczej w Polsce. W ramach swojej działalności gospodarczej nawiązuje z kontrahentem/kontrahentami (dalej: "powiernik") współpracę zawierającą pewne elementy powierniczego obrotu nieruchomościami. Powiernik jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT z siedzibą w Polsce. Zasady współpracy między Skarżącym a powiernikiem regulowane są w stosownych umowach. Zgodnie z tymi umowami, Skarżący będzie zlecał powiernikowi nabycie oraz dalszą sprzedaż określonych nieruchomości położonych na terytorium kraju. Nabycie nieruchomości dokonywane będzie przez powiernika we własnym imieniu na zlecenie powierzającego, tj. powiernik stawać się będzie formalnie właścicielem nieruchomości, którą zobowiązuje się dysponować zgodnie ze zleceniem powierzającego. Umowy określać będą dane identyfikujące nabywaną nieruchomość (takie jak adres, numer działki oraz numer księgi wieczystej) oraz cenę, za którą Skarżący zleca nabyć daną nieruchomość powiernikowi. Środki na nabycie nieruchomości (takie jak cena nabycia oraz dodatkowe koszty ponoszone w związku z nabyciem nieruchomości, w szczególności koszty notarialne oraz opłaty sądowe) będą co do zasady każdorazowo przekazywane powiernikowi przez powierzającego. Zgodnie z umowami, powiernik będzie mógł w sposób ograniczony dysponować nieruchomościami. W szczególności, bez zgody powierzającego nie będzie mógł zbywać, wynajmować oraz dzierżawić nieruchomości, obciążać ich w żaden sposób (np. ograniczonymi prawami rzeczowymi takimi jak hipoteka, służebność, czy użytkowanie), prowadzić działalności gospodarczej z wykorzystaniem nieruchomości oraz prowadzić prac budowlanych na nieruchomościach. W ramach umów powierzający będzie zobowiązany do pokrycia wydatków, jakie powiernik poniesie w związku z władaniem nieruchomościami (takich jak np. podatek od nieruchomości). Jednocześnie, powiernik będzie zobowiązany do wydania powierzającemu ewentualnych pożytków wynikających z władania nieruchomościami. Celem nabycia nieruchomości będzie ich dalsza odsprzedaż. W związku z tym, zgodnie z umowami, powiernik będzie zobowiązany sprzedać nieruchomość podmiotowi wskazanemu przez powierzającego (dalej: "inwestor") na warunkach, w szczególności w zakresie ceny zbycia, zaakceptowanych przez powierzającego. W przypadku zbycia nieruchomości (nabytych uprzednio za pomocą środków finansowych przekazanych przez Skarżącego) przez powiernika na zlecenie Skarżącego, powiernik będzie co do zasady zobowiązany do przekazania całkowitej kwoty uzyskanej z tytułu zbycia nieruchomości Skarżącemu. Kwota ta będzie obejmować zwrot ceny zakupu nieruchomości (uprzednio przekazanej powiernikowi przez powierzającego). Dodatkowo, w sytuacji zbycia nieruchomości za cenę wyższą niż cena zakupu również wypracowany zysk, tj. różnicę między ceną zbycia nieruchomości przez powiernika na rzecz inwestora, a ceną za którą nieruchomość została wcześniej nabyta przez powiernika (z uwzględnieniem dodatkowych kosztów związanych z nabyciem i zbyciem nieruchomości określonych w umowach), dalej: "zysk powierzającego z tytułu obrotu nieruchomościami". Jednocześnie, powiernikowi należne będzie wynagrodzenie z tytułu opisanych powyżej czynności związanych z nabyciem, utrzymaniem i zbyciem nieruchomości wykonywanych na zlecenie powierzającego. Sposób kalkulacji wynagrodzenia należnego powiernikowi jest szczegółowo określony w umowach i oparty przede wszystkim o zysk z tytułu obrotu nieruchomościami. Ponadto, w niektórych przypadkach będzie możliwa sytuacja, w której część wynagrodzenia powiernika wypłacana będzie w formie zaliczki. W związku z powyższym, po dokonaniu zbycia nieruchomości na rzecz inwestora, powiernik będzie zobowiązany do przekazania powierzającemu kwoty odpowiadającej cenie, za którą nieruchomość została zbyta (obejmującej zwrot środków uprzednio zainwestowanych przez powierzającego m.in. cenę nabycia nieruchomości oraz zysk powierzającego z tytułu obrotu nieruchomościami). Jednocześnie, powierzający będzie zobowiązany wypłacić powiernikowi środki stanowiące jego wynagrodzenie wynikające z umów oraz ewentualnie zwrócić powiernikowi dodatkowe koszty poniesione przez niego w wyniku realizacji umów (przykładowo, związane z utrzymaniem nieruchomości - jeśli nie zostały wcześniej zwrócone przez powierzającego). Strony przewidują zatem, że w ramach rozliczeń dokonywana będzie kompensata, w wyniku której powiernik wypłacać będzie środki uzyskane ze zbycia nieruchomości pomniejszone o wynagrodzenie należne powiernikowi z tytułu umów (oraz ewentualne dodatkowe koszty, do zwrotu których zobowiązany jest powierzający). Skarżący zaznaczył, że czynności nieobjęte wnioskiem a dokonywane w ramach umów mogą być objęte opodatkowaniem VAT, w szczególności jako dostawy towarów (nieruchomości - pomiędzy zbywcą nieruchomości a powiernikiem oraz pomiędzy powiernikiem i inwestorem) nieobjęte zwolnieniami, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106 ze zm., dalej jako: "u.p.t.u.").