Wyrok NSA z dnia 27 września 2022 r., sygn. II OSK 2411/19

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Paweł Miładowski Sędziowie Sędzia NSA Tomasz Bąkowski Sędzia del. WSA Grzegorz Antas (spr.) Protokolant starszy asystent sędziego Tomasz Szpojankowski po rozpoznaniu w dniu 27 września 2022 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Związku Gmin Wyznaniowych [...] w Rzeczypospolitej Polskiej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 30 kwietnia 2019 r. sygn. akt IV SA/Wr 45/19 w sprawie ze skargi Związku Gmin Wyznaniowych [...] w Rzeczypospolitej Polskiej na czynność Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w przedmiocie włączenia zabytku nieruchomego do wojewódzkiej ewidencji zabytków 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od Związku Gmin Wyznaniowych [...] w Rzeczypospolitej Polskiej na rzecz Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z 30 kwietnia 2019 r., IV SA/Wr 45/19 oddalił skargę Związku Gmin Wyznaniowych [...] w Rzeczypospolitej Polskiej na czynność Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu (dalej: DWKZ) w przedmiocie włączenia do wojewódzkiej ewidencji zabytków obiektu stanowiącego dawny cmentarz wojenny żołnierzy [...] zlokalizowany na działce nr ew. [...], [...], obręb [...] przy ul. [...] w X.

W odniesieniu do ustaleń faktycznych i prawnych, które stały za wydanym orzeczeniem, Sąd I instancji stwierdził, że pismem z 3 stycznia 2019 r. Związek Gmin Wyznaniowych [...] w Rzeczypospolitej Polskiej wniósł skargę na czynność DWKZ polegającą na włączeniu do wojewódzkiej ewidencji zabytków ww. obiektu, o czym skarżący, jako właściciel działki nr ew. [...], dowiedział się 11 grudnia 2018 r. wskutek doręczenia mu zawiadomienia z 4 grudnia 2018 r. o włączeniu zabytku nieruchomego do wojewódzkiej ewidencji zabytków. Zaskarżonej czynności skarżący zarzucił naruszenie: 1) art. 22 ust. 2 w zw. z art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2067), dalej: u.o.z.o.z. w zw. z § 10 ust. 1 i § 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz. U. z 2011 r. Nr 113, poz. 661), dalej: r.p.r.z., poprzez błędną wykładnię pojęcia zabytku i w konsekwencji ujęcie w wojewódzkiej ewidencji zabytków nieruchomości stanowiącej działkę ewidencyjną nr ew. [...], [...], obręb [...] - jako "dawny cmentarz wojenny żołnierzy [...]", podczas gdy nieruchomość ta nie ma cech zabytku, o których mowa w art. 3 pkt 1 u.o.z.o.z.; 2) art. 3 pkt 1 i 2 u.o.z.o.z. poprzez błędną wykładnię pojęcia zabytku i w konsekwencji niewłaściwe ujęcie w wojewódzkiej ewidencji zabytków przedmiotowej nieruchomości, która nie ma cech zabytku, a zatem nie powinna być ujęta w ewidencji, co skutkuje ograniczeniem praw właścicielskich Związku Gmin Wyznaniowych, albowiem przedmiotowa nieruchomość nie stanowi ani też nie stanowiła cmentarza, brak jest na niej pozostałości mogił żołnierzy [...] (groby żołnierzy [...] zostały ekshumowane pod koniec lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku i zdeponowane na cmentarzu w miejscowości Y.); 3) § 10 ust. 1 i § 14 ust. 1 r.p.r.z. poprzez włączenie karty ewidencyjnej zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków, pomimo iż nie spełnia ona wymogów opisanych w przywołanych przepisach rozporządzenia; 4) art. 6, art. 7, art. 8 i art. 9 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096), dalej: k.p.a., polegające na dowolnym sporządzeniu karty ewidencyjnej obiektu nieruchomego i braku dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli oraz prowadząc postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej. Wobec powyższych zarzutów skarżący wniósł o stwierdzenie bezskuteczności zaskarżonej czynności.