Interpretacja indywidualna z dnia 8 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-3.4010.18.2024.1.PC

- Czy Spółka spełni warunek uprawniający ją do zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym zbycia udziałów w Krajowej Spółce Zależnej, o którym mowa art. 24o ust. 3 ustawy o CIT; - czy Spółka spełni warunek dotyczący statusu spółki holdingowej w rozumieniu art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT; - czy dochód osiągnięty przez Wnioskodawcę w związku z Transakcją będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, zgodnie z art. 24o ust. 1 ustawy o CIT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek, o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie, ustalenia czy:

- Spółka spełni warunek uprawniający ją do zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym zbycia udziałów w Krajowej Spółce Zależnej, o którym mowa art. 24o ust. 3 ustawy o CIT;

- Spółka spełni warunek dotyczący statusu spółki holdingowej w rozumieniu art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT;

- dochód osiągnięty przez Wnioskodawcę w związku z Transakcją będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, zgodnie z art. 24o ust. 1 ustawy o CIT.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka”) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i jest podmiotem podlegającym w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów niezależnie od miejsca ich osiągania (polski rezydent podatkowy). Wnioskodawca posiada udziały w spółkach zależnych, które prowadzą działalność gospodarczą (…).

W odniesieniu do spółek zależnych Spółka pełni funkcję spółki holdingowej. Spółka nie świadczy działalności zarządczych lub administracyjnych względem spółek zależnych. Działalność Spółki polega na kupowaniu i sprzedaży udziałów w spółkach zależnych.

Spółka posiadała 100% udziałów w spółce zależnej: X Sp. z o. o. z siedzibą (…), (dalej: „Krajowa Spółka Zależna”), której przedmiotem działalności jest rozwój projektów farm fotowoltaicznych położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca zamierza dokonać zbycia wszystkich udziałów posiadanych w Krajowej Spółce Zależnej na rzecz podmiotu niepowiązanego, w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT (dalej: „Transakcja”). Głównym lub jednym z głównych celów dokonania Transakcji jest osiągnięcie korzyści biznesowej, polegającej na osiągnięciu przez Spółkę zysku ze sprzedaży udziałów w Krajowej Spółce Zależnej. Spółka podpisała już przedwstępną umowę zbycia udziałów w Krajowej Spółce Zależnej. Po ukończeniu fazy konstrukcyjnej projektów farm fotowoltaicznych prowadzonych przez X Sp. z o. o., Spółka zamierza zawrzeć ostateczną umowę zbycia udziałów w Krajowej Spółce Zależnej.

Wnioskodawca złożył właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, ponad 5 dni przez dniem zbycia udziałów, oświadczenie o zamiarze skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 24o ustawy o CIT. Oświadczenie o zamiarze skorzystania ze zwolnienia zostało złożone do organu podatkowego 23 czerwca 2023 r., podczas, gdy przedwstępna umowa zbycia udziałów została podpisana 30 czerwca 2023 r., zaś do zawarcia ostatecznej umowy zbycia udziałów (umowy rozporządzającej) ma dojść w 2024 r.

Ponadto, Wnioskodawca posiada również udziały w innych spółkach, których udziały nie zostaną zbyte w ramach Transakcji.

Przed zawarciem ostatecznej umowy zbycia udziałów grupa X planuje dokonać połączenia (dalej: „Połączenie”). W ramach planowanego Połączenia następujące spółki z grupy X zostaną połączone: Spółka Y, spółka 2, Spółka 3 oraz Spółka 4 (dalej: „Spółki przejmowane”). Spółką przejmującą zostanie Spółka Y. Działanie reorganizacyjne polegające na planowanym Połączeniu będzie uzasadnione przyczynami gospodarczymi (ekonomicznymi). Po dokonaniu połączenia Spółka przejmująca, tj. Spółka Y będzie spełniać funkcje spółki holdingowej.

Połączenie nie obejmie swoim zakresem Wnioskodawcy. Po Połączeniu struktura udziałowa Wnioskodawcy, szczegółowo opisana poniżej, nie ulegnie zmianie.

1.Status Krajowej Spółki Zależnej jako spółki zależnej w rozumieniu art. 24m ust. 1 pkt 1 i pkt 3 ustawy o CIT

Krajowa Spółka Zależna działająca w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i podlega w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów niezależnie od miejsca ich osiągania (tj. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o CIT).

Na dzień poprzedzający uzyskanie przychodów ze zbycia udziałów Krajowej Spółki Zależnej będą spełnione nieprzerwanie przez okres co najmniej 2 lat następujące warunki:

a)Wnioskodawca będzie jedynym udziałowcem Krajowej Spółki Zależnej i będzie posiadał bezpośrednio na podstawie tytułu własności 100% udziałów w Krajowej Spółce Zależnej.

b)Krajowa Spółka Zależna nie będzie posiadać tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym lub praw o podobnym charakterze.

c)Krajowa Spółka Zależna nie będzie spółką tworzącą podatkową grupę kapitałową.

2.Status Wnioskodawcy jako spółki holdingowej w rozumieniu art. 24m ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT

W związku z powyższym na dzień poprzedzający uzyskanie przychodów ze zbycia udziałów Krajowej Spółki Zależnej będą spełnione nieprzerwanie przez okres co najmniej 2 lat następujące warunki:

a)Wnioskodawca będzie posiadać w kapitale Krajowej Spółki Zależnej bezpośrednio na podstawie tytułu własności 100% udziałów Krajowej Spółki Zależnej.

b)Wnioskodawca nie będzie spółką tworzącą podatkową grupę kapitałową.

c)Wnioskodawca nie będzie korzystać ze zwolnień podatkowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 i 34a.

d)Wnioskodawca będzie prowadził rzeczywistą działalność gospodarczą, tj.: będzie wykonywał faktycznie czynności stanowiące działalność gospodarczą, tj.:

- będzie posiadać lokal,

- będzie korzystać z wykwalifikowanego personelu oraz wyposażenia wykorzystywanego w prowadzonej działalności gospodarczej,

- nie będzie tworzyć struktury funkcjonującej w oderwaniu od przyczyn ekonomicznych,

- będzie istnieć współmierność między zakresem działalności prowadzonej przez Spółkę a faktycznie posiadanym przez tę Spółkę lokalem, personelem lub wyposażeniem,

- zawierane porozumienia będą zgodne z rzeczywistością gospodarczą, będą mieć uzasadnienie gospodarcze i nie będą w sposób oczywisty sprzeczne z ogólnymi interesami gospodarczymi tej Spółki,

- samodzielnie będzie wykonywać swoje podstawowe funkcje gospodarcze przy wykorzystaniu zasobów własnych, w tym obecnych na miejscu osób zarządzających, a także korzystając z usług podmiotów zewnętrznych.

e)Udziałowcami Wnioskodawcy są i na moment upływu dwuletniego okresu, o którym mowa w art. 24m ust. 2 ustawy o CIT będą:

1) w 50%:

Spółka Y siedzibą w Polsce. Z kolei 100% udziałów Spółki Y posiada Spółka Z SA z siedzibą w Portugalii.

Podkreślenia wymaga, że dokonanie Połączenia nie wpłynie na opisaną strukturę udziałową po stronie Spółki YW obu przypadkach spółka ta będzie w dalszym ciągu w posiadaniu bezpośrednim 50% udziałów Wnioskodawcy.

Aktualnie, a także na dzień poprzedzający uzyskanie przychodów ze zbycia udziałów w Krajowej Spółce Zależnej:

Akcje Spółki Z SA są i będą w dalszym ciągu przedmiotem obrotu na giełdzie papierów wartościowych w Lizbonie (…). Akcjonariuszami Spółki Z SA są i będą inwestorzy instytucjonalni, ale także osoby fizyczne. Spółka nie jest (i nie będzie) w stanie uzyskać informacji na temat danych wszystkich (w tym pośrednich) akcjonariuszy Spółki Z SA. Część akcjonariuszy Spółki Z SA stanowią (i będą stanowić) inwestorzy instytucjonalni, będący typowymi inwestorami pasywnymi, którzy nie będą zainteresowani udzieleniem Spółce informacji na temat swojej struktury własnościowej. Niektórzy inwestorzy posiadający akcje w Spółce Z SA mogą być także (w tym pośrednio) podmiotami notowanymi na giełdzie, co oznacza, że ich struktura właścicielska może również podlegać ciągłym zmianom z uwagi na ciągły handel ich akcjami. Tym samym, nie jest możliwe uzyskanie pełnej informacji na temat struktury własnościowej akcjonariuszy Spółki Z SA.

2) w 50%: Spółka A z siedzibą w Luksemburgu. 100% udziałów Spółki A posiada Spółka B z siedzibą w Luksemburgu.

Wspólnikiem Spółki B o nieograniczonej odpowiedzialności jest Spółka C z siedzibą w Luksemburgu. 100% udziałów Spółki C posiada Spółka D z siedzibą w Niemczech. 100% udziałów Spółki D posiada Spółka E z siedzibą w Niemczech.

Wspólnikiem Spółki E o nieograniczonej odpowiedzialności jest Spółka F z siedzibą w Niemczech.

Spółka F posiada dwóch wspólników:

- Spółkę G S.A. z siedzibą w Luksemburgu – 100% udziałów w Spółce G posiada Spółka H z siedzibą w Austrii, będący fundacją prywatną (trustem) utworzoną według prawa austriackiego. Założycielem fundacji jest osoba fizyczna. Na moment przygotowania niniejszego wniosku, beneficjenci nie zostali wyznaczeni.

- Spółka I z siedzibą w Niemczech – 100% udziałów w Spółce I posiada Spółka J, będąca fundacją rodzinną (trustem) utworzoną według prawa niemieckiego. Założycielem fundacji jest osoba fizyczna. Beneficjentami trustu są jego założyciel, żona oraz zstępni.

Wspólnikami Spółki E o ograniczonej odpowiedzialności są:

- Spółka F z siedzibą w Niemczech – 100% udziałów w Spółce F posiada Spółka G,

- Spółka I,

- osoba fizyczna będąca niemieckim rezydentem podatkowym,

- Spółka K z siedzibą w Niemczech,

- Spółka L z siedzibą w Niemczech.

Spółka nie ma dostępu do dalszych informacji o podmiotach będących udziałowcami (akcjonariuszami), beneficjentami lub posiadających inne uprawnienia partycypacyjne tego rodzaju w podmiotach będących wspólnikami Spółki E (w odniesieniu do Spółki K oraz Spółki L) lub ich udziałowcami (w odniesieniu do Spółki H oraz SpółkiJ). Tego rodzaju udziałowcy (pośredni i bezpośredni) działają w charakterze inwestorów pasywnych, którzy nie udzielą Spółce informacji na temat swojej struktury własnościowej. Niektórzy inwestorzy posiadający (pośrednio lub bezpośrednio) udziały w Spółce E mogą być także (w tym pośrednio) podmiotami notowanymi na giełdzie, co oznacza, że ich struktura właścicielska może również podlegać ciągłym zmianom z uwagi na ciągły handel ich akcjami. Tym samym, nie jest możliwe uzyskanie pełnej informacji na temat struktury własnościowej udziałowców Spółki E.

Spółka C nie wywiera znaczącego wpływu na funkcjonowanie Spółki B W szczególności:

- decyzje związane z działalnością inwestycyjną Spółki C podejmowane są wyłącznie przez zarządcę funduszu (...) Spółkę M,

- Spółka C posiada mniej niż 1% udziałów oraz nie posiada prawa głosu w Spółce B.

Z kolei wspólnikami Spółki B o ograniczonej odpowiedzialności są inwestorzy pasywni – w przeważającej mierze inwestorzy instytucjonalni, w tym fundusze emerytalne, instytucje finansowe, instytucje ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne lub podmioty, których akcje są przedmiotem obrotu giełdowego. Wśród wspólników o ograniczonej odpowiedzialności są także osoby fizyczne mające rezydencję podatkową w Niemczech i Szwajcarii. Liczba inwestorów posiadających udziały w Spółce B podlega zmianom na przestrzeni czasu– z informacji uzyskanych przez Spółkę wynika, że w momencie składania niniejszego wniosku jest kilkadziesiąt podmiotów. Również w tym przypadku, inwestorzy pasywni mogą nie udzielić Spółce szczegółowych informacji na temat swojej struktury własnościowej. Żaden ze wspólników o ograniczonej odpowiedzialności nie posiada więcej niż 15% udziałów w Spółce B.

Z posiadanych przez Spółkę informacji wynika, że w znanej jej (przedstawionej powyżej) strukturze nie ma aktualnie, ale też nie będzie na moment upływu dwuletniego okresu, o którym mowa w art. 24m ust. 2 ustawy o CIT, podmiotów posiadających siedzibę lub zarząd lub zarejestrowanych lub położonych na terytorium lub w kraju wymienionym w przepisach wydanych na podstawie art. 11j ust. 2 ustawy o CIT, wskazanym w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych przyjmowanym przez Radę Unii Europejskiej, o którym mowa w art. 86a § 10 pkt 1 Ordynacji podatkowej lub z którym Rzeczpospolita Polska nie ratyfikowała umowy międzynarodowej, w szczególności umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, albo Unia Europejska nie ratyfikowała umowy międzynarodowej, stanowiącej podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych. Niemniej, Spółka nie posiada informacji o miejscu siedziby lub zarządu podmiotów będących właścicielami, udziałowcami lub posiadających innego rodzaju prawa uczestnictwa w podmiotach będących wspólnikami o ograniczonej odpowiedzialności Spółki B, a także informacji o podmiotach będących udziałowcami Spółka K i Spółka L oraz o wszystkich akcjonariuszach (w tym akcjonariuszach pośrednich) Spółka Z.

3.Aktywa Krajowej Spółki Zależnej

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Krajowa Spółka Zależna posiada projekty farm fotowoltaicznych położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: „Projekty PV”). Na moment przygotowania niniejszego wniosku, poszczególne Projekty PV mają podpisane umowy dzierżawy gruntów z właścicielami gruntów, pozwolenia na budowę oraz wszelkie inne pozwolenia niezbędne do rozpoczęcia fazy budowy. Obecnie nastąpiło już rozpoczęcie prac budowlanych i rozpoczęcie fazy konstrukcyjnej. Planuje się, że farmy fotowoltaiczne zostaną ukończone i oddane do użytku w 2024 r.

Działki gruntu, na których realizowane są posiadane przez Spółkę X projekty farmy fotowoltaicznych są przedmiotem dzierżawy. Spółka X nie posiada praw własności do żadnych gruntów.

Posiadane przez Spółkę X farmy fotowoltaiczne po ukończeniu fazy konstrukcyjnej mogą składać się między innymi z następujących środków trwałych (fizycznie wytworzonych):

- metalowych konstrukcji i elementów montażowych do instalacji paneli fotowoltaicznych (tzw. stoły fotowoltaiczne),

- paneli fotowoltaicznych,

- inwerterów DC/AC,

- stacji transformatorowych,

- pośrednich rozdzielni napięcia,

- układów pomiarowo-zabezpieczających,

- tras oraz linii kablowych,

- instalacji odgromowych, przepięciowych i przetężeniowych,

- ogrodzeń,

- systemów monitoringu.

Co do zasady, elementy farm fotowoltaicznych (w tym m. in. stoły fotowoltaiczne, panele fotowoltaiczne) są demontowalne. Planuje się, że farmy fotowoltaiczne zostaną zdemontowane po zakończeniu ich eksploatacji. Po zakończeniu fazy konstrukcyjnej Projektów PV wartość paneli fotowoltaicznych będzie przekraczać 50% wartości (rynkowej oraz bilansowej) wszystkich aktywów posiadanych przez Spółkę X.

W konsekwencji, na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc uzyskania dochodu ze zbycia udziałów w Krajowej Spółce Zależnej, wartość aktywów Spółki X bezpośrednio lub pośrednio nie będą stanowić nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości.

Krajowa Spółka Zależna posiada także majątek związany z prowadzonym przez nią przedsiębiorstwem, tj. w szczególności należności (w tym handlowe), a także środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym.

Pytania

1. Czy Spółka spełni warunek uprawniający ją do zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym zbycia udziałów w Krajowej Spółce Zależnej, o którym mowa art. 24o ust. 3 ustawy o CIT?

2. Czy Spółka spełni warunek dotyczący statusu spółki holdingowej w rozumieniu art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT?

3. Czy dochód osiągnięty przez Wnioskodawcę w związku z Transakcją będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, zgodnie z art. 24o ust. 1 ustawy o CIT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Spółki:

1. W odniesieniu do pytania 1:

Spółka spełnił warunek uprawniający ją do zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym zbycia udziałów w Krajowej Spółce Zależnej, o którym mowa w art. 24o ust. 3 ustawy o CIT.

2. W odniesieniu do pytania 2:

Spółka spełni warunek dotyczący statusu spółki holdingowej w rozumieniu art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT.

3. W odniesieniu do pytania 3:

Dochód osiągnięty przez Wnioskodawcę w związku z Transakcją będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych zgodnie z art. 24o ust. 1 ustawy o CIT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania 1:

Zgodnie z art. 24o ust. 1 ustawy o CIT, zwalnia się od podatku dochodowego dochody osiągnięte przez spółkę holdingową z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) krajowej spółki zależnej lub zagranicznej spółki zależnej na rzecz podmiotu niepowiązanego, o którym mowa w art. 11a ust. 1 pkt 3, pod warunkiem złożenia przez spółkę holdingową właściwemu dla niej naczelnikowi urzędu skarbowego, na co najmniej 5 dni przez dniem zbycia, oświadczenia o zamiarze skorzystania ze zwolnienia.

W myśl art. 24o ust. 3 ustawy o CIT, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, nie ma zastosowania do zbycia udziałów (akcji) krajowej spółki zależnej lub zagranicznej spółki zależnej, jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów tych spółek, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości, przy czym przepis art. 3 ust. 4 ustawy stosuje się odpowiednio.

Przepis art. 3 ust. 4 stosowany odpowiednio przewiduje, że wartość aktywów, o której mowa w art. 24o ust. 3 ustawy o CIT, ustala się na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc uzyskania dochodu, z tytułu zbycia udziałów w krajowych spółkach zależnych.

W przepisach ustawy o CIT brak jest definicji „nieruchomości”. Należy zatem odwołać się do przepisów zawartych w innych ustawach w zakresie pojęcia „nieruchomości”.

Treść art. 24o ust. 3 ustawy o CIT odnosi się do wartości aktywów, które są zdefiniowane w art. 3 ust. 1 pkt 12 ustawy o rachunkowości (dalej: „UoR”), zdaniem Spółki pomocniczo można odwołać się w tym zakresie do przepisów UoR.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 15 lit. a UoR, do środków trwałych zalicza się nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego.

Natomiast, pojęcie „nieruchomości” zdefiniowane zostało w art. 46 § 1 ustawy Kodeks cywilny (dalej: „Kodeks cywilny”). W myśl powyższego przepisu nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Z kolei, stosownie do art. 48 Kodeksu cywilnego - z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Z powyższych przepisów, zdaniem Wnioskodawcy, wynika, że na gruncie polskiego prawa cywilnego, nieruchomościami mogą być jedynie grunty (w tym prawa użytkowania wieczystego gruntu) oraz budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

W ocenie Wnioskodawcy, dla celów odkodowania pojęcia „nieruchomości”, o którym mowa w art. 24o ust. 3 ustawy o CIT, nie powinno się natomiast brać pod uwagę przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości na podstawie ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 70; dalej: „UPOL”). Przepisy UPOL nakładają opodatkowanie podatkiem od nieruchomości na grunty, budynki i budowle. Niemniej, pozostają one bez wpływu na definicję „nieruchomości”, jako że definiują jedynie przedmiot opodatkowania innym podatkiem. Stanowisko Wnioskodawcy znajduje m.in. potwierdzenie w indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego o sygn. 0114-KDIP2-1.4010.410.2019.2.JC wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: “Dyrektor KIS”) z dnia 19 grudnia 2019 roku, w której organ podatkowy stwierdził, że: „zdefiniowana w KC nie jest tożsama z przedmiotem podatku od nieruchomości. Każdy obiekt budowlany (z wyjątkiem obiektów małej architektury) podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nawet wówczas, gdy nie stanowi nieruchomości ani też jej części składowej. Wobec tego należy przyjąć, że przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości jest szerszy niż definicja „nieruchomości”, o której mowa w art. 46 KC, tj. przedmiotem podatku są budynki, budowle i grunty, bez względu na to czy stanowią nieruchomość w rozumieniu art. 46 KC”.

Zgodnie z powyższym stanowiskiem Wnioskodawcy, pojęcie „nieruchomości” powinno być definiowane zgodnie z art. 46 w zw. z art. 48 Kodeksy cywilnego. Analizując powyższe regulacje oraz opis zdarzenia przyszłego należy zwrócić szczególną uwagę na fakt, że Krajowa Spółka Zależna posiada farmy fotowoltaiczne, które są posadowione na gruntach, pozostających w dzierżawie, a będących własnością (w tym w ramach użytkowania wieczystego) podmiotów trzecich.

Stosownie do postanowień art. 191 Kodeksu cywilnego (tzw. zasada „superficies solo cedit”) własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została połączona z nieruchomością w taki sposób, że stała się jej częścią składową.

Mając na uwadze powyższe przepisy Kodeksu cywilnego, w ocenie Wnioskodawcy, poszczególne elementy farm fotowoltaicznych posadowionych na gruncie będącym własnością osoby trzeciej i trwale z tym gruntem związane stanowią część nieruchomości gruntowej będącej własnością tej osoby trzeciej (tj. wydzierżawiającego).

Jednocześnie, pozostałe elementy farm fotowoltaicznych, które nie są trwale związane z gruntem, stanowią ruchomości (urządzenia) należące do Krajowej Spółki Zależnej. W konsekwencji, trwale związane z gruntem elementy farm fotowoltaicznych, które posadowione są na gruncie będącym własnością osoby trzeciej, nie mogą stanowić dla dzierżawcy (tu: Krajowej Spółki Zależnej) tego gruntu odrębnej nieruchomości.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w komentarzu do art. 191 Kodeksu cywilnego red. Osajda 2021, wyd. 29, zgodnie z którym: „Artykuł 191 KC wyraża ogólną zasadę, że połączenie rzeczy ruchomej z nieruchomością w taki sposób, że stała się ona jej częścią składową, powoduje rozciągnięcie własności nieruchomości również na tę rzecz. (...) Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych (art. 47 § 1 KC). Dlatego zgodnie z zasadą superficies solo cedit własność przyłączonej rzeczy ruchomej nabywa ex lege właściciel nieruchomości prawem przyrostu. Jest to pierwotny sposób nabycia własności. Nie ma znaczenia, która z rzeczy była cenniejsza, zawsze własność nieruchomości pochłania własność ruchomości. (...) Przepis art. 191 KC ma charakter bezwzględnie obowiązujący i strony nie mogą w umowie postanowić inaczej (por. wyr. SA w Katowicach z 24.4.2003 r. I ACa 1170/02, OSA/Kat. 2004, Nr 2, poz. 14). (...) Skutek z art. 191 KC jest nieodwracalny. Prawa do rzeczy ruchomej wygasają i ewentualne oddzielenie tej części składowej od nieruchomości nie powoduje, że odżywają”.

Ponadto, zgodnie z komentarzem do art. 191 KC red. Załucki 2020, wyd. 2: „Wszystko, co zostaje z nieruchomością w sposób trwały połączone, w tym wzniesione, zasadzone, zasiane itp., staje się częścią składową gruntu i jednocześnie własnością właściciela tego gruntu (nieruchomości). Ustawodawca w komentowanym przepisie nawiązał do pojęcia części składowej, o którym mowa w art. 47 § 2-3 oraz art. 48-49 KC. Zatem częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego (...)”.

Zgodnie z art. 44 Kodeksu cywilnego, mieniem jest własność i inne prawa majątkowe. Z kolei, prawo własności zostało zdefiniowane w art. 140 Kodeksu cywilnego, w myśl którego, w granicach określonych przez odrębne ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy; ponadto, w tych samych granicach właściciel może rozporządzać rzeczą. Na podstawie wskazanego art. 140 ww. ustawy, należy stwierdzić, że prawo własności stanowi najszerszą formę korzystania z rzeczy, która może być ograniczona jedynie poprzez przepisy odrębnych ustawy, zasady współżycia społecznego oraz społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa własności. Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, od prawa własności należy odróżnić użytkowanie rzeczy na podstawie umowy najmu lub dzierżawy.

Zgodnie z art. 693 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. W świetle tych przepisów, w ocenie Wnioskodawcy, należy stwierdzić, że w przypadku umowy dzierżawy, dzierżawca nabywa prawo do korzystania z rzeczy, lecz nie prawo własności do niej. Tym samym, nie można uznać, że w ramach umowy dzierżawy rzecz dzierżawiona staje się mieniem należącym do dzierżawcy.

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, należy stwierdzić, że Krajowa Spółka Zależna nie posiada praw własności w stosunku do nieruchomości gruntowych użytkowanych przez Krajową Spółkę Zależną na podstawie umów o czasowe użytkowanie gruntu (tj. umów dzierżawy). W związku z tym, w myśl przywołanych powyżej przepisów Kodeksu cywilnego, poszczególne elementy farm fotowoltaicznych, posadowione na takich nieruchomościach gruntowych i trwale z nimi związane, nie mogą stanowić mienia nieruchomego Krajowej Spółki Zależnej, ponieważ stanowią one mienie osoby trzeciej będącej właścicielem gruntu, jako składowe części tego gruntu. Jednocześnie, dla celów podatkowych, takie elementy farm fotowoltaicznych stanowią dla Krajowej Spółki Zależnej inwestycje w obcym środku trwałym (innymi słowy, Krajowa Spółka Zależna jest „właścicielem” nakładów). Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, w odniesieniu do farm fotowoltaicznych, składnikami majątku trwale związanymi z gruntem są m.in. ogrodzenie, kable położone w gruntach i stacje transformatorowe, które to składniki majątku w myśli zasady superficies solo cedit stanowią majątek (własność) nieruchomy osoby trzeciej, z której gruntem są trwale związane.

Wnioskodawca wskazuje, że powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w odniesieniu do farm wiatrowych, o sygn. 0111-KDIB2-1.4010.511.2019.1.BKD wydanej przez Dyrektora KIS z dnia 10 stycznia 2020 r., gdzie organ potwierdził w całości prawidłowość stanowiska wnioskodawcy: „Z tej perspektywy Kodeksu Cywilnego dla celów kwalifikacji jako majątku nieruchomego „mieniem należących do spółki” SPV nie są także elementy farmy wiatrowej posadowione na takich nieruchomościach. Podsumowując powyższe, z punktu widzenia prawa cywilnego nie można stwierdzić, że nieruchomości gruntowe użytkowane przez spółkę na podstawie umowy dzierżawy lub najmu stanowią majątek SPV, który składa się głównie z majątku nieruchomego tj. „mienie należące do spółki”, gdyż spółka SPV nie posiada w stosunku do tych nieruchomości prawa własności. Jednocześnie, w świetle przepisów polskiego KC, do mienia nieruchomego należącego do SPV nie zaliczają się również elementy farmy wiatrowej zbudowanej na gruncie, które stanowią części składowe nieruchomości, a zatem z tej perspektywy są mieniem należącym do właściciela gruntu, a z perspektywy SPV są ruchomościami.”

Warto w tym miejscu przywołać stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, wydane wprawdzie w innej sprawie – dotyczącej zbycia przez nierezydenta udziałów w krajowej spółce kapitałowej (dalej: „spółka celowa”, lub „SPV”) realizującej projekty OZE (projekty fotowoltaiczne).

Zgodnie z tym stanowiskiem w sytuacji kiedy wartość aktywów posiadanych przez spółkę celową trwale związanych z gruntem nie przekracza 50% wartości wszystkich aktywów SPV, spółka taka nie spełnia warunków umożliwiających zakwalifikowanie jej do kategorii spółek nieruchomościowych, a dochód uzyskany ze zbycia udziałów w SPV nie podlega opodatkowaniu w Polsce – interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 12 czerwca 2023 r., nr 0111-KDWB.4010.11.2023.1.APA.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy, poszczególne elementy farm fotowoltaicznych trwale związane z gruntami będącymi własnością osób trzecich nie stanowią majątku nieruchomego Krajowej Spółki Zależnej.

W odniesieniu do spółki rozwijającej farmy fotowoltaiczne, tj. (...) Sp. z o. o.:

- Nieruchomości gruntowe użytkowane na podstawie umowy dzierżawy (i innych umów) nie są własnością Krajowej Spółki Zależnej, gdyż nie posiadają one w stosunku do tych nieruchomości prawa własności; własnością nie są także budowle posadowione na cudzych nieruchomościach.

- Poszczególnych elementów farm fotowoltaicznych, takich jak panele fotowoltaiczne czy stoły fotowoltaiczne, nie można uznać za odrębne nieruchomości - nie można ich bowiem zaliczyć ani do nieruchomości gruntowych, ani do nieruchomości budynkowych czy lokalowych.

- Wartość paneli fotowoltaicznych które nie są elementem trwale związanym z gruntem, stanowi więcej niż 50% łącznej wartości aktywów odpowiednio (. Sp. z o. o.

Tym samym, mając na uwadze powyższą argumentację, zdaniem Wnioskodawcy, Spółka będzie spełniała warunek uprawniający ją do zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym zbycia udziałów w Krajowej Spółce Zależnej, o którym mowa w art. 24o ust. 3 ustawy o CIT. Mianowicie, na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc uzyskania dochodu ze zbycia udziałów w Krajowej Spółce Zależnej, wartość aktywów (...) Sp. z o. o. bezpośrednio lub pośrednio nie będą stanowić nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania 2:

Jedną z przesłanek warunkujących możliwość skorzystania przez spółkę holdingową ze zwolnienia z opodatkowania dochodu uzyskanego ze zbycia udziałów w krajowych spółkach zależnych jest warunek określony w art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e w zw. z art. 24o ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 24o ust. 1 ustawy o CIT zwalnia się od podatku dochodowego dochody osiągnięte przez spółkę holdingową z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) krajowej spółki zależnej lub zagranicznej spółki zależnej na rzecz podmiotu niepowiązanego, o którym mowa w art. 11a ust. 1 pkt 3, pod warunkiem złożenia przez spółkę holdingową właściwemu dla niej naczelnikowi urzędu skarbowego, na co najmniej 5 dni przez dniem zbycia, oświadczenia o zamiarze skorzystania ze zwolnienia.

Stosownie do art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT przez spółkę holdingową należy rozumieć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, prostą spółkę akcyjną albo spółkę akcyjną będącą podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 tej ustawy, której udziałów (akcji) nie posiada, pośrednio lub bezpośrednio, udziałowiec (akcjonariusz) mający siedzibę lub zarząd lub zarejestrowany lub położony na terytorium lub w kraju:

- wymienionym w przepisach wydanych na podstawie art. 11j ust. 2,

- wskazanym w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych przyjmowanym przez Radę Unii Europejskiej, o którym mowa w art. 86a § 10 pkt 1 Ordynacji podatkowej,

- z którym Rzeczpospolita Polska nie ratyfikowała umowy międzynarodowej, w szczególności umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, albo Unia Europejska nie ratyfikowała umowy międzynarodowej, stanowiącej podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych.

Stosownie do art. 24m ust. 2 ustawy o CIT przepisy niniejszego rozdziału 5b („Opodatkowania spółek holdingowych”) stosuje się, jeżeli na dzień poprzedzający uzyskanie przychodów z dywidend albo zbycia udziałów (akcji) warunki określone w ust. 1 pkt 1-4 są spełnione nieprzerwanie przez okres co najmniej 2 lat.

Udziałowcy pośredni – (warunek z art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT).

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, aktualnie są i na moment upływu 2-letniego okresu, o którym mowa w art. 24m ust. 2 ustawy o CIT będą spełnione okoliczności opisane poniżej:

(i)

Struktura udziałowców:

i. Stan aktualny

Wnioskodawca posiada dwóch udziałowców, z których każdy posiada po 50% udziałów Spółki: Y siedzibą w Polsce oraz Spółkę A z siedzibą w Luksemburgu.

ii. Po Połączeniu spółek z Grupy

Podkreślenia wymaga, że dokonanie Połączenia nie wpłynie na opisaną strukturę udziałową po stronie Spółki Y. Spółka ta będzie w dalszym ciągu w posiadaniu bezpośrednim 50% udziałów Wnioskodawcy.

iii. Struktura udziałowa Spółki Z.

100% udziałów Spółki Y posiada (będzie posiadać w dalszym ciągu po Połączeniu) Spółka Z z siedzibą w Portugalii. Akcje Spółki Z są i będą w dalszym ciągu przedmiotem obrotu na giełdzie papierów wartościowych w Lizbonie (Euronext Lisbon). Jej akcjonariuszami są i w przyszłości także mogą być inne podmioty, które bezpośrednio lub pośrednio mogą być spółkami notowanymi na giełdzie, a także osoby fizyczne.

Wnioskodawca nie jest w stanie ustalić tożsamości wszystkich bezpośrednich akcjonariuszy Spółki Z, a tym bardziej nie jest w stanie poznać struktury właścicielskiej grup kapitałowych, do których należą akcjonariusze Spółki Z.

iv. Struktura udziałowa Spółki A.

Podkreślenia wymaga, że Połączenie spółek Grupy nie wpłynie na zmianę struktury drugiego z udziałowców Wnioskodawcy, tj. Spółki A.

100% udziałów Spółki A posiada Spółka B z siedzibą w Luksemburgu.

Wspólnikiem Spółki B o nieograniczonej odpowiedzialności jest Spółka C z siedzibą w Luksemburgu. 100% udziałów Spółki C posiada JSpółka D  z siedzibą w Niemczech. 100% udziałów Spółki D posiada Spółka E z siedzibą w Niemczech.

Wspólnikiem Spółki E o nieograniczonej odpowiedzialności jest Spółka F z siedzibą w Niemczech.

Spółka F posiada dwóch wspólników:

- Spółkę G S.A. z siedzibą w Luksemburgu – 100% udziałów w Spółce G posiada Spółka H z siedzibą w Austrii, będący fundacją prywatną (trustem) utworzoną według prawa austriackiego. Założycielem fundacji jest osoba fizyczna. Na moment przygotowania niniejszego wniosku, beneficjenci nie zostali wyznaczeni.

- Spółka I z siedzibą w Niemczech – 100% udziałów w Spółce I posiada Spółka J, będąca fundacją rodzinną (trustem) utworzoną według prawa niemieckiego. Założycielem fundacji jest osoba fizyczna. Beneficjentami trustu są jego założyciel, żona oraz zstępni.

Wspólnikami Spółki E o ograniczonej odpowiedzialności są:

- Spółka F z siedzibą w Niemczech – 100% udziałów w Spółce F posiada Spółka G,

- Spółka I,

- osoba fizyczna będąca niemieckim rezydentem podatkowym,

- Spółka K z siedzibą w Niemczech,

- Spółka L z siedzibą w Niemczech.

Spółka C nie wywiera znaczącego wpływu na funkcjonowanie Spółki B. W szczególności:

- decyzje związane z działalnością inwestycyjną Spółki C podejmowane są wyłącznie przez zarządcę funduszu (...) Spółkę M,

- Spółka C posiada mniej niż 1% udziałów oraz nie posiada prawa głosu w Spółce B.

Z kolei wspólnikami Spółki B o ograniczonej odpowiedzialności są inwestorzy pasywni – w przeważającej mierze inwestorzy instytucjonalni, w tym fundusze emerytalne, instytucje finansowe, instytucje ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne lub podmioty, których akcje są przedmiotem obrotu giełdowego. Wśród wspólników o ograniczonej odpowiedzialności są także osoby fizyczne mające rezydencję podatkową w Niemczech i Szwajcarii. Liczba inwestorów posiadających udziały w Spółce B podlega zmianom na przestrzeni czasu – z informacji uzyskanych przez Spółkę wynika, że w momencie składania niniejszego wniosku jest kilkadziesiąt podmiotów.

(ii)

Wnioskodawca wskazuje, że przepisy prawa podatkowego należy odkodowywać w pierwszej kolejności poprzez dokonanie wykładni literalnej (językowej), a następnie wykładni celowościowej.

Należy podkreślić, że jakkolwiek wykładnia literalna jest uznawana za wykładnię dominującą w przypadku przepisów podatkowych, to musi ona każdorazowo być dokonywana w zgodzie z celem, dla którego dany przepis został wprowadzony. Innymi słowy, nie jest dozwolone odczytywanie przepisu w sposób stojący w sprzeczności z celem jego wprowadzenia, przyświecającym ustawodawcy.

Konieczność uwzględniania celu jaki stoi za wprowadzeniem danej normy prawnej i nadaniu jej odpowiedniego brzmienia przy odkodowywaniu jej znaczenia jest szeroko podkreślana także w doktrynie i utrwalonym orzecznictwie sądów administracyjnych.

Jacek Brolik (Wykładnia prawa podatkowego oraz jej determinanty, Opublikowano: ZNSA 2014/3/54-75) wskazuje, że: „Należy jednak zważyć, że interpretacja językowa prawa realizowana przez podatników, płatników, inkasentów itp. może nie być prawidłowa, może nie uwzględniać kontekstów systemowych bądź rzeczywistych celów prawodawcy, możliwych do odczytania z tekstu prawnego. Dla podkreślenia problemu powtórzmy: wykładnia językowa, uważana powszechnie, acz zazwyczaj intuicyjnie, za najbardziej dostępną, przystępną i niezawodną metodę interpretacji prawa, wraz z „postępem” skomplikowania materii i języka prawa podatkowego staje się coraz trudniejsza i z tej chociażby przyczyny może prowadzić do nieuzasadnionych obiektywnie wyników, mogących wprowadzać dążącego do przestrzegania prawa w błąd co do rzeczywistej treści i znaczenia normy prawnej”

Podobnie także stwierdza Izabela Andrzejewska-Czernek, która podkreśla także, że znaczenie i brak możliwości pomijania wykładni celowościowej jest wyraźnie akcentowane w stanowisku prezentowanym przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (Andrzejewska-Czernek Izabela w: Brzeziński Bogumił (red.), Dominik-Ogińska Dagmara (red.), Lasiński-Sulecki Krzysztof (red.), Zalasiński Adam (red.), Polskie prawo podatkowe a prawo unijne. Katalog rozbieżności; Opublikowano: WK 2016): „Stwierdzono, że wykładnia celowościowa jest z punktu widzenia orzecznictwa TS bardzo istotna, a niekiedy to właśnie jej rezultat, nie zaś rezultat wykładni językowej, jest decydujący przy rozstrzyganiu spraw z zakresu prawa unijnego. (…) Określenie celu przepisu - czyli zasady prawa UE, która w danej sprawie będzie miała decydujące znaczenie – to często pierwszy element rozważań TS przedstawionych w uzasadnieniach wyroków. Można zakładać, że jest to zawsze - lub prawie zawsze - pierwszy element rozważań TS na temat każdej sprawy, nawet jeśli nie został przedstawiony w uzasadnieniu. Wyjście od zasady ogólnej stawia w odpowiednim świetle pozostałe, bardziej szczegółowe rozważania i sprawia, że dalsze rozumowanie jest ukierunkowane tą zasadą. Już na tym etapie wyrokowania wykładnia celowościowa jest trudna do oddzielenia od wykładni systemowej”.

Również w orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się, że przy odkodowywaniu norm prawa podatkowego, nieuprawnione jest ograniczanie się wyłącznie do wykładni językowej. Przykładowo, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 czerwca 2014 r. (sygn. I FSK 838/13), podkreślił, że: „W piśmiennictwie odnoszącym się do prawa podatkowego prezentowany jest też pogląd, że należy odrzucić tezę o pierwszeństwie wykładni językowej na rzecz wykładni kompleksowej. Szczególnie istotny jest argument, że w interpretacji prawa UE przez TS wykładnia językowa nie jest absolutyzowana, a argumenty kontekstu systemowego, a zwłaszcza celowościowo-funkcjonalnego odgrywają nader poważną (jeżeli nie pierwszoplanową) rolę. Zwraca się też uwagę na analizę dorobku orzeczniczego Trybunału, która prowadzi do wniosku, zgodnie z którym ETS stosuje przede wszystkim wykładnię celowościową, której istotą jest wyznaczanie celów, których osiągnięciu służyć ma przyjęcie danych przepisów prawa wspólnotowego. Jednocześnie zauważa się, że „przebieg i rezultat wykładni prowadzonej przez TS dostarcza wzorca rozumienia przepisów prawa UE. Przyjęcie innej metodologii wykładania przepisów prawa krajowego oraz unijnego nie wydaje się dopuszczalne ze względu na wywodzony z zasady lojalności (lojalnej współpracy, solidarności) i zasady efektywności prawa wspólnotowego, ujętych w art. 4 ust. 3 TUE, nakaz wykładania prawa krajowego w zgodzie z prawem unijnym („wykładni prounijnej”, „wykładni zgodnej”, „przyjaznej dla prawa europejskiego”). (…) Zarówno w orzecznictwie jak i literaturze przedmiotu podkreśla się, że w procesie wykładni prawa sądowi nie wolno ignorować wykładni systemowej lub funkcjonalnej poprzez ograniczenie się wyłącznie do wykładni językowej pojedynczego przepisu. Może się bowiem okazać, że sens przepisu, który się wydaje językowo jasny, okaże się wątpliwy, gdy go skonfrontujemy z innymi przepisami lub weźmiemy pod uwagę cel regulacji prawnej. Jednym z najmocniejszych argumentów o poprawności interpretacji jest okoliczność, że wykładnia językowa, systemowa i funkcjonalna dają zgodny wynik (por. postanowienie SN z 26 kwietnia 2007 r., I KZP 6/07; uchwała składu siedmiu sędziów NSA z 25 czerwca 2007 r., I FPS 4/06; M. Zieliński, Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2010, str. 1 Brolik Jacek, Wykładnia prawa podatkowego oraz jej determinanty, Opublikowano: ZNSA 2014/3/54-75 2 Andrzejewska-Czernek Izabela w: Brzeziński Bogumił (red.), Dominik-Ogińska Dagmara (red.), Lasiński-Sulecki Krzysztof (red.), Zalasiński Adam (red.), Polskie prawo podatkowe a prawo unijne. Katalog rozbieżności; Opublikowano: WK 2016 291 i nast.; L. Morawski, Zasady wykładni prawa, Toruń 2010, str. 74 - 83; R. Mastalski, Wprowadzenie do prawa podatkowego, Warszawa 1995, str. 106)”.

Podsumowując tę część uzasadnienia swojego stanowiska, Spółka chce powtórzyć, że interpretacja przepisów podatkowych nie może być ograniczana wyłącznie do wykładni literalnej (językowej). Taki sposób odkodowania analizowanej normy prawnej prowadzi do kolizji z celem, dla którego przepis ten został wprowadzony do ustawy. Wykładnia literalna, która pozostaje w sprzeczności z wykładnią celowością (funkcjonalną) musi zostać uznana za wadliwą.

(iii)

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca podkreśla, że ustawodawca wyraźnie określił cel wprowadzenia zwolnienia z opodatkowania dochodów osiąganych przez spółki holdingowe. W uzasadnieniu do ustawy wprowadzającej przedmiotowe zwolnienie do ustawy o CIT, ustawodawca wskazał, że: „Międzynarodowe holdingi odgrywają w realiach gospodarczych strategiczną rolę, a gospodarka światowa w znacznym stopniu opiera się na działalności transgranicznej takich grup. W dobie wzrastającego znaczenia globalizmu, waga rozliczeń transgranicznych będzie rosła. Z perspektywy funkcjonowania holdingów międzynarodowych, polityka podatkowa ma kluczowe znaczenie, gdyż ich obciążenia podatkowe mają znaczny udział w wydatkach całej struktury organizacyjnej, co przekłada się bezpośrednio na pozycję konkurencyjną. W doktrynie wskazuje się m.in. na następujące kryteria brane pod uwagę przy ocenie danego systemu podatkowego jako korzystnego z punktu widzenia lokalizacji spółek holdingowych:

- zwolnienie dla otrzymywanych dywidend oraz warunki skorzystania z takiego zwolnienia;

- brak opodatkowania przeniesienia własności udziałów/akcji.”

Dalej ustawodawca wskazał, że: „Dostrzegając jak ważnym kryterium dla wyboru lokalizacji spółek holdingowych jest system podatkowy danego państwa, a także w odpowiedzi na podnoszone w doktrynie postulaty, proponuje się wprowadzenie reżimu podatkowego, który będzie sprzyjał lokalizacji spółek holdingowych w Polsce.

Nowy reżim podatkowy dostępny będzie dla polskich spółek holdingowych, posiadających krajowe lub zagraniczne spółki zależne. Będzie on stanowił alternatywę względem obecnie funkcjonującej instytucji podatkowej grupy kapitałowej.

Podstawowym celem projektu jest zapewnienie polskim przedsiębiorcom korzystnych warunków zakładania i kontroli grup holdingowych (akumulacja rodzimego kapitału) oraz stworzenie konkurencyjnego otoczenia podatkowego, które będzie sprzyjać powrotowi polskich przedsiębiorców z jurysdykcji zagranicznych.

Dodatkowym celem jest stworzenie dla inwestorów zagranicznych korzystnego środowiska do lokowania w Polsce spółek holdingowych (np. regionalnych), co powinno przełożyć się na wzrost kapitału obecnego w Polsce.”

Tym samym, celem wprowadzenia nowego reżimu podatkowego dla spółek holdingowych jest m.in. stworzenie atrakcyjnych i konkurencyjnych warunków dla inwestorów krajowych i zagranicznych.

Ustawodawca nie wskazuje, aby jego celem było wprowadzanie w tym zakresie ograniczeń stosowania nowej preferencji podatkowej dla spółek giełdowych. Charakterystyką spółek giełdowych jest bowiem, że ich akcjonariat, czyli w istocie właściciele, jest często bardzo mocno rozproszony, jest zmienny, a często nie jest wręcz możliwe poznanie tożsamości wszystkich inwestorów (akcjonariuszy). Co więcej, w przypadku, w którym inwestorem jest podmiot należący do międzynarodowej grupy kapitałowej, która jest także notowana na giełdzie, poznanie całej struktury właścicielskiej (ponad podmiotem notowanym na giełdzie) jest zwyczajnie niemożliwe.

Spółka podkreśla, że akcjonariusz „giełdowy” to bardzo często (jeśli nie zawsze) „właściciel” pasywny, który ów „właścicielstwo” traktuje jako lokatę kapitału, sposób na „pomnażanie” swoich środków pieniężnych. „Właściciela” spółki giełdowej nie interesuje samo prowadzenie działalności gospodarczej przez taką spółkę, nie ma on często żadnego wpływu na prowadzoną przez nią działalność gospodarczą. Jedynym przedmiotem zainteresowania inwestora giełdowego jest co do zasady cena akcji, które to w istocie stanowią właśnie przedmiot zainteresowania inwestora.

Inwestorami na giełdach są także fundusze inwestycyjne, czy emerytalne, których zadaniem jest dbanie o środki swoich członków i to właśnie w tym celu lokują je oni na giełdzie. Zdarza się także (i to nie rzadko) tak, że rzeczywisty akcjonariusz nie ma nawet wiedzy o tym, że posiada akcje danej spółki giełdowej, gdyż inwestycjami i posiadanym portfelem inwestycyjnym takiego podmiotu zarządza zewnętrzna instytucja (doradca inwestycyjny, dom maklerski, itp.).

Podobnie, intencją ustawodawcy nie było ograniczenie możliwości stosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 24o ust. 1 ustawy o CIT, w odniesieniu do podmiotów należących do grup kapitałowych, w których na jednym z wyższych poziomów struktury znajduje się pasywny inwestor instytucjonalny (np. fundusz emerytalny). Tego rodzaju podmioty nie ujawniają szczegółów swojej struktury właścicielskiej, wobec czego nie jest możliwe ustalenie tożsamości oraz dalszych informacji na temat poszczególnych osób mających udziały w tego rodzaju instytucjach.

Zdaniem Wnioskodawcy, uwzględniając cel wprowadzonych od 1 stycznia 2022 r. przepisów, w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą od 1 stycznia 2023 r., tj. ustawą z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r., poz. 2180) należy uznać, że gdyby ustawodawca chciał wyeliminować z możliwości stosowania reżimu spółek holdingowych wszystkie polskie (krajowe) i międzynarodowe grupy kapitałowe, które (na którymkolwiek poziomie swojej struktury) posiadają spółkę notowaną na giełdzie lub udziałowca w postaci inwestora instytucjonalnego (np. fundusz emerytalny), to wprowadziłby takie wyłączenie w przepisach. Takiego wyłączenia jednak nie ma. Co więcej, ustawodawca wyraźnie wskazuje, że jego celem jest zachęcenie polskich i międzynarodowych grup kapitałowych do lokowania w Polsce holdingów, w tym w szczególności w przypadku grup międzynarodowych, holdingów regionalnych o prostych, jednopoziomowych strukturach. Nie można zatem, mając na uwadze konieczność uwzględniania celu wprowadzenia normy prawnej, odkodowywać jej z pominięciem, a nawet w sprzeczności z wykładnią celowościową.

(iv)

Tak jak Wnioskodawca wskazał w opisie zdarzenia przyszłego, nie jest możliwe ustalenie struktury właścicielskiej ponad poziomem Spółki Z (z jednej strony struktury właścicielskiej Wnioskodawcy) oraz niektórymi wspólnikami Spółki B o ograniczonej odpowiedzialności, Spółki K i Spółki L (z drugiej strony struktury właścicielskiej Wnioskodawcy). W szczególności Spółka nie może ustalić, czy w strukturze właścicielskiej tych podmiotów, -5, -10, czy -20 poziomów powyżej tych podmiotów, nie znajduje się podmiot, który posiada siedzibę w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, w krajach wskazanych w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych przyjmowanym przez Radę Unii Europejskiej, o którym mowa w art. 86a § 10 pkt 1 Ordynacji podatkowej lub w kraju, z którym Rzeczpospolita Polska nie ratyfikowała umowy międzynarodowej, w szczególności umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, albo Unia Europejska nie ratyfikowała umowy międzynarodowej, stanowiącej podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych.

Zdaniem Wnioskodawcy, przepis podatkowy nie może wymagać od podatnika niemożliwego. Gdyby uznać, ograniczając się wyłącznie do wykładni literalnej omawianego przepisu, że Spółka powinna zbadać całą strukturę właścicielską (uwzględniając także „właścicieli” giełdowych oraz udziałowców inwestorów pasywnych, takich jak np. fundusze emerytalne), to byłby to wymóg, którego nie mogłaby spełnić Spółka, ani – w przypadku np. kontroli czy postępowania podatkowego – organ podatkowy.

Przepis podatkowy nie precyzuje, czy wobec braku zidentyfikowania w ramach struktury, którą Spółka jest w stanie poznać, podmiotu z siedzibą we wskazanych powyżej krajach, Spółka powinna przyjąć, że w takim wypadku warunek jest spełniony, czy też niespełniony. Podobnie, przepis nie wskazuje, czy Spółka powinna przyjąć, że skoro nie zweryfikowała wszystkich podmiotów (a może być ich i kilkaset tysięcy, jeśli nie milionów), to warunek do zastosowania zwolnienia jest lub nie jest spełniony. Art. 24m ustawy o CIT, ani inne regulacje dotyczące zwolnienia określone w tym przepisie nie wskazują zasad postępowania w takiej sytuacji.

Spółka uważa, że nakładanie na podatnika obowiązków, których on nie jest w stanie wypełnić, będzie prowadziło także do sytuacji, w której weryfikacja poprawności stosowania przepisów podatkowych w takim zakresie będzie niemożliwa. Konsekwentnie, spółki holdingowe, należące do grup giełdowych oraz spółki holdingowe, których udziałowcami są pasywni inwestorzy instytucjonalni, mogłyby stać się podatnikami, stosującymi przepis podatkowy w sposób dowolny, wyłączony z kontroli organu podatkowego. Zdaniem Wnioskodawcy, taka sytuacja jest niedopuszczalna. Gdyby bowiem przyjąć, że Spółka uznałaby, że wobec braku znajomości udziałowców/akcjonariuszy (w tym pośrednich) Spółki Z oraz niektórych wspólników Spółki B o ograniczonej odpowiedzialności, Spółki K i Spółki L, a także udziałowców pasywnych inwestorów instytucjonalnych będących pośrednimi udziałowcami Spółki wiele poziomów wyżej w strukturze kapitałowej, warunek ten jest spełniony, z dużym prawdopodobieństwem, organ podatkowy nie byłby w stanie tego zweryfikować i wykazać przed sądem administracyjnym, że jest inaczej niż przyjęła Spółka. To prowadziłoby także do nierównego traktowania podatników. Spółki holdingowe należące do grup giełdowych lub grup, w których udziałowcami są pasywni inwestorzy instytucjonalni (np. fundusze emerytalne) byłyby traktowane w inny sposób niż pozostali podatnicy. Miałyby one bowiem uprawnienie do własnej oceny (niepopartej faktami, niewynikającej z posiadanych informacji) spełnienia analizowanego warunku, która to ocena w praktyce nie podlegałaby żadnej weryfikacji.

(v)

Tak jak Spółka wskazała powyżej, akcjonariusze giełdowi oraz udziałowcy pasywnych inwestorów instytucjonalnych (np. funduszy emerytalnych) to co do zasady inwestorzy pasywni. Nie mają oni żadnego wpływu na prowadzenie spraw spółki, w której posiadają akcje, i tym bardziej nie biorą udziału w decyzjach biznesowych dotyczących podmiotów zależnych od takiej spółki.

Wnioskodawca jest podmiotem pośrednio zależnym od podmiotu giełdowego oraz pasywnych inwestorów instytucjonalnych, znajdujących się w strukturze grupy kilka poziomów ponad Spółką.

Trudno sobie zatem wyobrazić, aby tego rodzaju inwestor, którym może być instytucja wspólnego inwestowania, fundusz emerytalny, itp., miała jakikolwiek wpływ na planowaną przez Spółkę Transakcję. Wnioskodawca uważa wręcz, że „wspólnicy” ci nie mają nawet dostępu do informacji w zakresie takich planów. Z dużym prawdopodobieństwem dowiedzą się oni o Transakcji z publicznych, oficjalnych informacji dostępnych dla inwestorów.

Nie można zatem uznać, żeby identyfikacja takich podmiotów i ich rozbudowanych, międzynarodowych struktur kapitałowych miała realizować jakikolwiek cel założony w tym zakresie przez ustawodawcę.

Ustawodawca, wprowadzając omawiany warunek, chciał wykluczyć możliwość stosowania preferencji podatkowych przez inwestorów, którzy następnie wydystrybuują osiągnięty ze sprzedaży udziałów dochód ze spółki holdingowej do raju podatkowego. Ustawodawca nie chciałby, żeby preferencja podatkowa dla spółek holdingowych była wykorzystywana przez nieuczciwych (podatkowo) właścicieli polskiej spółki holdingowej, którzy być może decyzję o lokalizacji holdingu w Polsce opieraliby także na możliwości dystrybucji środków pieniężnych do raju podatkowego i ich konsumpcji.

W sytuacji Wnioskodawcy jednak taka sytuacja nie będzie miała miejsca. Spółka należy w 50% do Spółki Z, podmiotu operującego w branży odnawialnych źródeł energii (OZE), będącego częścią portugalskiej grupy energetycznej, która prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w Polsce oraz w wielu innych krajach europejskich i nie tylko. Grupa posiada realne aktywa, w tym elektrownie wiatrowe i elektrownie fotowoltaiczne. Pozostałe 50% udziałów Wnioskodawcy należy do Spółki A, międzynarodowej grupy kapitałowej posiadającej inwestycje OZE w wielu państwach, w tym w Polsce.

Decyzja, w tym wszelkie analizy biznesowe, dotycząca planowanej Transakcji zapada na poziomie Spółki, przy (naturalnym) doradztwie w tym zakresie ze strony udziałowców – podmiotów należących do grup kapitałowych wyspecjalizowanych w branży energetycznej, prowadzących realną działalność w zakresie OZE.

Tym samym, rzeczywistym beneficjentem planowanej Transakcji – i konsekwentnie zwolnienia z opodatkowania osiągniętego w związku z jej realizacją dochodu – będzie Spółka i szerzej obaj inwestorzy, tj. Spółki Z i Spółki A. Żaden ze znanych Spółce udziałowców bezpośrednich, ani pośrednich, który ma jakikolwiek związek z planowaną Transakcją, nie posiada siedziby w żadnym z krajów, o których mowa w art. 24m ust. 1 pkt 4 lit. c ustawy o CIT, w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą od 1 stycznia 2023 r. Udziałowcami bezpośrednimi i pośrednimi, należącymi do Grupy są bowiem spółki z siedzibą w Portugalii i Luksemburgu.

Konkludując tę część rozważań, Spółka uważa, że celowościowo, warunek bezpośredniego lub pośrednio posiadania udziałów należy interpretować w ten sposób, że objęte nim są podmioty należące do tej samej grupy kapitałowej, tj. podmioty, które mogą mieć jakikolwiek związek (mniej lub bardziej pośredni) z transakcją zbycia udziałów, korzystającą ze zwolnienia z opodatkowania, a także które mogą odnieść z zastosowanego zwolnienia jakiekolwiek korzyści. Zdaniem Spółki, weryfikacja tożsamości podmiotów, które nie mogą mieć nawet dostępu do informacji o planowanych transakcjach, które mogłyby korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 24o ust. 1 ustawy o CIT, nie jest ani konieczna, ani istotna z perspektywy celu wprowadzenia tego warunku oraz całościowo reżimu spółek holdingowych.

(vi)

Ustawodawca w związku ze zwolnieniem, o którym mowa w art. 24o ust. 1 w zw. z art. 24m ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, przewidzianym dla spółek holdingowych ze zbycia udziałów w spółce zależnej, nie wprowadził definicji posiadania pośredniego udziałów w spółce holdingowej.

W ustawie o CIT można znaleźć jednak definicję posiadania pośredniego w zakresie obowiązków sporządzania cen transferowych. I tak, w myśl art. 11a ust. 3 ustawy o CIT posiadanie pośrednio udziału lub prawa, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, oznacza sytuację, w której jeden podmiot posiada w drugim podmiocie udział lub prawo za pośrednictwem innego podmiotu lub większej liczby podmiotów, przy czym wielkość posiadanego pośrednio udziału lub prawa odpowiada:

1)wielkości udziału albo prawa łączącego dowolne dwa podmioty spośród wszystkich podmiotów uwzględnianych przy ustalaniu posiadania pośrednio udziału lub prawa – w przypadku gdy wszystkie wielkości udziałów lub praw łączących te podmioty są równe;

2)najniższej wielkości udziału lub prawa łączącego podmioty, pomiędzy którymi wielkość posiadanego pośrednio udziału lub prawa jest ustalana - w przypadku gdy wielkości udziałów lub praw łączących te podmioty są różne;

3)sumie wielkości posiadanych pośrednio udziałów lub praw - w przypadku gdy podmioty, pomiędzy którymi wielkość posiadanego pośrednio udziału lub prawa jest ustalana, łączy więcej niż jeden posiadany pośrednio udział lub prawo.

Treść powyższej normy definiuje pojęcie udziału pośredniego jako sytuację, w której jeden podmiot posiada w drugim podmiocie udział lub prawo za pośrednictwem innego podmiotu lub większej liczby podmiotów.

W związku z powyższym, mając na uwadze także przedstawione przez Wnioskodawcę rozważania powyżej, należy podać w wątpliwość, czy zastosowanie wykładni skutkujące uznaniem, że powiązania pośrednie dotyczą także kolejnych podmiotów znajdujących się na najwyższych szczeblach struktury, nie prowadzi do niedozwolonej próby poprawiania czy też korygowania treści aktu normatywnego.

Zdaniem Wnioskodawcy, takie podejście budzi poważne wątpliwości, ponieważ prowadzi ono do stwierdzenia, że przy ustalaniu pośredniego posiadania udziałów, właściwie nie ma żadnej granicy.

Trudno zgodzić się z takim podejściem, ponieważ wykładania ta zmierza do rozszerzenia zakresu obowiązków nakładanych na podatników lub w istocie wyklucza podatników, którzy chcieliby skorzystać z preferencyjnego opodatkowania przewidzianego w ustawie. Ponadto, taki punkt widzenia z urzędu wyklucza podatników, którzy uczestniczą w grupach giełdowych (na co Spółka wskazywała już powyżej).

Racjonalny prawodawca nie może wymagać od podatnika niemożliwego. W szczególności, w sytuacji gdy na wysokich szczeblach struktury grupy funkcjonują podmioty nieznane spółce holdingowej i w rzeczywistości niemające wpływu w żadnym stopniu na działalność tej spółki, to tym bardziej nie jest możliwe ustalenie czy podmioty funkcjonujące tak wysoko w strukturze faktycznie posiadają pośrednio udziały (akcje) w spółce holdingowej. Co istotne, z powodu braku identyfikacji podmiotu na wysokim szczeblu w strukturze, nie jest możliwe ustalenie z jakiego kraju pochodzi dany udziałowiec, w szczególności czy jego siedziba lub zarząd znajdują się w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, kraju niechętnym do współpracy do celów podatkowych czy kraju, z którym Polska nie ratyfikowała międzynarodowej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Tym samym, wskazaną powyżej definicję powiązań pośrednich, należy zdaniem Wnioskodawcy, interpretować w świetle celu wprowadzenia normy prawnej, dla potrzeb której tej wykładni się dokonuje, i konsekwentnie uznać, że stwierdzenie „jeden podmiot posiada w drugim podmiocie udział lub prawo za pośrednictwem innego podmiotu lub większej liczby podmiotów” ma swoją granicę na poziomie spółek, gdzie w rzeczywistości kończy się grupa kapitałowa, do której należy Wnioskodawca. A contrario, wszystko to co ponad grupą kapitałową nie powinno mieścić się w tak rozumianych „powiązaniach pośrednich”.

(vii)

Należy zwrócić uwagę na wykładnię omawianego przepisu, tj. art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT, zaprezentowaną w najnowszych orzeczeniach sądów administracyjnych, która to wykładnia pozostaje w zgodzie w zaprezentowanym powyżej stanowiskiem Spółki. W tym kontekście podkreślenia w szczególności wymaga, że Spółka w analogicznym stanie faktycznym do opisanego w niniejszym wniosku zdarzenia przyszłego otrzymała korzystny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 maja 2023 r. w sprawie o sygn. III SA/Wa 212/23 (orzeczenie prawomocne).

Wcześniej, w wyroku z dnia 4 kwietnia 2023 r. w sprawie o sygn. III SA/Wa 2245/22 (orzeczenie nieprawomocne) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie potwierdził, że nie można interpretować omawianych przepisów, w taki sposób, aby ich efektem było nałożenie na beneficjenta zwolnienia z opodatkowania obowiązków niemożliwych do zrealizowania, tj. z naruszeniem zasady nulla impossibilium obligatio est. Takie działanie prowadzi wprost do naruszenia wyrażonej w art. 2 Konstytucji zasady zaufania do państwa i prawa. W uzasadnieniu do ww. wyroku czytamy:

„13. Podnieść należy, że oczekiwanie przez organy podatkowe na przedstawienie przez podmiot starający się o przymiot polskiej spółki holdingowej, a także w konsekwencji o prawo do zastosowania zwolnienia, w sytuacji istnienia inwestorów giełdowych, których liczba i poziom inwestycji kapitałowych zmienia się w sposób dynamiczny uznać należy za wymóg o charakterze nieproporcjonalnym do celu wprowadzonej instytucji.

14. Na podkreślenie nadto zasługuje to, że nie sposób także uznać, że podmiot taki nie spełnia wszystkich przesłanek określonych w przepisach prawa. Można także założyć, że może istnieć potencjalna sytuacja, w której mimo braku informacji ze strony akcjonariuszy rozproszonych spełniają oni warunki ustawowe tj. nie posiadają siedziby lub zarządu lub rejestracji w tzw. raju podatkowym.

Zdaniem Sądu, wymóg określony w art. 24m pkt 2 lit. e u.p.d.o.p. w zakresie wykazania przez wszystkich udziałowców (akcjonariuszy) na wszystkich pośrednich poziomach struktury holdingowej jest nieproporcjonalny i sprzeczny z wykładnią celowościową wprowadzonych do u.p.d.o.p. przepisów dotyczących polskiej spółki holdingowej.

15. Wprowadzenie tak rygorystycznego, formalistycznego warunku wobec podmiotów, których część udziałowców (akcjonariuszy) jest notowanych na giełdach papierów wartościowych stanowi swojego rodzaju pułapkę dla podatników tego rodzaju i jest sprzeczne z wykładnią dynamiczną i pro gospodarczą przepisów prawa podatkowego.”

Z dalszych części uzasadnienia wynika, że przepis art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT powinien być wykładany zgodnie z wykładnią celowościową, w szczególności z uwzględnieniem „dyrektywy wykładni pro gospodarczej”, „która dopuszcza rekonstruowanie norm prawa podatkowego przy dostosowaniu ich do bieżących warunków prowadzenia działalności gospodarczej i zasad ekonomiki życia społecznego zob. B. Brzeziński, H. Filipczyk. „Dyrektywa wykładni gospodarczej jako postulat wykładni operatywnej prawa podatkowego (cz.1)”. „Prawo i Podatki” 2010, nr 7, s. 1-3.

Jednocześnie Sąd podkreśli, że wykładnia omawianego przepisu mająca charakter „wykładni antyabuzywnej” nie zasługuje na uwzględnienie także z tego powodu, że „traci ona rację bytu właśnie z uwagi na wprowadzenie do polskiego porządku prawnego z dniem 15.07.2016 r. klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania. Wydaje się, że skoro organy podatkowe mają nowe narzędzie do walki z optymalizacją podatkową, stosowanie w tym celu wykładni gospodarczej (antyabuzywnej) jest już zbędne, nawet jeżeli przyjmiemy, że uprzednio było ono dopuszczalne w świetle prawa - zob. N. Kociak. „Wykładnia gospodarcza w orzecznictwie sądów administracyjnych”. PP 2018/4/42-47, dostępne na platformie LEX.”

„W konsekwencji Sąd uznał, że wykładnia art. 24m pkt 2 lit. e u.p.d.o.p. przedstawiona w zaskarżonej interpretacji przez organ interpretacyjny w sposób niewłaściwy pomija wnioski wynikające z wykładni celowościowej, funkcjonalnej oraz gospodarczej, tym samym jest nieprawidłowa.”

Wykładnia zaprezentowana w ww. wyroku z dnia 4 kwietnia 2023 r. została powtórzona w prawomocnym wyroku WSA w Warszawie z dnia 30 maja 2023 r. w sprawie o sygn. III SA/Wa 212/23, tj. w sprawie w której stroną postępowania była Spółka. Powyższa okoliczność stanowi dodatkowy argument, za wykładnią celowościową omawianego przepisu art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić, należy że na dzień poprzedzający uzyskanie przychodów ze zbycia udziałów w Krajowej Spółce Zależnej warunek określony w art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT, będzie spełniony nieprzerwanie przez okres co najmniej 2 lat.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania 3:

Zgodnie z art. 24o ust. 1 ustawy o CIT zwalnia się od podatku dochodowego dochody osiągnięte przez spółkę holdingową z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) krajowej spółki zależnej lub zagranicznej spółki zależnej na rzecz podmiotu niepowiązanego, o którym mowa w art. 11a ust. 1 pkt 3, pod warunkiem złożenia przez spółkę holdingową właściwemu dla niej naczelnikowi urzędu skarbowego, na co najmniej 5 dni przez dniem zbycia, oświadczenia o zamiarze skorzystania ze zwolnienia.

W myśl art. 24m ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT przez krajową spółkę zależną rozumie się spółkę zależną będącą spółką z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółką akcyjną, będącą podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 24m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT, spółka zależna oznacza spółkę spełniającą łącznie następujące warunki:

a)co najmniej 10% udziałów (akcji) w kapitale tej spółki posiada bezpośrednio na podstawie tytułu własności spółka holdingowa,

b)(uchylona),

c)nie posiada tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym lub praw o podobnym charakterze,

d)nie jest spółką tworzącą podatkową grupę kapitałową,

e)(uchylona).

W myśl art. 24m ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT przez spółkę holdingową należy rozumieć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, prostą spółkę akcyjną albo spółkę akcyjną będącą podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 tej ustawy, spełniającą łącznie następujące warunki:

a)posiada bezpośrednio na podstawie tytułu własności co najmniej 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki zależnej,

b)nie jest spółką tworzącą podatkową grupę kapitałową,

c)nie korzysta ze zwolnień podatkowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 i 34a,

d)prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, przy czym przepis art. 24a ust. 18 stosuje się odpowiednio,

e)udziałów (akcji) w tej spółce nie posiada, pośrednio lub bezpośrednio, udziałowiec (akcjonariusz) mający siedzibę lub zarząd lub zarejestrowany lub położony na terytorium lub w kraju:

- wymienionym w przepisach wydanych na podstawie art. 11j ust. 2,

- wskazanym w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych przyjmowanym przez Radę Unii Europejskiej, o którym mowa w art. 86a § 10 pkt 1 Ordynacji podatkowej,

- z którym Rzeczpospolita Polska nie ratyfikowała umowy międzynarodowej, w szczególności umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, albo Unia Europejska nie ratyfikowała umowy międzynarodowej, stanowiącej podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych.

Stosownie do art. 24m ust. 2 ustawy o CIT, przepisy niniejszego rozdziału 5b („Opodatkowania spółek holdingowych”) stosuje się, jeżeli na dzień poprzedzający uzyskanie przychodów z dywidend albo zbycia udziałów (akcji) warunki określone w ust. 1 pkt 1-4 są spełnione nieprzerwanie przez okres co najmniej 2 lat.

Jak Wnioskodawca wskazał w opisie zdarzenia przyszłego, Krajowa Spółka Zależna działająca w formie prawnej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i podlega w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów niezależnie od miejsca ich osiągania. W momencie Transakcji, Wnioskodawca będzie jedynym udziałowcem Krajowej Spółki Zależnej i będzie posiadał 100% jej udziałów.

Nadto, na dzień poprzedzający uzyskanie przychodów ze zbycia udziałów Krajowej Spółki Zależnej będą spełnione nieprzerwanie przez okres co najmniej 2 lat następujące warunki:

a) Wnioskodawca będzie jedynym udziałowcem Krajowej Spółki Zależnej i będzie posiadał bezpośrednio na podstawie tytułu własności 100% udziałów w Krajowej Spółce Zależnej.

b) Krajowa Spółka Zależna nie będzie posiadać tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym lub praw o podobnym charakterze.

c) Krajowa Spółka Zależna nie będzie spółką tworzącą podatkową grupę kapitałową.

Tym samym, należy stwierdzić, że po stronie Krajowej Spółki Zależnej na ww. dzień będą zachodzić wszystkie warunki określone w art. 24m ust. 1 pkt 3 lit. a, c, d w związku z ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT.

Ponadto, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, na dzień poprzedzający uzyskanie przychodów ze zbycia udziałów Krajowej Spółki Zależnej będą spełnione nieprzerwanie przez okres co najmniej 2 lat następujące warunki:

a) Wnioskodawca będzie posiadać w kapitale Krajowej Spółki Zależnej bezpośrednio na podstawie tytułu własności 100% udziałów Krajowej Spółki Zależnej.

b) Wnioskodawca nie będzie spółką tworzącą podatkową grupę kapitałową.

c) Wnioskodawca nie będzie korzystać ze zwolnień podatkowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 i 34a.

d) Wnioskodawca będzie prowadził rzeczywistą działalność gospodarczą, tj.: będzie wykonywał faktycznie czynności stanowiące działalność gospodarczą, tj.:

- będzie posiadać lokal,

- będzie korzystać z wykwalifikowanego personelu oraz wyposażenia wykorzystywanego w prowadzonej działalności gospodarczej,

- nie będzie tworzyć struktury funkcjonującej w oderwaniu od przyczyn ekonomicznych,

- będzie istnieć współmierność między zakresem działalności prowadzonej przez Spółkę a faktycznie posiadanym przez tę Spółkę lokalem, personelem lub wyposażeniem,

- zawierane porozumienia będą zgodne z rzeczywistością gospodarczą, będą mieć uzasadnienie gospodarcze i nie będą w sposób oczywisty sprzeczne z ogólnymi interesami gospodarczymi tej Spółki,

- samodzielnie będzie wykonywać swoje podstawowe funkcje gospodarcze przy wykorzystaniu zasobów własnych, w tym obecnych na miejscu osób zarządzających, a także korzystając z usług podmiotów zewnętrznych.

Tym samym, należy stwierdzić, że Spółka na ww. dzień będzie spełniała warunki określone w art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. a - d ustawy o CIT. Ponadto jak zaprezentowano to w uzasadnieniu do pytania nr 2 powyżej przestawiona została rozbudowana argumentacja przemawiająca za spełnieniem przez Spółkę także warunku określonego w art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT.

„Mała klauzula antyabuzywna”

Zgodnie z art. 22c ustawy o CIT:

1. Przepisów art. 20 ust. 3, art. 21 ust. 3, art. 22 ust. 4, art. 24n ust. 1 oraz art. 24o ust. 1 nie stosuje się, jeżeli skorzystanie ze zwolnienia określonego w tych przepisach było:

1) sprzeczne w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem tych przepisów;

2) głównym lub jednym z głównych celów dokonania transakcji lub innej czynności albo wielu transakcji lub innych czynności, a sposób działania był sztuczny.

2. Na potrzeby ust. 1 sposób działania nie jest sztuczny, jeżeli na podstawie istniejących okoliczności należy przyjąć, że podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami zastosowałby ten sposób działania w dominującej mierze z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych. Do przyczyn, o których mowa w zdaniu pierwszym, nie zalicza się celu skorzystania ze zwolnienia określonego w przepisach art. 20 ust. 3, art. 21 ust. 3, art. 22 ust. 4, art. 24n ust. 1 oraz art. 24o ust. 1, sprzecznego z przedmiotem lub celem tych przepisów.

Tak jak Spółka wskazała w opisie zdarzenia przyszłego, podstawowym celem przeprowadzenia Transakcji jest osiągnięcie przez Spółkę zysku. Transakcja polega na zbyciu udziałów w Krajowej Spółce Zależnej, która rozwija projekty farm fotowoltaicznych. Spółka jako podmiot holdingowy, miała za zadanie wspierać Krajową Spółkę Zależną w realizacji inwestycji, utrzymywaniu inwestycji i docelowo w zwiększeniu jej wartości rynkowej. Wnioskodawca znalazł inwestora, który jest podmiotem niepowiązanym ze Spółką. Należy zatem uznać, że głównym lub jednym z głównych celów dokonania Transakcji nie było zatem skorzystanie ze zwolnienia, o którym mowa w art. 24o ust. 1 ustawy o CIT, lecz realizacja celu biznesowego – osiągnięcie zysku.

Aktualnie Spółka posiada udziały w Krajowej Spółce Zależnej przez co najmniej 2 lata. Spółka nie dokonywała dotychczas, ani też nie zamierza w przyszłości przed Transakcją dokonywać czynności, w tym w szczególności działań o charakterze reorganizacyjnym. Opisane w stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) planowane Połączenie w ramach Grupy Greenvolt Poland nie obejmie Wnioskodawcy. Nie można zatem uznać, aby sposób działania Spółki był sztuczny, w rozumieniu art. 22c ust. 2 ustawy o CIT.

Dodatkowo, tak jak Spółka to szczegółowo rozwinęła powyżej, celem wprowadzenia zwolnienia z art. 24o ust. 1 ustawy o CIT jest zachęcenie inwestorów do lokowania w Polsce holdingów, w tym holdingów regionalnych. Spółka pełni taką funkcję w grupie kapitałowej, do której należy i jako taki podmiot wyraża chęć skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania dochodu ze zbycia udziałów w ramach planowanej Transakcji. Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, skorzystanie ze zwolnienia z art. 24o ust. 1 ustawy o CIT nie będzie sprzeczne w danych okolicznościach z przedmiotem i celem tego przepisu.

Konsekwentnie, zdaniem Spółki, wyłączenie z możliwości skorzystania ze zwolnienia z art. 24o ust. 1 ustawy o CIT, o którym mowa w art. 22c ustawy o CIT nie znajdzie w przypadku Transakcji zastosowania.

Podsumowanie

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka będzie spełniać wszystkie warunki uznania jej za spółkę holdingową w rozumieniu art. 24m ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, w szczególności w zakresie warunku wskazanego w art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT, a Krajowa Spółka Zależna za krajową spółkę zależną w rozumieniu art. 24m ust. 1 pkt 1 i pkt 3 ustawy o CIT.

Tym samym, Wnioskodawca wskazuje, że w związku ze spełnieniem warunków, o których mowa w art. 24m ust. 1 pkt 1, 2 i 3 w zw. z art. 24o ust. 1-3 oraz art. 22c ustawy o CIT, Spółka będzie uprawniona do zastosowania zwolnienia z podatku dochodowego od dochodu osiągniętego z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w Krajowej Spółce Zależnej w ramach planowanej Transakcji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 24m ust. 1 pkt 1 - 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT” lub „udpop”), ilekroć w niniejszym rozdziale jest mowa o:

Zgodnie z art. 24m ust. 2 ustawy o CIT,

Na podstawie art. 24o ust. 1 i 3 ustawy o CIT:

Adresatem powołanej normy prawnej jest spółka holdingowa, która zbywa udziały (akcje) spółki zależnej na rzecz podmiotu niepowiązanego pod warunkiem złożenia stosowanego oświadczenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

Ocena możliwości skorzystania przez Państwa ze zwolnienia określonego w ww. przepisie powinna być poprzedzona m.in. oceną spełnienia przez Państwa definicji spółki holdingowej, pod kątem spełnienia warunków wskazanych w art. 28m ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.

Wątpliwości będące przedmiotem wniosku dotyczą m.in. spełnienia warunku określonego w art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT.

Jednocześnie w związku z pytaniem Nr 2 wniosku argumentujecie Państwo, że spełniacie warunek określony w art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT.

Organ podatkowy nie może się jednak zgodzić z Państwa stanowiskiem.

Należy bowiem zauważyć, że określony w art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT, warunek spełnienia definicji spółki holdingowej, jako wpływający pośrednio na uzyskanie prawa do zwolnienia określonego w art. 24o ust. 1 ustawy o CIT, należy w pierwszej kolejności rozpatrywać zgodnie z jego literalnym brzmieniem.

Zgodnie z jego treścią, udziałów wnioskodawcy nie może posiadać, pośrednio lub bezpośrednio, udziałowiec (akcjonariusz) mający siedzibę lub zarząd lub zarejestrowany lub położony na terytoriach lub w krajach określonych w tym przepisie tj. w tzw. raju podatkowym, kraju wskazanym w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych, kraju z którym Polska lub UE nie zawarła umowy będącej podstawą wymiany informacji.

Analizując przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego, wskazać należy, że nie wynika z niego, aby ww. warunek wynikający z art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT, został spełniony. W opisie zdarzenia przyszłego przedstawiają Państwo rozbudowaną strukturę właścicielską spółek, które bezpośrednio/pośrednio posiadają udziały w Spółce.

Przedstawiony opis wskazuje, że nie jesteście Państwo w stanie pozyskać informacji na temat danych wszystkich podmiotów posiadających pośredni udział w kapitale Spółki. Zatem, nie można wykluczyć, że pośrednimi udziałowcami (akcjonariuszami) Spółki będą również podmioty mające siedzibę lub zarząd lub zarejestrowane, położone na terytoriach lub w krajach określonych w art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT (tj. w tzw. raju podatkowym, kraju wskazanym w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych lub kraju z którym Polska lub UE nie zawarła umowy będącej podstawą wymiany informacji).

Powyższe uniemożliwia ocenę Państwa stanowiska w odniesieniu do pytania oznaczonego we wniosku Nr 2 wniosku jako prawidłowe.

Przedstawiona we wniosku struktura ma charakter wielopoziomowy, przez co nie można zidentyfikować wszystkich pośrednich udziałowców Spółki, co ze względu na powyższe uniemożliwia skorzystanie z preferencji podatkowych przewidzianych dla spółki holdingowej.

Z ustawy o CIT nie wynika bowiem, że analizowanie pośredniego posiadania udziałów w spółce holdingowej (w świetle art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o CIT), powinno kończyć się na poziomie na którym są Państwo zidentyfikować strukturę właścicielską.

Należy zauważyć, że w uzasadnieniu wprowadzanych zmian w zakresie spółek holdingowych (Druk sejmowy 1532) w odniesieniu do ograniczenia zakresu definicji spółek zależnych, wskazano, że ma to na celu objęcie reżimem holdingowym tzw. struktur jednopoziomowych (o stosunkowo prostej strukturze powiązań właścicielskich). Proponowane podejście ma utrudnić wykorzystywanie tego typu powiązań do niedozwolonych optymalizacji.

W świetle powyższego, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 2 należy uznać za nieprawidłowe.

Jednocześnie należy wskazać, że nie spełniając jednego z warunków zawartych w definicji spółki holdingowej, nie mają Państwo możliwości zwolnienia dochodu z tytułu zbycia udziałów krajowych spółek zależnych, na podstawie art. 24o ust. 1 ustawy CIT.

Wobec tego skoro Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 2 należy uznać za nieprawidłowe z powodów wskazanych wyżej, to w konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3, w zakresie ustalenia, czy dochód osiągnięty przez Wnioskodawcę w związku z Transakcją będzie podlegał zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych zgodnie z art. 24o ust. 1 ustawy o CIT, należy również uznać za nieprawidłowe.

W związku z powyższym zauważyć należy, że ocena możliwości zwolnienia dochodu z tytułu zbycia udziałów Krajowej Spółki Zależnej w świetle art. 24o ust. 3 ustawy o CIT (tj. ze względu na posiadaną przez spółkę zależną strukturę aktywów), a więc ocena Państwa stanowiska w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1, stała się bezzasadna.

Wnioskodawca nie spełniając definicji spółki holdingowej, nie ma prawa do zwolnienia, o którym mowa w art. 24o ust. 1 ustawy CIT, tym samym „dodatkowe” ograniczenie tego zwolnienia ze względu na strukturę posiadanych przez spółkę zależną aktywów, jest niemożliwe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Odnosząc się do powołanych wyroków, należy zauważyć, że orzeczenia sądowe wydawane są w indywidualnych sprawach w odzwierciedleniu do konkretnych stanów faktycznych/zdarzeń przyszłych i nie mają charakteru wiążącej wykładni prawa podatkowego. Powołane orzeczenia nie są źródłem prawa i nie mogą stanowić podstawy prawnej działań organów administracji. Organy administracji są związane oceną prawną i wskazaniami co do dalszego postępowania wyrażonymi w orzeczeniu sądu administracyjnego, jednakże to związanie istnieje tylko w ramach tej sprawy, która była rozpoznawana przez sąd administracyjny – zgodnie z art. 153 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Natomiast, odnosząc się do otrzymanego przez Państwa wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 30 maja 2023 r. w sprawie o sygn. III SA/Wa 212/23 (orzeczenie prawomocne), zauważyć należy, że nie rozstrzygał on w kwestii będącej przedmiotem stanowiska Organu zawartym w niniejszej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).