Wyrok WSA w Łodzi z dnia 31 maja 2022 r., sygn. III SA/Łd 164/22

Dnia 31 maja 2022 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Monika Krzyżaniak Sędziowie Sędzia WSA Joanna Wyporska-Frankiewicz Asesor WSA Anna Dębowska (spr.) Protokolant asystent sędziego Beata Drożdż po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 maja 2022 roku sprawy ze skargi P. O. na decyzję Rektora Politechniki [...] z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania stypendium dla osób niepełnosprawnych 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Rektora Politechniki [...] z dnia [...] nr[...]; 2. zasądza od Rektora Politechniki [...] na rzecz skarżącego P. O. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Decyzją z 9 grudnia 2021 r., nr KS/WM/NIEPELN/12/2021/22, wydaną na podstawie art. 86 ust. 1 pkt 2, ust. 2 i 4, art. 89, art. 92 ust. 1, art. 93, art. 94, art. 95, art. 412 i art. 414 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r., poz. 478, ze zm.), zwanej dalej "u.p.s.w.n.", art. 104, art. 107 i art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., Regulaminu Świadczeń dla Studentów Politechniki Łódzkiej, stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 35/2019 Rektora Politechniki Łódzkiej z 13 czerwca 2019 r. wraz z załącznikami oraz Podziału Roku Akademickiego 2021/22 w Politechniki Łódzkiej, Rektor Politechniki Łódzkiej utrzymał w mocy decyzję własną z 5 listopada 2021 r., nr [...] o odmowie przyznania P.O. stypendium dla osób niepełnosprawnych na czas odbywania studiów w roku akademickim 2021/22.

W uzasadnieniu organ administracji podniósł, że 27 października 2021 r. student P.O. złożył wniosek o przyznanie stypendium dla osób niepełnosprawnych. We wniosku pracownik biura ds. osób niepełnosprawnych Politechniki Ł. potwierdził, że student posiada umiarkowany stopień niepełnosprawności od dziesiątego roku życia, a orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane jest na stałe. Decyzją z 5 listopada 2021 r Rektor odmówił skarżącemu przyznania stypendium ze względu na fakt, że upłynął sześcioletni okres przysługiwania świadczeń. W toku ponownej weryfikacji wniosku ustalono, że skarżący posiadał status studenta w następujących latach akademickich: 2008/2009 (12 miesięcy), 2009/2010 (12 miesięcy), 2010/2011 (12 miesięcy), 2011/2012 (12 miesięcy), 2012/2013 (12 miesięcy), 2013/2014 (12 miesięcy), 2014/2015 (7 miesięcy), 2015/2016 (12 miesięcy), 2016/2017 (12 miesięcy). 2017/2018 (12 miesięcy), 2018/2019 (6 miesięcy), 2020/2021 (10 miesięcy), łącznie przez 131 miesięcy. Regulamin Świadczeń dla Studentów Politechniki Łódzkiej dotyczący ustalania wysokości, zasad i trybu przyznawania i wypłacania świadczeń pomocy materialnej jest przyjęty w trybie art. 95 ust. 1 u.p.s.w.n. Organ administracji powołał się na opinię Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa opublikowaną na stronie internetowej według, której zgodnie z art. 93 ust. 2 pkt 1 u.p.s.w.n. świadczenia przysługują na studiach pierwszego stopnia, studiach drugiego stopnia i jednolitych studiach magisterskich, jednak nie dłużej niż przez okres 6 lat. W opinii Ministerstwa, oznacza to łączny okres (nieprzekraczający 6 lat kalendarzowych, tj. 72 miesięcy), w którym danej osobie przysługuje możliwość ubiegania się o świadczenia w ramach studiów – niezależnie od ich rodzaju i długości trwania, jak też uczelni, na których są odbywane. Tym samym dla biegu tego okresu nie ma znaczenia, czy student występuje o świadczenia oraz czy je pobiera. Sześcioletni okres przysługiwania świadczeń rozpoczyna się w momencie podjęcia studiów i nabycia praw studenta po raz pierwszy (na pierwszym kierunku studiów), co następuje z chwilą złożenia ślubowania. Termin ten biegnie, również wówczas gdy osoba znajduje się na urlopie od zajęć, ale pozostaje na studiach. W przypadku przerwania studiów (skreślenia z listy studentów) i ponownego ich podjęcia, liczenie wskazanego okresu powinno być kontynuowane, a nie rozpoczynać się od nowa. Podobnie w przypadku ukończenia studiów pierwszego stopnia i podjęcia studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich, sumują się wyłącznie okresy studiowania na tych studiach, natomiast przerwę pomiędzy tymi studiami wyłącza się. Do sześcioletniego okresu przysługiwania świadczeń wlicza się także okresy studiowania sprzed wejścia w życie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tj. sprzed 1 października 2018 r.). Do sześcioletniego okresu przysługiwania świadczeń nie należy wliczać okresów kształcenia na kolejnych studiach pierwszego stopnia odbywanych po uzyskaniu pierwszego tytułu zawodowego licencjata, inżyniera albo równorzędnego – ze względu na art. 93 ust. 2 pkt 2 lit. b u.p.s.w.n. Prawo do świadczeń nie przysługuje studentowi posiadającemu tytuł zawodowy (w tym również uzyskany za granicą): magistra, magistra inżyniera albo równorzędny, licencjata, inżyniera albo równorzędny, jeżeli ponownie podejmuje studia pierwszego stopnia. Od powyższych zasad został ustanowiony wyjątek dotyczący prawa do stypendium dla osób niepełnosprawnych. W przypadku gdy niepełnosprawność powstała w trakcie studiów lub po uzyskaniu tytułu zawodowego, student może otrzymać stypendium dla osób niepełnosprawnych jeszcze na jednym kolejnym kierunku studiów przez okres nieprzekraczający 6 lat. Przy ocenie prawa do stypendium dla osób niepełnosprawnych na kolejnym kierunku studiów istotny jest moment powstania niepełnosprawności, a nie data wydania orzeczenia potwierdzającego powyższy fakt. Datę lub okres powstania niepełnosprawności określa się na podstawie treści orzeczenia. Stopień niepełnosprawności skarżącego ustalony jest od 16 marca 2017 r. Natomiast jako datę powstania niepełnosprawności podano "od 10-go roku życia". W związku z tym nie można uznać, że niepełnosprawność powstała w trakcie studiów i przyznać na tej podstawie świadczenia. Organ administracji stwierdził, że uczelnia jak najbardziej stwarza osobom niepełnosprawnym warunki do pełnego udziału w procesie przyjmowania na uczelnię w celu odbywania kształcenia czy prowadzenia działalności naukowej. Jednakże uczelnia jest zobligowana do przestrzegania przepisów określonych w ustawie, w której na chwilę obecną nie został zmieniony przepis dotyczący ograniczenia wypłaty świadczeń w przypadku studentów studiujących powyżej 6 lat. Przepisy dotyczące sześcioletniego ograniczenia możliwości pobierania stypendiów zostały zinterpretowane jak opisano wyżej i tak były stosowane w ramach rozpatrywania wszystkich wniosków o stypendia.