Opinia rzecznika generalnego Emiliou przedstawiona w dniu 5 października 2023 r., sygn. C-54/22 P

Wydanie tymczasowe

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

NICHOLASA EMILIOU

przedstawiona w dniu 5 października 2023 r.(1)

Sprawa C‑54/22 P

Rumunia

przeciwko

Komisji Europejskiej

Odwołanie – Europejska inicjatywa obywatelska (EIO) – EIO „Polityka spójności w regionie na rzecz równości i zachowania kultury regionu” – Kompetencja Komisji Europejskiej w zakresie częściowej rejestracji na podstawie rozporządzenia (UE) nr 211/2011

I. Wprowadzenie

1. Europejska inicjatywa obywatelska (EIO) jest instrumentem demokracji uczestniczącej, który stał się stosunkowo dobrze znanym uzupełnieniem unijnego mechanizmu instytucjonalnego, choć jak dotąd jego oddziaływanie wydaje się umiarkowane(2). Dla przypomnienia: mechanizm ten wprowadzono traktatem lizbońskim, aby zapewnić obywatelom Unii możliwość bezpośredniego wpływania na porządek prawny Unii poprzez zwrócenie się do Komisji Europejskiej o przygotowanie wniosku w sprawie aktu prawnego Unii Europejskiej. Jak podkreślał Trybunał Sprawiedliwości, wartość dodana tego mechanizmu „nie polega wobec tego na pewności co do jego rezultatu, lecz na możliwościach i szansach, jakie stwarza on obywatelom Unii w zakresie wszczynania debaty politycznej w instytucjach Unii”(3).

2. Dalszy postęp nad pracami nad EIO wymaga pomyślnego przejścia kilku etapów, z których pierwszym jest etap „rejestracji”. Podczas tego etapu stwierdzania „dopuszczalności” Komisja weryfikuje między innymi, czy kwestia, w której zwrócono się do Komisji o działanie, nie wykracza w sposób oczywisty poza jej kompetencje w zakresie przedkładania wniosku dotyczącego aktu prawnego Unii. Ten pierwszy etap kończy się, co do zasady, decyzją, na mocy której Komisja albo rejestruje EIO, albo przeciwnie – odmawia rejestracji.

Niniejsza sprawa dotyczy tego właśnie etapu i stanowi kolejną odsłonę wcześniejszego postępowania toczącego się przed sądami Unii Europejskiej w sprawie EIO „Polityka spójności w regionie na rzecz równości i zachowania kultury regionu”. W EIO tej zwrócono się zasadniczo o opracowanie aktów prawnych zapewniających równe szanse w dostępie do funduszy Unii regionom, których specyfika narodowościowa, etniczna, kulturalna, religijna lub językowa odbiega od charakterystyki otaczających je regionów.