Interpretacja indywidualna z dnia 13 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-2.4011.896.2023.1.MC

Nabycie udziałów w spółce z o.o. za cenę niższą niż ich wartość rynkowa.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Dnia 14 grudnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 11 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pan A (dalej jako: Wnioskodawca bądź Podatnik) jest polskim rezydentem podatkowym i podlega opodatkowaniu w Polsce od całości osiąganych dochodów niezależnie od miejsca ich uzyskania.

Wnioskodawca jest prezesem zarządu oraz wspólnikiem posiadającym 100 udziałów o łącznej wartości nominalnej 50.000 zł w (…) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako: Spółka), wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS (…). Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków. Ponadto, Spółka zajmuje się pośrednictwem w obrocie nieruchomościami, poszukiwaniem oraz lokowaniem kapitału w zyskowne inwestycje nieruchomościowe, pozyskiwaniem finansowania, przygotowywaniem koncepcji lub projektów budowlanych, a także obsługą całego procesu inwestycyjnego wraz z zarządzaniem i komercjalizacją.

Oprócz Wnioskodawcy, wspólnikiem Spółki jest jeszcze Pan B (dalej jako: drugi Wspólnik) posiadający 100 udziałów o łącznej wartości nominalnej 50.000 zł. Przystąpienie drugiego Wspólnika do Spółki było efektem zawartej w listopadzie 2022 roku z Wnioskodawcą umowy inwestycyjnej, dotyczącej realizacji wspólnego przedsięwzięcia deweloperskiego (dalej jako: Umowa inwestycyjna). Na mocy Umowy inwestycyjnej drugi Wspólnik udzielił Spółce finansowania w postaci oprocentowanych pożyczek. Ustalono także, iż po spłacie przedmiotowych pożyczek Wnioskodawca odkupi od Drugiego wspólnika wszystkie przysługujące mu udziały w Spółce, za cenę odpowiadającą wartości nominalnej tych udziałów, niższej od ich wartości rynkowej.

Tym samym powstała wątpliwość, czy planowane nabycie udziałów drugiego Wspólnika po cenie odpowiadającej wartości nominalnej, jednak niższej od wartości rynkowej udziałów, skutkować będzie powstaniem przychodu podatkowego po stronie Wnioskodawcy.

Pytanie

Czy w związku z nabyciem (odkupieniem) od drugiego Wspólnika udziałów Spółki za cenę odpowiadającą wartości nominalnej, niższej od wartości rynkowej tych udziałów, u Wnioskodawcy powstanie przychód (w tym z tytułu nieodpłatnych świadczeń), o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy nabycie (odkupienie) od drugiego Wspólnika udziałów Spółki za cenę odpowiadającą wartości nominalnej, niższej od wartości rynkowej tych udziałów, nie będzie skutkowało powstaniem przychodu (w tym z tytułu nieodpłatnych świadczeń).

Transakcja taka będzie więc dla Wnioskodawcy neutralna podatkowo.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Fundamentalną zasadą obowiązującą w ustawie o PIT, jest zasada powszechności opodatkowania określona w art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, zgodnie z którym to przepisem opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W związku z tym, jak podkreśla się w doktrynie, obok ustawowej powszechności opodatkowania funkcjonują zwolnienia przedmiotowe wskazywane w art. 21 ustawy o PIT oraz dochody zwolnione wymienione w art. 52, 52a i 52c ustawy o PIT, a także dochody, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku (zob. A. Melezini, Przedmiot podatku, ABC).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawodawca dokonał podziału przysporzeń majątkowych uzyskiwanych przez podatników na różne źródła przychodów.

Stosownie do dyspozycji art. 10 ust. 1 ustawy o PIT źródłami przychodów są:

1) stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

2) działalność wykonywana osobiście;

3) pozarolnicza działalność gospodarcza;

4) działy specjalne produkcji rolnej;

5) (uchylony);

6) najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;

7) kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;

8) odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d) innych rzeczy,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

8a) działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną;

8b) niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da;

9) inne źródła.

Z kolei, stosownie do treści art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się wartość wkładu określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określoną w innym dokumencie o podobnym charakterze – w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, za przychód uważa się wartość rynkową takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 19 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Natomiast, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są przychody, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 9, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 23 – jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część i spółka lub spółdzielnia otrzymująca wkład przyjęła dla celów podatkowych składniki majątku wchodzące w skład tego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu wnoszącego ten wkład.

I tak, w przypadku objęcia udziałów (akcji) w spółce:

a) w zamian za wkład niepieniężny – po stronie wnoszącego wkład powstaje przychód z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, przy czym:

-jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część – przychód ten jest zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy o PIT;

-jeżeli wkład niepieniężny ma postać inną niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część – ustawa o PIT nie przewiduje zwolnienia tego przychodu od podatku;

b) w zamian za wkład inny niż niepieniężny, czyli pieniężny – po stronie wnoszącego wkład nie powstaje przychód podatkowy, co wynika a contrario z art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT.

Wskazane różnice w podatkowym traktowaniu sytuacji objęcia udziałów w zamian za wkład pieniężny i niepieniężny wynikają z tego, że w tym drugim przypadku podmiot wnoszący wkład dokonuje odpłatnego „nabycia” (w potocznym znaczeniu tego pojęcia) udziałów (akcji) w zamian za „cenę” odpowiadającą wartości przedmiotu wkładu. Jednocześnie, wnoszący wkład dokonuje odpłatnego zbycia przedmiotu wkładu, gdyż przenosi jego własność na spółkę w zamian za określoną „cenę”, tj. wartość obejmowanych udziałów (akcji) w spółce. W przypadku natomiast wkładu pieniężnego podmiot wnoszący wkład dokonuje po prostu odpłatnego „nabycia” (w potocznym znaczeniu tego pojęcia) udziałów (akcji) za środki pieniężne.

Jednocześnie w myśl art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e, w części niezaliczonej w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodów.

Tym samym należy wskazać, że przepisy ustawy o PIT nie wiążą powstania przychodu z wniesieniem do spółki wkładu pieniężnego. Przewidują jedynie, że przychód z kapitałów pieniężnych powstaje w przypadku wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego oraz, że zwolniony z podatku jest przychód związany z wniesieniem wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa albo zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Z przepisów ustawy o PIT nie wynika więc, aby planowane przez Wnioskodawcę odkupienie udziałów Spółki w zamian za środki pieniężne skutkowało powstaniem przychodu podatkowego. Przychód po stronie Wnioskodawcy powstanie dopiero w chwili odpłatnego zbycia tych udziałów. Nie ma podstaw do ustalania takiego przychodu na moment nabycia udziałów od drugiego Wspólnika.

Stosownie bowiem do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o PIT przychodem są środki uzyskane z odpłatnego zbycia udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Należy podkreślić, iż efekt nabycia od drugiego Wspólnika udziałów Spółki o wartości nominalnej niższej od rynkowej zostanie uwzględniony przy ewentualnej sprzedaży tych udziałów w przyszłości. Wnioskodawca będzie mógł wówczas rozpoznać koszt uzyskania przychodów jedynie do wysokości odpowiadającej wydatkom faktycznie poniesionym na nabycie przedmiotowych udziałów. Oznacza to, iż zbywając udziały nabyte po cenie odpowiadającej ich wartości nominalnej, Wnioskodawca będzie musiał wykazać wyższy dochód do opodatkowania, a w efekcie zapłacić wyższy podatek. Nie ulega wątpliwości, że za przychód w rozumieniu ustawy o PIT można uznać przysporzenie majątkowe, ale wyłącznie takie, które ma konkretny wymiar finansowy. W przypadku nabycia udziałów w spółce takiego rodzaju przysporzenie nie powstaje. Nowo objęte udziały będą stanowić określone uprawnienia majątkowe i niemajątkowe, które dopiero w przyszłości mogą wiązać się z przysporzeniem majątkowym. W szczególności, takim przysporzeniem majątkowym będzie przychód z odpłatnego zbycia tych udziałów lub przychód z dywidendy wypłacanej przez spółkę.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że na moment planowanego nabycia przez Wnioskodawcę udziałów nie można określić przysporzenia majątkowego o konkretnym wymiarze finansowym. A to oznacza, że nabycie udziałów Spółki za cenę odpowiadającą wartości nominalnej niższej niż jej wartość rynkowa nie będzie wiązało się z przysporzeniem majątkowym i nie będzie stanowiło przychodu.

Prezentowane przez Wnioskodawcę stanowisko znajduje potwierdzenie chociażby w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 grudnia 2017 r., sygn. akt II FSK 3421/15, w którym wskazano:

Ponadto, należy uwypuklić, że ustawa o PIT nie definiuje pojęć „wkład niepieniężny” i „wkład pieniężny”. Nie odsyła również do stosowania w tym zakresie definicji z innych dziedzin prawa, w tym do przepisów prawa cywilnego (handlowego), na gruncie których spółki są tworzone.

Wobec powyższego przepisy prawa cywilnego (handlowego) stanowiące podstawy prawne wnoszenia wkładów do spółek mogą być pomocne dla kwalifikacji danego wkładu jako pieniężny albo niepieniężny dla celów podatkowych. Nie mają one jednak znaczenia decydującego, z uwagi na zasadę autonomii prawa podatkowego. Znaczenie określeń „wkład niepieniężny” i „wkład pieniężny” na gruncie ustawy o PIT należy odczytywać z uwzględnieniem językowego znaczenia tych pojęć oraz ratio legis przepisów regulujących skutki podatkowe wnoszenia wkładów do spółek.

Należy więc wskazać, że przymiotnik „pieniężny” pochodzi od słowa „pieniądz”, czyli „środek płatniczy przyjmowany w zamian za towary i usługi lub zwalniający od zobowiązań”, „moneta lub banknot obiegowy”. Niepieniężny to przeciwieństwo pieniężnego, „inny niż pieniężny” (Słownik Języka Polskiego PWN – wersja internetowa, https://sjp.pwn.pl).

Można zatem stwierdzić, że „wkład pieniężny” to przekazywana spółce w celu pokrycia kapitału zakładowego określona liczba znaków pieniężnych wnoszonych w gotówce albo też w formie bankowego czy pocztowego transferu pieniądza. Wkład niepieniężny natomiast to przekazywane spółce w celu pokrycia kapitału zakładowego wartości majątkowe, które nie są pieniądzem (w szczególności zbywalne rzeczy lub prawa).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, Wnioskodawca jest zdania, że w razie odkupienia, tj. przekazania środków pieniężnych w zamian za udziały będące własnością drugiego Wspólnika, za cenę odpowiadającą wartości nominalnej niższej od ich wartości rynkowej, nie powstanie przychód podatkowy (w tym z tytułu nieodpłatnych świadczeń), o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT.

Konkludując, w ocenie Wnioskodawcy, zarówno nabycie, jak i objęcie udziałów w zamian za środki pieniężne nie skutkuje powstaniem przychodu, a tym samym nie podlega opodatkowaniu PIT. Wynika to z faktu, iż na dzień nabycia lub objęcia udziałów udziałowiec zyskuje określone uprawnienia majątkowe i niemajątkowe, których realizacja skutkować może przysporzeniem majątkowym w przyszłości (dochód z tego tytułu generują dopiero zdarzenia, takie jak zbycie udziałów albo otrzymanie dywidendy). Zatem w momencie objęcia udziałów podatnik nie uzyskuje realnego, faktycznego i definitywnego przysporzenia trwale powiększającego jego aktywa, a jednocześnie stanowiącego przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nabycie (odkupienie) od drugiego Wspólnika udziałów Spółki za cenę odpowiadającą wartości nominalnej tych udziałów niższej od ich wartości rynkowej będzie neutralne podatkowo.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ponadto wskazuję, że powołane we wniosku orzeczenie sądu administracyjnego nie może wpłynąć na ocenę prawidłowości tej kwestii. Nie negując tego orzeczenia, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, stwierdzam, że – moim zdaniem – teza badanego rozstrzygnięcia nie ma zastosowania w tym postępowaniu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.