Wyrok NSA z dnia 10 października 2023 r., sygn. III FSK 735/23

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Paweł Borszowski, Sędzia NSA Wojciech Stachurski (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Anna Juszczyk – Wiśniewska, Protokolant Katarzyna Malinowska, po rozpoznaniu w dniu 10 października 2023 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Gminy Bytom od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 2 lutego 2023 r. sygn. akt I SA/Gl 1382/22 w sprawie ze skargi Prokuratora Rejonowego w Bytomiu na uchwałę Rady Miejskiej w Bytomiu z dnia 29 sierpnia 2022 r. nr LXV/849/22 w przedmiocie skargi na uchwałę rady miejskiej w sprawie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi 1) uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej punktu 2; 2) w pozostałym zakresie oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

1. Wyrok sądu pierwszej instancji.

Wyrokiem z 2 lutego 2023 r., I SA/Gl 1382/22, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, po rozpoznaniu skargi Prokuratora Rejonowego w Bytomiu, stwierdził nieważność uchwały Rady Miejskiej w Bytomiu z 29 sierpnia 2022 r., nr LXV/849/22, w przedmiocie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki opłaty (punkt 1 sentencji), a także orzekł, że zaskarżona uchwała nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku (punkt 2 sentencji).

Sąd podzielił stanowisko Prokuratora, że zaskarżona uchwała narusza przepisy ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2022 r., poz. 329 z późn zm., dalej "u.c.p.g.), poprzez przyjęcie jednej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla wszystkich nieruchomości zamieszkałych, nie uwzględniając nieruchomości, na których odpady powstają sezonowo. Zdaniem sądu, brak w systemie (ewidencji) nieruchomości, na których odpady powstają sezonowo, nie oznacza, że takie nieruchomości nie znajdują się na terenie Gminy. Wyznacznikiem jest nie system, a rzeczywisty stan faktyczny, z zastrzeżeniem wynikającym z art. 6j ust. 3d u.c.p.g. Ponadto, zdaniem sądu, z przedłożonych materiałów nie wynika, że analiza poprzedzająca uchwalenie wymienionej uchwały była przeprowadzona rzetelnie. Nie jest wiadome czy koszty administracyjne są kosztami obsługi systemu, a co więcej, dostrzegalna jest zmiana (podniesienie) wysokości tych kosztów tak jak i zwiększenie kosztów edukacji ekologicznej, utrzymania PSZOK, oraz usuwania dzikich wysypisk. Zmiany te mogą wskazywać, że nowo przyjęte kwoty dotyczą następnego (tj. 2023 r.), nie zaś jeszcze 2022 r. Tymczasem uchwała weszła w życie 1 października 2022 r., co oznacza, że przez 3 miesiące 2022 r. mogły obowiązywać stawki wyższe niż powinny. Sąd wskazał także, że Rada nie przedłożyła dokumentów, z których wynikałoby, czy stawka określona w § 2 ust. 1 uchwały weryfikowana była w oparciu o kryterium wskazane w art. 6k ust. 2a pkt 1 u.c.p.g. Prawidłowo wykonana analiza winna także uwzględniać, że w przypadku przyjętej metody (o której mowa w art. 6j ust. 1 pkt 1) opłata ta nie może przekraczać 2% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem - za mieszkańca.