Wyrok NSA z dnia 10 października 2023 r., sygn. III FSK 733/23

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Paweł Borszowski, Sędzia NSA Wojciech Stachurski (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Anna Juszczyk – Wiśniewska, Protokolant Katarzyna Malinowska, po rozpoznaniu w dniu 10 października 2023 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Gminy Bytom od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 2 lutego 2023 r., sygn. akt I SA/Gl 1380/22 w sprawie ze skargi Prokuratora Rejonowego w Bytomiu na uchwałę Rady Miejskiej w Bytomiu z dnia 3 stycznia 2020 r., nr XXIII/337/20 w przedmiocie skargi na uchwałę rady miejskiej w sprawie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi 1) uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej punktu 2; 2) w pozostałym zakresie oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

1. Wyrok sądu pierwszej instancji.

Wyrokiem z 2 lutego 2023 r., I SA/Gl 1380/22, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, po rozpoznaniu skargi Prokuratora Rejonowego w Bytomiu, stwierdził nieważność uchwały Rady Miejskiej w Bytomiu z 3 stycznia 2020 r., nr XXXIII/337/20, w przedmiocie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki opłaty (punkt 1 sentencji), a także orzekł, że zaskarżona uchwała nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku (punkt 2 sentencji).

Sąd podzielił stanowisko Prokuratora, że zaskarżona uchwała narusza przepisy ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2022 r., poz. 329 z późn zm., dalej "u.c.p.g.), poprzez przyjęcie jednej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla wszystkich nieruchomości zamieszkałych, nie uwzględniając nieruchomości, na których odpady powstają sezonowo. Zdaniem sądu, brak w systemie (ewidencji) nieruchomości, na których odpady powstają sezonowo, nie oznacza, że takie nieruchomości nie znajdują się na terenie Gminy. Ponadto, zdaniem sądu, Rada ustalając opłatę w wysokości 21,50 zł oparła się na kalkulacji, z której wynika, że opłata ta powinna być niższa, bo 21,37 zł. Już tylko z tego powodu doszło do uchwalenia stawki wyższej niż wynikająca z przeprowadzonej analizy. W ocenie sądu, dokumenty przedłożone do sprawy wskazują, że sposób przeprowadzenia analizy nie spełniał określonych wymogów rzetelności, a tym samym Rada Miejska w Bytomiu przekroczyła delegację ustawową wynikającą z art. 6k ust. 2 u.c.p.g. Oparcie się o ilość mieszkańców wynikającą z "systemu" bez informacji o tym, czy system obejmuje wszystkich mieszkańców nie pozwala na przyjęcie, że analiza była przeprowadzona w sposób właściwy. Ponadto zdaniem sądu, nie jest dopuszczalne uwzględnianie innych kosztów przy wyliczaniu stawki opłaty, takich jak "zakupy i inwestycje w wydziale" bez powiązania tych kosztów z systemem gospodarowania odpadami. Sąd wskazał także, że Rada nie przedłożyła dokumentów, z których wynikałoby, czy stawka określona w § 2 ust. 1 uchwały weryfikowana była w oparciu o kryterium wskazane w art. 6k ust. 2a pkt 1 u.c.p.g. Prawidłowo wykonana analiza winna także uwzględniać, że w przypadku przyjętej metody (o której mowa w art. 6j ust. 1 pkt 1) opłata ta nie może przekraczać 2% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem - za mieszkańca.