Interpretacja indywidualna z dnia 5 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.897.2023.2.DA

Możliwość zwolnienia od opodatkowania otrzymanego odszkodowania.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

30 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania za składniki majątkowe znajdujące się na działce na terenie likwidowanego rodzinnego ogrodu działkowego. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 25 stycznia 2024 r. Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:

Pani …

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

Pan …

Opis stanu faktycznego

W związku z wydaniem decyzji nr … przez Prezydenta … z dnia 21 sierpnia 2019 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pt. „...” z rygorem natychmiastowej wykonalności w 2020 r., Prezydent Miasta … wydał decyzję stanowiącą o utracie prawa do użytkowania wieczystego części nieruchomości oznaczonej jako działki nr A i nr B obręb …, w granicach wydzielonych z nich działek nr C i nr D obręb … Polskiemu Związkowi Działkowców z siedzibą w … oraz podjął decyzję o wypłacie odszkodowania na rzecz Polskiego Związku Działkowców oraz użytkowników działek ogrodowych usytuowanych w granicach działek C oraz D obręb … za utratę ich własności: nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działkach. Inwestycja publiczna dotyczyła części działek ROD „…” przy ul. … we …. Na wniosek Prezydenta … Wojewoda … na drodze postanowienia wyznaczył do prowadzenia dalszego postępowania Starostę … (…).

W związku z powyższym, Zainteresowana będąca stroną postępowania wspólnie z mężem … (Zainteresowany niebędący stroną postępowania), jako użytkownicy ogrodu działkowego nr … położonego przy al. … w ROD „…”, otrzymali w 2023 r. odszkodowanie w wysokości 58 100 zł. Na taką kwotę została oszacowana wartość odtworzeniowa działki przez rzeczoznawcę majątkowego Pana …, który sporządził operat szacunkowy dotyczący tej sprawy na wniosek organu prowadzącego sprawę. Posiadaczami działki byli Zainteresowani od 2011 r.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowali wskazali, że w Ich związku małżeńskim istnieje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Zainteresowani byli członkami stowarzyszenia ogrodowego prowadzącego Rodzinny Ogród Działkowy „...” i Im obojgu przysługiwało prawo do korzystania z ogrodu działkowego nr ... na podstawie umowy dzierżawy działkowej. Zainteresowana została członkiem stowarzyszenia i użytkownikiem działki w 2011 r., natomiast Zainteresowany został członkiem stowarzyszenia i użytkownikiem działki w 2012 r. W tych latach związek Zainteresowanych nie był jeszcze sformalizowany. Do założenia wspólnoty małżeńskiej doszło w 2015 r.

Składniki majątkowe, które znajdowały się na działce to m.in.: altana murowana, studnia z kręgów betonowych, ogrodzenie z siatki na słupach metalowych, oczko wodne, płytki betonowe, ceglany kompostownik, okrawężnikowanie betonowe, kultury wieloletnie (świerk, dąb, ostrokrzew, bluszcz pospolity, ligustr, laurowiśnia, jałowiec, trzmielina, głóg, miskant, piwonia, lilie, tulipany, rododendron, daglezja, hibiskus, bukszpan, cis), drzewa i krzewy owocowe (jabłoń, wiśnia, orzech, grusza, czereśnia brzoskwinia, śliwa, morela, leszczyna, porzeczka czarna, porzeczka czerwona, winorośl, truskawki, maliny, borówka amerykańska) i wiele innych. Wszelkie wydatki związane z nabyciem oraz pielęgnacją wszystkich składowych ogrodu działkowego ponosili Zainteresowani wspólnie.

W sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na części nieruchomości stanowiącej prawo do użytkowania wieczystego przez Polski Związek Działkowców z siedzibą w ... wszczęte zostało z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia i wypłaty odszkodowania w trybie art. 12 ust. 4a-4g ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1474). Pomiędzy Polskim Związkiem Działkowców a Urzędem Miasta ... zostało zawarte porozumienie w sprawie szczegółowych zasad i trybu zaspokojenia roszczeń i wypłaty odszkodowań dla użytkowników likwidowanych rodzinnych ogrodów działkowych, ustalające wypłatę odszkodowań w drodze pozasądowej. Zainteresowana nie posiada informacji na temat ewentualnych indywidualnych roszczeń poszczególnych działkowców, których dotyczyła sprawa.

W związku z wydaniem decyzji nr ... przez Prezydenta ... z dnia 21 sierpnia 2019 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pt. „Budowa wydzielonej trasy autobusowo-tramwajowej łączącej ... z ...” z rygorem natychmiastowej wykonalności w 2020 r., Prezydent Miasta ... wydał decyzję stanowiącą o utracie prawa do użytkowania wieczystego części nieruchomości oznaczonej jako działki nr A i B obręb ..., w granicach wydzielonych z nich działek nr C i D obręb ... Polskiemu Związkowi Działkowców z siedzibą w ... oraz podjął decyzję o wypłacie odszkodowania na rzecz Polskiego Związku Działkowców oraz użytkowników działek ogrodowych usytuowanych w granicach działek C oraz D obręb ... za utratę ich własności: nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działkach. Pierwsze pismo z Urzędu Miasta ... Zainteresowani otrzymali 7 lutego 2020 r. Inwestycja publiczna dotyczyła części działek ROD „...” przy ul. ... we .... Na skutek decyzji nr ... Prezydenta ... pod rygorem natychmiastowej wykonalności, doszło do rzeczywistej likwidacji wyznaczonych ogrodów działkowych (działki nr A i B obręb ..., w granicach wydzielonych z nich działek nr C i D obręb ...). Decyzja Prezydenta ... z dnia 21 sierpnia 2019 r. o nr ... była ostateczna i opatrzona trybem natychmiastowej wykonalności. Przyczyny prawne, na które powołuje się Urząd Miasta ..., to ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 176 z późn. zm.).

Operat szacunkowy został sporządzony w związku z prowadzonym wówczas postępowaniem w sprawie ustalenia odszkodowania, w trybie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 176 z późn. zm.) z tytułu wygaśnięcia prawa do użytkowania wieczystego nieruchomości położonej we ... działka nr C i D obręb ..., na skutek wydanej przez Prezydenta ... decyzji nr ... o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej z dnia 21 sierpnia 2019 r. dla zadania „Budowa wydzielonej trasy autobusowo-tramwajowej łączącej ... z ...”. Podstawa materialno-prawna wykorzystana do sporządzenia operatu szacunkowego to: ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1899); rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzenia operatu szacunkowego (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 555); ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.); ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 176 z późn. zm.). Na podstawie wyżej wymienionych podstaw prawnych zostało ustalone i wypłacone odszkodowanie za poniesione straty.

W związku z powyższym, Zainteresowani jako użytkownicy ogrodu działkowego nr … położonego przy al. …w ROD „…” otrzymali w dniu 1 marca 2023 r. odszkodowanie w wysokości 58 100 zł.

Pytanie

Czy Zainteresowani jako działkowcy powinni zapłacić podatek od odszkodowania za majątek własny na działce zlikwidowanej na cel publiczny jakim była budowa wydzielonej trasy autobusowo-tramwajowej łączącej … z …?

Stanowisko Państwa w sprawie

Powołując się na orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 20 sierpnia 2014 r., sygn. akt. I SA/GI 79/14, które dotyczyło również sprawy związanej z odszkodowaniem za majątek na działce zlikwidowanej na cel publiczny, w którym Sąd uznał, że: „wypłata odszkodowania za składniki majątkowe znajdujące się na likwidowanych rodzinnych ogródkach działkowych, ustalonego o odpowiednie stosowanie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 u.p.d.o.f.” (potwierdzone indywidualną interpretacją podatkową z dnia 15 listopada 2016 r., nr 462-IPPB4.4511.1074.2016.1.PP), Zainteresowani uważają, że nie powinni płacić podatku za otrzymane odszkodowanie, również biorąc pod uwagę fakt użytkowania ogrodu działkowego przez ponad 5 lat.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

W przedstawionym opisie sprawy wskazano, że w związku z wydaniem decyzji przez Prezydenta … z dnia 21 sierpnia 2019 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pt. „...” z rygorem natychmiastowej wykonalności w 2020 r., Prezydent Miasta … wydał decyzję stanowiącą o utracie prawa do użytkowania wieczystego części nieruchomości w granicach wydzielonych z nich działek Polskiemu Związkowi Działkowców oraz podjął decyzję o wypłacie odszkodowania na rzecz Polskiego Związku Działkowców oraz użytkowników działek ogrodowych usytuowanych w granicach działek za utratę ich własności: nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działkach. Inwestycja publiczna dotyczyła części działek ROD „…”. W związku z powyższym, Zainteresowana wspólnie z mężem, jako użytkownicy ogrodu działkowego, otrzymali w 2023 r. odszkodowanie w kwocie oszacowanej wartości odtworzeniowej działki przez rzeczoznawcę majątkowego, który sporządził operat szacunkowy dotyczący tej sprawy na wniosek organu prowadzącego sprawę. Operat szacunkowy został sporządzony w związku z prowadzonym wówczas postępowaniem w sprawie ustalenia odszkodowania, w trybie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 176 z późn. zm.) z tytułu wygaśnięcia prawa do użytkowania wieczystego nieruchomości. Podstawa materialno-prawna wykorzystana do sporządzenia operatu szacunkowego to: ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1899); rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzenia operatu szacunkowego (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 555); ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.); ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 176 z późn. zm.). Na podstawie wyżej wymienionych podstaw prawnych zostało ustalone i wypłacone odszkodowanie za poniesione straty.

Należy wskazać, że szczególnym trybem likwidacji przewidzianym w ustawie z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1073) jest likwidacja ogrodu działkowego lub jego części na cel publiczny.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych:

W myśl art. 18 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl art. 22 ust. 2 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 30 ust. 2 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych:

Z powyższych przepisów wynika zatem, że w przypadku likwidacji ogrodów działkowych, osobom będącym użytkownikami działek przysługuje prawo do uzyskania odszkodowania za stanowiące ich własność nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działkach oraz za prawo do działki.

Ponadto, zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych:

W przypadku likwidacji ogrodu działkowego na cel publiczny, działkowcowi nie przysługuje prawo do działki zamiennej (w art. 39 ww. ustawy brak odesłania do art. 18 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy:

Natomiast stosownie do art. 35 ust. 3 ww. ustawy:

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 5 i pkt 7 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.):

Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Natomiast zgodnie z art. 4 pkt 6 ww. ustawy:

W myśl art. 6 pkt 1 ww. ustawy:

Przepis art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi, że:

Stosownie do art. 7 ww. ustawy:

Odszkodowanie za wywłaszczone nieruchomości reguluje Rozdział 5 Działu III cyt. ustawy, zaś jej wycenę Dział IV, przy czym określenie wartości nieruchomości reguluje Rozdział 1 tego Działu.

Powyższe oznacza, że przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami są stosowane nie tylko w przypadku odszkodowania wypłaconego za wywłaszczenie nieruchomości gruntowej, lecz również jej części składowych, jeżeli części składowe stanowią odrębny przedmiot własności.

Odszkodowanie stanowi – co do zasady – przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania są opodatkowane. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zawarty w tym przepisie zwrot „przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami” odnosi się do wszystkich przypadków, w których wypłata tego odszkodowania następuje stosownie do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, a więc nie tylko w zakresie wywłaszczenia nieruchomości, lecz również w innych przewidzianych prawem sytuacjach (zdarzeniach), w których stosownie do tych przepisów odszkodowanie to jest wypłacane.

W przedmiotowej sprawie wypłata odszkodowania z tytułu likwidacji ogródków działkowych wynika z ustawy o gospodarce nieruchomościami, do której ustawodawca odnosi się w art. 18 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych w przypadku likwidacji ogrodu działkowego lub jego części na cel publiczny. W opisanym stanie faktycznym znajdzie zatem zastosowanie zwolnienie przedmiotowe przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy prawa, stwierdzić należy, że otrzymane przez Zainteresowanych odszkodowanie za składniki majątkowe znajdujące się na działce (naniesienia roślinne i budowlane) na terenie likwidowanego na cel publiczny rodzinnego ogrodu działkowego jest zwolnione od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Zainteresowanych i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego, w związku z czym nie dokonuje analizy dołączonych do wniosku dokumentów. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Zainteresowanych w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani … (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).