Interpretacja
Interpretacja indywidualna z dnia 30 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.473.2023.1.MKA
Zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. d ustawy o VAT usług doradztwa inwestycyjnego.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
19 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 17 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. d) ustawy, świadczonych usług doradztwa inwestycyjnego. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 4 stycznia 2024 r. (wpływ 9 stycznia 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca, A TFI S.A. jest towarzystwem funduszy inwestycyjnych (zwanym dalej: „TFI” lub „Towarzystwo”) działającym na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (zwana dalej: „Uofi”). Przedmiotem działalności Towarzystwa jest:
1)tworzenie funduszy inwestycyjnych otwartych lub funduszy zagranicznych w rozumieniu Uofi, zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich;
2)tworzenie specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych i funduszy inwestycyjnych zamkniętych, zarządzanie tymi funduszami, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, a także reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie unijnymi AFI w rozumieniu Uofi, w tym wprowadzanie ich do obrotu;
3)przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, których przedmiotem są jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych zarządzanych przez inne towarzystwa funduszy inwestycyjnych lub tytuły uczestnictwa funduszy zagranicznych w rozumieniu Uofi lub funduszy inwestycyjnych otwartych z siedzibą w państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz jednostki uczestnictwa specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych zarządzanych przez inne towarzystwa funduszy inwestycyjnych;
4)zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych;
5)zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych;
6)doradztwo inwestycyjne;
7)pełnienie funkcji przedstawiciela funduszy zagranicznych.
Wykonując wskazany powyżej przedmiot działalności, Towarzystwo jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz stosuje do wykonywanej działalności zwolnienie z podatku VAT określone w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Towarzystwo jest podmiotem uprawnionym do prowadzenia działalności doradztwa inwestycyjnego na podstawie zezwolenia wydanego przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd (obecnie Komisję Nadzoru Finansowego - „KNF”). Działalność TFI podlega nadzorowi ze strony KNF.
Aktualnie Towarzystwo zamierza zawrzeć z B PTE S.A., będącym powszechnym towarzystwem emerytalnym (zwane dalej: „PTE”), działającym na podstawie przepisów ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych z dnia 28 sierpnia 1997 r. umowę o świadczenie usług doradztwa inwestycyjnego.
W tym miejscu wskazania wymaga, że PTE utworzyło, zarządza i reprezentuje, zgodnie z ustawą o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, otwarty fundusz emerytalny („OFE”) oraz dobrowolny fundusz emerytalny („DFE”) - oferujący (prowadzący) indywidualne konta emerytalne (IKE) oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE). W tym zakresie PTE uzyskało właściwe zezwolenia od KNF.
Przedmiotem Umowy o świadczenie usług doradztwa inwestycyjnego (zwana dalej: „Umowa”) jest określenie zasad na jakich TFI ma świadczyć usługi doradztwa inwestycyjnego dla PTE. W Umowie TFI i PTE potwierdziły, że mając na względzie przepisy ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych z dnia 28 sierpnia 1997 r., świadczone przez TFI usługi doradztwa inwestycyjnego nie są i nie będą nigdy traktowane jako usługi zarządzania aktywami OFE i DFE w rozumieniu przepisów o funduszach emerytalnych (na potrzeby realizacji i zgodnie z ustawą o funkcjonowaniu funduszy emerytalnych z dnia 28 sierpnia 1997 r.). Zgodnie bowiem z przepisami ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych z dnia 28 sierpnia 1997 r. usługi zarządzania, w rozumieniu tych przepisów, mogą być świadczone wyłącznie przez PTE. Ponadto wskazać należy, że zgodnie z Umową w przypadku świadczenia usługi doradztwa inwestycyjnego przez TFI dla PTE, w związku z zarządzaniem OFE i DFE, ostateczna decyzja w aspekcie przeprowadzenia transakcji (dotyczących instrumentów finansowych) w oparciu o przedstawione analizy i rekomendacje należeć będzie do PTE jako organu zarządzającego OFE i DFE w rozumieniu przepisów ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
Usługa doradztwa inwestycyjnego świadczona przez TFI na rzecz PTE polegać będzie na przygotowywaniu z inicjatywy TFI albo na wniosek PTE oraz przekazywaniu PTE określonej w art. 9 Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/565 uzupełniającego Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy z dnia 25 kwietnia 2016 r. (Dz. Urz. UE. L 2017 r. Nr 87), pisemnej, ustnej lub w innej formie, w szczególności elektronicznej, spełniającej wymóg trwałego nośnika, przygotowanej w oparciu o potrzeby i sytuację PTE rekomendacji, dotyczącej nabycia lub zbycia jednego instrumentu finansowego lub większej ich liczby, albo dokonania innej czynności wywołującej równoważne skutki, której przedmiotem są instrumenty finansowe, albo rekomendacji dotyczącej powstrzymania się od wykonania takiej czynności, przedstawianych jako lista w formacie pliku pdf, według wzoru stanowiącego Załącznik do Umowy.
Rekomendacje w uzgodnionej przez TFI i PTE formie oraz w uzgodniony sposób będą dostarczane nie rzadziej niż raz na miesiąc kalendarzowy oraz w określonym terminie (do ustalonego dnia roboczego). Ponadto jeśli TFI uzna to za konieczne, lub ewentualnie na wniosek PTE, w szczególności o ile zajdą istotne zmiany na rynku kapitałowym, dokonywana będzie weryfikacja dotychczas wydanych rekomendacji, celem wydania nowej rekomendacji.
Ponadto, w ramach Umowy TFI może świadczyć dla PTE następujące usługi:
a)przekazywanie ogólnych uwag na temat warunków rynkowych, trendów inwestycyjnych i gospodarczych oraz wszelkich innych spraw, istotnych z punktu widzenia działalności inwestycyjnej;
b)uczestnictwie w spotkaniach/wideokonferencjach;
c)przygotowaniu portfeli modelowych wg kryteriów wskazanych przez PTE.
Zgodnie z Umową, wskazane usługi będą miały charakter pomocniczy dla działalności PTE i nie będą stanowiły wyłącznej podstawy dla podejmowania przez PTE decyzji inwestycyjnych w zakresie zarządzania OFE i DFE. PTE nie ma prawa ujawniać żadnym innym osobom (podmiotom) treści jakichkolwiek rekomendacji otrzymanych od TFI w ramach realizacji niniejszej Umowy, chyba że TFI wyrazi na to zgodę w formie pisemnej. Rekomendacje wystawiane będą ze wskazaniem osoby wydającej rekomendację oraz dotyczyć będą następujących kategorii lokat OFE i DFE:
a)Instrumenty udziałowe - akcje, obligacje zamienne na akcje, prawa poboru i prawa do akcji spółek notowanych na rynku regulowanych lub oferowanych w ofercie publicznej;
b)Instrumenty dłużne - obligacje i inne instrumenty dłużne spółek notowanych na rynku regulowanym bądź oferowanych publiczne, obligacje komunalne i inne dłużne instrumenty finansowe emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego i władze lokalne;
c)Certyfikaty FIZ, jednostki uczestnictwa FIO/SFIO;
d)Depozyty, kwity depozytowe, listy zastawne.
Rekomendacja może obejmować także inne kategorie lokat, określone w art. 141 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
PTE na potrzeby realizacji Umowy zostało skategoryzowane jako tzw. „klient profesjonalny”. PTE i TFI zobowiązały się w Umowie do zapobiegania powstaniu konfliktu interesów. TFI zobowiązane jest zgodnie z Umową do wykonywania swoich obowiązków z zachowaniem należytej staranności właściwej dla podmiotów zawodowo trudniących się tego typu działalnością oraz do ochrony i utrzymania w tajemnicy informacji mających związek z usługami świadczonymi na podstawie Umowy.
Wskazać należy ponadto, że w ramach współpracy, zgodnie z Umową, PTE nie przekazuje TFI żadnych informacji dotyczących instrumentów finansowych wchodzących w skład zarządzanych portfeli OFE i DFE lub co do planowanych zamierzeń inwestycyjnych. Ponadto, TFI nie ponosi odpowiedzialności za szkody poniesione przez PTE w wyniku decyzji inwestycyjnych, podjętych na podstawie przekazanych rekomendacji będących wynikiem świadczenia usług objętych Umową, jeżeli przygotowane zostały z zachowaniem należytej staranności właściwej dla podmiotów zawodowo trudniących się tego typu działalnością. Za świadczone usługi TFI będzie pobierało miesięczne wynagrodzenie od PTE. Umowa będzie zawarta na czas nieokreślony.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Siedziba Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego („PTE”) znajduje się w (...).
Siedziby otwartego funduszu emerytalnego (OFE) i dobrowolnego funduszu emerytalnego (DFE) znajdują się w tożsamym miejscu, co siedziba Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego zarządzającego tymi funduszami, tj. w (...).
Przedmiotem umowy ma być doradztwo inwestycyjne. Na podstawie zaś art. 45 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, przedmiotem działalności Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (TFI, Towarzystwo) może być doradztwo inwestycyjne, definiowane w tej ustawie poprzez odesłanie do ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (vide art. 2 pkt 28). TFI jest spółką uprawnioną do prowadzenia działalności doradztwa inwestycyjnego na podstawie zezwolenia Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (obecnie Komisja Nadzoru Finansowego) z 30 czerwca 2005 r. nr (...).
Usługi Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych opisane we wniosku stanowią więc doradztwo inwestycyjne w rozumieniu art. 76 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.
W tym miejscu wskazać należy, że opisane we wniosku usługi będą właściwe i specyficzne dla działalności Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego (PTE), czyli zarządzania Otwartym Funduszem Emerytalnym (OFE) i Dobrowolnym Funduszem Emerytalnym (DFE) i będą świadczone w sposób ciągły (umowa na czas nieokreślony). W konsekwencji usługa ta stanowi świadczenie, którego zakres jest istotny i specyficzny dla zarządzania funduszami i w związku z tym, nie można uznać ich za usługi doradcze wymienione w art. 43 ust. 15 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Usługi te należy uznać za zarządzanie funduszami w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
W tym miejscu należy wskazać na następującą tezę z wyroku WSA w Krakowie z 1 sierpnia 2019 r. sygn. akt I SA/Kr 609/19 (NSA w wyroku z 31 stycznia 2023 r. sygn. akt I FSK 2154/19 uznał stanowisko WSA w Krakowie za prawidłowe):
- „Zasadna jest także konstatacja, że Dyrektywa VAT nie zawiera regulacji, zgodnie z którymi, usługi doradztwa, w zakresie w jakim związane są z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi, powinny być wyłączone z zakresu zwolnienia od VAT. Skoro tak, to polski ustawodawca, wprowadzając art. 43 ust. 15 pkt 2 u.p.t.u. wykroczył poza zakres Dyrektywy VAT, a tym samym wprowadził do polskiego porządku prawnego przepis, który jest niezgodny z prawem unijnym. Jeśli zaś doszło do niewłaściwej implementacji prawa unijnego poprzez wprowadzenie do krajowego porządku prawnego regulacji, która nie znajduje swojego odpowiednika w treści Dyrektywy VAT, to w sytuacji kolizji pomiędzy normą prawa krajowego oraz normą prawa unijnego, to podatnik ma prawo dokonać wyboru, w oparciu o treść którego przepisu zostaną ukształtowane jego prawa i obowiązki. Wobec powyższego skarżąca władna jest pominąć przedmiotowy przepis przy określeniu ciążących na niej obowiązków podatkowych.”
Ponadto Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24 stycznia 2023 r. sygn. akt I FSK 1230/19 uznał:
- „Z kolei, co do kwestii uzasadnienia zapatrywania Organu interpretacyjnego dyspozycją art. 43 ust. 15 pkt 2 VATU godzi się zauważyć, że przepis ten nie mógł znaleźć zastosowania w przedmiotowej sprawie. Istotnie, jak wynika ze wspomnianej regulacji prawnej zwolnienia podatkowego ukształtowanego w art. 43 ust. 1 pkt 12 VATU nie stosuje się do usług doradztwa. Należy jednak zauważyć, że w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych wspomniany przepis jest postrzegany jako sprzeczny z regulacją unijną, bo wprowadzający nieprzewidziane w niej ograniczenie w korzystaniu ze zwolnienia podatkowego (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 lutego 2019 r. sygn. akt I FSK 281/17 Lex nr 2651831 oraz poprzedzający go wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 17 listopada 2016 r. sygn. akt III SA/Wa 2344/15 Lex nr 2283404). Jak podkreślono we wskazanym judykacie WSA, zaakceptowanym przez NSA, polski ustawodawca, wprowadzając art. 43 ust. 15 pkt 2 VATU, wykroczył poza zakres dyrektywy 112, a tym samym wprowadził do polskiego porządku prawnego przepis, który jest niezgodny z prawem unijnym. Tym samym, doszło do niewłaściwej implementacji prawa unijnego poprzez wprowadzenie do krajowego porządku prawnego regulacji, która nie znajduje swojego odpowiednika w treści dyrektywy 112.”
Usługa będzie świadczona na rzecz PTE i w ten sposób pośrednio na rzecz OFE i DFE, którymi PTE zarządza. Powyższe zdanie stanowi omyłkę pisarską, w miejsce „OFE” powinno pojawić się „PTE”.
Istotnym jest bowiem, że zgodnie z ustawą z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, powszechne towarzystwo emerytalne (PTE) tworzy fundusz - OFE i DFE oraz jako jego organ zarządza nim i reprezentuje w stosunkach z osobami trzecimi (także w przypadku opisanej we wniosku usługi).
Zgodnie z opisaną we wniosku umową o świadczenie usług doradztwa inwestycyjnego, która ma być zawarta pomiędzy TFI a PTE, TFI może również świadczyć względem PTE, i tym samym na rzecz zarządzanych przez PTE funduszy OFE i DFE - zarówno z własnej inicjatywy, jak i PTE - czynności polegające na:
- przekazywaniu ogólnych uwag na temat warunków rynkowych, trendów inwestycyjnych i gospodarczych oraz wszelkich innych spraw, istotnych z punktu widzenia działalności inwestycyjnej;
- uczestniczeniu w spotkaniach/wideokonferencjach;
- przygotowaniu portfeli modelowych według kryteriów wskazanych przez PTE.
Zgodnie z zapisami projektu umowy o świadczenie usług doradztwa inwestycyjnego, która ma być zawarta pomiędzy TFI a PTE, Towarzystwo nie ponosi odpowiedzialności za szkody poniesione przez PTE w wyniku decyzji inwestycyjnych, podjętych na podstawie przekazanych Rekomendacji będących wynikiem świadczenia usług doradztwa inwestycyjnego, jeżeli przygotowane zostały z zachowaniem należytej staranności właściwej dla podmiotów zawodowo trudniących się tego typu działalnością.
W tym względzie należy także wskazać, że w przypadku świadczenia usług doradztwa inwestycyjnego Towarzystwo posiada „Regulamin Świadczenia Usług Doradztwa Inwestycyjnego”, zgodnie z którym:
- TFI zobowiązuje się do świadczenia usług doradztwa inwestycyjnego z zachowaniem należytej staranności właściwej dla podmiotów zawodowo trudniących się tego typu działalnością,
- TFI nie ponosi odpowiedzialności za szkody poniesione przez Klienta w wyniku decyzji inwestycyjnych, podjętych na podstawie przekazanych mu w ramach świadczenia usług doradztwa inwestycyjnego rekomendacji, jeżeli przygotowane zostały z zachowaniem należytej staranności.
Pytanie
Czy w stosunku do opisanych w stanie faktycznym usług doradztwa inwestycyjnego świadczonych na podstawie wskazanej w opisie stanu faktycznego Umowy o świadczenie usług doradztwa inwestycyjnego przez Towarzystwo na rzecz PTE, które wykorzysta te usługi w związku z prowadzoną działalnością w zakresie zarządzania OFE i DFE, TFI będzie uprawnione do zastosowania zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. d ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, świadczone przez Niego na podstawie wskazanej w opisie stanu faktycznego Umowy o świadczenie usług doradztwa inwestycyjnego usługi doradztwa inwestycyjnego, tj. opisane w stanie faktycznym usługi doradztwa inwestycyjnego świadczone przez TFI na rzecz PTE, które wykorzysta te usługi do zarzadzania OFE i DFE, będą zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. d ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. d ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (zwana danej: „Ustawa o VAT”) zwalnia się od podatku usługi zarządzania otwartymi funduszami emerytalnymi oraz dobrowolnymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Przepis ten stanowi implementację do Ustawy o VAT art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej z dnia 28 listopada 2006 roku, zgodnie z którym Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: (g) zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.
Pojęcie zarządzania funduszami nie zostało zdefiniowane w Ustawie o VAT i stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego. W tym zakresie pojęcie zarządzania określone w Ustawie o VAT należy interpretować uwzględniając zarówno przepisy Dyrektywy 2006/112/WE, jak też orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).
W tym względzie wskazać należy, że świadczone przez Towarzystwo na rzecz PTE usługi doradztwa inwestycyjnego, zgodnie z Umową o świadczenie usług doradztwa inwestycyjnego, nabywane są przez PTE w związku z zarządzaniem otwartym funduszem emerytalnym (OFE) oraz dobrowolnym funduszem emerytalnym (DFE) utworzonymi i zarządzanymi na podstawie przepisów ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych z dnia 28 sierpnia 1997 r. W przypadku otwartych funduszy emerytalnych oraz dobrowolnych funduszy emerytalnych w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych do usług zarządzania ma zastosowanie zwolnienie określone w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. d Ustawy o VAT.
Niewątpliwie także usługi TFI świadczone dla PTE w związku z zarządzaniem OFE i DFE, jak stanowi orzecznictwo TSUE, celem uznania ich za usługi zarządzania funduszami, spełniają warunek związany z ich odrębnym lub autonomicznym charakterem oraz warunek związany ze specyficznym i istotnym charakterem usług. Usługi świadczone przez TFI są bowiem nierozerwalnie związane z działalnością właściwą dla funduszy (OFE i DFE). W tym względzie należy podkreślić, że zgodnie z orzecznictwem TSUE nic nie stoi na przeszkodzie, by na czynność zarządzania, do której odwołuje się Ustawa o VAT i Dyrektywa 2006/112/WE składał się szereg różnych usług, niektóre z nich mogą być świadczone przez osoby trzecie (tak jak w przypadku usług doradztwa inwestycyjnego świadczonych przez TFI na podstawie Umowy).
W tym miejscu wskazać należy, że usługi świadczone przez TFI (usługi doradztwa inwestycyjnego) polegać będą na przygotowywaniu z inicjatywy TFI albo na wniosek PTE oraz przekazywaniu PTE określonej w art. 9 Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/565 uzupełniającego Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy z dnia 25 kwietnia 2016 r. (Dz. Urz. UE. L 2017 r. Nr 87), pisemnej, ustnej lub w innej formie, w szczególności elektronicznej, spełniającej wymóg trwałego nośnika, przygotowanej w oparciu o potrzeby i sytuację PTE rekomendacji, dotyczącej nabycia lub zbycia jednego instrumentu finansowego lub większej ich liczby, albo dokonania innej czynności wywołującej równoważne skutki, której przedmiotem są instrumenty finansowe, albo rekomendacji dotyczącej powstrzymania się od wykonania takiej czynności, przedstawianych jako lista w formacie pliku pdf, według wzoru stanowiącego Załącznik do Umowy.
Rekomendacje dotyczyć będą następujących kategorii lokat OFE i DFE:
a)Instrumenty udziałowe - akcje, obligacje zamienne na akcje, prawa poboru i prawa do akcji spółek notowanych na rynku regulowanych lub oferowanych w ofercie publicznej;
b)Instrumenty dłużne - obligacje i inne instrumenty dłużne spółek notowanych na rynku regulowanym bądź oferowanych publiczne, obligacje komunalne i inne dłużne instrumenty finansowe emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego i władze lokalne;
c)Certyfikaty FIZ, jednostki uczestnictwa FIO/SFIO;
d)Depozyty, kwity depozytowe, listy zastawne.
Rekomendacja może obejmować także inne kategorie lokat, określone w art. 141 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
W przypadku świadczenia usługi doradztwa inwestycyjnego przez TFI dla PTE, w związku z zarządzaniem OFE i DFE, ostateczna decyzja w aspekcie przeprowadzenia transakcji (dotyczących instrumentów finansowych) w oparciu o przedstawione analizy i rekomendacje należeć będzie do PTE jako organu zarządzającego OFE i DFE w rozumieniu przepisów ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
Ponadto, w ramach Umowy wskazano następujący zakres usług jaki może świadczyć TFI dla PTE w ramach doradztwa inwestycyjnego:
a)przekazywanie ogólnych uwag na temat warunków rynkowych, trendów inwestycyjnych i gospodarczych oraz wszelkich innych spraw, istotnych z punktu widzenia działalności inwestycyjnej;
b)uczestnictwo w spotkaniach/wideokonferencjach;
c)przygotowanie portfeli modelowych wg kryteriów wskazanych przez PTE.
Realizacja wskazanych powyżej usług składających się na doradztwo inwestycyjne przez TFI na rzecz PTE, następuje więc w nierozerwalnym związku z zarządzaniem OFE i DFE i będzie, w całym okresie trwania Umowy o świadczenie usługi doradztwa inwestycyjnego, istotnym elementem składowym decyzji PTE w zakresie dokonywania transakcji dotyczących określonych instrumentów finansowych (lokat) wchodzących w skład OFE i DFE.
Ponadto, usługa doradztwa inwestycyjnego świadczona przez TFI obejmować będzie udzielanie konsultacji, uczestnictwo w spotkaniach oraz przygotowaniu modelowych portfeli, co także będzie ściśle powiązane z zarządzaniem OFE i DFE przez PTE. W praktyce więc usługa doradztwa inwestycyjnego świadczona przez TFI, w całym okresie trwania Umowy prowadzić będzie do decyzji PTE (w imieniu i na rzecz OFE i DFE) dotyczących zakupu lub sprzedaży instrumentów finansowych stanowiących aktywa OFE i DFE (czyli realizacji strategii inwestycyjnej OFE i DFE). Ostateczna decyzja w aspekcie przeprowadzenia transakcji (dotyczących instrumentów finansowych) w oparciu o przedstawione analizy i rekomendacje należeć będzie bowiem do PTE jako organu zarządzającego OFE i DFE w rozumieniu przepisów ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych i takie decyzje będą w okresie obowiązywania umowy podejmowane (umowa jest zawarta na czas nieokreślony). Usługa ta jest więc właściwa (specyficzna) dla działalności prowadzonej przez PTE (zarządzania OFE i DFE - „zbiorowego inwestowania w instrumenty finansowe”) oraz będzie świadczona w sposób ciągły (umowa jest zawarta na czas nieokreślony), a nie sporadyczny i jednostkowy. W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 76 ust. 1 ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi: „Doradztwo inwestycyjne polega na przygotowywaniu, z inicjatywy firmy inwestycyjnej albo na wniosek klienta, oraz przekazywaniu klientowi, określonej w art. 9 rozporządzenia 2017/565, pisemnej, ustnej lub w innej formie, w szczególności elektronicznej, spełniającej wymóg trwałego nośnika, przygotowanej w oparciu o potrzeby i sytuację klienta rekomendacji, dotyczącej nabycia lub zbycia jednego instrumentu finansowego lub większej ich liczby, albo dokonania innej czynności wywołującej równoważne skutki, której przedmiotem są instrumenty finansowe, albo rekomendacji dotyczącej powstrzymania się od wykonania takiej czynności.” Artykuł 9 Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/565 uzupełniającego Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy z dnia 25 kwietnia 2016 r. stanowi zaś: „Do celów definicji „doradztwa inwestycyjnego” zawartej w art. 4 ust. 1 pkt 4 dyrektywy 2014/65/UE osobistą rekomendację uznaje się za rekomendację skierowaną do osoby występującej w charakterze inwestora lub potencjalnego inwestora albo w charakterze agenta inwestora lub potencjalnego inwestora. Rekomendacja ta jest przedstawiona jako odpowiednia dla tej osoby lub oparta na analizie jej indywidualnej sytuacji oraz skłania do podjęcia jednego z następujących kroków:
a)zakupu, sprzedaży, subskrypcji, wymiany, wykupu, przechowywania danego instrumentu finansowego bądź udzielenia gwarancji na taki instrument;
b)skorzystania lub nieskorzystania z praw wynikających z określonego instrumentu finansowego do zakupu, sprzedaży, subskrypcji, wymiany lub wykupu takiego instrumentu. Rekomendacji nie uznaje się za osobistą rekomendację, jeżeli jest wydawana wyłącznie dla ogółu społeczeństwa.”
Tym samym, usługi doradztwa inwestycyjnego świadczone zgodnie z Umową, są niewątpliwie nierozerwalnie związane z zarządzaniem funduszami (OFE i DFE) i można wskazać, że spełniają istotne funkcje dla zarządzania funduszami. Z perspektywy nabywcy, czyli PTE, usługi te służyć będą efektywnemu zarządzaniu OFE i DFE. Usługi te mają więc na celu zwiększenie efektywności zarządzania OFE i DFE oraz pewnego rodzaju „wsparcie” PTE w realizacji czynności zarządzania oraz w realizacji strategii OFE i DFE i tym samym ich nabycie ma kluczowe znaczenie dla PTE oraz zarządzanych OFE oraz DFE.
W tym miejscu należy także podkreślić, że zwolnienie z VAT wskazanych usług wypełnia cel wprowadzenia do Dyrektywy Rady 2006/112/WE zwolnienia określonego w art. 135 ust. 1 lit. g, który trafnie zdefiniowała TSUE w wyroku w sprawie C-363/05: „celem zwolnienia od opodatkowania czynności związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, jest między innymi ułatwienie inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, bez ponoszenia kosztów podatku VAT. Przepis ten ma bowiem na celu zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między bezpośrednim inwestowaniem w papiery wartościowe a inwestowaniem w nie za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania (ww. wyrok w sprawie Abbey National, pkt 62)”.
Ponadto wskazać należy, że zgodnie z wyrokiem TSUE w sprawie C-275/11 GfBk: „Artykuł 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że usługi doradztwa inwestycyjnego w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią na rzecz spółki inwestycyjnej zarządzającej specjalnym funduszem inwestycyjnym mieszczą się w zakresie pojęcia „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi” do celów zwolnienia ustanowionego we wskazanym przepisie, nawet gdyby osoba trzecia nie działała na podstawie upoważnienia w rozumieniu art. 5g dyrektywy Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS), zmienionej dyrektywą 2001/107/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 stycznia 2002 r.”
Teza wyroku C-275/11 GfBk (dotycząca art. 13 część B lit d) pkt 6 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG zastąpionego przez art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE) bezpośrednio odnosi się do sytuacji usług doradztwa inwestycyjnego świadczonych przez TFI na rzecz PTE i zarządzanych przez PTE funduszy (OFE i DFE). Tym samym, usługi te spełniają warunki uznania je za usługi zarządzania w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. d Ustawy o VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) – zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:
1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2) eksport towarów;
3) import towarów na terytorium kraju;
4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.
Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.
Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. d) ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi zarządzania otwartymi funduszami emerytalnymi oraz dobrowolnymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów.
Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy:
Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:
1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2)usług doradztwa;
3)usług w zakresie leasingu.
Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.
Jednocześnie zwrócić należy uwagę na przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym:
Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:
1)jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;
2)złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.
Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu:
Podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.
Powyższe przepisy umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług zarządzania określonych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.
Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że jako A TFI S.A są Państwo towarzystwem funduszy inwestycyjnych (TFI) działającym na podstawie przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Uofi). Są Państwo czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz stosują Państwo do wykonywanej działalności zwolnienie od podatku VAT określone w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy. Są Państwo podmiotem uprawnionym do prowadzenia działalności doradztwa inwestycyjnego na podstawie zezwolenia wydanego przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd (KNF). Działalność TFI podlega nadzorowi ze strony KNF.
Zamierzają Państwo zawrzeć z B PTE S.A., będącym powszechnym towarzystwem emerytalnym (PTE), działającym na podstawie przepisów ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych umowę o świadczenie usług doradztwa inwestycyjnego. PTE utworzyło, zarządza i reprezentuje, zgodnie z ustawą o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, otwarty fundusz emerytalny (OFE) oraz dobrowolny fundusz emerytalny (DFE) - oferujący (prowadzący) indywidualne konta emerytalne (IKE) oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE). W tym zakresie PTE uzyskało właściwe zezwolenia od KNF. Zarówno siedziba PTE jak i OFE oraz DFE znajduje się w (...).
Przedmiotem Umowy o świadczenie usług doradztwa inwestycyjnego (Umowa) jest określenie zasad na jakich TFI ma świadczyć usługi doradztwa inwestycyjnego dla PTE. W Umowie TFI i PTE potwierdziły, że mając na względzie przepisy ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, świadczone przez TFI usługi doradztwa inwestycyjnego nie są i nie będą nigdy traktowane jako usługi zarządzania aktywami OFE i DFE w rozumieniu przepisów o funduszach emerytalnych. Ponadto wskazać należy, że zgodnie z Umową w przypadku świadczenia usługi doradztwa inwestycyjnego przez TFI dla PTE, w związku z zarządzaniem OFE i DFE, ostateczna decyzja w aspekcie przeprowadzenia transakcji (dotyczących instrumentów finansowych) w oparciu o przedstawione analizy i rekomendacje należeć będzie do PTE jako organu zarządzającego OFE i DFE w rozumieniu przepisów ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
Usługa doradztwa inwestycyjnego świadczona przez TFI na rzecz PTE polegać będzie na przygotowywaniu z inicjatywy TFI albo na wniosek PTE oraz przekazywaniu PTE pisemnej, ustnej lub w innej formie, w szczególności elektronicznej, spełniającej wymóg trwałego nośnika, przygotowanej w oparciu o potrzeby i sytuację PTE rekomendacji, dotyczącej nabycia lub zbycia jednego instrumentu finansowego lub większej ich liczby, albo dokonania innej czynności wywołującej równoważne skutki, której przedmiotem są instrumenty finansowe, albo rekomendacji dotyczącej powstrzymania się od wykonania takiej czynności, przedstawianych jako lista w formacie pliku pdf, według wzoru stanowiącego Załącznik do Umowy.
Rekomendacje w uzgodnionej przez TFI i PTE formie oraz w uzgodniony sposób będą dostarczane nie rzadziej niż raz na miesiąc kalendarzowy oraz w określonym terminie (do ustalonego dnia roboczego). Ponadto jeśli TFI uzna to za konieczne, lub ewentualnie na wniosek PTE, w szczególności o ile zajdą istotne zmiany na rynku kapitałowym, dokonywana będzie weryfikacja dotychczas wydanych rekomendacji, celem wydania nowej rekomendacji.
W ramach Umowy TFI może świadczyć dla PTE następujące usługi:
a)przekazywanie ogólnych uwag na temat warunków rynkowych, trendów inwestycyjnych i gospodarczych oraz wszelkich innych spraw, istotnych z punktu widzenia działalności inwestycyjnej;
b)uczestnictwo w spotkaniach/wideokonferencjach;
c)przygotowanie portfeli modelowych wg kryteriów wskazanych przez PTE.
Zgodnie z Umową, wskazane usługi będą miały charakter pomocniczy dla działalności PTE i nie będą stanowiły wyłącznej podstawy dla podejmowania przez PTE decyzji inwestycyjnych w zakresie zarządzania OFE i DFE. PTE nie ma prawa ujawniać żadnym innym osobom (podmiotom) treści jakichkolwiek rekomendacji otrzymanych od TFI w ramach realizacji niniejszej Umowy, chyba że TFI wyrazi na to zgodę w formie pisemnej. Rekomendacje wystawiane będą ze wskazaniem osoby wydającej rekomendację oraz dotyczyć będą następujących kategorii lokat OFE i DFE:
a)Instrumenty udziałowe - akcje, obligacje zamienne na akcje, prawa poboru i prawa do akcji spółek notowanych na rynku regulowanych lub oferowanych w ofercie publicznej;
b)Instrumenty dłużne - obligacje i inne instrumenty dłużne spółek notowanych na rynku regulowanym bądź oferowanych publiczne, obligacje komunalne i inne dłużne instrumenty finansowe emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego i władze lokalne;
c)Certyfikaty FIZ, jednostki uczestnictwa FIO/SFIO,;
d)Depozyty, kwity depozytowe, listy zastawne.
Rekomendacja może obejmować także inne kategorie lokat, określone w art. 141 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
Usługi doradztwa inwestycyjnego świadczone przez Państwa stanowią świadczenie, którego zakres jest istotny i sepcyficzny dla zarządzania funduszami i w związku z tym, nie można uznać ich za usługi doradcze wymienione w art. 43 ust. 15 pkt 2 ustawy.
W ramach współpracy, zgodnie z Umową, PTE nie przekazuje TFI żadnych informacji dotyczących instrumentów finansowych wchodzących w skład zarządzanych portfeli OFE i DFE lub co do planowanych zamierzeń inwestycyjnych. TFI nie ponosi odpowiedzialności za szkody poniesione przez PTE w wyniku decyzji inwestycyjnych, podjętych na podstawie przekazanych rekomendacji będących wynikiem świadczenia usług objętych Umową, jeżeli przygotowane zostały z zachowaniem należytej staranności właściwej dla podmiotów zawodowo trudniących się tego typu działalnością. Za świadczone usługi TFI będzie pobierało miesięczne wynagrodzenie od PTE. Umowa będzie zawarta na czas nieokreślony.
Przy tak przedstawionym opisie sprawy mają Państwo wątpliwości, czy opisane usługi doradztwa inwestycyjnego, świadczone na rzecz PTE, podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. d) ustawy o VAT.
W odniesieniu do kwestii, objętej zakresem zadanego przez Państwa pytania, należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. d) ustawy, uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:
1)przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania, oraz
2)podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu do otwartych funduszy emerytalnych oraz dobrowolnych funduszy emerytalnych w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszu Gwarancyjnego utworzonego na podstawie tych przepisów.
Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.), zgodnie z którym:
Państwa członkowskie zwalniają zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.
W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej Dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 Szóstej Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.
Z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona Dyrektywą 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).
Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE:
Działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II.
Załącznik II do tej Dyrektywy określa funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Są to odpowiednio:
- zarządzanie inwestycjami,
- administracja:
a) obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
b) zapytania klientów;
c) wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
d) monitorowanie przestrzegania uregulowań;
e) prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
f) wypłata zysków;
g) emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
h) rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
i) prowadzenie ksiąg,
- wprowadzanie do obrotu.
Wskazana wyżej definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte Dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu Dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych Dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do Dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do Dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy.
Ponadto wskazać należy, że przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE w orzeczeniu z 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11, GfBk, była kwestia możliwości zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT usług doradczych świadczonych przez GfBk na rzecz funduszu inwestycyjnego. W tej sprawie Trybunał rozważył kwestię możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania VAT dla świadczenia usług doradztwa inwestycyjnego przez spółkę świadczącą usługi doradztwa giełdowego, które jednak nie mieściły się w katalogu funkcji wchodzących w skład zbiorowego zarządzania portfelem w rozumieniu Załącznika II do dyrektywy 2009/65/WE w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych, odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe. Trybunał w orzeczeniu tym podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynności „zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym” i stwierdził, że „w tym względzie należy zauważyć, że usługi polegające na udzielaniu TFI zaleceń w sprawie kupna i sprzedaży aktywów są nierozerwalnie związane z jego szczególną działalnością, polegającą, jak przypomniano w pkt 22 niniejszego wyroku, na zbiorowym inwestowaniu w zbywalne papiery wartościowe zebranego od obywateli kapitału. Okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, ponieważ art. 5 ust. 2 dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107 sam wskazuje, że wyliczenie w omawianym załączniku „nie [jest] wyczerpujące” (…). Ponadto treść art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy nie wyklucza co do zasady, by na zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składały się różne odrębne usługi, które mogą wówczas być objęte zakresem pojęcia „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi” w rozumieniu wskazanego przepisu, oraz by korzystały one z przewidzianego w nim zwolnienia, nawet wówczas gdy świadczący te usługi jest podmiotem zarządzającym będącym osobą trzecią (ww. wyrok w sprawie Abbey National, pkt 67), pod warunkiem, że skutkiem każdej z omawianych usług jest spełnianie szczególnych i istotnych funkcji zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym. Tymczasem, jak już wskazano w pkt 24 niniejszego wyroku, tak właśnie się dzieje w przypadku zaleceń kupna aktywów udzielanych TFI przez osobę trzecią.”
W odniesieniu do analizowanej sprawy, zauważyć należy, że realizacja opisanych usług składających się na doradztwo inwestycyjne przez TFI na rzecz PTE, może stanowić podstawę decyzji PTE w zakresie przeprowadzania transakcji dot. Instrumentów finansowych. Jak Państwo wskazali, usługa doradztwa inwestycyjnego świadczona na rzecz PTE polegać będzie na przygotowywaniu w oparciu o potrzeby i sytuację PTE rekomendacji, dotyczącej nabycia lub zbycia jednego instrumentu finansowego lub większej ich liczby, albo dokonania innej czynności wywołującej równoważne skutki, której przedmiotem są instrumenty finansowe, albo rekomendacji dotyczącej powstrzymania się od wykonania takiej czynności. Ostateczna decyzja w kwestii wykorzystania rekomendacji należeć będzie do PTE.
Biorąc pod uwagę powyższe przepisy oraz przedstawiony opis sprawy, uznać należy, że usługi doradztwa inwestycyjnego, które świadczą/będą Państwo świadczyli na rzecz Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego, mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE. Jak Państwo wskazali, opisane we wniosku usługi będą właściwe i specyficzne dla działalności Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego (PTE), czyli zarządzania Otwartym Funduszem Emerytalnym (OFE) i Dobrowolnym Funduszem Emerytalnym (DFE). W konsekwencji, usługa ta stanowi świadczenie, którego zakres jest istotny i specyficzny dla zarządzania funduszami.
W konsekwencji, spełniony zostanie warunek przedmiotowy dla zastosowania zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 12 dla ww. usług.
Usługi te będą podlegały zwolnieniu od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie kryterium podmiotowe. Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz otwartych funduszy emerytalnych oraz dobrowolnych funduszy emerytalnych w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszu Gwarancyjnego utworzonego na podstawie tych przepisów.
Działalność otwartych funduszy emerytalnych i dobrowolnych funduszy emerytalnych jest regulowana przepisami ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 930 ze zm.).
Zgodnie z art. 1 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych:
Ustawa określa zasady tworzenia i działania funduszy emerytalnych, zwanych dalej „funduszami”.
Stosownie do art. 2 ust. 2 ww. ustawy:
Przedmiotem działalności funduszu jest gromadzenie środków pieniężnych i ich lokowanie z przeznaczeniem na wypłatę członkom funduszu emerytury po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego oraz emerytury częściowej, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 504, 1504 i 2461), lub okresowej emerytury kapitałowej, o której mowa w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 926), z zastrzeżeniem ust. 3.
Zgodnie z art. 3 ust. 1-3 cyt. ustawy:
Organem funduszu jest towarzystwo emerytalne, zwane dalej „towarzystwem”, utworzone zgodnie z przepisami ustawy.
Towarzystwo tworzy fundusz oraz, jako jego organ, zarządza nim i reprezentuje w stosunkach z osobami trzecimi.
Towarzystwo reprezentuje fundusz w sposób określony dla reprezentacji towarzystwa w jego statucie.
W myśl art. 9 ust. 1-2 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych:
Fundusz jest tworzony jako otwarty, pracowniczy lub dobrowolny.
Fundusz tworzony jest wyłącznie przez towarzystwo.
Na podstawie art. 8 pkt 3a, 5 i 8 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych:
Dobrowolny fundusz - oznacza fundusz utworzony i zarządzany przez powszechne towarzystwo, prowadzący IKE lub IKZE, albo gromadzący środki w PPK zgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych oraz lokujący je zgodnie z polityką inwestycyjną funduszu zdefiniowanej daty, o którym mowa w art. 38 tej ustawy, zwanego dalej „funduszem zdefiniowanej daty”.
Otwarty fundusz - oznacza otwarty fundusz emerytalny, który został utworzony i jest zarządzany przez powszechne towarzystwo.
Powszechne towarzystwo - oznacza powszechne towarzystwo emerytalne będące organem otwartego funduszu lub dobrowolnego funduszu.
Stosownie do art. 29 ust. 2 i ust. 2a ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych:
Powszechne towarzystwo tworzy i zarządza tylko jednym otwartym funduszem oraz może utworzyć i zarządzać tylko jednym dobrowolnym funduszem, z zastrzeżeniem ust. 2a, a pracownicze towarzystwo tworzy i zarządza tylko jednym pracowniczym funduszem, z zastrzeżeniem ust. 2b, chyba że zarządzanie więcej niż jednym, odpowiednio, otwartym funduszem, dobrowolnym funduszem lub pracowniczym funduszem jest skutkiem przejęcia jego zarządzania przez towarzystwo albo połączenia towarzystw.
Powszechne towarzystwo może utworzyć i zarządzać więcej niż jednym dobrowolnym funduszem, jeżeli fundusze te są funduszami zdefiniowanej daty.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że jako Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych są Państwo podmiotem uprawnionym, obok zarządzania funduszami inwestycyjnymi, do prowadzenia działalności doradztwa inwestycyjnego. Zgodnie z postanowieniami Umowy, którą zamierzają Państwo zawrzeć z Powszechnym Towarzystwem Emerytalnym będą Państwo świadczyć na jego rzecz usługi doradztwa inwestycyjnego. Wskazali Państwo, że zarówno siedziba Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego („PTE”), jaki i otwartego funduszu emerytalnego (OFE) i dobrowolnego funduszu emerytalnego (DFE) znajdują się w tożsamym miejscu, tj. w (...).
Z powołanej ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych wynika, że organem zarządzającym funduszem emerytalnym i reprezentującym go w stosunkach z osobami trzecimi jest towarzystwo emerytalne. Fundusz emerytalny może zostać utworzony wyłącznie przez towarzystwo emerytalne, jako otwarty fundusz emerytalny, pracowniczy fundusz emerytalny lub też dobrowolny fundusz emerytalny. Z wniosku wynika, że PTE utworzyło, zarządza i reprezentuje, zgodnie z ustawą o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, otwarty fundusz emerytalny („OFE”) oraz dobrowolny fundusz emerytalny („DFE”). W związku z powyższym, usługa będzie przez Państwa świadczona na rzecz PTE i w ten sposób pośrednio na rzecz OFE i DFE, którymi PTE zarządza.
Zatem, z uwagi na powołane przepisy ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych należy stwierdzić, że również przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku, dotycząca świadczenia usług doradztwa inwestycyjnego na rzecz powszechnego towarzystwa emerytalnego jest/będzie spełniona.
Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz wnioski płynące z powołanych powyżej przepisów, jak również orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że usługi doradztwa inwestycyjnego, które będą Państwo świadczyć na podstawie Umowy zawartej z B PTE S.A. mieszczą się/będą się mieściły w zakresie czynności zarządzania wymienionymi w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. d) ustawy. W konsekwencji korzystają/będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie ww. artykułu.
Państwa stanowisko jest zatem prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right