Interpretacja indywidualna z dnia 5 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.1076.2023.1.MN

Opodatkowanie wierzytelności od firmy ubezpieczeniowej nabytej w spadku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 grudnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 24 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania wierzytelności nabytej w spadku.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W 2020 r. Pani – W. K. (dalej zwana: Spadkobierczynią) odziedziczyła po zmarłej A. M., która była Pani macochą, rzeczy, środki pieniężne i prawa majątkowe, których nabycie zgłosiła Pani w deklaracji SD-Z2 złożonej w dniu (…) 2020 r. do Urzędu Skarbowego w (…).

W skład odziedziczonego majątku i praw wchodziły m.in. wierzytelności od firmy ubezpieczeniowo-inwestycyjnej (…) z siedzibą w USA i wykazane we wskazanej powyżej deklaracji.

Pani spadkodawczyni przez 36 lat mieszkała w USA i posiadała podwójne obywatelstwo, tj. amerykańskie i polskie. Środki pochodzące ze sprzedaży nieruchomości położonej w USA Pani spadkodawczyni ulokowała w firmie ubezpieczeniowo-inwestycyjnej (…).

Zgodnie z zawartymi umowami z firmą (…) ulokowane środki wraz z zyskiem z inwestycji, po upływie 10-letniego okresu inwestycyjnego przeznaczone zostały na wypłatę tzw. renty wypłacanej w cyklach miesięcznych przez kolejne 10 lat.

A. M., jako strona umów zawartych z firmą (…) nie dożyła końca umownego, 10-letniego okresu wypłacania tej renty. Zmarła (…) 2020 r., a okres dziesięcioletni będzie trwał jeszcze do czerwca 2026 r.

W umowach z firmą (…) Pani spadkodawczyni wskazała Panią – W. K. jako jedynego beneficjenta uprawnionego do wierzytelności wynikających z zawartych umów na wypadek jej śmierci.

Na dzień śmierci Pani spadkodawczyni wysokość należnej jeszcze od firmy (…) kwoty wynosiła (…) USD.

Począwszy od (…) 2020 r. firma (…) (obecna nazwa (…)) realizując zapis na wypadek śmierci A. M. zawarty w umowach przesyła Pani – W. K. co miesiąc dwa imienne czeki (wystawione na Pani nazwisko) na kwoty (…) USD i (…) USD, które przedkłada Pani w banku do inkasa.

Pytanie

Czy otrzymane wpływy na Pani rachunek bankowy z tytułu realizacji przedłożonych do wykupu czeków są wyłączone ze stosowania przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: pdof) na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, bowiem zgodnie z jego brzmieniem przepisów ustawy pdof nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, kwoty w USD wpływające na Pani konto bankowe z tytułu realizacji przedłożonych do wykupu czeków imiennych wystawianych przez firmę amerykańską w wykonaniu swoich zobowiązań umownych wobec zmarłej, a następnie wobec Pani jako beneficjenta wskazanej w umowach przez zmarłą na wypadek jej śmierci i jako wierzytelność odziedziczona przez Panią, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako podlegające podatkowi od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym od 2020 r. do chwili obecnej, nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi w Polsce, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W chwili otwarcia spadku, była Pani obywatelką polską i miała Pani miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a zatem wierzytelność od firmy amerykańskiej, jako prawo majątkowe podlega podatkowi od spadków i darowizn w Polsce na podstawie wskazanego powyżej przepisu.

Zgodnie z brzmieniem art. 1 ust. 2 wyżej przywołanej ustawy, podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

W Pani ocenie, wierzytelność od firmy (…) (obecnie (…)) opisana w punkcie G. poz. 75 niniejszego wniosku, spełnia definicję art. 1 ust. 2 w powiązaniu z art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest bowiem przysługującym Pani prawem majątkowym do wierzytelności od firmy amerykańskiej.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Powyżej wykazała Pani, że tak w istocie jest w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym i prawnym, a zatem nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty wpływające na Pani konto bankowe z tytułu odziedziczonego prawa majątkowego w formie wierzytelności od amerykańskiej firmy (…) (obecnie (…)), zaspakajanego w postaci przekazywanych comiesięcznych czeków.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Z treści tego przepisu wynika zatem, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Źródła przychodów

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

W myśl art. 10 ust. 1 ww. ustawy:

Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 tej ustawy:

Powołany wyżej przepis wymienia określone rodzaje przychodów stanowiące pewien katalog o charakterze otwartym, a tym samym nie rozstrzyga w sposób ostateczny co jest przychodem z „innych źródeł”. Użycie przez ustawodawcę zwrotu „w szczególności” przesądza, że przedmiotowy katalog nie ma charakteru zamkniętego, wyczerpującego.

Przychody niemieszczące się w źródłach przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy i niewymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych przewidzianych w tej ustawie stanowią przychody z innych źródeł. Zatem o przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z informacji przedstawionych przez Panią wynika, że:

1.nabyła Pani spadek po zmarłej A. M., która była Pani macochą;

2.nabycie spadku zgłosiła Pani do właściwego urzędu skarbowego;

3.w skład spadku wchodziła m. in. wierzytelność od firmy ubezpieczeniowo-inwestycyjnej;

4.wierzytelność ta jest Pani wypłacana w formie comiesięcznych czeków.

Powzięła Pani wątpliwość, czy wierzytelność ta podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Opodatkowanie wierzytelności nabytej w spadku

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje zasadę powszechności opodatkowania. Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał przy tym na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidziane zostały sytuacje, w których uzyskanie korzyści majątkowej mieszczącej się w definicji przychodu nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:

Zacytowany przepis dotyczy sytuacji podatników osiągających dochód (przychód), który został przez nich uzyskany na podstawie jednego z tytułów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jego rolą jest zapobieżenie sytuacji, w której to samo przysporzenie majątkowe powodowałoby powstanie obowiązku podatkowego w dwóch podatkach, czego skutkiem byłoby podwójne opodatkowanie tego samego przysporzenia majątkowego.

Stosownie do art. 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 ze zm.):

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Stosownie natomiast do art. 924 ww. ustawy:

Zgodnie natomiast z art. 925 cytowanej ustawy:

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.

Z kolei zgodnie z art. 1025 § 1 tej ustawy:

W myśl natomiast art. 1025 § 2 Kodeksu cywilnego:

Na podstawie art. 97 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383):

Stosownie do powyższego, wraz ze śmiercią spadkodawcy ustaje jego zdolność prawna, a zgromadzony przez niego majątek wchodzi do masy spadkowej i podlega ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Skoro wierzytelność będąca przedmiotem zapytania została przez Panią nabyta w spadku, to znaczy, że podlega ona przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. W związku z tym do przychodu z tego tytułu nie stosuje się przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazała Pani również, że firma (…) w ramach realizacji zapisu zawartego w umowach przesyła Pani co miesiąc dwa imienne czeki, a zatem następuje realizacja roszczenia dotyczącego nabytej wierzytelności.

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wierzytelność i jej realizacja na rzecz spadkobiercy jest w istocie jednym i tym samym przychodem, który nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż jako wchodzące do spadku prawo majątkowe podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Realizacja roszczenia, czyli wykonanie prawa majątkowego, jest tylko technicznym etapem jego istnienia. Nie jest to odrębny akt obrotu ani odrębna czynność prawna. Zatem jeżeli roszczenie wchodzi do spadku i jako prawo majątkowe podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, to również realizacja roszczenia podlega wyłączeniu spod opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie i realizację. Zrealizowanie wierzytelności nie będzie zatem oznaczać, że w tym momencie powstanie nowy przychód, który podlega, jako należność pieniężna, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc pod uwagę powyższe, zarówno nabycie przez Panią w drodze spadku wierzytelności, jak i wypłata tej wierzytelności nie będzie podlegać opodatkowaniu na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem Pani stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła  i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).