Interpretacja indywidualna z dnia 17 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.772.2023.1.SR

Obowiązki płatnika w związku z wypłatą odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty należności.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest spółką prowadzącą działalność bankową w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.). Działalność Wnioskodawcy jest uniwersalna, w związku z tym Wnioskodawca posiada zróżnicowany zakres usług finansowych skierowanych zarówno do osób fizycznych, małych i średnich przedsiębiorstw, jak i do podmiotów korporacyjnych.

Bank oferuje swoim klientom szeroki katalog kredytów i pożyczek, w tym kredyty konsumenckie, o których mowa w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 246 ze zm.; dalej: „ustawa o kredycie konsumenckim”) oraz kredyty hipoteczne, o których mowa w ustawie z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2245 ze zm.; dalej: „ustawa o kredycie hipotecznym”).

W toku prowadzonej przez Bank działalności występują sytuacje, kiedy Bank na podstawie wyroku sądu, ugody, umowy, bądź uzasadnionej reklamacji klienta jest zobowiązany do zwrotu klientowi otrzymanych uprzednio od niego kwot. Zdarza się, że zwroty są dokonywane z opóźnieniem, w związku z czym Bank jest zobowiązany do wypłaty na rzecz klienta odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty należności.

W szczególności, w praktyce Banku zdarzają się niżej wymienione przypadki, kiedy Bank wypłaca klientom odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności.

Przypadek nr 1

W przeszłości, Wnioskodawca zawierał z osobami fizycznymi następujące umowy kredytu/pożyczki:

· umowy o kredyt indeksowany/denominowany do walut obcych (w tym w szczególności do franka szwajcarskiego (dalej: „CHF”), jak też np. do euro, korony szwedzkiej, korony norweskiej, funta szterlinga i dolara amerykańskiego) oraz

· umowy o pożyczkę w walutach obcych (w tym w szczególności w CHF, jak również np. w euro i dolarze amerykańskim)

– dalej: „Umowy kredytu”.

Z uwagi na istotną zmianę kursu wymiany PLN do walut obcych, która pogorszyła sytuację kredytobiorców, oraz w związku z uznawaniem za abuzywne klauzul denominacyjnych/indeksacyjnych znajdujących się w zawartych Umowach kredytu, niektórzy kredytobiorcy występują z powództwami cywilnymi przeciwko Bankowi, w których kwestionują zgodność Umów kredytu z przepisami prawa.

W konsekwencji dochodzi do sytuacji, w której sądy powszechne uwzględniają powództwa wnoszone przez kredytobiorców, uznając, że Umowa kredytu zawarta z kredytobiorcą jest w całości nieważna na podstawie art. 58 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

W powyższych przypadkach sądy uznają, że postanowienia Umowy kredytu są dotknięte wadą bezwzględnej nieważności, a przez to nie można przyjąć, że strony w ogóle zawarły Umowę kredytu i w konsekwencji daną umowę należy traktować jako nieistniejącą.

Do uznania przez sądy Umów kredytu za nieważne dochodzi także w sytuacji uznania przez sąd, że postanowienia Umowy kredytu w zakresie ustalania kursu walutowego stanowią niedozwolone (abuzywne) postanowienia umowne w rozumieniu art. 385¹ § 1 Kodeksu cywilnego i należy je wyeliminować z Umowy kredytu.

W rezultacie sądy uznają, że Umowa kredytu pozbawiona ww. klauzul jest niewykonalna jako sprzeczna z obowiązującymi przepisami np. Prawa bankowego, Kodeksu cywilnego, a w konsekwencji jest nieważna w całości (dalej: „wyroki stwierdzające nieważność”).

W wyniku wydania wyroku stwierdzającego nieważność, co do zasady, każdej ze stron Umowy kredytu przysługuje roszczenie o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy. Tym samym strony Umowy kredytu powinny dokonać zwrotu otrzymanych kwot (świadczeń) jako świadczeń nienależnych w rozumieniu art. 410 Kodeksu cywilnego, tj. kredytobiorca powinien dokonać zwrotu pierwotnie otrzymanej od Banku kwoty kapitału kredytu w PLN, a Bank powinien dokonać zwrotu wszelkich płatności uiszczonych przez kredytobiorcę w okresie trwania Umowy kredytu.

W rezultacie, w przypadku spraw zakończonych prawomocnym wyrokiem stwierdzającym nieważność – Bank może być zobowiązany do uiszczenia na rzecz kredytobiorców kwot zasądzonych na mocy wyroków, tj.: zwrot uiszczonych rat kapitałowo-odsetkowych (dalej: „Zwroty”) wraz z odsetkami za opóźnienie w wysokości ustawowej, zazwyczaj, liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Przypadek nr 2

Inną kategorią dokonywanych zwrotów na rzecz kredytobiorców/pożyczkobiorców są zwroty dokonywane na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim oraz art. 39 ust. 1 ustawy o kredycie hipotecznym i dotyczą one sytuacji obniżenia całkowitego kosztu kredytu w razie jego wcześniejszej spłaty.

Zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą.

Natomiast na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy o kredycie hipotecznym, w przypadku spłaty całości kredytu hipotecznego przed terminem określonym w umowie o kredyt hipoteczny całkowity koszt kredytu hipotecznego ulega obniżeniu o odsetki i inne koszty kredytu hipotecznego przypadające za okres, o który skrócono obowiązywanie tej umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą.

Przez pojęcie „całkowitego kosztu kredytu” należy rozumieć wszelkie koszty, jakie konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach – z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta.

Tym samym, z momentem wcześniejszej spłaty kredytu kredytobiorca otrzymuje uprawnienie do kwot prowizji i opłat pobranych za okres, o który skrócono umowę kredytu i które Bank zwraca.

Zgodnie z wydaną na rzecz Banku interpretacją indywidualną z dnia 29 listopada 2021 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.909.2021.1.KF, zwroty dokonywane w tym trybie nie podlegają opodatkowaniu, bowiem w przypadku zwrotu już poniesionego wydatku nie dochodzi do zwiększenia majątku klienta Banku, a jedynie do odzyskania części majątku, który został uszczuplony.

Przy wypłacie tych zwrotów Bank wypłaca odsetki za opóźnienie w wysokości ustawowej zasadniczo liczone od dnia spłaty kredytu.

Przypadek nr 3

Zdarzają się również sytuacje, w których Bank wskutek uzasadnionej reklamacji klienta, pokrywa poniesione przez klienta straty w wyniku błędnej realizacji usługi przez Bank (np. poniesione koszty różnic kursowych, koszty odsetek zapłacone przez klienta).

Zwrot kosztów klientowi ma na celu naprawienie szkody (pokrycie uszczerbku majątkowego), którą klient poniósł na skutek działań zawinionych Banku. Zwrot środków przez Bank doprowadza stan rachunku klienta do takiego, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Klientowi jest zwracana wartość, o którą nastąpiło uszczuplenie jego majątku.

Również w tym przypadku zdarza się, że Bank dokonuje zwrotu z odsetkami za opóźnienie.

Pytania

1.Czy odsetki za opóźnienie wypłacane w związku ze zwrotem dokonywanym na podstawie rozstrzygnięcia prawomocnego wyroku stwierdzającego nieważność Umowy kredytu (Przypadek nr 1), podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z czym Bank nie ma obowiązku sporządzenia informacji, o której mowa w art. 42a ust. 1 ww. ustawy – w przypadku wypłaty takich odsetek?

2.Czy odsetki za opóźnienie wypłacane w związku ze zwrotem dokonywanym zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim lub ustawą o kredycie hipotecznym (Przypadek nr 2), podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym Bank nie ma obowiązku sporządzenia informacji, o której mowa w art. 42a ust. 1 ww. ustawy – w przypadku wypłaty takich odsetek?

3.Czy odsetki za opóźnienie wypłacane w związku pokryciem szkody poniesionej przez klienta na skutek nieprawidłowej realizacji usługi przez Bank (Przypadek nr 3), podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym Bank nie ma obowiązku sporządzenia informacji, o której mowa w art. 42a ust. 1 ww. ustawy – w przypadku wypłaty takich odsetek?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

W ocenie Wnioskodawcy, odsetki za opóźnienie wypłacane w związku ze zwrotem dokonywanym na podstawie rozstrzygnięcia prawomocnego wyroku stwierdzającego nieważność Umowy kredytu, podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym Bank nie ma obowiązku sporządzenia informacji, o której mowa w art. 42a ust. 1 ww. ustawy – w przypadku wypłaty takich odsetek.

Zgodnie z art. 42a ust. 1 ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (dalej: „informacja PIT-11”) i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2022 r. art. 21 ust. 1 pkt 95b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zatem, aby zweryfikować czy Bank jest zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-11 w zakresie wypłacanych odsetek od nieterminowej płatności – w pierwszej kolejności należy ustalić, czy przedmiotowe odsetki dotyczą wypłat należności:

·niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym,

·wolnych od podatku dochodowego lub

·od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 9 ust. 1 ww. ustawy wyraża istotną zasadę dotyczącą przedmiotu opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Stanowi on bowiem, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu.

Obciążenie dochodu podatkiem stanowi więc regułę, od której wyjątkiem jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Zgodne jest to z ogólną zasadą powszechności opodatkowania, w myśl której wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe w systemie prawa podatkowego są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej (powszechności i równości opodatkowania).

Skoro opodatkowaniu podatkiem dochodowym, co do zasady, podlega dochód, a dochodem jest przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania, to konieczne jest zidentyfikowanie przychodu. Przychód ma bowiem charakter pierwotny względem dochodu, a zaistnienie przychodu warunkuje możliwość powstania dochodu.

Ustawodawca zdefiniował ogólne pojęcie przychodu w art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Zgodnie z tym przepisem przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W świetle powyższej definicji przychodem są:

1)w przypadku pieniędzy i wartości pieniężnych – kwoty i wartości otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym;

2)w przypadku otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń – wartość otrzymanych świadczeń.

W doktrynie prawa podatkowego podkreśla się, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które mają charakter przysporzenia majątkowego i są ostateczne (definitywne). „Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Stąd też wszystkie kwoty otrzymywane „tytułem zwrotnym”, takie jak pożyczki, kaucje itp., nie są zaliczane do przychodów podatkowych” (A. Bartosiewicz, R. Kubacki [w:] A. Bartosiewicz, R. Kubacki, PIT. Komentarz, wyd. V, LEX 2015).

Na konieczność powstania korzyści majątkowej (przyrostu majątkowego) wskazywał również Naczelny Sąd Administracyjny (por. uchwały: z dnia 24 maja 2010 r., sygn. akt II FPS 1/10 oraz z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt II FPS 7/10 i wyrok z dnia 25 kwietnia 2013 r., sygn. akt II FSK 1828/11). Zgodnie z tymi orzeczeniami uzyskiwane świadczenia, niezależnie od tego czy są dokonywane w formie pieniężnej czy w formie świadczenia rzeczowego lub usługi, aby podlegały opodatkowaniu muszą prowadzić do pojawienia się po stronie podatnika dochodu, czyli korzyści majątkowej, która może wystąpić w dwóch postaciach: prowadzi do powiększenia aktywów, co jest zwykłym skutkiem wypłaty pieniędzy, albo do zaoszczędzenia wydatków, co może być następstwem świadczenia rzeczowego lub w formie usługi.

Warto również wskazać na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 (publik. OTK-A 2014/7/69, Dz. U. z 2014 r. poz. 947 – tylko sentencja), który zapadł na gruncie sporów interpretacyjnych, dotyczących opodatkowania nieodpłatnych świadczeń. W orzeczeniu tym Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że «inne nieodpłatne świadczenie» oznacza wyłącznie przysporzenie majątkowe o indywidualnie określonej wartości. Wyrok ten jednoznacznie uwarunkował powstanie przychodu od powstania korzyści majątkowej (przyrostu aktywów podatnika) o definitywnym charakterze.

Jak już zostało podkreślone w stanie faktycznym w wyniku wydania wyroku stwierdzającego nieważność, co do zasady, każdej ze stron Umowy kredytu przysługuje roszczenie o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej Umowy. Tym samym strony Umowy kredytu powinny dokonać zwrotu otrzymanych kwot (świadczeń) jako świadczeń nienależnych w rozumieniu art. 410 Kodeksu cywilnego, tj. kredytobiorca powinien dokonać zwrotu pierwotnie otrzymanej od Banku kwoty kapitału kredytu, a Bank powinien dokonać zwrotu wszelkich płatności uiszczonych przez kredytobiorcę w okresie trwania Umowy kredytu.

Zwroty te nie mogą zostać uznane za przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W przypadku zwrotu już poniesionego wydatku nie dochodzi bowiem do zwiększenia majątku klienta Banku, a jedynie do odzyskania części majątku, który został uszczuplony. Otrzymane Zwroty nie powodują zatem wzrostu aktywów lub zmniejszenia pasywów kredytobiorcy (podatnika). W konsekwencji, po stronie klienta Banku, w związku z dokonanym Zwrotem, nie nastąpi faktyczne przysporzenie majątkowe.

Skoro, za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które stanowią definitywne przysporzenie majątkowe, nie ma podstaw, aby Zwroty mające charakter restytucyjny uznać za przychód podatkowy. Konsekwentnie, Zwrot powinien być zatem neutralny podatkowo. W tym zakresie Zwroty otrzymywane przez kredytobiorców, na podstawie rozstrzygnięcia prawomocnego wyroku stwierdzającego nieważność, są bardzo zbliżone do zwrotów otrzymywanych zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim lub ustawą o kredycie hipotecznym. W obu przypadkach pobrane przez Bank kwoty, zgodnie z umową, uszczupliły uprzednio majątek klienta Banku. Poprzez Zwroty następuje więc odwrócenie i zneutralizowanie tej sytuacji. Zwroty są bowiem środkami, które kredytobiorca wpłacił i które są mu teraz zwrócone.

W zakresie zwrotów otrzymywanych przez kredytobiorców, na podstawie ustawy o kredycie konsumenckim lub ustawy o kredycie hipotecznym, Bank otrzymał interpretację podatkową z dnia 29 listopada 2021 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.909.2021.1.KF, potwierdzającą, że zwroty dokonywane w tym trybie nie podlegają opodatkowaniu.

W tożsamym stanie faktycznym, dotyczącym wyroku stwierdzającego nieważność, zostało wydane wiele interpretacji podatkowych, potwierdzających stanowisko Wnioskodawcy. Przykładowo w interpretacji z dnia 29 czerwca 2022 r, nr 0113-KDIPT2-2.4011.355.2022.1.SR, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że: „Wobec powyższego wskazać należy, że otrzymanie przez Wnioskodawczynię środków pieniężnych tytułem zwrotu nienależnie pobranych przez Bank świadczeń nie będzie przychodem Wnioskodawczyni. Czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Nią przysporzenia majątkowego, wzrostu Jej majątku. Otrzymana przez Wnioskodawczynię kwota to zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłaciła wcześniej do Banku. Pieniądze te nie będą przychodem Wnioskodawczyni w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich uzyskanie nie będzie skutkować po stronie Wnioskodawczyni powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, Wnioskodawczyni nie będzie miała obowiązku rozliczenia tych środków dla celów podatkowych”.

Mając zatem na uwadze zarówno powołane wyżej przepisy prawa, stanowisko doktryny i orzecznictwo, jak i przedstawiony opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego należy dojść do wniosku, że Zwroty dokonywane przez Wnioskodawcę, w wyniku wyroku stwierdzającego nieważność, nie będą skutkowały powstaniem przychodu po stronie kredytobiorcy na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych. Konsekwentnie, jako że zwroty dokonywane przez Wnioskodawcę w wyniku wyroku stwierdzającego nieważność nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, odsetki za opóźnienie wypłacane przez Bank w związku z dokonywaniem przedmiotowych Zwrotów korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z powyższym, Bank nie jest zobowiązany do sporządzania informacji PIT-11 w przypadku wypłaty odsetek za opóźnienie w związku ze zwrotem dokonywanym na podstawie rozstrzygnięcia prawomocnego wyroku stwierdzającego nieważność Umowy kredytu.

Ad 2

W ocenie Wnioskodawcy, odsetki za opóźnienie, wypłacane w związku ze zwrotem dokonywanym zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim lub ustawą o kredycie hipotecznym (Przypadek nr 2), podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym Bank nie ma obowiązku sporządzenia informacji, o której mowa w art. 42a ust. 1 ww. ustawy – w przypadku wypłaty takich odsetek.

Zwroty dokonywane przez Bank na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim oraz art. 39 ust. 1 ustawy o kredycie hipotecznym dotyczą obniżenia całkowitego kosztu kredytu w razie jego wcześniejszej spłaty.

Zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą.

Natomiast na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy o kredycie hipotecznym, w przypadku spłaty całości kredytu hipotecznego przed terminem określonym w umowie o kredyt hipoteczny całkowity koszt kredytu hipotecznego ulega obniżeniu o odsetki i inne koszty kredytu hipotecznego przypadające za okres, o który skrócono obowiązywanie tej umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą.

Tym samym, z momentem wcześniejszej spłaty kredytu kredytobiorca otrzymuje uprawnienie do kwot prowizji i opłat pobranych za okres, o który skrócono umowę kredytu i które Bank zwraca. Koszty te obciążyły uprzednio majątek kredytobiorcy, w związku z tym, dokonywany na rzecz kredytobiorcy zwrot tych kosztów nie stanowi przysporzenia po stronie kredytobiorcy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Po stronie kredytobiorcy w związku z dokonanym świadczeniem nie nastąpi bowiem realne przysporzenie majątkowe.

Zwrot części kosztów, w tym prowizji (uprzednio zapłaconych przez kredytobiorcę) – związany z wcześniejszą spłatą kredytu – jest neutralny podatkowo, ponieważ kredytobiorca ma do nich prawo, z uwagi na krótszy okres korzystania ze środków Banku. Z perspektywy kredytobiorcy, poniesione kwoty prowizji i opłat w części w jakiej nie zostały efektywnie wykorzystane na zaciągnięcie i obsługę kredytu przez Bank nabierają zatem charakteru zwrotnego. Świadczenie to stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej wydatków, które ze względu na przedterminową spłatę kredytu stają się w odpowiedniej części nienależne. W przypadku zwrotu już poniesionego wydatku nie dochodzi do zwiększenia majątku kredytobiorcy, a jedynie do odzyskania części majątku, który wcześniej posiadał.

Wobec powyższego, zwroty dokonywane na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim oraz art. 39 ust. 1 ustawy o kredycie hipotecznym nie skutkują powstaniem przychodu po stronie kredytobiorcy na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych. Potwierdza to wydana na rzecz Wnioskodawcy interpretacja indywidualna z dnia 29 listopada 2021 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.909.2021.1.KF.

W związku z powyższym, jako że przedmiotowe zwroty nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to do wypłacanych odsetek za opóźnienie w dokonaniu przedmiotowego zwrotu opłat i prowizji – zastosowanie powinno znaleźć zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 95bustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Konsekwentnie, Bank nie jest zobowiązany do sporządzania informacji PIT-11 w przypadku wypłaty odsetek za opóźnienie w związku ze zwrotem dokonywanym zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim lub ustawą o kredycie hipotecznym.

Ad 3

W ocenie Wnioskodawcy, odsetki za opóźnienie, wypłacane w związku pokryciem szkody poniesionej przez klienta na skutek nieprawidłowej realizacji usługi przez Bank (Przypadek nr 3), podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym Bank nie ma obowiązku sporządzenia informacji, o której mowa w art. 42a ust. 1 ww. ustawy – w przypadku wypłaty takich odsetek.

Analogiczna do poprzednich sytuacja występuje w przypadku pokrycia przez Bank straty poniesionej przez klienta w wyniku błędnej realizacji usługi przez Bank (np. poniesione przez klienta koszty różnic kursowych, koszty odsetek zapłaconych przez klienta). Zwrot kosztów klientowi ma na celu naprawienie szkody (pokrycie uszczerbku majątkowego), którą klient poniósł na skutek działań zawinionych Banku. Zwrot środków przez Bank doprowadza stan rachunku klienta do takiego, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Klientowi jest zwracana wartość, o którą nastąpiło uszczuplenie jego majątku.

W powyższych przypadkach, dochodzi do zwrotu przez Bank już poniesionego wydatku bądź środków uszczuplonych w wyniku działań Banku. Nie dochodzi zatem do zwiększenia majątku klienta Banku, a jedynie do odzyskania części majątku, który został uszczuplony. Nie następuje więc wzrost aktywów lub zmniejszenie pasywów klienta. W konsekwencji, po stronie klienta Banku, nie nastąpi faktyczne przysporzenie majątkowe.

Za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które stanowią definitywne przysporzenie majątkowe. Nie ma tym samym podstaw, aby zwroty mające charakter restytucyjny uznać za przychód podatkowy.

Wobec powyższego, z uwagi na to, że pokrycie szkody poniesionej przez klienta na skutek nieprawidłowej realizacji usługi przez Bank – nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych – wypłacane przez Bank odsetki za opóźnienie w wypłacie przedmiotowych świadczeń – powinny być zwolnione z opodatkowania, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Konsekwentnie, Bank nie jest zobowiązany do sporządzania informacji PIT-11 w takich przypadkach.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

-dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

-dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Ogólne określenie „przychodów” zawiera art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Stosownie do tego przepisu:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

-pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

-pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl pkt 9 tego artykułu, do źródeł przychodów zalicza się inne źródła.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Katalog przychodów zaliczanych do innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, zawiera jedynie przykładowe wskazanie przychodów zaliczanych do tego źródła, o czym świadczy użycie słowa w „szczególności”. Wobec tego przychodem z innych źródeł będzie dla podatnika każde przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy, otrzymane jako świadczenie pieniężne, rzeczowe lub też jako świadczenie nieodpłatne, czy częściowo odpłatne.

Na podmiotach dokonujących świadczeń z innych źródeł ciążą natomiast obowiązki informacyjne wynikające z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

W złożonym wniosku Państwa wątpliwości dotyczą kwestii opodatkowania wypłaconych Państwa klientom odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty należności.

Wskazać należy, że różnego rodzaju świadczenia, w tym m.in. odsetki za zwłokę w wypłacie tychże świadczeń stanowią – co do zasady – przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie świadczenia z ww. tytułów są opodatkowane. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku.

Wyjaśnić zatem należy, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 481 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Jednakże nie każde odsetki otrzymane przez osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Takie zwolnienie przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ww. ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie.

Ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono art. 21 ust. 1 pkt 95b, który ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2021 r.

Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 95b ww. ustawy:

Jak wynika z brzmienia tego przepisu zwolnienie to obejmuje tylko takie odsetki, które spełniają równocześnie dwa warunki:

1)są naliczane z tytułu nieterminowej wypłaty należności,

2)świadczenia, od których są naliczane nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, są wolne od podatku dochodowego lub na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano od nich poboru podatku.

Z informacji przedstawionych w treści wniosku wynika, że:

·Przypadek nr 1 – W przeszłości, Wnioskodawca zawierał z osobami fizycznymi umowy kredytu/pożyczki w walutach obcych. Z uwagi na istotną zmianę kursu wymiany PLN do walut obcych, która pogorszyła sytuację kredytobiorców, oraz w związku z uznawaniem za abuzywne klauzul denominacyjnych/indeksacyjnych znajdujących się w zawartych Umowach kredytu, niektórzy kredytobiorcy występują z powództwami cywilnymi przeciwko Bankowi, w których kwestionują zgodność ww. umów z przepisami prawa. W konsekwencji dochodzi do sytuacji, w której sądy powszechne uwzględniają powództwa wnoszone przez kredytobiorców, uznając, że umowa zawarta z kredytobiorcą jest w całości nieważna na podstawie art. 58 Kodeksu cywilnego. W powyższych przypadkach sądy uznają, że postanowienia Umowy kredytu są dotknięte wadą bezwzględnej nieważności, a przez to nie można przyjąć, że strony w ogóle zawarły Umowę kredytu i w konsekwencji daną umowę należy traktować jako nieistniejącą. Do uznania przez sądy Umów kredytu za nieważne dochodzi także w sytuacji uznania przez sąd, że postanowienia Umowy kredytu w zakresie ustalania kursu walutowego stanowią niedozwolone (abuzywne) postanowienia umowne w rozumieniu art. 385¹ § 1 Kodeksu cywilnego i należy je wyeliminować z Umowy kredytu. W rezultacie sądy uznają, że Umowa kredytu pozbawiona ww. klauzul jest niewykonalna jako sprzeczna z obowiązującymi przepisami np. Prawa bankowego, Kodeksu cywilnego, a w konsekwencji jest nieważna w całości. W wyniku wydania wyroku stwierdzającego nieważność, co do zasady, każdej ze stron Umowy kredytu przysługuje roszczenie o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy. Tym samym strony Umowy kredytu powinny dokonać zwrotu otrzymanych kwot (świadczeń) jako świadczeń nienależnych w rozumieniu art. 410 Kodeksu cywilnego. W rezultacie, w przypadku spraw zakończonych prawomocnym wyrokiem stwierdzającym nieważność – Bank może być zobowiązany do uiszczenia na rzecz kredytobiorców kwot zasądzonych na mocy wyroków, tj.: zwrot uiszczonych rat kapitałowo-odsetkowych wraz z odsetkami za opóźnienie w wysokości ustawowej, zazwyczaj, liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

·Przypadek nr 2 – Z momentem wcześniejszej spłaty kredytu kredytobiorca otrzymuje uprawnienie do kwot prowizji i opłat pobranych za okres, o który skrócono umowę kredytu i które Bank zwraca. Są to zwroty dokonywane na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim oraz art. 39 ust. 1 ustawy o kredycie hipotecznym i dotyczą one sytuacji obniżenia całkowitego kosztu kredytu w razie jego wcześniejszej spłaty. Przez pojęcie „całkowitego kosztu kredytu” należy rozumieć wszelkie koszty, jakie konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach – z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta. Przy wypłacie tych zwrotów Bank wypłaca odsetki za opóźnienie w wysokości ustawowej zasadniczo liczone od dnia spłaty kredytu.

·Przypadek nr 3 – Bank wskutek uzasadnionej reklamacji klienta, pokrywa poniesione przez klienta straty w wyniku błędnej realizacji usługi przez Bank (np. poniesione koszty różnic kursowych, koszty odsetek zapłacone przez klienta). Zwrot kosztów klientowi ma na celu naprawienie szkody (pokrycie uszczerbku majątkowego), którą klient poniósł na skutek działań zawinionych Banku. Zwrot środków przez Bank doprowadza stan rachunku klienta do takiego, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Klientowi jest zwracana wartość, o którą nastąpiło uszczuplenie jego majątku. Również w tym przypadku zdarza się, że Bank dokonuje zwrotu z odsetkami za opóźnienie.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Na podstawie art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego:

Natomiast stosownie do treści art. 58 § 2 ww. Kodeksu:

W myśl art. 385¹ ww. Kodeksu:

Z powodu abuzywności klauzul walutowych znajdujących się w umowach o kredyt hipoteczny, sądy orzekają o nieważności jednostkowych umów o kredyt hipoteczny zawartych przez banki. Stwierdzenie nieważności powoduje usunięcie z obrotu prawnego wadliwej czynności prawnej polegającej na zawarciu umowy kredytu hipotecznego. Nieważność umowy kredytu oznacza, że zobowiązania stron umów, banku i klienta, nigdy nie powstały, a strony zobowiązane są zwrócić to, co świadczyły w związku z nieważną umową jako świadczenia nienależne. Kredytodawca winien zatem zwrócić wszystkie świadczenia pobrane od kredytobiorcy, a kredytobiorca winien zwrócić kwotę faktycznie otrzymanego kredytu. W przypadku stwierdzenia nieważności umowy przez sąd skutki prawne na gruncie cywilnym występują ex tunc (wstecz), a więc od momentu zawarcia umowy dotkniętej wadliwością (przesłanką nieważności), co oznacza, że umowa kredytu jako nieważna już od chwili jej zawarcia nie wywołuje skutków prawnych. Mamy do czynienia z sytuacją jakby w ogóle nie doszło do jej zawarcia.

W odniesieniu do wskazanego w opisie sprawy Przypadku nr 1 podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Skoro w Przypadku nr 1 mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranych przez Państwo świadczeń, to należy uznać, że zwrot ten nie stanowi dla Państwa klientów przychodu. W przypadku zwrotu świadczenia na podstawie nieważnej umowy kredytowej Państwa klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo.

W odniesieniu do wskazanego w opisie sprawy Przypadku nr 2 wskazać należy, że stosownie do art. 49 ust. 1 ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2023 r. poz. 1028 ze zm.):

W myśl art. 39 ust. 2 ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (Dz. U. z 2022 r. poz. 2245 ze zm.):

W analizowanym Przypadku nr 2 należy zgodzić się z Państwem, że dokonywane przez Bank zwroty w związku z wcześniejszą spłatą kredytu przez kredytobiorcę nie będą stanowić dla kredytobiorcy przychodu podatkowego, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Osoba otrzymująca kredyt na podstawie ustawy o kredycie konsumenckim lub ustawy o kredycie hipotecznym, ponosi określone koszty, w tym koszt prowizji. Koszty te obciążają majątek kredytobiorcy, na co – zawierając umowę kredytu – wyraża on zgodę. Zgodnie wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 11 września 2019 r. w sprawie C-383/18: „prawo konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu obejmuje wszystkie koszty, które zostały nałożone na konsumenta”, co oznacza, że prawo konsumenta do obniżki całkowitego kosztu dotyczy wszelkich kosztów, które jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt (z wyjątkiem kosztów notarialnych), niezależnie od tego, czy dotyczą one dalszego okresu obowiązywania kredytu czy też zostały poniesione z chwilą zawarcia umowy. Wynika z tego, że ogólne koszty kredytu, które obciążają majątek kredytobiorcy w sytuacji wcześniejszej spłaty kredytu, będą niższe, bowiem klient ma prawo do ich obniżenia.

Dokonywane na rzecz kredytobiorcy świadczenie nie stanowi zatem przysporzenia po stronie kredytobiorcy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ po stronie kredytobiorcy w związku z dokonanym świadczeniem nie nastąpi realne przysporzenie majątkowe. Zwrot części kosztów, w tym prowizji związany z wcześniejszą spłatą kredytu, wcześniej zapłaconych przez kredytobiorcę, będzie neutralny podatkowo, ponieważ kredytobiorca ma do nich prawo, z uwagi na krótszy okres korzystania ze środków Banku. Z perspektywy kredytobiorcy, poniesione kwoty prowizji i opłat w części w jakiej nie zostały efektywnie wykorzystane na zaciągnięcie i obsługę kredytu przez Bank nabierają zatem charakteru zwrotnego. Świadczenie to stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej wydatków, które ze względu na przedterminową spłatę kredytu stają się w odpowiedniej części nienależne. W przypadku zwrotu już poniesionego wydatku nie dochodzi do zwiększenia majątku kredytobiorcy, a jedynie do odzyskania części majątku, który wcześniej posiadał. Nie ma zatem podstaw, aby wypłacane przez Bank świadczenie uznać za dochód podlegający opodatkowaniu.

W odniesieniu natomiast do wskazanego w opisie sprawy Przypadku nr 3 wskazać należy, że w sytuacji gdy Bank wskutek uzasadnionej reklamacji klienta, pokrywa poniesione przez klienta straty w wyniku błędnej realizacji usługi przez Bank (np. poniesione koszty różnic kursowych, koszty odsetek zapłacone przez klienta), a zwrot kosztów klientowi ma na celu naprawienie szkody (pokrycie uszczerbku majątkowego), którą klient poniósł na skutek działań zawinionych Banku to zwrot środków przez Bank doprowadza stan rachunku klienta do takiego, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Klientowi jest zwracana wartość, o którą nastąpiło uszczuplenie jego majątku. Klient banku otrzymuje jedynie zwrot straconych środków, nic ponadto. W rezultacie trudno uznać, że po stronie klienta banku dochodzi do przyrostu masy majątkowej. A skoro tak, to brak jest również przychodu, który można by przypisać do konkretnego źródła.

Tym samym wypłacane przez Państwa kwoty na rzecz swoich klientów, stanowiące zwrot równowartości utraconych przez nich środków finansowych w wyniku błędnej realizacji usługi przez Bank – nie stanowią przychodu podlegającego opodatkowaniu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, wypłacone przez Państwa na rzecz klientów rekompensaty w celu pokrycia powstałych szkód majątkowych (zwrot poniesionych przez klientów strat w wyniku błędnej realizacji usługi przez Bank), nie stanowią przychodu podlegającego opodatkowaniu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że stosownie do zacytowanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – zwolnieniu podlegać mogą odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, jest wolna od podatku dochodowego, bądź nie rodzi obowiązku zapłaty podatku w związku z zaniechaniem jego poboru w drodze rozporządzenia Ministra Finansów.

W przedmiotowej sprawie skoro wypłacone przez Państwa:

·kwoty w związku ze zwrotem dokonywanym na podstawie rozstrzygnięcia prawomocnego wyroku stwierdzającego nieważność Umowy kredytu (Przypadek nr 1),

·kwoty w związku ze zwrotem dokonywanym zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim lub ustawą o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (Przypadek nr 2),

·kwoty w związku pokryciem szkody poniesionej przez klienta na skutek nieprawidłowej realizacji usługi przez Bank (Przypadek nr 3),

– nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to wskazać należy, że odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty ww. należności podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji nie spoczywał/nie będzie spoczywał na Państwu obowiązek sporządzenia informacji o wysokości przychodów (PIT-11) i przesłania jej klientom jako podatnikom oraz urzędom skarbowym, właściwym według ich miejsca zamieszkania, wynikający z art. 42a ust. 1 tej ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Państwa w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).