Interpretacja indywidualna z dnia 16 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.598.2023.1.IK

Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizowanym projektem.

Interpretacja indywidualna

- stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „(…)”. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) (zwana dalej Gminą), jednostka samorządu terytorialnego, złożyła wniosek pn. „(…)” w ramach poddziałania 19.2 „(…)” z wyłączeniem projektów grantowych oraz operacji w zakresie podejmowania działalności gospodarczej objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 i podpisała Umowę o dofinansowanie nr (…) dnia (…) 2023 r.

Projekt jest zgodny z celami LSR i kryteriami wyboru operacji przez LGD, tj. z celem ogólnym: 4. Aktywni i świadomi mieszkańcy dbający o kulturę i dziedzictwo obszaru LGD oraz środowisko naturalne, z celem szczegółowym: 4.2 Włączenie grup defaworyzowanych poprzez zwiększenie możliwości ich zaangażowania w życie społeczno-kulturalne obszaru LGD oraz przedsięwzięciem: 4.2.3 Dostosowanie miejsc spotkań do potrzeb społeczności lokalnej.

W ramach planowanej operacji została zmodernizowana świetlica wiejska w (…).

Miejsce realizacji projektu:

Projekt realizowany na terenie działania LGD „(…)”, w miejscowości (…), gmina (…), powiat (…), obręb (…), działka nr ewidencyjny: (…).

Zakres robót wykonanych:

(...)

Gmina jest czynnym podatnikiem podatku VAT. W projekcie Gmina wskazuje podatek VAT jako koszt kwalifikowalny, ponieważ nie ma możliwości jego odzyskania zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Zakupy towarów i usług w projekcie będą wykorzystywane wyłącznie do działalności nieopodatkowanej, podatek VAT w związku z tym nie podlega odliczeniu. Gminie nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony związany z zakupami, ponieważ efekty tych prac nie będą służyć czynnościom opodatkowanym podatkiem od towarów i usług, gdyż w tym zakresie Gmina nie działa w charakterze podatnika. Projekt nie generuje i nie będzie generować żadnych przychodów, w związku z powyższym brak jest czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, nie powstanie sprzedaż opodatkowana (brak podatku należnego). Nabyte towary i usługi w celu zrealizowania projektu nie mają związku z wykonywanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi (brak podatku naliczonego). Wszystkie zakupione towary (środki trwałe i wartości niematerialne i prawne) oraz wykonane usługi w ramach projektu, którego dotyczy zapytanie, zostaną zainstalowane w świetlicy wiejskiej w (…). Gmina będzie ich właścicielem, będzie też ponosiła niezbędne koszty pozwalające na prawidłowe funkcjonowanie wykonanego projektu, zaś za korzystanie z niego nie będą pobierane żadne opłaty.

Podatek VAT w projekcie zostanie zaliczony jako koszt kwalifikowalny, przez co będzie podlegał dofinansowaniu ze środków pomocowych Unii Europejskiej. VAT w projekcie jako koszt kwalifikowalny przyjęto w oparciu o „Wytyczne w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020” opracowane przez Ministerstwo Rozwoju. Zgodnie z tymi wytycznymi, podatek od towarów i usług może być uznany za wydatek kwalifikowalny tylko wtedy, gdy spełniony jest warunek:

• podatek VAT został faktycznie poniesiony i
• beneficjent nie ma prawnej możliwości jego odzyskania.

Pytanie

Gmina (...) (zwana dalej Gminą) zwraca się z prośbą o wydanie interpretacji indywidualnej w odniesieniu do wydatków związanych z realizacją projektu pn. „(...)" pytając, czy w oparciu o przedstawiony stan faktyczny, stosownie do przepisów art. 86 ust. 1 w związku z art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, istnieje możliwość odliczenia przez Gminę kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z ponoszeniem wydatków związanych z realizacją opisanego projektu ?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina nie ma możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu „(...)”.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT (Gminie) przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 ustawy o VAT. Tym samym ponoszenie wydatków, które nie są związane z działalnością opodatkowaną VAT powoduje, że podatnik (Gmina) nie ma prawa do odliczenia VAT od takich wydatków.

Zgodnie z powołanym wyżej artykułem podatnikowi (Gminie), o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami, niemającymi zastosowania w związku z realizacją projektu. Z treści wskazanej powyższej regulacji wynika zatem, iż prawo do odliczenia VAT naliczonego przysługuje przy łącznym spełnieniu dwóch przesłanek, tj.:

1.nabywcą towarów/usług jest podatnik VAT - ten warunek Gmina spełnia oraz

2.nabywane towary/usługi są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych VAT - nabyte towary i usługi nie będą wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych, a służyły będą wyłącznie procedowaniu i realizacji zadań publicznych, nieodpłatnych i nieopodatkowanych na mocy obowiązujących przepisów.

Odmienne stanowisko w sprawie kwalifikowalności VAT stałoby w sprzeczności z fundamentalną zasadą opodatkowania VAT, jaką jest zasada neutralności tego podatku, podkreślana wielokrotnie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz polskich sądów administracyjnych. Przykładowo można przytoczyć orzeczenie TSUE w sprawie C-37/95 Ghent Coal, w którym Trybunał stwierdził, iż „prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem, że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny”. Świetlica wiejska będzie wykorzystywana do realizacji zadań publicznych, a te nie są „same w sobie” działalnością gospodarczą.

Powyższe uregulowania są odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji - w związku z realizacją projektu nie może być mowy o jakimkolwiek zakłóceniu konkurencji.

Również Gmina z tytułu realizacji projektu nie może być uważana za podatnika ze względu na czynności określone w załączniku I do Dyrektywy, ponieważ zakres projektu nie dotyczy żadnej z czynności tam wymienionych.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem ETS podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego jedynie w sytuacjach, kiedy związek pomiędzy podatkiem naliczonym przy dokonywaniu zakupów i podatkiem należnym w związku z działalnością opodatkowaną, do której zakupy są wykorzystywane, jest bezsporny i bezpośredni. Istotne jest nie tylko rzeczywiste wykorzystanie nabytych towarów i usług dla celów wykonywania czynności opodatkowanych, ale także zamiar takiego ich wykorzystania w momencie ich nabycia. W odniesieniu do przedmiotowego projektu taki związek nie zachodzi - Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego, zaś:

1.Zaplanowane zadania w projekcie nie stanowią czynności opodatkowanych, dotyczą usprawnień w obszarze procedowania, które to procedowanie jest zadaniem publicznym, nieodpłatnym, do którego wnioskodawca ma prawo i obowiązek na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Zgodnie z art. 6 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

2.Zaplanowane działania nie zmienią dotychczasowej aktywności gospodarczej Gminy. Zakres przedmiotowy projektu, w tym zaplanowane zakupy nie powodują powstania nowych obszarów świadczenia działalności odpłatnej, nie mają na nią przełożenia - należy zauważyć, że zaplanowane do wdrożenia systemy teleinformatyczne i usługi służą do nieodpłatnej działalności jednostki (realizacja zadań publicznych), nie związanej z działalnością opodatkowaną podatkiem VAT. Warunek zachowania związku zakupów z działalnością opodatkowaną, jest również akcentowany w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W orzeczeniu z dnia 6 kwietnia 1995 r., (w sprawie (…)) TSUE stwierdził, że powstanie prawa do odliczenia podatku jest uzależnione od bezpośredniego i niezwłocznego związku z transakcjami opodatkowanymi (ang. direct and immediate link with the taxable transactions).

3.Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych - Gmina podkreśla, że realizacja projektu nie wpływa w żaden sposób na:

• zawieranie umów cywilnoprawnych - ich liczba nie zmieni się w wyniku realizacji projektu - żadne z wdrożeń w ramach projektu nie doprowadzi do zawierania innych, nowych umów, świadczenie dodatkowej działalności,
• efekty dotychczas zawartych umów cywilnoprawnych - projekt nie wpłynie na usługi świadczone na podstawie umów zawieranych przez jednostki: na cenę, zakres umów i efekty z poziomu klienta wnioskodawcy.

Stanowisko Gminy potwierdzają liczne interpretacje indywidualne wydawane przez Dyrektora Izby Skarbowej działającego w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów (również Ministra Finansów) o sygnaturach, np.: IBPP3/4512-384/16-2/JP, 2461-IBPP3.4512.182.2017.1.JN, IBPP3/4512-493/16-2/SR, 2461-IBPP3.4512.831.2016.1.EJ, IBPP3/4512-438/15/JP, IBPP3/443-1397/14/KG.

Interpretacja dotyczy projektu, który jest realizowany w ramach poddziałania 19.2 „(…)” z wyłączeniem projektów grantowych oraz operacji w zakresie podejmowania działalności gospodarczej objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 i podpisała Umowę o dofinansowanie nr (…) dnia (…) 2023 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. Zgodnie z tym przepisem:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Tak skonstruowana zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z ww. regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Ponadto, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych regulacji wynika, że organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

W świetle art. 6 ust. 1 tej ustawy:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym:

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Złożyli Państwo wniosek na realizację projektu pn.: „(…)”. Zakupione towary i usługi w projekcie będą wykorzystywane wyłącznie do działalności nieopodatkowanej. Efekty prac nie będą służyć czynnościom opodatkowanym podatkiem od towarów i usług, gdyż w tym zakresie nie działają Państwo w charakterze podatnika. Projekt nie generuje i nie będzie generować żadnych przychodów, w związku z powyższym brak jest czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, nie powstanie sprzedaż opodatkowana (brak podatku należnego). Nabyte towary i usługi w celu zrealizowania projektu nie mają związku z wykonywanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi.

Państwa wątpliwości w związku z analizowaną sprawą dotyczą wskazania, czy Gminie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „(…)”.

Zgodnie z powołanymi powyżej przepisami prawa, odliczenie podatku VAT naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku VAT naliczonego jakim jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, nie został spełniony. Jak wynika z wniosku, zakupione w ramach realizacji projektu towary i usługi będą wykorzystywane przez Państwa wyłącznie do działalności nieopodatkowanej VAT. Wobec tego, nabywając towary i usługi nie dokonują Państwo ich zakupu w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, zatem w tym przypadku nie działają Państwo w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Tym samym, nie mają Państwo możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „(...)”, gdyż nie został spełniony jeden z warunków określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, jakim jest związek nabywanych towarów i usług z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Państwa stanowisko jest zatem prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Państwu przy dokonywaniu oceny czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).