Interpretacja indywidualna z dnia 16 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.787.2023.5.KO

W zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z wykupem samochodu oraz niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług darowizny samochodu osobowego dokonanej przez Pana na rzecz Pana ojca, po uprzednim wykupie od leasingodawcy.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części nieprawidłowe, w części prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:

- nieprawidłowe – w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z wykupem samochodu,

- prawidłowe – w zakresie niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług darowizny samochodu osobowego dokonanej przez Pana na rzecz Pana ojca, po uprzednim wykupie od leasingodawcy.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 października 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z wykupem samochodu oraz niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług darowizny samochodu osobowego dokonanej przez Pana na rzecz Pana ojca, po uprzednim wykupie od leasingodawcy.

Wniosek został uzupełniony pismem z 22 grudnia 2023 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Prowadzi Pan na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej jednoosobową działalność gospodarczą i podlega Pan nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

W dniu 14 listopada 2018 r. została zawarta umowa leasingu operacyjnego, umowa wygasa 14 listopada 2023 r. Przedmiotem umowy jest samochód osobowy, który jest wykorzystywany przez Pana na cele związane z prowadzoną działalnością w ramach tzw. użytku mieszanego. Kwoty wydatków stanowiących raty leasingowe za korzystanie z pojazdu, jak również wydatki ponoszone przez Pana w związku z eksploatacją pojazdu (np. paliwo, ubezpieczenie, naprawy) rozliczane były przez Pana w okresie leasingu jako koszty uzyskania przychodu. Dokonywał Pan rozliczenia podatku VAT naliczonego od wskazanych wyżej wydatków w wysokości 50% kwoty podatku.

Zgodnie z postanowieniami umowy leasingu po zakończeniu umowy planuje Pan wykup samochodu. Po wystawieniu faktury przez leasingodawcę nie zamierza Pan zaliczać faktury VAT dokumentującej wykup pojazdu do kosztów podatkowych. Nie planuje Pan również doliczać podatku VAT naliczonego wynikającego z przedmiotowej faktury. Powyższe uzasadnia Pan tym, iż po wykupie nie będzie Pan wykorzystywać pojazdu na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nie zamierza Pan wprowadzać pojazdu do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jak również nie zamierza Pan zaliczać wydatków ponoszonych w związku z eksploatacją pojazdu do kosztów uzyskania przychodu w związki z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nadto rozważa Pan dokonanie darowizny pojazdu na rzecz ojca. Pojazd nie jest wykorzystywany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Ponadto wskazuje Pan, iż po dokonaniu przez Pana ewentualnej darowizny na rzecz ojca, nie są znane Panu jego zamiary co do sposobu wykorzystania pojazdu. Zakłada Pan dokonanie darowizny do końca czerwca 2024 r., przy czym decyzja o darowiźnie nie została jeszcze podjęta ani uzgodniona z potencjalnym obdarowanym. Nie zna Pan więc zamiarów ojca co do sposobu rozporządzania pojazdem, jaki obdarowany może otrzymać tytułem darowizny. Korzystanie na potrzeby własne, sprzedaż czy inne rozporządzenie samochodem przez ojca (w przypadku dokonania darowizny) zależeć będzie wyłącznie od obdarowanego, jako właściciela pojazdu.

Niewykluczone, że Pana ojciec po pewnym okresie korzystania z pojazdu będzie chciał go zbyć osobie trzeciej w celu pozyskania środków pieniężnych na pokrycie kosztów życia, zakup leków, itp. Nie zna Pan ewentualnych planów ojca po dokonaniu ewentualnej darowizny, ale nie chciałby Pan narażać ojca na jakiekolwiek obciążenia podatkowe na wypadek, gdyby Pana ojciec chciał następnie rozporządzać przedmiotem darowizny.

Pismem z 22 grudnia 2023 r. uzupełnił Pan opis sprawy następująco.

a)wykup samochodu po zakończeniu umowy leasingu nastąpi do Pana majątku osobistego

b)po wykupie z leasingu a przed dokonaniem darowizny, samochód będzie wykorzystywany przez Pana wyłącznie do czynności prywatnych.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone jak we wniosku)

1.Czy przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z wykupem samochodu?

2.Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym dokonanie przez Pana darowizny na ojca po uprzednim wykupie od leasingodawcy, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Pana stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług

Odnosząc się do kwestii czy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z wykupem samochodu, w ocenie Pana, tak – takie prawo będzie Panu przysługiwać ale z niego Pan nie skorzysta, ponieważ po wykupie samochód będzie Pan wykorzystywać na cele prywatne.

Pismem z 22 grudnia 2023 r. uzupełnił Pan własne stanowisko następująco.

W Pana ocenie dokonanie darowizny pojazdu na rzecz ojca po uprzednim wykupie od leasingodawcy nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: uVAT), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 uVAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 uVAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 uVAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: 1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, 2) wszelkie inne darowizny.

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają czynności opisane w art. 5 ust. 1 (w tym wskazane w art. 7 ust. 2 uVAT) podlegają o tyle, o ile podejmowane są przez podatników podatku VAT.

Prowadzenie działalności gospodarczej nie przesądza, iż wszystkie czynności rozporządzenia mieniem stanowią dostawę towarów lub usług (odpłatną bądź nie) na gruncie przepisów uVAT. Czynności podejmowane poza prowadzoną działalnością gospodarczą nie będą stanowić czynności opodatkowanych podatkiem VAT, gdyż dokonująca ich osoba fizyczna nie będzie ich dokonywać w charakterze podatnika.

W opisywanym zdarzeniu przyszłym, rozważa Pan dokonanie darowizny Pojazdu, który nie jest wykorzystywany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Podatek naliczony wykazany na fakturze dokumentującej wykup Pojazdu od leasingodawcy nie zostanie przez Pana odliczony od kwoty podatku VAT należnego za relewantny okres.

Wobec powyższego, zdaniem Pana dokonanie darowizny Pojazdu na rzecz ojca, po jego uprzednim wykupie od leasingodawcy, nie będzie dokonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ani nie będzie dotyczyć składnika wykorzystywanego w tej działalności gospodarczej (bądź do działalności poddańczej nabytego) i jako takie, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko Pana w zakresie podatku od towarów i usług jest w części nieprawidłowe i w części prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawa o VAT,

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy,

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

W tym miejscu wypada także wspomnieć przepisy regulujące kwestie leasingu.

W myśl art. 709¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.),

Natomiast zgodnie z art. 709¹⁶ ustawy Kodeks cywilny,

Wobec powyższego, umowa leasingu – co do zasady – sprowadza się do używania rzeczy i pobierania pożytków, nie rodzi natomiast powstania prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. W świetle ustawy o podatku od towarów i usług, leasing jest usługą zdefiniowaną w art. 8 ust. 1 ustawy. Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu – jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu pojazdu będącego przedmiotem umowy leasingu jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi.

Zatem należy przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością – dostawą towaru – niezwiązaną z samą umową leasingu.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że w dniu 14 listopada 2018 r. została zawarta umowa leasingu operacyjnego, umowa wygasa 14 listopada 2023 r. Przedmiotem umowy jest samochód osobowy, który jest wykorzystywany przez Pana na cele związane z prowadzoną działalnością w ramach tzw. użytku mieszanego. Kwoty wydatków stanowiących raty leasingowe za korzystanie z pojazdu, jak również wydatki ponoszone przez Pana w związku z eksploatacją pojazdu rozliczane były przez Pana w okresie leasingu jako koszty uzyskania przychodu. Dokonywał Pan rozliczenia podatku VAT naliczonego od wskazanych wyżej wydatków w wysokości 50% kwoty podatku.

Zgodnie z postanowieniami umowy leasingu po zakończeniu umowy planuje Pan wykup samochodu. Po wystawieniu faktury przez leasingodawcę nie zamierza Pan zaliczać faktury VAT dokumentującej wykup pojazdu do kosztów podatkowych. Nie planuje Pan również odliczać podatku VAT naliczonego wynikającego z przedmiotowej faktury. Powyższe uzasadnia Pan tym, iż po wykupie nie będzie Pan wykorzystywać pojazdu na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nie zamierza Pan wprowadzać pojazdu do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jak również nie zamierza Pan zaliczać wydatków ponoszonych w związku z eksploatacją pojazdu do kosztów uzyskania przychodu w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wykup samochodu po zakończeniu umowy leasingu nastąpi do Pana majątku osobistego. Po wykupie z leasingu a przed dokonaniem darowizny, samochód będzie wykorzystywany przez Pana wyłącznie do czynności prywatnych.

Wątpliwości Pana dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z wykupem samochodu.

W tym miejscu należy wskazać, że zasada wyrażona w art. 86 ust. 1 ustawy wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Zauważyć jednak należy, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

W niniejszej sprawie związek taki nie wystąpi, ponieważ Pan dokonując wykupu samochodu z leasingu, nie przewiduje jego wykorzystywania w działalności gospodarczej. Wykup samochodu po zakończeniu umowy leasingu nastąpi do Pana majątku osobistego. Po wykupie z leasingu a przed dokonaniem darowizny, samochód będzie wykorzystywany przez Pana wyłącznie do czynności prywatnych.

W świetle powołanych przepisów prawa należy zatem stwierdzić, że w przedstawionej sprawie warunki uprawniające do odliczenia podatku, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, nie zostały spełnione. Przedmiotowy samochód nie będzie wykorzystywany w działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych. Oznacza to, że nie przysługuje Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury dokumentującej wykup samochodu z leasingu.

Wobec powyższego stanowisko Pana, że cyt. „Odnosząc się do kwestii czy przysługuje mi prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z wykupem samochodu, w mojej ocenie tak – takie prawo będzie mi przysługiwać”, jest nieprawidłowe.

Kolejne wątpliwości Pana dotyczą kwestii czy dokonanie przez Pana darowizny na ojca po uprzednim wykupie od leasingodawcy z przeznaczeniem do użytku prywatnego, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy,

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy,

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy,

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług – w świetle powyższych przepisów – jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze, czynność powinna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – musi być dokonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy w stosunku do tej konkretnej czynności.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy,

W świetle art. 15 ust. 2 ustawy,

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne do określenia, czy w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zasadne zatem jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych ustaleń należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając towar (np. samochód) działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu ruchomościami (np. samochodami), która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży samochodu, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług handlu samochodami. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem w niniejszej sprawie, przekazując w formie darowizny ojcu przedmiotowy samochód osobowy, nie będzie Pan działał w charakterze podatnika, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. Wskazał Pan, że po zakończeniu umowy samochód ma być wykupiony na cele prywatne i nie będzie wprowadzany do firmy ani w żaden sposób wykorzystywany dla celów prowadzonej działalności gospodarczej. Nie będzie odliczany podatek VAT. Samochód będzie wykorzystywany tylko i wyłącznie do celów prywatnych, a następnie zamierza Pan przekazać go w formie darowizny ojcu.

Wobec powyższego darowizna przedmiotowego samochodu na rzecz ojca nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z darowizną ww. pojazdu nie będzie Pan działała w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, a darowizna nie będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ww. ustawy, lecz w ramach zarządu majątkiem osobistym.

Zatem, Pana stanowisko, że dokonanie darowizny Pojazdu na rzecz ojca, po jego uprzednim wykupie od leasingodawcy, nie będzie dokonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ani nie będzie dotyczyć składnika wykorzystywanego w tej działalności gospodarczej i nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług (pytanie nr 1 i 2). Ocena prawna stanowiska Pana w zakresie pytania nr 3 i 4 zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciach.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Pana. Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, tj. nie przeprowadza dowodów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji