Interpretacja indywidualna z dnia 10 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.728.2023.2.NW

Brak opodatkowania dotacji oraz brak prawa do odliczenia w związku z realizacją Projektu

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 1 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·uznania otrzymanej dotacji na pokrycie kosztów Projektu za wynagrodzenie niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT;

·braku prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją Projektu.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 27 grudnia 2023 r. (wpływ 27 grudnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(…) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „podatek VAT”) zarejestrowanym w Polsce. Spółka wraz z innymi podmiotami tworzącymi partnerstwo (dalej: „Partnerzy”) oczekuje na zawarcie Umowy o partnerstwie na rzecz realizacji projektu pn.: „(…)” oraz wydanie decyzji Urzędu Marszałkowskiego Województwa (…) zobowiązującej Wojewódzki Urząd Pracy w (…) (partner wiodący) do realizacji Projektu, przewidzianego do realizacji w ramach Programu Fundusze Europejskie dla (…) 2021-2027 (FEW) ze środków Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, przy współfinansowaniu ze środków budżetu państwa.

Celem projektu jest podnoszenie i zmiana kwalifikacji oraz aktywizacja zawodowa pracowników Grupy Kapitałowej (…) (dalej: „(…)”) zorientowana na utworzenie i utrzymanie miejsc pracy dla byłych i aktualnych pracowników (…), którzy już stracili lub w perspektywie czasu stracą pracę w wyniku transformacji energetycznej regionu (dalej: „Projekt”). Projekt jest odpowiedzią na potrzeby osób odchodzących z górnictwa i energetyki konwencjonalnej celem skutecznego zaktywizowania ok. 2 200 osób z (…), która jest dotknięta likwidacją dotychczasowych miejsc pracy w powyższych sektorach.

Ponadto uczestnikami Projektu mogą być pracownicy branż związanych z sektorem wydobywczo-energetycznym oraz członkowie rodzin lub/i osoby prowadzące wspólne gospodarstwo domowe z ww. osobami, którzy nie posiadają źródła dochodu.

W związku z powyższym Spółka przygotowała i złożyła do (...) Urzędu Pracy w (…) wkład do wniosku o dofinansowanie określający zadania i budżet (…), jako partnera w Projekcie, w którym Spółka wskazała, iż w związku z ponoszeniem wydatków Projektu nie ma prawnej możliwości odliczenia podatku VAT zgodnie z obowiązującymi przepisami krajowymi. Tym samym, podatek VAT powinien być traktowany jako koszt kwalifikowany projektu.

Działania Spółki w ramach Projektu polegają, w szczególności na kierowaniu uczestników Projektu do skorzystania z oferty Projektu, której główny zakres stanowią instrumenty przewidziane przez pozostałych Partnerów, ale także na tworzeniu warunków sprzyjających zainteresowaniu się potencjalnych pracodawców tworzeniem nowych miejsc pracy w regionie.

Aby udało się wdrożyć powyższe cele, zwłaszcza żeby przełożyło się to na skuteczne zainteresowanie byłych pracowników (…) i ich rodzin (przepisy RODO zabraniają kontaktowania się z byłymi pracownikami z wykorzystaniem danych w posiadaniu pracodawcy z umów o pracę po ustaniu zatrudnienia) niezbędne jest sfinansowanie szeregu aktywności polegających na dotarciu z informacją o korzyściach z uczestnictwa w Projekcie. Dotyczy to organizacji szeregu konferencji, spotkań upowszechniających i animacyjnych, mających na celu wkomponowanie Projektu jako silnego filaru w regionie wspierającego zastępowalność miejsc pracy redukowanych, w wyniku transformacji energetycznej (…), która rozpoczęła się w 2018 r.

Wymaga to konsekwentnej pracy, zapracowania na wiarygodność oferty Projektu skierowanej do urzędów pracy, działań w różnej skali i do różnych odbiorców, a następnie podtrzymania zainteresowania w dłuższej perspektywie jako realnie atrakcyjnego wsparcia dla przedsiębiorstw w regionie. Realizacja tych działań zapewni bliższy kontakt z pracownikami, podniesie wiarygodność działań założonych do realizacji w całym Programie, wspierając jednocześnie osiąganie celów przewidzianych w zadaniach pozostałych Partnerów.

Spółka, dbając o dobrą współpracę z organizacjami związkowymi i wszystkimi podmiotami zaangażowanymi w Projekt przewiduje organizację posiedzeń Komitetu Sterującego Projektem, aby na bieżąco wyciągać wnioski z działań i reagować propozycjami usprawnień. W tym celu planuje zapewnić wymianę doświadczeń ze wszystkimi interesariuszami zaangażowanymi w Polsce i Unii Europejskiej, w sprawiedliwą transformację (od KE, ministerstwa, samorządy terytorialne i inne podmioty), dla zespołu merytorycznego Partnera Projektu oraz przedstawicieli związków zawodowych (…).

Wymaga to też aktywnego udziału w wydarzeniach (konferencje, warsztaty, wizyty studyjne), organizowanych w Polsce i za granicą, podczas których dyskutowane są tematy związane z Funduszem Sprawiedliwej Transformacji, transformacją energetyczną, programami dot. przekwalifikowania pracowników i inne, dzięki którym inspiracje i decyzje mogą wpłynąć na lepszą realizację celów Projektu. Spółka nie będzie zawierać umów o konkretne świadczenia pomiędzy Spółką a pozostałymi Partnerami Projektu, czy uczestnikami Projektu.

Jedyne umowy zawierane przez Spółkę w trakcie trwania Projektu dotyczą świadczeń zakupowych/zewnętrznych realizowanych przez przykładowo: wynajmujących sale konferencyjne, personel Projektu, umów z byłymi pracownikami dotyczących alternatywnego docierania do uczestników Projektu (tj. obecnych, byłych pracowników i ich rodzin), pozostałych dostawców usług na rzecz Spółki. Będzie to jednak działanie pozostające bez konkretnego wpływu na dokonanie przysporzenia po stronie uczestników Projektu. Co więcej – organizowane spotkania i działania w większości będą miały charakter otwarty, uniwersalny, dostępny dla wszystkich podmiotów z grupy docelowej.

Uszczegóławiając, w ramach ww. wniosku Spółka zobowiązała się do wypełniania następujących zadań Projektu, m.in.:

·informowanie i promowanie programu pracowniczego wśród pracowników (…);

·opracowanie programu pomocowego, w tym diagnozy potencjalnych potrzeb uczestników Projektu;

·udział w bieżącej ocenie jakości usług świadczonych przez pozostałych partnerów.

Powyższe cele wiążą się z koniecznością poniesienia określonego typu wydatków, w szczególności:

·kosztów organizacji spotkań i konferencji, w tym: wynajmu sal konferencyjnych; cateringu, prelegentów, moderatorów, zakwaterowania, etc.;

·kosztów udziału w konferencjach, warsztatach i spotkaniach w tym: koszty transportu, diet, ewentualnie kosztów uczestnictwa;

·kosztów doposażenia powierzchni biurowej (biurka, stoły, szafy, komputery, flipcharty etc.);

·koszty wynagrodzeń personelu Projektu (w tym, w szczególności: Specjalisty ds. wewnętrznej komunikacji z pracownikami, Koordynatora ds. pozyskiwania danych o pracownikach (…), Doradcy ds. zatrudnienia etc.) związanych z tematyką Projektu.

Wskazane wyżej towary i usługi będą nabywane zasadniczo od czynnych podatników VAT niebędących finalnymi beneficjentami projektu i dokumentowane fakturami VAT oraz będą bezpośrednio, czyli ściśle związane z realizacją określonych zadań i czynnościami wykonywanymi w ramach Projektu (tzw. wydatki kwalifikowane).

Dodatkowo Spółka wskazuje, iż nie zamierza pobierać jakichkolwiek opłat od uczestników Projektu (wynika to już z samego charakteru Projektu i jego założeń). Świadczenia realizowane przez Spółkę będą więc miały bezzwrotny, niewzajemny i nieekwiwalentny charakter, a Projekt nie będzie generował żadnego dochodu dla Spółki.

Działalność prowadzona w ramach Projektu od początku do końca jest działalnością niekomercyjną dla Spółki.

Uzupełnili Państwo opis sprawy o poniższe informacje:

W przekonaniu Spółki towary i usługi zakupione przez Spółkę w ramach Projektu będą wykorzystywane do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W ramach Projektu powstanie produkt, w postaci bazy danych dotyczącej uczestników Projektu. Baza będzie udostępniona Wojewódzkiemu Urzędowi Pracy (czyli beneficjentowi wiodącemu) oraz pozostałym beneficjentom celem monitorowania postępów oraz rezultatów Projektu. Baza będzie narzędziem wspierającym dla Wojewódzkiego Urzędu Pracy oraz pozostałych Partnerów Projektu w realizacji przypisanych im zadań. Zgodnie z wymaganiami Projektu baza zostanie udostępniana nieodpłatnie. Bez uzyskania dofinansowania Spółka nie podjęłaby się jej przygotowania, jak również pozostałych zadań uwzględnionych we wniosku o dofinansowanie. Sfinansowanie przygotowania i obsługi bazy jest jednym z elementów powiązanych ze sobą zadań składających się na kompleksowe wsparcie procesu rekrutacji uczestników, informacji i promocji Projektu wśród osób z grupy docelowej, także udział w ocenie jakości usług świadczonych przez pozostałych Partnerów na rzecz uczestników Projektu. Zadania powierzone Spółce składają się z różnych działań, które w całości mogą przełożyć się na skuteczniejsze osiągnięcie celów Projektu.

Faktury dokumentujące nabycie towarów i usług związanych z Projektem będą wystawiane na Spółkę.

Jak wskazano we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, działania Spółki w ramach Projektu służą realizacji interesu publicznego. Polegają w szczególności na kierowaniu uczestników Projektu do skorzystania z oferty Projektu, której główny zakres stanowią instrumenty przewidziane przez pozostałych Partnerów, ale także na tworzeniu warunków sprzyjających zainteresowaniu się potencjalnych pracodawców tworzeniem nowych miejsc pracy w regionie. Tym samym, w przypadku braku dofinansowania/dotacji działania Spółki byłyby bezprzedmiotowe. Niemniej Spółka nie wyklucza, że przy braku dotacji, podejmowałaby działania polegające na wsparciu w przekwalifikowaniu pracowników podlegających redukcji zatrudnienia w sektorze górniczym i sektorze energetyki konwencjonalnej opartej na węglu brunatnym w (…) oraz w doprowadzeniu do zatrudnienia u innego pracodawcy. Przedmiotowe działania miałyby jednak inny charakter niż zadania wskazane w Projekcie i byłyby przeprowadzane na mniejszą skalę.

W Państwa przekonaniu działania realizowane przez Spółkę nie mają charakteru usługi, a tym samym – element ceny nie występuje. W konsekwencji w analizowanym przypadku nie sposób mówić o wpływie otrzymanej dotacji na cenę świadczonych usług.

Otrzymane dofinansowanie może zostać przeznaczone przez Spółkę wyłącznie na realizację zadań przypisanych w ramach Projektu. Spółka będzie miała obowiązek rozliczania się z dotacji z Wojewódzkim Urzędem Pracy, na podstawie wydatków faktycznie poniesionych z uwzględnieniem ryczałtu przeznaczonego na zarządzanie Projektem.

W przypadku braku realizacji zadań przypisanych Spółce, w ramach Projektu Spółka będzie zobowiązana do zwrotu środków otrzymanych na te zadania.

Działania Spółki będą skierowanie do wszystkich podmiotów z grupy docelowej.

Pytania

1.Czy otrzymanie przez Spółkę dofinansowania w ramach opisanego, w zdarzeniu przyszłym Projektu, stanowi zapłatę za realizację przez Spółkę czynności opodatkowanych i w konsekwencji stanowi podstawę opodatkowania na gruncie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT?

2.Czy od zakupów towarów i usług na potrzeby działań związanych z realizacją Projektu, Spółce będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na podstawie art. 86 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

Państwa zdaniem, otrzymanie przez Spółkę dofinansowania w ramach opisanego, w zdarzeniu przyszłym Projektu, nie stanowi zapłaty za wykonywanie przez Spółkę czynności opodatkowanych i w konsekwencji nie stanowi podstawy opodatkowania na gruncie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Ad. 2

W Państwa opinii, z tytułu zakupu towarów i usług na potrzeby realizacji działań w ramach Projektu, a co za tym idzie działalności niemającej związku z działalnością opodatkowaną podatkiem VAT, Spółce nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na podstawie art. 86 ustawy o VAT.

Ad. 1 Uzasadnienie:

Katalog czynności opodatkowanych podatkiem VAT znajduje się w art. 5 ust. 1 ustawy VAT, zgodnie z którym opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast, w świetle art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

a)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,

b)zobowiązanie się do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności, lub sytuacji,

c)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu, lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W ocenie Spółki, z analizy art. 8 ust. 1 ustawy o podatku VAT wynika, że przez usługę należy rozumieć każde zachowanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Równocześnie pamiętać należy, że aby dane zachowanie można było uznać za odpłatne świadczenie usług (a zatem czynność podlegającą opodatkowaniu), w doktrynie wskazuje się na konieczność spełnienia następujących przesłanek:

·istnienie stosunku prawnego będącego podstawą świadczenia usług (por. wyr. TSUE w sprawie C-16/93, Legalis),

·odpłatność świadczenia (co do zasady, z wyjątkiem sytuacji uregulowanych w ust. 2 artykułu 8 ustawy o VAT, które to sytuacje nie mają w analizowanym zdarzeniu przyszłym miejsca),

·możliwość wyrażenia wynagrodzenia za świadczoną usługę w pieniądzu,

·bezpośredni związek wynagrodzenia ze świadczoną usługą (por. wyr. TSUE w sprawach C-102/86, C-16/93, Legalis).

W sytuacji, gdy usługa jest wykonywana bez jakiegokolwiek stosunku prawnego mogącego być podstawą świadczenia, nie można mówić o świadczeniu usług w rozumieniu ustawy o VAT. W jednym z orzeczeń TSUE stwierdził, że jeżeli pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem takiej usługi nie istniał żaden stosunek prawny, nie istniała żadna umowa, nie dochodzi do świadczenia usług w rozumieniu VI Dyrektywy, a co za tym idzie ustawy o VAT. W takim przypadku nie może być bowiem mowy nawet o prawie do domagania się wynagrodzenia za usługę, a więc brak jest bezpośredniego związku pomiędzy usługą a wynagrodzeniem (tak: Komentarz do ustawy o podatku od towarów i usług; red. prof. dr hab. Witold Modzelewski, opubl. w Legalis 2021 r.).

Taka sytuacja ma właśnie miejsce w analizowanym stanie rzeczy – Spółka nie będzie bowiem zawierać umów o konkretne świadczenia pomiędzy Spółką a pozostałymi Partnerami oraz uczestnikami Projektu. Spotkania i działania będą miały co do zasady charakter otwarty, uniwersalny, dostępny dla wszystkich podmiotów z grupy docelowej. W związku z powyższym należy zwrócić uwagę na kolejną cechę, jaką zgodnie z orzecznictwem TSUE powinno wypełniać „odpłatne świadczenie usług”.

Świadczenie może zostać uznane za usługę, tylko wówczas, gdy jest wykonywane na rzecz konkretnego, zindywidualizowanego nabywcy będącego jego beneficjentem. Świadczenie usług nie może mieć jednak miejsca, gdy nie można określić jego konkretnego beneficjenta. W wyroku z 18 grudnia 1997 r. w sprawie C-384/95 Landboden Agrardienste GmbH & Co. (Zb. Orz. 1997, s. I-07387), TSUE podkreślił, że: „świadczenie usług nie może mieć (…) miejsca bez ustalenia konsumenta, tj. podmiotu będącego beneficjentem danej usługi” (por. także m.in. wyr. w sprawach C-102/86 Apple and Pear Development Council, C-16/93 Tolsma).

W analizowanej sytuacji faktycznie trudno określić konkretnego beneficjenta świadczeń. W szczególności nie będą nimi urzędy pracy i agencje zatrudnienia, stanowiące wyłącznie instytucje pomocnicze/partnerów Projektu o charakterze pośredników. W szeregu swoich orzeczeń TSUE podkreślał, że świadczenie usług jest dokonywane odpłatnie w rozumieniu dyrektywy VAT tylko wtedy, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, a wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi faktyczne odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej na rzecz usługobiorcy (np. wyr. z 22 czerwca 2016 r. w sprawie C-11/15 Český rozhlas, Legalis, i z 18 stycznia 2017 r., C-37/16 SAWP, ECLI:EU:C:2016:470).

W kontekście analizowanego zdarzenia przyszłego podkreślić należy, iż pomiędzy świadczeniami Spółki a czynnościami potencjalnych uczestników Projektu brak będzie ekwiwalentności. W szczególności, jak wskazała Spółka – nie zamierza ona pobierać jakichkolwiek opłat od uczestników Projektu (wynika to już z samego charakteru Projektu i jego założeń). Świadczenia realizowane przez Spółkę będą więc miały bezzwrotny, niewzajemny i nieekwiwalentny charakter, a Projekt nie będzie generował żadnego dochodu dla Spółki. Działalność prowadzona w ramach Projektu od początku do końca jest działalnością niekomercyjną dla Spółki.

W związku z powyższą argumentacją Spółka stoi na stanowisku, iż świadczenia realizowane przez Spółkę w ramach Projektu nie będą stanowiły czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, w szczególności na podstawie art. 5 ustawy o VAT.

Ponadto Spółka wskazuje, iż zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub świadczonych usług przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Mając na uwadze treść art. 29a ustawy o VAT – przy zastosowaniu wykładni językowej niebudzącej wątpliwości – podstawę opodatkowania podatkiem VAT zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub ze świadczeniem usług.

Bezpośredni związek dopłaty z ceną (a więc cenotwórczy charakter tej dopłaty) występuje jedynie w przypadku, gdy w sposób jednoznaczny można określić jej wpływ na poziom ceny konkretnego towaru lub usługi. Jest to możliwe w przypadku, gdy dotację można uznać za „korelat” świadczonej usługi lub dostarczonego towaru, tzn. gdy wypłacana jest tylko w razie świadczenia konkretnych usług lub dostawy konkretnego towaru, kwotowo również zależy od ilości świadczonych usług lub dostarczonych towarów. W myśl stanowiska TSUE, aby otrzymana należność w postaci dopłaty lub dofinansowania zwiększała podstawę opodatkowania stwierdzone powinno zostać, że:

1)dofinansowanie związane jest z identyfikowalnym świadczeniem wzajemnym, przy czym nie ma konieczności, by kwota dofinansowania odpowiadała dokładnie zmniejszeniu ceny dostarczanego towaru lub wykonanej usługi. Wystarczy, by korelacja istniejąca między tym zmniejszeniem a dofinansowaniem, które może mieć charakter ryczałtowy, była istotna (wyrok TSUE z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00 Office des produits wallons ASBL, ECLI:EU:C:2001:629, pkt 17),

2)dopłata przyznawana jest konkretnie po to, aby podmiot dofinansowany dostarczał określonego towaru lub wykonywał określoną usługę (pkt 12 i 13 wyroku TSUE z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00),

3)nabywcy towarów lub usługobiorcy czerpią zysk z dofinansowania przyznanego beneficjentowi (wyrok TSUE z dnia 15 lipca 2004 r. w sprawie C-463/02 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Szwecji, ECLI:EU:C:2004:455, pkt 34),

4)dofinansowanie przyznawane sprzedawcy lub świadczącemu usługi, pozwala mu obiektywnie na sprzedaż towarów lub świadczenie usług po cenie niższej od tej, której by żądał, gdyby nie otrzymał dofinansowania (pkt 14 wyroku TSUE z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00).

Powyższe wskazuje, że nie wszystkie dotacje/dopłaty podlegają opodatkowaniu VAT. W szczególności, bazując na cytowanym przepisie z art. 29a ustawy o VAT oraz przytoczonym stanowisku orzecznictwa stwierdzić należy, że aby dotacja mogła stanowić podstawę opodatkowania podatkiem VAT musi być związana z wykonywaniem przez podatnika czynności opodatkowanych podatkiem VAT, w szczególności – ze świadczeniem usług.

W konsekwencji, mając na uwadze, iż świadczenia realizowane przez Spółkę w ramach Projektu nie będą stanowiły czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, otrzymanie przez Spółkę dofinansowania w ramach opisanego w zdarzeniu przyszłym Projektu, nie będzie stanowiło zapłaty za wykonywanie przez Spółkę czynności opodatkowanych, a tym samym – nie będzie stanowiło podstawy opodatkowania na gruncie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Ad. 2

Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego

Zgodnie z art. 86 ustawy o VAT – w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie obowiązku podatkowego), podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Kwotę podatku naliczonego stanowi natomiast m.in. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług oraz z tytułu dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru, lub wykonaniem usługi (art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT).

Natomiast, stosownie do art. 88 ustawy o VAT obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika: usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem: nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób; usług noclegowych nabywanych w celu ich odprzedaży, opodatkowanych u tego podatnika na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy o VAT.

Ustawodawca stworzył więc podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego (w określonych ustawą terminach) pod warunkiem spełnienia ww. przesłanek. Celem ustalenia prawa do odliczenia podatku VAT przez Spółkę, przeanalizować należy spełnienie przesłanek z art. 86 ustawy o VAT, albowiem w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego nie zachodzą przesłanki wyłączające prawo do odliczenia z art. 88 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 86 ustawy o VAT prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje czynnym podatnikom VAT w przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi. W przypadku Spółki pierwszy warunek należy uznać za spełniony, albowiem jest czynnym podatnikiem VAT zarejestrowanym na potrzeby tegoż podatku we właściwym rejestrze.

Referując natomiast do drugiej części przedmiotowej regulacji prawnej – odliczyć można wyłącznie podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Ustawa o VAT wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu. Tak przykładowo: interpretacja indywidualna z 9 października 2023 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.513.2023.1.EW.

Odnosząc treść analizowanego przepisu do zaprezentowanego zdarzenia przyszłego – w przypadku wydatków i działań jakie mają zostać poczynione przez Spółkę w ramach Projektu na rzecz pracowników, byłych pracowników i ich rodzin w celu ich aktywizacji zawodowej nie można wywieść związku z działalnością opodatkowaną VAT Spółki. W przedstawionym zdarzeniu przyszłym świadczenia Spółki nie spełniają bowiem przesłanek uznania ich za odpłatne usługi.

Mając na uwadze przedstawioną argumentację, Spółka stoi na stanowisku, iż wydatki realizowane w ramach Projektu nie będą związane z działalnością opodatkowaną podatkiem VAT, w konsekwencji w związku z ich poniesieniem Spółce nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy.

Pojęcie „dostawa towarów” w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Z kolei każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

·w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

·świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Przy czym oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Oznacza to, że pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Należy podkreślić, że przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej dyrektywą. Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w dyrektywie są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

TSUE, w wyroku z 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG wskazał, że: „(...) w ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT (zob. wyrok z 29 października 2009 r. w sprawie C-246/08 Komisja przeciwko Finlandii, Zb. Orz. s. I 10605, pkt 43). W tym świetle świadczenie usługi następuje «odpłatnie» w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy (ww. wyrok w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, pkt 47). Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem «świadczenie usług dokonywane odpłatnie» w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem (wyrok z 29 lipca 2010 r. w sprawie C-40/09 Astra Zeneca UK, Zb. Orz. s. 1 7505, pkt 27 i przytoczone orzecznictwo)” (pkt 17-19).

W wyroku z 27 marca 2014 r. w sprawie C-151/13 Le Rayon d’Or SARL przeciwko Ministre de l’Économie et des Finances Trybunał wskazał, że „(...) aby świadczenie usług mogło być uznane za «odpłatne» w rozumieniu tej dyrektywy, nie wymaga ona, aby świadczenie wzajemne za taką usługę było uzyskane bezpośrednio od jej odbiorcy. Świadczenie wzajemne może pochodzić także od osoby trzeciej (zob. podobnie wyrok Loyalty Management UK i Baxi Group, C-53/09 i C-55/09, EU:C:2010:590, pkt 56)” (pkt 34).

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem, aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Należy również wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

W świetle art. 29a ust. 6 ustawy:

Z treści art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są czy też nie są opodatkowane istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi.

W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.), zgodnie z którą:

Należy uznać, że opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie subwencje (dotacje) stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Jedynie takie, które są subwencjami (dotacjami) związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko subwencje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne subwencje (dotacje) nie wchodzą tym samym do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Istotne zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy, jest wyjaśnienie pojęcia „dotacja bezpośrednio związana z ceną”.

W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W szczególności wyroki w sprawach C-184/00 (Office des products wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Ltd. v. Commisioners of Customs and Excise, w skrócie KNW).

W wyroku C-184/00 Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy by możliwe było jej ustalenie. Cena jaką płaci nabywca musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, iż dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna.

W wyroku C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.

Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym.

W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.

Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo, że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza podatkiem VAT.

Jeżeli otrzymywana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można – i należy – potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

W sytuacji zatem, gdy podatnik dla konkretnej dostawy towarów lub konkretnego świadczenia usług otrzymuje od innego podmiotu dofinansowanie, np. w postaci dotacji stanowiącej dopłatę do ceny towaru lub usługi – tego rodzaju dofinansowanie stanowi, obok ceny, uzupełniający ją element podstawy opodatkowania z tytułu tej dostawy lub świadczenia. Natomiast dotacje mające na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności, nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a więc nieuzależnione od ilości i wartości dostarczanych towarów lub świadczonych usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę.

Podsumowując, należy wskazać, że warunkiem zaliczenia dotacji do podstawy opodatkowania jest jej bezpośredni związek z ceną (wpływ na poziom ceny). Podstawa opodatkowania nie obejmuje zatem dotacji i dopłat o charakterze ogólnym, stanowiących dofinansowanie do ogólnych kosztów prowadzenia działalności gospodarczej (a nie konkretnej wykonywanej przez podmiot czynności podlegającej opodatkowaniu). Bezpośredni związek dopłaty z ceną (a więc cenotwórczy charakter tej dopłaty) występuje jedynie w przypadku, gdy w sposób jednoznaczny można określić jej wpływ na poziom ceny konkretnego towaru lub usługi. Jest to możliwe w przypadku, gdy dotację można uznać za „korelat” świadczonej usługi lub dostarczonego towaru, tzn. gdy wypłacana jest tylko w razie świadczenia konkretnych usług lub dostawy konkretnego towaru, kwotowo również zależy od ilości świadczonych usług lub dostarczonych towarów.

Elementem zasadniczym wpływającym na objęcie uzyskanej przez podatnika dotacji definicją podstawy opodatkowania jest stwierdzenie, czy dotacja udzielana jest w celu sfinansowania, czy też dofinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług.

Aby otrzymana należność w postaci dopłaty lub dofinansowania zwiększała podstawę opodatkowania stwierdzone winno zostać, że:

1)dofinansowanie związane jest z identyfikowalnym świadczeniem wzajemnym, przy czym nie ma konieczności, by kwota dofinansowania odpowiadała dokładnie zmniejszeniu ceny dostarczanego towaru lub wykonanej usługi. Wystarczy, by korelacja istniejąca między tym zmniejszeniem a dofinansowaniem, które może mieć charakter ryczałtowy, była istotna (wyrok TSUE z 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00 Office des produits wallons ASBL, ECLI:EU:C:2001:629, pkt 17),

2)dopłata przyznawana jest konkretnie po to, aby podmiot dofinansowany dostarczał określonego towaru lub wykonywał określoną usługę (pkt 12 i 13 wyroku TSUE z 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00),

3)nabywcy towarów lub usługobiorcy czerpią zysk z dofinansowania przyznanego beneficjentowi (wyrok TSUE z 15 lipca 2004 r. w sprawie C-463/02 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Szwecji, ECLI:EU:C:2004:455, pkt 34),

4)dofinansowanie przyznawane sprzedawcy lub świadczącemu usługi, pozwala mu obiektywnie na sprzedaż towarów lub świadczenie usług po cenie niższej od tej, której by żądał, gdyby nie otrzymał dofinansowania (pkt 14 wyroku TSUE z 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00).

W analizowanej sprawie Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii, czy otrzymana dotacja na pokrycie kosztów Projektu stanowi wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wraz z innymi podmiotami tworzącymi partnerstwo oczekują Państwo na zawarcie Umowy o partnerstwie na rzecz realizacji projektu pn.: „(…)” oraz wydanie decyzji Urzędu Marszałkowskiego Województwa (…) zobowiązującej Wojewódzki Urząd Pracy w (…) (partner wiodący) do realizacji Projektu, przewidzianego do realizacji w ramach Programu Fundusze Europejskie dla (…) 2021-2027 ze środków Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, przy współfinansowaniu ze środków budżetu państwa. Przygotowali i złożyli Państwo do (...) Urzędu Pracy w (…) wkład do wniosku o dofinansowanie określający zadania i budżet Spółki, jako partnera w Projekcie, w którym wskazali Państwo, iż w związku z ponoszeniem wydatków Projektu nie mają Państwo prawnej możliwości odliczenia podatku VAT zgodnie z obowiązującymi przepisami krajowymi.

Jak już wcześniej wskazano, dotacja podlega opodatkowaniu, jeżeli ma bezpośredni związek z ceną dostarczonego towaru/usługi świadczonej przez otrzymującego dotację. W takiej sytuacji przyjmuje się, że dotacja stanowi składnik tej ceny, innymi słowy dotacja „uzupełniając” podstawę opodatkowania z tytułu dostawy towaru/świadczenia usługi jest opodatkowana na takich samych zasadach jak czynność, której dotyczy.

Analizując zatem kwestię, czy otrzymywana dotacja podlega opodatkowaniu, należy rozważyć, czy występują konkretne podlegające opodatkowaniu czynności (dostawa towarów lub świadczenie usług) wykonywane przez Państwa, z którymi związane jest to dofinansowanie.

Wskazali Państwo, że celem projektu jest podnoszenie i zmiana kwalifikacji oraz aktywizacja zawodowa pracowników Grupy Kapitałowej (…), zorientowana na utworzenie i utrzymanie miejsc pracy dla byłych i aktualnych pracowników (…), którzy już stracili lub w perspektywie czasu stracą pracę w wyniku transformacji energetycznej regionu. Projekt jest odpowiedzią na potrzeby osób odchodzących z górnictwa i energetyki konwencjonalnej celem skutecznego zaktywizowania ok. 2 200 osób z (…), która jest dotknięta likwidacją dotychczasowych miejsc pracy w powyższych sektorach. Ponadto uczestnikami Projektu mogą być pracownicy branż związanych z sektorem wydobywczo-energetycznym oraz członkowie rodzin lub/i osoby prowadzące wspólne gospodarstwo domowe z ww. osobami, którzy nie posiadają źródła dochodu. Państwa działania polegają, w szczególności na kierowaniu uczestników Projektu do skorzystania z oferty Projektu, której główny zakres stanowią instrumenty przewidziane przez pozostałych Partnerów, ale także na tworzeniu warunków sprzyjających zainteresowaniu się potencjalnych pracodawców tworzeniem nowych miejsc pracy w regionie. Aby udało się wdrożyć powyższe cele, zwłaszcza żeby przełożyło się to na skuteczne zainteresowanie byłych pracowników(…) i ich rodzin niezbędne jest sfinansowanie szeregu aktywności polegających na dotarciu z informacją o korzyściach z uczestnictwa w Projekcie. Dotyczy to organizacji szeregu konferencji, spotkań upowszechniających i animacyjnych, mających na celu wkomponowanie Projektu jako silnego filaru w regionie wspierającego zastępowalność miejsc pracy redukowanych, w wyniku transformacji energetycznej (…), która rozpoczęła się w 2018 r. Wymaga to konsekwentnej pracy, zapracowania na wiarygodność oferty Projektu skierowanej do urzędów pracy, działań w różnej skali i do różnych odbiorców, a następnie podtrzymania zainteresowania w dłuższej perspektywie jako realnie atrakcyjnego wsparcia dla przedsiębiorstw w regionie. Realizacja tych działań zapewni bliższy kontakt z pracownikami, podniesie wiarygodność działań założonych do realizacji w całym Programie, wspierając jednocześnie osiąganie celów przewidzianych w zadaniach pozostałych Partnerów. Spółka, dbając o dobrą współpracę z organizacjami związkowymi i wszystkimi podmiotami zaangażowanymi w Projekt przewiduje organizację posiedzeń Komitetu Sterującego Projektem, aby na bieżąco wyciągać wnioski z działań i reagować propozycjami usprawnień. W tym celu planuje zapewnić wymianę doświadczeń ze wszystkimi interesariuszami zaangażowanymi w Polsce i Unii Europejskiej, w sprawiedliwą transformację (od KE, ministerstwa, samorządy terytorialne i inne podmioty), dla zespołu merytorycznego Partnera Projektu oraz przedstawicieli związków zawodowych (...). Wymaga to też aktywnego udziału w wydarzeniach (konferencje, warsztaty, wizyty studyjne), organizowanych w Polsce i za granicą, podczas których dyskutowane są tematy związane z Funduszem Sprawiedliwej Transformacji, transformacją energetyczną, programami dot. przekwalifikowania pracowników i inne, dzięki którym inspiracje i decyzje mogą wpłynąć na lepszą realizację celów Projektu. Nie będą Państwo zawierać umów o konkretne świadczenia pomiędzy Państwem a pozostałymi Partnerami Projektu, czy uczestnikami Projektu. Jedyne umowy zawierane przez Państwa w trakcie trwania Projektu dotyczą świadczeń zakupowych/zewnętrznych realizowanych przez przykładowo: wynajmujących sale konferencyjne, personel Projektu, umów z byłymi pracownikami dotyczących alternatywnego docierania do uczestników Projektu (tj. obecnych, byłych pracowników i ich rodzin), pozostałych dostawców usług na Państwa rzecz. Będzie to jednak działanie pozostające bez konkretnego wpływu na dokonanie przysporzenia po stronie uczestników Projektu. Co więcej – organizowane spotkania i działania w większości będą miały charakter otwarty, uniwersalny, dostępny dla wszystkich podmiotów z grupy docelowej. Zobowiązali się Państwo do wypełniania następujących zadań Projektu, m.in.:

•informowanie i promowanie programu pracowniczego wśród pracowników (...);

•opracowanie programu pomocowego, w tym diagnozy potencjalnych potrzeb uczestników Projektu;

•udział w bieżącej ocenie jakości usług świadczonych przez pozostałych partnerów.

Powyższe cele wiążą się z koniecznością poniesienia określonego typu wydatków, w szczególności:

•kosztów organizacji spotkań i konferencji, w tym: wynajmu sal konferencyjnych; cateringu, prelegentów, moderatorów, zakwaterowania, etc.;

•kosztów udziału w konferencjach, warsztatach i spotkaniach w tym: koszty transportu, diet, ewentualnie kosztów uczestnictwa;

•kosztów doposażenia powierzchni biurowej (biurka, stoły, szafy, komputery, flipcharty etc.);

•koszty wynagrodzeń personelu Projektu (w tym, w szczególności: Specjalisty ds. wewnętrznej komunikacji z pracownikami, Koordynatora ds. pozyskiwania danych o pracownikach (...), Doradcy ds. zatrudnienia etc.) związanych z tematyką Projektu.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, w kontekście przywołanych przepisów prawa podatkowego należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie w odniesieniu do otrzymanej przez Państwa dotacji nie zachodzi sytuacja, w której wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie. Otrzymana dotacja nie będzie związana z konkretną, oznaczoną dostawą albo usługą i nie wystąpi bezpośredni związek pomiędzy tą dotacją a świadczeniem usług. W związku z tym, otrzymana dotacja nie będzie stanowić wynagrodzenia z tytułu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak bowiem wynika z opisu sprawy – nie zamierzają Państwo pobierać jakichkolwiek opłat od uczestników. Świadczenia realizowane przez Państwa będą miały bezzwrotny, niewzajemny i nieekwiwalentny charakter, a Projekt nie będzie generował żadnego dochodu dla Państwa. Działalność prowadzona w ramach Projektu od początku do końca jest działalnością niekomercyjną. Ponadto w ramach Projektu powstanie produkt, w postaci bazy danych dotyczącej uczestników Projektu. Zgodnie z wymaganiami Projektu baza zostanie udostępniana nieodpłatnie. Państwa zdaniem, działania Spółki służą realizacji interesu publicznego.

Ponadto – jak Państwo wskazali – otrzymane dofinansowanie może zostać przeznaczone przez Państwa wyłącznie na realizację zadań przypisanych w ramach Projektu. Spółka będzie miała obowiązek rozliczania się z dotacji z Wojewódzkim Urzędem Pracy, na podstawie wydatków faktycznie poniesionych z uwzględnieniem ryczałtu przeznaczonego na zarządzanie Projektem.

Tym samym, w związku z tym, że dotacja będąca przedmiotem wniosku będzie stanowić wyłącznie dofinansowanie do realizacji przedmiotowego Projektu oraz dofinansowanie to nie będzie miało związku z dostawą towarów, bądź ze świadczeniem przez Państwa usług, to nie będzie stanowić ona podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a tym samym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, w świetle art. 29a ust. 1 ustawy, otrzymana dotacja na pokrycie kosztów Projektu nie będzie stanowić wynagrodzenia podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1, należy uznać za prawidłowe.

Ponadto, Państwa wątpliwości dotyczą także kwestii prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług związanych z realizacją Projektu (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 2).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

I tak, na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Zgodnie natomiast z art. 88 ust. 4 ustawy:

Należy również podkreślić, że prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane, ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możliwość wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami. Decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Jak wskazano powyżej na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie związek taki nie występuje. Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że towary i usługi zakupione przez Państwa w ramach Projektu będą wykorzystywane do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Świadczenia realizowane przez Spółkę będą miały bezzwrotny, niewzajemny i nieekwiwalentny charakter, a Projekt nie będzie generował żadnego dochodu dla Spółki. Efekty końcowe Projektu – w postaci bazy danych – będą udostępnione nieodpłatnie. Jak Państwo wskazali działalność prowadzona w ramach Projektu od początku do końca jest działalnością niekomercyjną. Działania Spółki w ramach Projektu służą realizacji interesu publicznego.

Tym samym nie będzie przysługiwało Państwu – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług w związku z realizacją Projektu.

Podsumowując, w świetle art. 86 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 lit. a) i b) ustawy o podatku od towarów i usług nie będzie przysługiwało Państwu prawo odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z realizacją Projektu pn.: „(...)”.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2, należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego

przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Tutejszy Organ informuje, że organy podatkowe nie są kompetentne do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Państwu przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowanym.

Odnośnie powołanej przez Państwa interpretacji indywidualnej, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez Państwa w przedmiotowym wniosku wyroków sądu, tut. Organ pragnie wyjaśnić, że powołane wyroki są rozstrzygnięciami w indywidualnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się zawężają. Zatem, wskazane we wniosku wyroki sądu nie mają wpływu na podjęte w niniejszej interpretacji rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).