Interpretacja
Interpretacja indywidualna z dnia 9 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.666.2023.2.ŻR
Podleganie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego działki wraz z posadowionym na niej budynkiem portierni. Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej części działki. Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej części działki i zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy zabudowanej części działki o powierzchni 17 m2, na której posadowiony jest budynek portierni. Brak zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego całości działki w przypadku zwolnienia od podatku dostawy budynku portierni.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych przedstawionego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:
· prawidłowe w zakresie podlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego działki nr 1 wraz z posadowionym na niej budynkiem portierni,
· nieprawidłowe w zakresie:
- opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej części działki nr 1,
- opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej części działki nr 1 o powierzchni 18 354 m2 i zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy zabudowanej części działki o powierzchni 17 m2, na której posadowiony jest budynek portierni,
- braku zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego całości działki nr 1 w przypadku zwolnienia od podatku dostawy budynku portierni.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
3 października 2023 r. wpłynął Pana wniosekz 3 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:
- podlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego działki nr 1 wraz z posadowionym na niej budynkiem portierni,
- opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej części działki nr 1,
- opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej części działki nr 1 o powierzchni 18 354 m2 i zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy zabudowanej części działki o powierzchni 17 m2, na której posadowiony jest budynek portierni,
- braku zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego całości działki nr 1 w przypadku zwolnienia od podatku dostawy budynku portierni.
Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 5 grudnia 2023 r. (data wpływu 13 grudnia 2023). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w ... w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym pod sygnaturą akt ... prowadzi egzekucję przeciwko dłużnikowi ... sp. z o.o. w ..., NIP: ..., REGON: ..., KRS: ... z siedzibą: ul. ..., ... . Według informacji zamieszczonych na portalu podatki.gov.pl, dłużnik figuruje w rejestrze VAT.
W toku egzekucji komorniczej sprzedaży będzie podlegać przysługujące dłużnikowi prawo wieczystego użytkowania gruntu zabudowanego portiernią, położonego przy ul. ..., ..., powiat ..., województwo ... . Nieruchomość jest wpisana do księgi wieczystej numer ..., prowadzonej przez Sąd Rejonowy w ..., V Wydział Ksiąg Wieczystych, stanowi ona działkę gruntu o powierzchni 1,8371 ha, położoną w miejscowości ..., w gminie ..., oznaczoną numerem ewidencyjnym 1. Jak wynika z wpisu do księgi wieczystej, użytkownikiem wieczystym jest ... Sp. z o.o. z siedzibą w ..., który nabył przedmiotowe prawo na podstawie umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego Rep. ... z dnia 23 listopada 2012 r. sporządzonego przed notariuszem ... prowadzącym kancelarię w ... . Z informacji zawartych w operacie szacunkowym sporządzonym przez rzeczoznawcę majątkowego mgr inż Panią ..., wynika, iż przedmiotem wyceny była zabudowana nieruchomość gruntowa, oznaczona jako jedna działka geodezyjna będąca w użytkowaniu wieczystym.
Na terenie działki 1 znajduje się budynek niemieszkalny. Nieruchomość stanowi jednostkę rejestrową gruntów nr ... i oznaczona jest jako działka gruntu numer 1 o powierzchni 1,8371 ha. Dla działki gruntu założona jest księga wieczysta KW ... . Przedmiotowa nieruchomość położona jest na terenie, dla którego obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta ... . Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego miasta ... przedmiotowa nieruchomość położona jest w jednostce planistycznej 1U - tereny zabudowy usługowej i 1 KDZ - teren drogi zbiorczej. Działka jest zabudowana budynkiem portierni o powierzchni zabudowy 17 m2. Budynek jest w złym stanie technicznym, kwalifikującym się do rozbiórki. Zabudowa stanowi niewielką powierzchnię działki. Posadowiony na działce budynek zgodnie z opisem w kartotece budynków jest obiektem niemieszkalnym, wybudowanym w 1960 r., jednokondygnacyjnym, niepodpiwniczonym, konstrukcji murowanej, o pow. zabudowy 17 m2. Z wizji lokalnej wynika, że budynek kwalifikuje się do rozbiórki ze względu na zły stan techniczny i nie przedstawia wartości użytkowej, w związku z czym nie ma znaczenia dla wartości nieruchomości. Budynek konstrukcji murowanej, ze stropodachem krytym blachą. Brak stolarki okiennej i drzwiowej. Budynek ten jest nieużywany od wielu lat, w przeszłości pełnił funkcję portierni. Należy więc uznać, że jest to budynek zasiedlony przez okres przekraczający dwa lata od zakończenia budowy oraz jakichkolwiek nakładów ulepszających ten obiekt. Budynek jest usytuowany przy granicy działki. Nieruchomość nie jest utwardzona. Nieruchomość wraz z budynkiem będzie przedmiotem jednej (tej samej) licytacji publicznej.
Organ egzekucyjny nie posiada informacji czy ww. prawo użytkowania gruntowego wraz z własnością budynku wchodziło w skład środków trwałych jakiegokolwiek przedsiębiorstwa. Z treści ww. księgi wieczystej wynika, że dłużnik zakupił przysługujące mu prawa będące przedmiotem egzekucji 23 listopada 2023 r. od ... Sp. z o.o. z siedzibą w ..., REGON ... .
Portiernia stanowi budynek w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ww. ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, symbol PKOB: pozostałe budynki niemieszkalne, budynek jest trwale związany z gruntem, nie został wybudowany przez dłużnika; wybudowano go w 1960 r. Innych naniesień budowlanych, w tym budowli, urządzeń budowlanych brak na gruncie. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynku lub jego części a ich dostawą upłynął okres dłuższy niż 2 lata. Mając na uwadze aktualny stan budynku z dużym prawdopodobieństwem dłużnik nie ponosił nakładów na ulepszenie budynku w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym w wysokości wyższej niż 30% wartości początkowej budynku.
Organ egzekucyjny nie wie:
- czy nabycie przedmiotowych praw nastąpiło w ramach transakcji opodatkowanej, zwolnionej czy niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT;
- czy transakcja ta została udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT – prawdopodobnie nie, ponieważ prawo użytkowania wieczystego wraz z prawem własności budynku została nabyta na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego;
- czy dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu ww. działki;
- w jaki sposób, do jakich celów, dłużnik wykorzystywał przedmiot dostawy od dnia nabycia do chwili obecnej - mając na względzie stan nieruchomości przypuszcza Pan, że nie jest ona od dłuższego czasu wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej;
- czy przedmiot egzekucji wykorzystywany był/jest przez dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług;
- czy dłużnikowi z tytułu nabycia własności budynku przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony;
- kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynku portierni lub jej części w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku o VAT - jedynie przypuszcza Pan (mając na względzie stan techniczny portierni), że nastąpiło to prawdopodobnie w okresie zbliżonym do wybudowania budynku, tj. w 1960 r.;
- w wyniku jakich czynności nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynku lub jego części;
- kiedy nastąpiło zajęcie do używania przez pierwszego właściciela budynku - jedynie przypuszcza Pan, że prawdopodobnie mógł być to 1960r.;
- czy budynek był/jest przedmiotem najmu, dzierżawy, użyczenia, itp. – z uwagi na jego stan techniczny prawdopodobnie nie był wykorzystywany od dłuższego czasu;
- czy budynek był/jest wykorzystywany przez dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług - z uwagi na jego stan techniczny prawdopodobnie nie był wykorzystywany od dłuższego czasu;
- czy budynek był wykorzystywany w działalności gospodarczej dłużnika i w jakim okresie - z uwagi na jego stan techniczny prawdopodobnie nie był wykorzystywany od dłuższego czasu.
Brak ww. informacji jest wynikiem działań Dłużnika, któremu przysługuje rzeczone prawo. Stan nieruchomości został udokumentowany w formie opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości. Na chwilę obecną nie jest możliwe uzyskanie ww. informacji od dłużnika. Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów. Z powołanego przepisu wynika, że Komornik jest zobowiązany do stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie licytacyjnej sprzedaży towarów okoliczności decydujących o opodatkowaniu przedmiotowych czynności podatkiem VAT. Biorąc pod uwagę wyżej opisany stan faktyczny konieczne stało się zwrócenie się do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o udzielenie interpretacji, czy ewentualna dostawa towarów w postaci wyżej oznaczonego prawa dokonana w trybie egzekucji sądowej winna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
Organ egzekucyjny w szczególności nie posiada wiedzy:
a)czy nabycie przedmiotowych praw nastąpiło w ramach transakcji opodatkowanej, zwolnionej czy niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT - w akcie notarialnym dokumentującym transakcję dotyczącą przejścia tych praw nie zostały zawarte żadne postanowienia dotyczące opodatkowania transakcji podatkiem od towarów i usług;
b)czy transakcja ta została udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT;
c)czy dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu ww. działki;
d)w jaki sposób, do jakich celów, dłużnik wykorzystywał przedmiot dostawy od dnia nabycia do chwili obecnej;
e)czy przedmiot egzekucji wykorzystywany był/jest przez dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług;
f)czy dłużnikowi z tytułu nabycia własności budynku przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony;
g)kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynku portierni lub jej części w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku o VAT;
h)w wyniku jakich czynności nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynku lub jego części;
i)kiedy nastąpiło zajęcie do używania przez pierwszego właściciela budynku;
j)czy budynek był/jest przedmiotem najmu, dzierżawy, użyczenia, itp.;
k)czy budynek był/jest wykorzystywany przez dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług;
l)czy budynek był wykorzystywany w działalności gospodarczej dłużnika i w jakim okresie;
m)czy na rzeczony budynek Dłużnik ponosił nakłady na ulepszenie ww. budynku w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które były wyższe niż 30% wartości początkowej ww. budynków/budowli.
Nie została wydana decyzja administracyjna dotycząca rozbiórki budynku. Jego aktualny stan techniczny wskazuje na fakt, że nie jest możliwe jego wykorzystywanie zgodnie z przeznaczeniem. Z operatu szacunkowego wynika, że budynek jest w złym stanie technicznym kwalifikującym się do rozbiórki. Brak stolarki okiennej i drzwiowej.
Prace rozbiórkowe nie zostały rozpoczęte, jak również do dnia dostawy nie zostanie dokonana rozbiórka budynku portierni.
Brak ww. informacji jest wynikiem działań Dłużnika, któremu przysługują rzeczone prawa. Jako organ egzekucyjny podejmował Pan działania mające na celu ustalenie ww. Informacji. Działania te zostały udokumentowane. Podjęte działania potwierdzają brak możliwości uzyskania pozostałych informacji od Dłużnika, który nie udzielił informacji niezbędnych do udzielenia odpowiedzi na ww. pytania.
Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w ... w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym pod sygnaturą akt ... prowadzi egzekucję przeciwko dłużnikowi ... sp. z o.o. w ..., NIP: ..., REGON: ..., KRS: ... z siedzibą: ul. ..., ... . Według informacji zamieszczonych na portalu podatki.gov.pl dłużnik figuruje w rejestrze VAT.
W toku egzekucji komorniczej sprzedaży będzie podlegać przysługujące dłużnikowi prawo wieczystego użytkowania gruntu zabudowanego portiernią, położonego przy ul. ..., ..., powiat ..., województwo ... . Nieruchomość jest wpisana do księgi wieczystej numer ..., prowadzonej przez Sąd Rejonowy w ..., V Wydział Ksiąg Wieczystych, stanowi ona działkę gruntu o powierzchni 1.8371 ha, położoną w miejscowości ..., w gminie ..., oznaczoną numerem ewidencyjnym 1.
Jak wynika z wpisu do księgi wieczystej, użytkownikiem wieczystym jest ... Sp. z o.o. z siedzibą w ..., który nabył przedmiotowe prawo na podstawie umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego Rep. ... z dnia 23 listopada 2012 sporządzonego przed notariuszem ... prowadzącym kancelarię w ... . Z informacji zawartych w operacie szacunkowym sporządzonym przez rzeczoznawcę majątkowego, wynika, iż przedmiotem wyceny była zabudowana nieruchomość gruntowa, oznaczona jako jedna działka geodezyjna będąca w użytkowaniu wieczystym. Na terenie działki 1 znajduje się budynek niemieszkalny. Nieruchomość stanowi jednostkę rejestrową gruntów nr ... i oznaczona jest jako działka gruntu numer 1, o powierzchni 1,8371 ha. Dla działki gruntu założona jest księga wieczysta KW ... . Przedmiotowa nieruchomość położona jest na terenie, dla którego obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta ... . Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego miasta ... przedmiotowa nieruchomość położona jest w jednostce planistycznej UJ tereny zabudowy usługowej i 1 KDZ - teren drogi zbiorczej.
Działka jest zabudowana budynkiem portierni o powierzchni zabudowy 17 m2. Budynek jest w złym stanie technicznym. Zabudowa stanowi niewielką powierzchnię działki. Posadowiony na działce budynek zgodnie z opisem w kartotece budynków jest obiektem niemieszkalnym, wybudowanym w 1960 r., jednokondygnacyjnym, niepodpiwniczonym, konstrukcji murowanej, o pow. zabudowy 17 m2. Z wizji lokalnej wynika, że budynek kwalifikuje się do rozbiórki ze względu na zły stan techniczny i nie przedstawia wartości użytkowej, w związku z czym nie ma znaczenia dla wartości nieruchomości. Budynek konstrukcji murowanej, ze stropodachem krytym blachą. Brak stolarki okiennej i drzwiowej. Budynek ten jest nieużywany od wielu lat, w przeszłości pełnił funkcję portierni. Budynek jest usytuowany przy granicy działki. Nieruchomość nie jest utwardzona. Nieruchomość wraz z budynkiem będzie przedmiotem jednej (tej samej) licytacji publicznej. Organ egzekucyjny nie posiada informacji czy ww. prawo użytkowania gruntowego wraz z własnością budynku wchodziło w skład środków trwałych jakiegokolwiek przedsiębiorstwa. Z treści ww. księgi wieczystej wynika, że dłużnik zakupił przysługujące mu prawa będące przedmiotem egzekucji 23 listopada 2012 r. od ... Sp. z o.o. z siedzibą w ..., REGON ... . Portiernia stanowi budynek w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ww. ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, symbol PKOB pozostałe budynki niemieszkalne, budynek jest trwale związany z gruntem, nie został wybudowany przez dłużnika, wybudowano go w 1960 r. Innych naniesień budowlanych, w tym budowli, urządzeń budowlanych brak na gruncie. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynku lub jego części a ich dostawą upłynął okres dłuższy niż 2 lata.
Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów. Z powołanego przepisu wynika, że Komornik jest zobowiązany do stosowana przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie licytacyjnej sprzedaży towarów okoliczności decydujących o opodatkowaniu przedmiotowych czynności podatkiem VAT. Biorąc pod uwagę wyżej opisany stan faktyczny konieczne stało się zwrócenie się do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o udzielenie interpretacji, czy ewentualna dostawa to warów w postaci wyżej oznaczonego prawa dokonana w trybie egzekucji sądowej winna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług.
Pytania
1.Czy ewentualna dostawa towarów w postaci prawa użytkowania wieczystego nieruchomości o nr kw numer ..., stanowiącej działkę gruntu o powierzchni 1,8371 ha, dokonana w trybie egzekucji sądowej winna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT?
2.(ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku) W przypadku odpowiedzi twierdzącej na powyższe pytanie, proszę o wskazanie czy w przypadku sprzedaży, należy opodatkować podatkiem od towarów i usług całość dostawy prawa wieczystego użytkowania gruntu zabudowanego portiernią?
3.Czy też w przypadku ewentualnej sprzedaży licytacyjnej należy objąć podatkiem od towarów i usług jednie grunt niezabudowany o powierzchni 18 354 m2, a co do powierzchni budynku-portierni 17 m2 zastosować zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług?
4.Czy w przypadku uznania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, zwolnienia od podatku części działki zabudowanej portiernią, należy zastosować zwolnienie od podatku co do całości powierzchni działki, tj. 18 371 m2?
Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku)
Ad. 1
Komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez Pana sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W świetle przedstawionych powyżej przepisów, oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste jest dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, zatem również zbycie tego prawa podlega opodatkowaniu VAT.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, w wyroku z dnia 4 lipca 2017 r., sygn. akt I SA/Gd 555/17 (orzeczenie prawomocne), stwierdził, że użytkowanie wieczyste gruntu nie może być przedmiotem obrotu prawnego odrębnym od prawa własności budynków wzniesionych na tym gruncie, i odwrotnie, to ostatnie prawo nie może być przedmiotem obrotu prawnego odrębnym od prawa użytkowania wieczystego. Zatem zasadne jest rozumienie przepisu art. 29a ust. 8 ustawy o VAT w ten sposób, że grunt jako towar przyjmuje stawkę podatku obowiązującą dla budynku, bez względu na to czy sprzedaż dotyczy prawa własności tego gruntu czy też prawa użytkowania wieczystego.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ, aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, przez działalność gospodarczą rozumie się wszelką Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres podlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało podleganie opodatkowaniu danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. W świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (w tym gruntów) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. W Pana ocenie, dłużnik spełnia kryteria definicji podatnika na gruncie ustawy o VAT i podlega on obowiązkowi podatkowemu z niej wynikającemu.
W ocenie składającego wniosek, dostawa towarów w postaci prawa użytkowania wieczystego nieruchomości, położonej w miejscowości ..., ul. ..., gmina ..., powiat ..., województwo ..., dla którego Sąd Rejonowy w ... V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer ..., winna zostać opodatkowana podatkiem od towarów i usług.
Ad. 2
Tryb nabycia nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym został uregulowany przepisami Działu VI „Egzekucja z nieruchomości” ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (dalej: „k.p.c.”). W myśl art. 952 Kodeksu postępowania cywilnego - zajęta nieruchomość ulega sprzedaży przez licytację publiczną. Termin licytacji nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie dwóch tygodni po uprawomocnieniu się opisu i oszacowania ani też przed uprawomocnieniem się wyroku, na podstawie którego wszczęto egzekucję.
Na podstawie art. 972 § 1 k.p.c., licytacja odbywa się publicznie w obecności i pod nadzorem sędziego albo referendarza sądowego. Po zaniknięciu przetargu sąd w osobie sędziego, pod którego nadzorem odbywa się licytacja, wydaje na posiedzeniu jawnym postanowienie co do przybicia na rzecz licytanta, który zaofiarował najwyższą cenę, po wysłuchaniu tak jego, jak i obecnych uczestników (art. 987 k.p.c.).
Zgodnie z art. 998 § k.p.c., po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu przez nabywcę warunków licytacyjnych lub postanowienia o ustaleniu ceny nabycia i wpłaceniu całej ceny przez Skarb Państwa sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności.
W myśl art. 999 § 1 k.p.c., prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów.
Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest tytułem wykonawczym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości i opróżnienia znajdujących się na tej nieruchomości pomieszczeń bez potrzeby nadania mu klauzuli wykonalności. Przepis art. 791 stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z rzeczonymi przepisami, jeżeli nabywca spełni warunki licytacyjne - a zatem uiści cenę nabycia z potrąceniem wcześniej złożonej rękojmi - uzyskuje prawo do przysądzenia, na podstawie którego następnie staje się właścicielem nieruchomości. Tym samym uprawomocnienie się postanowienia o przysądzeniu własności powoduje przejście własności w zamian za wcześniej uiszczoną cenę. Postanowienie to wywołuje zatem tożsamy skutek jak umowa sprzedaży.
Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej „u.p.l.u.” albo „ustawa o VAT”), organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.
Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa dalej: „o.p.”), zgodnie z którym: płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Przepis art. 18 o.p. wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji. Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Tym samym komornik sądowny zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1. rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W świetle przedstawionych powyżej przepisów, oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste jest dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, zatem również zbycie tego prawa podlega opodatkowaniu VAT.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, w wyroku z dnia 4 lipca 2017 r., sygn. akt I SA/Gd 555/17 (orzeczenie prawomocne), stwierdził, że użytkowanie wieczyste gruntu nie może być przedmiotem obrotu prawnego odrębnym od prawa własności budynków wzniesionych na tym gruncie, i odwrotnie, to ostatnie prawo nie może być przedmiotem obrotu prawnego odrębnym od prawa użytkowania wieczystego.
Zatem zasadne jest rozumienie przepisu art. 29a ust. 8 ustawy o VAT w ten sposób, że grunt jako towar przyjmuje stawkę podatku obowiązującą dla budynku, bez względu na to czy sprzedaż dotyczy prawa własności tego gruntu czy też prawa użytkowania wieczystego.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemąjące osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, przez działalność gospodarczą rozumie się wszelką Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Określony w ustawie zakres podlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało podleganie opodatkowaniu danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. W świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (w tym gruntów) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.
W Pana ocenie, dłużnik spełnia kryteria definicji podatnika na gruncie ustawy o VAT i podlega on obowiązkowi podatkowemu z niej wynikającemu. W ocenie składającego wniosek dostawa towarów w postaci prawa użytkowania wieczystego nieruchomości, położonej w miejscowości ..., ul. ..., gmina ..., powiat ..., województwo ..., dla którego Sąd Rejonowy w ... V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer ... winna zostać opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Przedmiotem sprzedaży w trybie egzekucji będzie prawo wieczystego użytkowania gruntu zabudowanego budynkiem niemieszkalnym - portiernią. Powierzchnia gruntu wynosi 18 371 m.kw., natomiast powierzchnia budynku 17 m.kw., co oznacza, że powierzchnia zabudowy zajmuje 0,038% gruntu.
Zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (dalej u.p.t.u. albo ustawa o VAT), w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Z przepisu tego wynika, że przedmiotem dostawy jest budynek trwale związany z gruntem, a nie grunt zabudowany tym budynkiem. W związku z tym, w orzecznictwie przyjęto, że dostawa gruntu, który jest związany z budynkiem powinna być opodatkowana w taki sam sposób, jak jest opodatkowana dostawa budynku (grunt dzieli los budynku). Przepis art. 29a ust. 8 u.p.t.u. ma zastosowanie także w przypadku dostawy gruntu oddanego w wieczyste użytkowanie. Jeżeli dostawa budynku korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Pojęcie pierwszego zasiedlenia zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 14 u.p.t.u. jako oddanie do użytkowania (używania, korzystania) pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi albo rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a)wybudowaniu lub
b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Dla oceny, czy dostawa opisanego wyżej budynku będzie zwolniona od podatku, niezbędne jest ustalenie, czy będzie on w chwili dostawy uznany za „zasiedlony” przez okres co najmniej 2 lat liczonych od wybudowania lub od ulepszenia o wartości co najmniej 30% wartości początkowej. Warunkiem zwolnienia jest bowiem zasiedlenie obiektów budowlanych przez okres co najmniej 2 lat przed dostawą.
Budynek - portiernia posadowiony na gruncie, został wybudowany w roku 1960, a jego stan techniczny - brak okien i drzwi - wyraźnie wskazuje, że w ciągu ostatnich dwóch lat nie był poddany ulepszeniom, które zwiększyły jego wartość początkową o co najmniej 30%. Z oględzin dokonanych przez Komornika oraz powołanego biegłego stwierdzono, iż budynek jest w bardzo złym stanie technicznym. W związku z tym jego dostawa powinna zostać zwolniona od podatku VAT. Co do zasady, grunt zabudowany tym budynkiem powinien zostać zbyty z zastosowaniem zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u.
W art. 29a ust. 8 u.p.t.u. mowa jest jednak o dostawie budynku trwale związanego z gruntem; gruntu trwale powiązanego z budynkiem nie wyłącza się z podstawy opodatkowania zbywanego budynku. Ustawa o VAT nie precyzuje jednak, o jaki obszar gruntu „trwale związanego” z budynkiem chodzi. W orzecznictwie przyjmuje się, że chodzi o działkę ewidencyjną, na której jest posadowiony budynek. Jednak w przypadku tak dużej dysproporcji powierzchni budynku do powierzchni gruntu, jak w analizowanej sprawie, zastosowanie zwolnienia dla całej powierzchni wydaje się nadużyciem tego zwolnienia. Gdyby w analizowanej sytuacji uznać, że gruntem trwale związanym z budynkiem jest cała powierzchnia działki, tj. 18 371 m.kw., doszłoby - w Pana ocenie - do nadużycia zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u., które odnosi się do dostawy zasiedlonych budynków. Celem zwolnienia określonego w tym przepisie jest objęcie nim przede wszystkim dostawy budynku, a dopiero w dalszej kolejności, niejako przy okazji - także gruntu, który jest z tym budynkiem związany. Grunt jest tu wyraźnie podporządkowany budynkowi, który jest głównym przedmiotem transakcji. W niniejszej sytuacji nie sposób jednak uznać, że budynek jest głównym przedmiotem sprzedaży. Jego powierzchnia wynosi 17 m.kw., a jego stan techniczny jest tak zły, że rzeczoznawca pominął go przy wycenie nieruchomości. Ponadto zajmuje on bardzo niewielką część gruntu.
W związku z powyższym, biorąc pod uwagę ogromną dysproporcję powierzchni budynku do powierzchni gruntu, zasadne jest, w Pana ocenie, dokonanie podziału gruntu na część zabudowaną i na część niezabudowaną. Zdaniem składającego wniosek należy dokonać takiego podziału nieruchomości gruntowej i wyliczenia części opodatkowanej oraz części zwolnionej od podatku VAT. Należałoby zastosować metodę 1) wg klucza powierzchniowego tj. udziału powierzchni budynków i budowli podlegających poszczególnym regulacjom dotyczącym opodatkowania w ogólnej powierzchni budynków i budowli uznać, że grunt prawie w całości jest terenem niezabudowanym, a jedynie jego niewielka powierzchnia jest związana w sposób trwały z zasiedlonym od wielu lat budynkiem. W takiej zaś sytuacji zasadne jest opodatkowanie tej niezabudowanej części gruntu podatkiem od towarów i usług, a do części zabudowanej zastosowanie zwolnienia od podatku określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.
W Pana ocenie, ewentualna dostawa towarów w postaci prawa użytkowania wieczystego nieruchomości o nr KW ..., stanowiącej działkę gruntu o powierzchni 1,8371 ha, dokonana w trybie egzekucji sądowej winna zostać opodatkowana podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT, nie co do całości dostawy, a jedynie w zakresie dostawy niezabudowanej części użytkowania wieczystego.
Ad. 3
Przedmiotem sprzedaży w trybie egzekucji będzie prawo wieczystego użytkowania gruntu zabudowanego , budynkiem niemieszkalnym - portiernią.
Powierzchnia gruntu wynosi 18 371 m.kw., natomiast powierzchnia budynku 17 m.kw., co oznacza, że powierzchnia zabudowy zajmuje 0,038% gruntu.
Zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (dalej u.p.t.u. albo ustawa o VAT), w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Z przepisu tego wynika, że przedmiotem dostawy jest budynek trwale związany z gruntem, a nie grunt zabudowany tym budynkiem. W związku z tym, w orzecznictwie przyjęto, że dostawa gruntu, który jest związany z budynkiem powinna być opodatkowana w taki sam sposób, jak jest opodatkowana dostawa budynku (grunt dzieli los budynku). Przepis art. 29a ust. 8 u.p.t.u. ma zastosowanie także w przypadku dostawy gruntu oddanego w wieczyste użytkowanie. Jeżeli dostawa budynku korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Pojęcie pierwszego zasiedlenia zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 14 u.p.t.u. jako oddanie do użytkowania (używania, korzystania) pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi albo rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a)wybudowaniu lub
b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Dla oceny, czy dostawa opisanego wyżej budynku będzie zwolniona od podatku, niezbędne jest ustalenie, czy będzie on w chwili dostawy uznany za „zasiedlony” przez okres co najmniej 2 lat liczonych od wybudowania lub od ulepszenia o wartości co najmniej 30% wartości początkowej. Warunkiem zwolnienia jest bowiem zasiedlenie obiektów budowlanych przez okres co najmniej 2 lat przed dostawą.
Budynek - portiernia posadowiony na gruncie, został wybudowany w roku 1960, a jego stan techniczny brak okien i drzwi wyraźnie wskazuje, że w ciągu ostatnich dwóch lat nie był poddany ulepszeniom, które zwiększyły jego wartość początkową o co najmniej 30 %.
Z oględzin dokonanych przez Komornika oraz powołanego biegłego stwierdzono, iż budynek jest w bardzo złym stanie technicznym. W związku z tym jego dostawa powinna zostać zwolniona od podatku VAT. Co do zasady, grunt zabudowany tym budynkiem powinien zostać zbyty z zastosowaniem zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u.
W art. 29a ust. 8 u.p.t.u. mowa jest jednak o dostawie budynku trwale związanego z gruntem; gruntu trwale powiązanego z budynkiem nie wyłącza się z podstawy opodatkowania zbywanego budynku. Ustawa o VAT nie precyzuje jednak, o jaki obszar gruntu „trwale związanego" z budynkiem chodzi. W orzecznictwie przyjmuje się, że chodzi o działkę ewidencyjną, na której jest posadowiony budynek. Jednak w przypadku tak dużej dysproporcji powierzchni budynku do powierzchni gruntu, jak w analizowanej sprawie, zastosowanie zwolnienia dla całej powierzchni wydaje się nadużyciem tego zwolnienia. Gdyby w analizowanej sytuacji uznać, że gruntem trwale związanym z budynkiem jest cała powierzchnia działki, tj. 18 371 m.kw. doszłoby - w Pana ocenie - do nadużycia zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u., które odnosi się do dostawy zasiedlonych budynków. Celem zwolnienia określonego w tym przepisie jest objęcie nim przede wszystkim dostawy budynku, a dopiero w dalszej kolejności, niejako przy okazji - także gruntu, który jest z tym budynkiem związany. Grunt jest tu wyraźnie podporządkowany budynkowi, który jest głównym przedmiotem transakcji. W niniejszej sytuacji nie sposób jednak uznać, że budynek jest głównym przedmiotem sprzedaży. Jego powierzchnia wynosi 17 m.kw., a jego stan techniczny jest tak zły, że rzeczoznawca pominął go przy wycenie nieruchomości. Ponadto zajmuje on bardzo niewielką część gruntu. W związku z powyższym, biorąc pod uwagę ogromną dysproporcję powierzchni budynku do powierzchni gruntu, zasadne jest, w Pana ocenie, dokonanie podziału gruntu na część zabudowaną i na część niezabudowaną. Zdaniem składającego wniosek należy dokonać takiego podziału nieruchomości gruntowej i wyliczenia części opodatkowanej oraz części zwolnionej od podatku VAT. Należałoby zastosować metodę 1) wg klucza powierzchniowego, tj. udziału powierzchni budynków i budowli podlegających poszczególnym regulacjom dotyczącym opodatkowania w ogólnej powierzchni budynków i budowli uznać, że grunt prawie w całości jest terenem niezabudowanym, a jedynie jego niewielka powierzchnia jest związana w sposób trwały z zasiedlonym od wielu lat budynkiem.
W Pana ocenie, w niniejszym stanie faktycznym zasadne jest opodatkowanie podatkiem od towarów i usług niezabudowanej części gruntu o powierzchni 18 354 m2, a do części zabudowanej - budynku portierni 17 m2- należy zastosować zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.
Ad. 4
Przedmiotem sprzedaży w trybie egzekucji będzie prawo wieczystego użytkowania gruntu zabudowanego budynkiem niemieszkalnym - portiernią. Powierzchnia gruntu wynosi 18 371 m.kw., natomiast powierzchnia budynku - 17 m.kw., co oznacza, że powierzchnia zabudowy zajmuje 0,038% gruntu.
Zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Z przepisu tego wynika, że przedmiotem dostawy jest budynek trwale związany z gruntem, a nie grunt zabudowany tym budynkiem. W związku z tym, w orzecznictwie przyjęto, że dostawa gruntu, który jest związany z budynkiem powinna być opodatkowana w taki sam sposób, jak jest opodatkowana dostawa budynku (grunt dzieli los budynku). Przepis art. 29a ust. 8 u.p.t.u. ma zastosowanie także w przypadku dostawy gruntu oddanego w wieczyste użytkowanie. Jeżeli dostawa budynku korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Pojęcie pierwszego zasiedlenia zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 14 u.p.t.u. jako oddanie do użytkowania (używania, korzystania) pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi albo rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a)wybudowaniu lub
ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Dla oceny, czy dostawa opisanego wyżej budynku będzie zwolniona od podatku, niezbędne jest ustalenie, czy będzie on w chwili dostawy uznany za „zasiedlony” przez okres co najmniej 2 lat liczonych od w wbudowania lub od ulepszenia o wartości co najmniej 30% wartości początkowej. Warunkiem zwolnienia jest bowiem zasiedlenie obiektów budowlanych przez okres co najmniej 2 lat przed dostawą. Budynek - portiernia posadowiony na gruncie, został wybudowany w roku 1960, a jego stan techniczny - brak okien i drzwi - wyraźnie wskazuje, że w ciągu ostatnich dwóch lat nie był poddany ulepszeniom, które zwiększyły jego wartość początkową o co najmniej 30%. Z oględzin dokonanych przez Komornika oraz powołanego biegłego stwierdzono, iż budynek jest w bardzo złym stanie technicznym. W związku z tym jego dostawa powinna zostać zwolniona od podatku VAT. Co do zasady, grunt zabudowany tym budynkiem powinien zostać zbyty z zastosowaniem zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u. W art. 29a ust. 8 u.p.t.u. mowa jest jednak o dostawie budynku trwale związanego z gruntem; gruntu trwale powiązanego z budynkiem nie wyłącza się z podstawy opodatkowania zbywanego budynku. Ustawa o VAT nie precyzuje jednak, o jaki obszar gruntu „trwale związanego” z budynkiem chodzi. W orzecznictwie przyjmuje się, że chodzi o działkę ewidencyjną, na której jest posadowiony budynek. Jednak w przypadku tak dużej dysproporcji powierzchni budynku do powierzchni gruntu, jak w analizowanej sprawie, zastosowanie zwolnienia dla całej powierzchni wydaje się nadużyciem tego zwolnienia. Gdyby w analizowanej sytuacji uznać, że gruntem trwale związanym z budynkiem jest cała powierzchnia działki, tj. 18 371 m.kw., doszłoby – w Pana ocenie - do nadużycia zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u., które odnosi się do dostawy zasiedlonych budynków. Celem zwolnienia określonego w tym przepisie jest objęcie nim przede wszystkim dostawy budynku, a dopiero w dalszej kolejności, niejako przy okazji także gruntu, który jest z tym budynkiem związany. Grunt jest tu wyraźnie podporządkowany budynkowi, który jest głównym przedmiotem transakcji. W niniejszej sytuacji nie sposób jednak uznać, że budynek jest głównym przedmiotem sprzedaży. Jego powierzchnia wynosi 17 m.kw., a jego stan techniczny jest tak zły, że rzeczoznawca pominął go przy wycenie nieruchomości. Ponadto zajmuje on bardzo niewielką część gruntu. W związku z powyższym, biorąc pod uwagę ogromną dysproporcję powierzchni budynku do powierzchni gruntu, zasadne jest, w Pana ocenie, dokonanie podziału gruntu na część zabudowaną i na część niezabudowaną.
Zdaniem składającego wniosek należy zatem dokonać takiego podziału nieruchomości gruntowej i wyliczenia części opodatkowanej oraz części zwolnionej od podatku VAT. Należałoby zastosować metodę 1) wg klucza powierzchniowego, tj. udziału powierzchni budynków i budowli podlegających poszczególnym regulacjom dotyczącym opodatkowania w ogólnej powierzchni budynków i budowli uznać, że grunt prawie w całości jest terenem niezabudowanym, a jedynie jego niewielka powierzchnia jest związana w sposób trwały z zasiedlonym od wielu lat budynkiem. W takiej zaś sytuacji, w Pana ocenie, zasadne jest opodatkowanie tej niezabudowanej części gruntu podatkiem od towarów i usług, a do części zabudowanej - zastosowanie zwolnienia od podatku określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t. Tym samym w przypadku uznania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, zwolnienia od podatku części działki zabudowanej portiernią, nie należy zastosować zwolnienia od podatku co do całości powierzchni działki, tj. 18 371 m2.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które Pan przedstawił jest:
· prawidłowe w zakresie podlegania opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego działki nr 1 wraz z posadowionym na niej budynkiem portierni,
· nieprawidłowe w zakresie:
- opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej części działki nr 1,
- opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej części działki nr 1 o powierzchni 18 354 m2 i zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy zabudowanej części działki o powierzchni 17 m2, na której posadowiony jest budynek portierni,
- braku zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego całości działki nr 1 w przypadku zwolnienia od podatku dostawy budynku portierni.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.
Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2883):
Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.
W świetle cyt. wyżej przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.
Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest zatem, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych.
Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.
Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Należy zaznaczyć, że sprzedaż nieruchomości w trybie egzekucji stanowi odpłatną dostawę towarów, co oznacza, że zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, objęta jest zakresem przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:
1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
Zgodnie z przedstawionymi przepisami budynki oraz grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.
Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Według art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Zaznaczenia wymaga, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że prowadzi Pan egzekucję przeciwko dłużnikowi ... sp. z o.o. Dłużnik figuruje w rejestrze VAT. W toku egzekucji komorniczej sprzedaży będzie podlegać nieruchomość oznaczona numerem ewidencyjnym 1, tj. przysługujące dłużnikowi prawo wieczystego użytkowania gruntu zabudowanego budynkiem portierni.
Mając na uwadze fakt, że dłużnikiem jest Spółka, stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie dojdzie do sprzedaży majątku należącego do przedsiębiorstwa dłużnika. Zatem w odniesieniu do dostawy budynku portierni posadowionego na działce nr 1 wraz z prawem użytkowania wieczystego tej działki dłużnik będzie działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, bowiem sprzedaż będzie dotyczyła składników majątku przedsiębiorstwa dłużnika.
W konsekwencji, dostawa przez Pana jako komornika budynku portierni posadowionego na działce nr 1 wraz z prawem użytkowania wieczystego tej działki będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Tym samym Pana stanowisko w zakresie podlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego działki nr 1 wraz z posadowionym na niej budynkiem portierni, jest prawidłowe.
Przy czym, wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.
Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy:
Stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.
Zgodnie z art. 146aa ust. 1 pkt 1 tej ustawy:
W okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2, art. 110 i art. 138i ust. 4, wynosi 23%.
W myśl art. 146ea ustawy:
W roku 2023:
1)stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2, art. 110 i art. 138i ust. 4, wynosi 23%;
2)stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz tytule załącznika nr 3, wynosi 8%;
3)stawka zryczałtowanego zwrotu podatku, o której mowa w art. 115 ust. 2, wynosi 7%;
4)stawka ryczałtu, o której mowa w art. 114 ust. 1, wynosi 4%.
Jednakże, zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.
Na podstawie art. 2 pkt 33 ustawy:
Przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Opodatkowane są zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe niezabudowane, będące terenami budowlanymi w rozumieniu ww. art. 2 pkt 33 ustawy, pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, innych niż tereny budowlane – są zwolnione od podatku.
Dla dostawy budynków, budowli lub ich części ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, pkt 10a ustawy.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim;
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady - zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części, kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Zgodnie z treścią art. 2 pkt 14 ustawy:
Przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a)wybudowaniu lub
b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie budynku/budowli do używania. Pierwsze zasiedlenie budynku/budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli lub ich części oddano je w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku/budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika – bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku, budowli.
W przypadku nieruchomości zabudowanych niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.
Według art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:
a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Powyższy przepis wskazuje, jakie muszą zostać spełnione warunki aby sprzedaż budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Z przepisu tego wynika, że prawo do zwolnienia przysługuje wówczas, gdy w stosunku do budynków, budowli lub ich części będących przedmiotem sprzedaży nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.
Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.
Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:
- towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
- przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostawy budynków, budowli lub ich części, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.
Wskazania wymaga, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budynku”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 682 ze zm.).
I tak, w myśl art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:
Ilekroć w ustawie jest mowa o obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.
Stosownie do treści art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane:
Przez budynek należy rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.
Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony. Przepis ten ma także zastosowane do dostawy prawa użytkowania wieczystego gruntu.
Jednocześnie należy wskazać, że zgodnie z art. 43 ust. 21 ustawy:
Jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.
Zatem, dokonana w trybie egzekucji dostawa towarów jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki, jeżeli udokumentowane działania w celu możliwości zastosowania zwolnienia podjęte przez komornika lub organ egzekucyjny były z powodu dłużnika bezskuteczne.
W przedmiotowej sprawie przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego nie pozwala stwierdzić, czy sprzedaż w trybie postępowania egzekucyjnego budynku portierni znajdującego się na działce nr 1 będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, pkt 10 bądź pkt 10a ustawy, gdyż brak jest wszystkich niezbędnych informacji do dokonania takiej oceny na podstawie ww. przepisów.
W odpowiedzi na pytania Organu, w uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że jako organ egzekucyjny podejmował Pan działania mające na celu ustalenie ww. informacji. Działania te zostały udokumentowane. Podjęte działania potwierdzają brak możliwości uzyskania pozostałych informacji od Dłużnika, który nie udzielił informacji niezbędnych do udzielenia odpowiedzi na ww. pytania.
W związku z powyższym, w niniejszej sprawie znajdzie zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy, tj. przyjęcie, że warunki zastosowania zwolnień nie są spełnione, skoro podjęte przez Pana udokumentowane działania nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów zwolnienia od podatku.
Zaznaczyć jednak należy, że kwestia oceny podjętych przez Pana jako komornika działań nie była przedmiotem interpretacji.
W konsekwencji, skoro w odniesieniu do dostawy budynku portierni położonego na działce nr 1 znajdzie zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy, to dostawa tego budynku będzie opodatkowana właściwą stawką podatku od towarów i usług.
Ponadto, skoro sprzedaż w drodze licytacji komorniczej budynku portierni położonego na działce nr 1 będzie podlegała opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT, to prawo użytkowania wieczystego gruntu, tj. działki nr 1, na którym znajduje się ww. budynek, na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy, również będzie opodatkowane właściwą stawką podatku VAT.
Jak wyżej wskazano, co do zasady, grunt będący przedmiotem sprzedaży (w tym zbycie prawa użytkowania wieczystego) podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki lub budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku, również sprzedaż gruntu lub zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu będą korzystały ze zwolnienia od podatku.
Przy czym zaznaczenia wymaga, że opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT będzie podlegała całość działki nr 1, nie jak Pan twierdzi wyłącznie część gruntu o powierzchni 18 354 m2. W analizowanym przypadku - jak wskazano we wniosku - nieruchomość wraz z budynkiem będzie przedmiotem jednej (tej samej) licytacji publicznej, zatem w tym przypadku nie ma konieczności stosowania jakiejkolwiek proporcji przy ustalaniu podstawy opodatkowania transakcji sprzedaży.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie np. w wyroku NSA z 5 lutego 2019 r. sygn. akt I FSK 44/17, w którym Sąd wskazał:
(...) W świetle powyższego należy uznać, że określenie "teren niezabudowany" oznacza taki teren, na którym nie występują obiekty budowlane (budynki, budowle), przy czym dla oceny zabudowania bez znaczenia musi pozostać, jaka część wydzielonego terenu pokryta została obiektami budowlanymi, jak również czy zabudowę stanowią obiekty w całości, czy też części obiektów z uwagi na ich posadowienie w granicach wyodrębnionych, różnych zarazem terenów (sąsiadujących działek).
Reasumując, sprzedaż w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego działki nr 1 wraz z posadowionym na niej budynkiem portierni nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT i będzie w całości opodatkowana właściwą stawką podatku od towarów i usług.
Tym samym, Pana stanowisko w zakresie:
- opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej części działki nr 1,
- opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej części działki nr 1 o powierzchni 18 354 m2 i zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy zabudowanej części działki o powierzchni 17 m2, na której posadowiony jest budynek portierni,
- braku zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy sprzedaży w trybie egzekucji sądowej prawa użytkowania wieczystego całości działki nr 1 w przypadku zwolnienia od podatku dostawy budynku portierni,
jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right