Interpretacja indywidualna z dnia 9 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.849.2023.1.NM

Ustalenie rezydencji podatkowej i opodatkowanie dochodów uzyskanych z pracy wykonywanej na terytorium Polski na rzecz ukraińskiego pracodawcy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 listopada 2023r. wpłynął Pana wniosek z 9 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia rezydencji podatkowej i opodatkowania dochodów uzyskanych z pracy wykonywanej na terytorium Polski na rzecz ukraińskiego pracodawcy. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pan obywatelem Ukrainy, żonaty. Przebywa Pan w Polsce od ...listopada 2022 r. razem z żoną. Wynajmuje Pan mieszkanie samodzielnie w .... Do Polski przyjechał Pan z powodu działań wojennych na terenie Ukrainy.

Na dzień dzisiejszy jest Pan zatrudniony na podstawie umowy o pracę na rzecz ukraińskiej firmy ..., praca jest wykonywana zdalnie, zazwyczaj z domu.

Na dzień dzisiejszy ma Pan stałe więzi z krajem pochodzenia, w tym ma Pan na Ukrainie przyjaciół i mieszkanie. Pana żona ma rodzinę na Ukrainie oraz własne mieszkanie.

W związku z wojną przebywa Pan w Polsce czasowo i planuje Pan powrót do Ukrainy po zakończeniu wojny, ponieważ ma Pan plany na życie w kraju pochodzenia.

Więc Pana zdaniem, Pana centrum interesów życiowych znajduje się nadal na Ukrainie.

Również, Pana zdaniem, będzie przydatne udzielić odpowiedzi na następujące pytania dotyczące stanu faktycznego:

1)Czy w 2023 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przebywa Pan dłużej niż 183 dni?

Tak.

2)Czy w 2022 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przebywał Pan dłużej niż 183 dni ?

Nie.

3)Czy Ukraina traktuje Pana jak rezydenta podatkowego, tzn. czy według prawa tego państwa podlega tam Pan opodatkowaniu, z uwagi na swoje miejsce zamieszkania?

Tak.

4)Czy posiada Pan wyłącznie obywatelstwo Ukrainy?

Tak, jest Pan wyłącznie obywatelem Ukrainy.

5)Czy w Polsce uzyskuje Pan inne dochody, poza dochodami z pracy zdalnej wykonywanej na rzecz ukraińskiego pracodawcy?

Nie. Ma Pan jedno źródłu dochodu – umowę o pracę w trybie zdalnej zawartą z ukraińskim pracodawcą.

6)Jakie powiązania gospodarcze łączą Pana z Polską w okresie od ... listopada 2022 r. poza wynajmowanym mieszkaniem? Czy, np. Posiada Pan w Polsce nieruchomości, kredyty, inwestycje, konta bankowe?

Nie ma Pan innych powiązań z Polską. Nie posiada Pan nieruchomości, kont bankowych i innych produktów finansowych.

7)Czy posiada Pan w Ukrainie prawo do nieruchomości mieszkalnej (niezależnie od rodzaju tego prawa), w której zaspokaja Pan własne potrzeby mieszkaniowe będąc w Ukrainie (gdzie zamieszkuje Pan, czy korzysta Pan z gościnności osób bliskich ‑ krewnych lub znajomych)?

Tak, ma Pan prawo własności do mieszkania.

8)Czy wynagrodzenie z tytułu tej pracy zdalnej jest wypłacane Panu przez pracodawcę, który nie ma w Polsce zakładu lub stałej placówki?

Tak.

9)W jakim charakterze/na jakim stanowisku wykonuje Pan pracę?

…. Umowa zawarta w dniu … r.

10)Czy otrzymuje Pan wynagrodzenia i/lub inne podobne należności z tytułu członkostwa w zarządzie spółki lub innym podobnym organie spółki?

Nie.

11)Czy posiada Pan certyfikat rezydencji podatkowej, potwierdzający Pana miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Ukrainy – jeżeli tak, należy wskazać na jaką datę następuje potwierdzenie rezydencji lub na jaki okres czasu certyfikat został wydany?

Nie posiada Pan.

12)Czy jedynym powodem Pana pobytu w Polsce jest agresja wojskowa na Ukrainie; czy po zakończeniu działań wojennych, kiedy będzie bezpiecznie dla Pana, planuje Pan powrót do Ukrainy?

Tak. Planuje Pan powrót do Ukrainy w przypadku zwycięstwa Ukrainy.

13)W którym Państwie (w Ukrainie czy w Polsce) - w okresie będącym przedmiotem pytań – jest/będzie Pana aktywność społeczna, polityczna?

Prowadzi Pan tylko i wyłącznie aktywność społeczną w sieciach społecznościowych, ma Pan udział w finansowaniu Sił Zbrojnych Ukrainy. Aktywność dotyczy wyłącznie Ukrainy.

Pytania

1.Czy będzie Pan traktowany jako nierezydent Polski i będzie Pan podlegał ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce za 2022 r.?

2.Czy będzie Pan traktowany jako rezydent Polski i będzie Pan podlegał obowiązkowi podatkowemu w Polsce za 2023 r.?

3.Czy dochody uzyskane z wykonywanie zdalnej pracy na rzecz ukraińskiego pracodawcy podlegają opodatkowaniu w Polsce?

Pana stanowisko w sprawie

Przedstawiając własne stanowisko, na każde z zadanych we wniosku pytań odpowiedział Pan przecząco.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 3 ust. 2a ww. ustawy:

Na podstawie art. 4a ww. ustawy:

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem „lub”, co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a więc podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynikać może to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika „lub” w sformułowaniu „centrum interesów osobistych lub gospodarczych” dla doprecyzowania kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP. Tym samym określona osoba, która ma ścisłe powiązania biznesowe czy też gospodarcze w Polsce, a całą rodzinę i znajomych w innym państwie, może w takiej sytuacji podlegać opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a analizowany warunek stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium RP centrum interesów życiowych.

Uznanie osoby fizycznej za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu przepisów krajowych, nie przesądza jednak o uznaniu tej osoby za osobę podlegającą w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Powyższe przepisy stosuje się bowiem z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Ocena czy podatnik podlega w Rzeczypospolitej Polskiej ograniczonemu czy nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu powinna być dokonana w każdym przypadku indywidualnie z uwzględnieniem postanowień umowy/konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania.

W opisie zdarzenia wskazał Pan, że jest obywatelem Ukrainy. Przebywa Pan w Polsce od … listopada 2022 r. razem z żoną. Do Polski przyjechał Pan z powodu działań wojennych na terenie Ukrainy. W 2022 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przebywał Pan krócej niż 183 dni, natomiast w 2023 r. dłużej niż 183 dni. Na dzień dzisiejszy jest Pan zatrudniony podstawie umowy o pracę na rzecz ukraińskiej firmy, praca jest wykonywana zdalnie. Wynajmuje Pan w Polsce mieszkanie. Na terenie Ukrainy zostawił Pan mieszkanie oraz przyjaciół. W Polsce przebywa Pan czasowo i planuje Pan wrócić na Ukrainę po zakończeniu wojny, ponieważ ma Pan plany na przyszłość w kraju pochodzenia. Pana zdaniem, centrum Jego interesów życiowych znajduje się na Ukrainie. Ukraina traktuje Pana jak rezydenta podatkowego, tzn. według prawa tego państwa podlega tam Pan opodatkowaniu, z uwagi na swoje miejsce zamieszkania. Poza wynajmowanym mieszkaniem nie ma Pan innych powiązań gospodarczych z Polską – nie posiada Pan nieruchomości, kont bankowych i innych produktów finansowych. Wynagrodzenie z tytułu pracy zdalnej jest wypłacane przez pracodawcę, który nie ma w Polsce zakładu lub stałej placówki. Nie posiada Pan certyfikatu rezydencji podatkowej, potwierdzającego Pana miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Ukrainy. Jedynym powodem Pana pobytu w Polsce jest agresja wojskowa na Ukrainie. Planuje Pan powrót do Ukrainy w przypadku jej zwycięstwa.

Rezydencja podatkowa w 2022 r.

Z przedstawionych okoliczności wynika, że w 2022 r. nie miał Pan centrum interesów życiowych w Polsce, bowiem przyjechał Pan do Polski jedynie tymczasowo, ze względu na wojnę, jak również w 2022 r. przebywał Pan na terytorium Polski mniej niż 183 dni. Uznać zatem należy, że w 2022 r. w Polsce nie miał Pan miejsca zamieszkania w rozumieniu art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlegał Pan ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 2a omawianej ustawy, tj. wyłącznie od dochodów uzyskiwanych na terytorium Polski.

W Pana przypadku za takie dochody należy uznać wynagrodzenia otrzymywane w 2022 r. z tytułu pracy wykonywanej na terytorium Polski na rzecz ukraińskiego pracodawcy.

Stosownie bowiem do art. 3 ust. 2b pkt 1 ustawy:

Jeśli dochody ze stosunku pracy wykonywanej na terytorium Polski uzyskuje osoba mająca miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na Ukrainie, podlegająca w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu należy wówczas zastosować przepisy właściwej umowy/konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Opodatkowanie dochodów uzyskanych w 2022 r. na gruncie Konwencji

W Pana sytuacji, do dochodów uzyskanych z pracy wykonywanej na terytorium Polski w 2022 r. należy zastosować Konwencję między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzoną w Kijowie dnia 12 stycznia 1993 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 63 poz. 269 – dalej: „Konwencja”).

Na podstawie art. 15 ust. 1 Konwencji:

W myśl natomiast art. 15 ust. 2 Konwencji:

Stosownie do art. 15 ust. 1 Konwencji, wynagrodzenia z tytułu pracy najemnej osoby mającej miejsce zamieszkania na Ukrainie, podlegają opodatkowaniu tylko na Ukrainie, chyba że są to świadczenia osiągane z pracy najemnej wykonywanej na terytorium Polski. Jeżeli praca najemna jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim państwie, tj. w Polsce.

Jednakże w sytuacji, gdy warunki określone w cytowanym art. 15 ust. 2 ww. Konwencji polsko-ukraińskiej zostaną spełnione łącznie, to otrzymane przez osobę fizyczną mającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Ukrainy wynagrodzenie z tytułu pracy najemnej wykonywanej na terytorium Polski podlega opodatkowaniu wyłącznie na Ukrainie. Niespełnienie natomiast któregokolwiek z tych warunków oznacza, że zgodnie z art. 15 ust. 1 Konwencji ww. wynagrodzenie podlega opodatkowaniu w państwie miejsca zamieszkania podatnika oraz w państwie, w którym praca jest wykonywana.

Z przedstawionych przez Pana informacji wynika, że w 2022 r. przebywał Pan na terytorium Polski mniej niż 183 dni, pracodawca nie miał w Polsce siedziby ani zakładu. Oznacza to, że łącznie zostały spełnione przesłanki wynikające z art. 15 ust. 2 Konwencji. W konsekwencji dochody uzyskane przez Pana w 2022 r. z tytułu pracy wykonywanej na rzecz ukraińskiego pracodawcy – zgodnie z ww. Konwencją – podlegały opodatkowaniu wyłącznie w miejscu zamieszkania, tj. na Ukrainie.

Rezydencja podatkowa w 2023 r.

Z przedstawionych przez Pana informacji wynika, że w 2023 r. w Polsce spędził Pan ponad 183 dni, zatem w świetle art. 3 ust. 1a pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych spełnia Pan warunki pozwalające na uznanie Pana za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce w 2023 r.

Jednocześnie jednak, skoro Ukraina w 2023 r. również uważa Pana za osobę mającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych to w 2023 r. zastosowanie w Pana sytuacji znajdą tzw. reguły kolizyjne, które określa art. 4 Konwencji.

W myśl art. 4 ust. 1 Konwencji:

Na podstawie art. 4 ust. 2 Konwencji:

Definicja „osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie” odnosi się bezpośrednio do określenia „miejsca zamieszkania” przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Przy tym wskazać należy, iż według Komentarza do Modelowej Konwencji OECD posiadanie stałego ogniska domowego oznacza, iż osoba fizyczna urządziła je i zastrzegła dla swojego trwałego użytkowania, w przeciwieństwie do przebywania w konkretnym miejscu, ale w takich warunkach, z których wynika, że dany pobyt jest zamierzony na krótki czas. Zgodnie z Komentarzem, istotnym czynnikiem jest trwałość zamieszkania, dbałość o ognisko domowe, co należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały.

Jeżeli osoba fizyczna posiada ognisko domowe w obu Umawiających się państwach, wówczas pierwszeństwo ma państwo, z którym osobiste i ekonomiczne powiązania danej osoby są ściślejsze. Przez takie powiązania, Komentarz nakazuje rozumieć ośrodek interesów życiowych, przy ustalaniu którego należy wziąć pod uwagę stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego zarządza swoim mieniem. Wszystkie te okoliczności należy rozważyć w całości, uwzględniając indywidualne postępowanie danej osoby. Jeśli miejsca zamieszkania nie można ustalić na podstawie tego kryterium, należy ustalić je biorąc pod uwagę przede wszystkim miejsce, w którym osoba fizyczna zwykle przebywa, a następnie obywatelstwo danej osoby.

We wniosku wyjaśnił Pan, że posiada stałe miejsce zamieszkania na Ukrainie, jak również, że Pana centrum interesów życiowych znajduje się na Ukrainie.

Oznacza to, że w Pana przypadku miejscem zamieszkania ustalonym w oparciu o ww. reguły kolizyjne jest Ukraina. Tym samym, w Polsce w 2023 r.– pomimo przebywania powyżej 183 w tym roku podatkowym – również podlega Pan ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. wyłącznie od dochodów uzyskiwanych na terytorium Polski.

W konsekwencji do dochodów uzyskanych z pracy wykonywanej na rzecz ukraińskiego pracodawcy na terytorium Polski w 2023 r. również należy zastosować ww. art. 15 Konwencji.

Z przedstawionych przez Pana okoliczności wynika, że w 2023 r. w Polsce spędził Pan ponad 183 w roku kalendarzowym, co oznacza, że w odniesieniu do tego roku nie zostały łącznie spełnione przesłanki wynikające z art. 15 ust. 2 Konwencji. Do dochodów uzyskanych z pracy wykonywanej w Polsce na rzecz ukraińskiego pracodawcy w 2023 r. zastosowanie znajduje zatem przywołany powyżej art. 15 ust. 1 Konwencji.

Użycie w art. 15 ust. 1 Konwencji zwrotu „może być opodatkowane w tym drugim Państwie” oznacza brak wyłączności do opodatkowania tego dochodu przez państwo w którym podatnik ma miejsce zamieszkania.

Zatem w przypadku gdy nie zostały łącznie spełnione przesłanki wynikające z art. 15 ust. 2 Konwencji, dochód osoby mającej miejsce zamieszkania na Ukrainie z tytułu pracy wykonywanej na terytorium Polski, może być opodatkowany zarówno w Polsce, jak i w państwie rezydencji, tj. na Ukrainie. Na Ukrainie będzie mógł Pan zastosować metodę unikania podwójnego opodatkowania wynikającą z Konwencji polsko-ukraińskiej.

Dochody uzyskiwane z pracy wykonywanej w Polsce na rzecz ukraińskiego pracodawcy w 2023 r. podlegają więc opodatkowaniu w Polsce stosownie do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).