Interpretacja indywidualna z dnia 5 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114.KDIP3-2.4011.972.2023.3.AC

Zaniechanie poboru podatku z tytułu umorzenia przez bank wierzytelności.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 października 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 31 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaniechania poboru podatku. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 18 grudnia 2023 r. (wpływ 18 grudnia 2023 r.) i 21 grudnia 2023 r. (wpływ 21 grudnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Bank (…) zaproponował Panu ugodę, aby dobrowolnie i polubownie uregulować w sposób pełny i ostateczny wszelkie roszczenia stron wynikające z i związane z umową kredytu Nr (…). Bank zaproponował, że zapłaci na rzecz kredytobiorców kwotę 34 859,43 zł oraz umorzy pozostałą kwotę zadłużenia z tytułu kredytu CHF (uzna kredyt za spłacony w całości). Na aktualne zadłużenie składa się: kapitał kredytu pozostający do spłaty, odsetki umowne od kapitału kredytu oraz pozostałe odsetki, opłaty i koszty. Podpisanie ugody wiąże się ze złożeniem oświadczenia w sprawie spełnienia warunków dla zaniechania poboru podatku określonego w rozporządzeniu.

Uzupełnienie zdarzenie przyszłego

Kredyt, o którym mowa we wniosku, został zaciągnięty (…) 2005 roku i zabezpieczony hipoteką na nieruchomości, tj. lokalu mieszkalnym nr 1, o pow. 64.70 m² położenie (…), gm. (…), powiat (…), woj. (…). Przed umorzeniem zobowiązania dojdzie do przewalutowania kredytu z franka szwajcarskiego na polski złoty. Po przeliczeniu według średniego kursu CHF NBP ogłoszonego w dniu roboczym, poprzedzającym datę sporządzenia ugody. Przewalutowanie zostanie przeprowadzone w ramach przygotowanej ugody. Na aktualne zadłużenie (na dzień sporządzenia ugody) składają się: kapitał kredytu pozostający do spłaty w CHF, odsetki umowne od kapitału kredytu w CHF, pozostałe odsetki, opłaty i koszty w CHF.

Podsumowując ustalenia z ugody, bank wskazuje, że:

• zapłaci na rzecz kredytobiorców kwotę 34 859,43 zł - nie jest określony tytuł tej kwoty. Stanowi ona pełne i ostateczne rozliczenie roszczeń stron wynikających z umowy;
• umorzy pozostałą kwotę zadłużenia z tytułu kredytu CHF (uzna kredyt za spłacony w całości);
• wszelkie spłaty kapitału i odsetek, zgodnie z aktualnym harmonogramem spłat, które zostały dokonane od daty pierwszego pisma banku z propozycją ugody i zostaną dokonane do daty podpisania ugody, zostaną zwrócone przez bank.

Bank przygotowuje ugodę, którą ma Panu przesłać najpóźniej w styczniu 2024 r. Kredyt, o którym mowa we wniosku, został zaciągnięty na realizację własnych celów mieszkaniowych. Zakup Nieruchomości w rozumieniu umowy oznacza ww. lokal mieszkalny. Kredyt według umowy został zaciągnięty na spłatę następujących zobowiązań:

• spłatę kredytu hipotecznego w (…) Bank,
• ROR w (…) Bank.

W umowie kredytowej zostały wskazane powyższe cele bez wyszczególnionych kwot. Kredyt został zabezpieczony hipoteką kaucyjną wpisaną w księdze wieczystej prowadzonej dla ww. nieruchomości. Kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej. Nie korzystał Pan wcześniej z umorzenia wierzytelności z tytułu tego lub innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe Zgodnie z umową kredytową wszyscy kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie.

Zgodnie z informacją ze strony knf.gov.pl, Bank (…) jest podmiotem nadzorowanym przez KNF i jest upoważniony do udzielania kredytu.

Z tego co Pan pamięta (nie posiada Pan już dokumentów związanych z poprzednim bankiem) rachunek bankowy (ROR) został utworzony na potrzeby związane z obsługą kredytu, a wymienione saldo debetowe na tym rachunku było marginalną kwotą (na poziomie 2 000 zł) i nie ma wpływu na Pana obecną ugodę z Bankiem (…).

Według Banku pozostałe koszty aktualnego zadłużenia, to: prowizje, opłaty za zaświadczenia, koszty związane ze wcześniejszą spłatą kredytu, odsetki karne.

Pytanie

Czy w związku z proponowaną ugodą i potencjalnym przychodem do opodatkowania istnieje możliwość skorzystania z zaniechania poboru podatku od przychodu na podstawie Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Pana stanowisko w sprawie

Uważa Pan, że proponowana ugoda do umowy kredytu hipotecznego na cele mieszkaniowe spełnia warunki do zaniechania poboru podatku na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Pana wątpliwości wiążą się z ustaleniem czy spełnia Pan warunki do skorzystania z zaniechania poboru podatku na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 nr 592 ze zm.), w przypadku umorzenia wierzytelności wynikających z kredytu.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W konsekwencji, wartość umorzonej kwoty wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu mieszkaniowego, będzie stanowiła dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jednakże, zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe:

W myśl § 3 rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe:

Stosownie do § 4 rozporządzenia:

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1. kredyt był zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej;

2. kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3. kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4. kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie;

5. kwota wierzytelności obejmuje kwotę kredytu mieszkaniowego (kapitału), odsetki, w tym odsetki skapitalizowane i prowizje, opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Ponadto zauważyć należy, że określając kredyt mieszkaniowy, kwota umorzenia którego objęta jest zaniechaniem, rozporządzenie odwołuje się do kredytu zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym zaniechanie nie powinno przysługiwać osobom, które zaciągnęły kredyt/kredyty na wiele odrębnych lokali, przeznaczonych na wynajem czy też zaspokajających potrzeby różnych gospodarstw domowych.

Przedstawił Pan informacje, z których wynika, że:

1.kredyt, o którym mowa we wniosku został zaciągnięty 26 września 2005 r.,

2.ww. kredyt został zabezpieczony hipoteką na lokalu mieszkalnym zakupionym w celu realizacji przez Pana własnych celów mieszkaniowych,

3.nie korzystał Pan wcześniej z zaniechania poboru podatku z tytułu jakiegokolwiek kredytu;

4.kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, tj. na realizację Pana własnych celów mieszkaniowych – zakup lokalu mieszkalnego;

5.bank przygotowuje ugodę najpóźniej na styczeń 2024 r., w ramach której:

• zapłaci na rzecz kredytobiorców kwotę stanowiącą pełne i ostateczne rozliczenie roszczeń stron wynikających z umowy - nie jest określony tytuł tej kwoty;
• umorzy pozostałą kwotę zadłużenia z tytułu kredytu CHF (uzna kredyt za spłacony w całości);
• wszelkie spłaty kapitału i odsetek, zgodnie z aktualnym harmonogramem spłat, które zostały dokonane od daty pierwszego pisma banku z propozycją ugody i zostaną dokonane do daty podpisania ugody, zostaną zwrócone przez bank.

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z tym przepisem:

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że do całości dochodów uzyskanych przez Pana w związku z umorzeniem kwoty wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, który – jak Pan wskazał – został zaciągnięty na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. na nabycie lokalu mieszkalnego, znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Zatem Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie wydania interpretacji.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...)

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).