Wyrok SN z dnia 30 czerwca 2023 r., sygn. II CSKP 1493/22

1. Samo ustalenie przyczynienia się poszkodowanego nie nakłada na sąd obowiązku zmniejszenia odszkodowania ani nie przesądza stopnia tego zmniejszenia. Ustalenie przyczynienia stanowi bowiem warunek wstępny, od którego zależy możliwość rozważania zmniejszenia odszkodowania, a jednocześnie warunek konieczny, ale jednak niewystarczający. Samo przyczynienie się nie przesądza o ograniczenia obowiązku naprawienia szkody, zaś stopień przyczynienia nie jest bezpośrednim wyznacznikiem zakresu tego ograniczenia.

2. Dla zastosowania art. 5 k.c. konieczna jest ocena całokształtu szczególnych okoliczności danego wypadku w ścisłym powiązaniu nadużycia prawa z konkretnym stanem faktycznym.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

SSN Kamil Zaradkiewicz (przewodniczący, sprawozdawca)

‎SSN Leszek Bielecki

‎SSN Renata Żywicka

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 30 czerwca 2023 r. w Warszawie,
‎skargi kasacyjnej P.J.
‎od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie
‎z 27 stycznia 2021 r., I ACa 244/20,
‎w sprawie z powództwa P.J.
‎przeciwko I. spółce akcyjnej w W.
‎o zapłatę,

uchyla zaskarżony wyrok w punkcie 2. (drugim) i w tym zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Pozwem z 18 sierpnia 2014 r. P.J. wniósł o zasądzenie od I. S.A. z siedzibą w W. kwoty 950 000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi oraz renty z tytułu zwiększonych potrzeb powoda. Wniósł również o zasądzenie od pozwanej renty z tytułu całkowitej utraty zdolności do pracy zarobkowej oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów poniesionych w związku z przystosowaniem domu do niepełnosprawności powoda, wraz z odsetkami ustawowymi.

Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 27 marca 2012 r. doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym powód został poszkodowany jako pasażer. Kierujący pojazdem nie posiadał uprawnień do kierowania pojazdem, zaś powód w chwili zdarzenia nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa. Na skutek zakłócenia czynności psychomotorycznych spowodowanego spożyciem alkoholu oraz niedostosowania prędkości do warunków drogowych, kierujący utracił panowanie nad pojazdem, zjechał na lewe pobocze, doprowadzając do wywrócenia się i zatrzymania pojazdu na dachu. Przeprowadzone badania stanu trzeźwości kierowcy w chwili zdarzenia wykazały, że znajdował się on w stanie nietrzeźwości wynoszącym odpowiednio — 1,63 promila oraz 0,77 mg/1 alkoholu w wydychanym powietrzu oraz 1,7 promila alkoholu etylowego we krwi, natomiast powód w związku z doznanymi obrażeniami ciała, nieprzytomny pozostał na leczeniu, w tym celu przetransportowano go do szpitala. W wyniku wypadku powód doznał obrażeń ciała. W dniu wypadku zastosowano leczenie operacyjne. Fakt niezapiętych pasów mógł uchronić powoda przed urazem kręgosłupa szyjnego. W miejscu, gdzie siedział pasażer dach auta został znacznie wgnieciony i obniżony. Gdyby powód miał zapięte pasy bezpieczeństwa to utrzymywałyby go one w pozycji pionowej. W takiej sytuacji wgniatający się dach uderzyłby pasażera w głowę, a energia uderzenia mogłaby zostać przeniesiona na kręgosłup szyjny, doprowadzając do złamania kompresyjnego. Powód, w czasie dachowania z uwagi na brak przypięcia pasami częściowo zsunął się z siedziska oparcia, a dach uderzając w głowę powoda spowodował dociśnięcie do siedziska fotela i zwichnięcie kręgosłupa w mechanizmie zgięciowym. Niezapięte pasy bezpieczeństwa nie zwiększyły obrażeń. W 2012 r. powód kontynuował leczenie, gorączkował, miał infekcje dróg moczowych, zakrzepicę naczyń żylnych kończyny dolnej prawej - po leczeniu uzyskano poprawę w stanie ogólnym i miejscowym, wyrobiono automatyzm pęcherza moczowego. Po około 30-miesięcznej hospitalizacji powód mieszkał z rodziną i wymagał opieki osób trzecich we wszystkich czynnościach dnia codziennego, pomocy w rehabilitacji domowej, używał odpowiednich urządzeń, przyjmował zastrzyki i leki przeciwbólowe i na rozrzedzenie krwi z uwagi na zakrzepicę. Przez 3-4 miesiące miał problemy z poruszaniem rękami. Korzystał z turnusów rehabilitacyjnych. Dom wymagał dostosowania do potrzeb osoby niepełnosprawnej.