Interpretacja indywidualna z dnia 12 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.948.2023.2.AC

Ulga na powrót - Białorusinka bez Karty Polaka w momencie przeniesienia miejsca stałego zamieszkania dla celów podatkowych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 października 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 29 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zastosowania ulgi na powrót. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 28 listopada 2023 r. (wpływ 28 listopada 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis i uzupełnienie stanu faktycznego

Urodziła się Pani na Białorusi. Posiada Pani obywatelstwo Białoruskie. Jest Pani Polką z pochodzenia. Wyjechała Pani razem z rodziną (mąż i córka) z Białorusi do Polski 16 października 2021 r., na podstawie wizy „humanitarnej” (typ - D, cel - 21), w związku z niebezpiecznymi okolicznościami na Białorusi. Do tego czasu pracowała i mieszkała Pani razem z rodziną na Białorusi. Od momentu wjazdu do Polski do kwietnia 2022 roku Pani rodzina nie miała źródła stabilnego i regularnego dochodu, była na utrzymaniu rodziców i teściów. Od tego czasu nie wyjeżdżała Pani z terytorium Rzeczypospolitej Polski.

7 kwietnia 2022 r. zatrudniła się Pani na podstawie umowy o pracę w Fundacji (…), w której nadal Pani pracuje. Także od 7 kwietnia 2022 r. Pani córka zaczęła uczęszczać do żłobka. Od 2 maja 2022 r. Pani mąż zatrudnił się na podstawie umowy o pracę. (…) 2022 r. została wydana Pani Decyzja o przyznaniu Karty Polaka przez Wojewodę (…) od dnia (…) 2022 r.

Od kwietnia 2022 roku nie planuje Pani wracać na Białoruś, ponieważ od tego czasu ma Pani stabilną pracę, Pani dziecko od kwietnia 2022 r. zaczęło uczęszczać do przedszkola oraz z innych przyczyn. W sierpniu 2022 r. złożyła Pani wnioski dla siebie i córki o zezwolenia na pobyt stały. Pani mąż w sierpniu 2022 roku złożył wniosek o zezwolenie o pobyt czasowy ze względów humanitarnych. Od listopada 2023 roku podpisali Państwo umowę przedwstępną sprzedaży lokalu mieszkalnego, starają się Państwo o kredyt hipoteczny.

Od tego czasu z rodziną postanowiliście Państwo mieszkać w Polsce na stałe. W tym celu złożyła Pani wszystkie niezbędne dokumenty do Wojewody (…) i 1 marca 2023 r. udzielono Pani zezwolenie na pobyt stały na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Mężowi 2 stycznia 2023 r. udzielono zezwolenia na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Córce również udzielono zezwolenia na pobyt stały na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej 6 marca 2023 r. Na dzień dzisiejszy zbiera Pani dokumenty niezbędne do uzyskania obywatelstwa polskiego dla Pani i córki.

Chce Pani skorzystać z ulgi na powrót od 2023 roku. 16 października 2021 r. przyjechała Pani razem z rodziną do Polski wyłączne w związku z sytuacją na Białorusi. Na podstawie wizy humanitarnej (kod D21). Wiza była wydana na jeden rok. W roku 2021 nie miała Pani zamiaru zamieszkać w Polce na stałe (nie miała Pani pracy, nie posiadała Pani wówczas konta bankowego w Polsce).

Do dnia poprzedzającego dzień, w którym przeprowadziła się Pani do Polski nie miała Pani miejsca zamieszkania na terytorium Polski.

Od 7 kwietnia 2022 roku posiada Pani centrum interesów gospodarczych w Polsce, bo od tego dnia zawarła Pani umowę o pracę, gdzie pracuje Pani do dzisiaj. Od tego samego dnia zawarta była umowa ze żłobkiem, do którego uczęszczała córka. Od 22 kwietnia 2022 r. ma Pani założone konto bankowe w banku (…). Od września 2022 r. Pani córka dostaje świadczenie 500+. Również od 7 kwietnia 2022 roku płaci Pani podatki na terytorium Rzeczypospolitej Polski. Od tej samej daty postanowiła Pani wraz z rodziną zamieszkać w Polsce na stałe.

W wyniku przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie podlegała Pani w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, ponieważ w 2021 roku nie miała Pani stabilnego miejsca zamieszkania, źródła dochodu, ani powiązań społecznych. W tym czasie Pani z rodziną mieliście kontakt jedynie z krewnymi i przyjaciółmi mieszkającymi na Białorusi. Pani zdaniem, ma Pani nieograniczony obowiązek podatkowy od kwietnia 2022 roku. Według podatkowego prawa Białorusi miała Pani nieograniczony obowiązek podatkowy na Białorusi do 3 lipca 2022 r. (183 dni pobytu poza terytorium Białorusi w roku kalendarzowym, art. 17 Kodeksu Podatkowego Białorusi). Zgodnie z wewnętrznym prawem Białorusi miała Pani miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na Białorusi do 16 października 2021 r. (ust. 4 art. 17 Kodeksu Podatkowego Białorusi).

Do 2022 roku rozliczała Pani podatki wyłączne na terytorium Białorusi. Od kwietnia 2022 roku rozlicza Pani podatki tylko na terytorium Polski. W paszporcie ma Pani wpisane miejsce zameldowania na terytorium Białorusi za 2021 rok. W historii zatrudnienia także ma Pani wpisane, że pracowała na terytorium Białorusi od 2017 roku, a od 18 maja 2020 roku przebywała Pani na urlopie macierzyńskim.

Nie przebywała Pani na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku 2021 (od 16 października 2021 r.). W poprzednich latach w ogóle nie przebywała Pani na terytorium Polski.

Dokładnie Pani nie wie, czy suma osiąganych przez Panią przychodów przekroczy kwotę 85 528 zł. Świadczy Pani pracę na rzecz podmiotu polskiego od 7 kwietnia 2022 r. do dnia dzisiejszego.

Pytanie

Czy przysługuje Pani „ulga na powrót” w rozliczeniach podatkowych?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, przysługuje Pani „ulga na powrót”, ponieważ w 2021 r. Pani rodzina nie miała w Polsce podstawy prawnej, środków finansowych oraz innych przesłanek dla stabilnego zamieszkania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) wolne od podatku dochodowego są:

Na podstawie art. 21 ust. 39 ustawy:

Stosownie do art. 21 ust. 43 ustawy:

W myśl natomiast art. 21 ust. 44 ustawy:

Ww. przepisy zostały wprowadzone z dniem 1 stycznia 2022 r. przez art. 1 pkt 13 lit. a) tiret 13 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105).

Ponadto, z art. 53 ww. ustawy zmieniającej wynika, że:

Zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w ww. art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych polega na zwolnieniu od podatku dochodowego niektórych przychodów osiągniętych w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych przez podatników, którzy w wyniku przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium Polski po dniu 31 grudnia 2021 r. podlegają w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Jak wynika z art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W świetle art. 4a ww. ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że w kwietniu 2022 r. przeprowadziła się Pani do Polski na stałe. Od 7 kwietnia pracuje Pani dla podmiotu polskiego w Polsce na podstawie umowy o pracę. W sierpniu 2022 r. złożyła Pani wnioski dla siebie i córki o zezwolenia na pobyt stały. Posiada Pani obywatelstwo białoruskie. Nie przebywała Pani na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku 2021 (od 16 października 2021 r.). W poprzednich latach w ogóle nie przebywała Pani na terytorium Polski. W paszporcie ma Pani wpisane miejsce zameldowania na terytorium Białorusi za 2021 rok. W historii zatrudnienia także ma Pani wpisane, że pracowała na terytorium Białorusi od 2017 roku, a od 18 maja 2020 roku przebywała Pani na urlopie macierzyńskim. Do dnia poprzedzającego dzień, w którym przeprowadziła się Pani do Polski nie miała Pani miejsca zamieszkania na terytorium Polski.

Ww. ulga polega na zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych niektórych przychodów osiągniętych w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych przez podatników, którzy przenieśli miejsce zamieszkania na terytorium Polski po dniu 31 grudnia 2021 r.

W celu skorzystania z ww. preferencji podatkowej, tj. tzw. „ulgi na powrót” spełnione muszą być jednak wszystkie dodatkowe warunki wskazane w art. 21 ust. 39, 43 i 44 ustawy.

Aby zapewnić sobie możliwość skorzystania z omawianej preferencji podatkowej, należy zarówno przez trzy lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok, w którym zmieniono miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz w okresie od początku roku, w którym zmieniono miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do dnia poprzedzającego ten dzień, nie posiadać miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i co istotne w wyniku przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, należy mieć nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium RP.

Z treści wniosku wynika, że w wyniku przeniesienia w kwietniu 2022 r. miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlega Pani w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Zatem, warunek wskazany w art. 21 ust. 43 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został spełniony.

Następny warunek określa art. 21 ust. 43 pkt 2 lit. a) i b) ww. ustawy. Z treści wniosku wynika, że nie miała Pani miejsca zamieszkania na terytorium Polski w okresie trzech lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio 2022 r. (tj. w latach 2019-2021) oraz od początku 2022 r. do dnia poprzedzającego dzień, w którym przeprowadziła się Pani do Polski. Zatem, spełniła Pani również wymagania wskazane w art. 21 ust. 43 pkt 2 lit. a) i b) ww. ustawy.

Jednym z warunków, wymienionych w art. 21 ust. 43 pkt 3 lit. a) jest posiadanie przez podatnika Karty Polaka.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 192):

Stosownie do art. 2 ust. 1-3 ww. ustawy:

Natomiast w art. 3 ww. ustawy wskazano, że :

Jak wynika z art. 17 ww. ustawy:

W świetle art. 18 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 20 ww. ustawy:

Stosownie do art. 23 ust. 1 i ust. 3 ww. ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 195 ust. 1 pkt 9 ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 519 ze zm.):

Stosownie zaś do art. 229 ust. 7 ww. ustawy:

Stosownie do art. 240 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 242 ww. ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 243 ww. ustawy:

Z treści wniosku wynika, że:

• 16 października 2021 r. przyjechała Pani razem z rodziną do Polski wyłączne w związku z sytuacją na Białorusi (na podstawie wizy humanitarnej D21). W roku 2021 nie miała Pani zamiaru zamieszkać w Polce na stałe (nie miała Pani pracy). Do tego czasu pracowała i mieszkała Pani razem z rodziną na Białorusi;
• w wyniku przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie podlegała Pani w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, ponieważ w 2021 roku nie miała Pani stabilnego miejsca zamieszkania, źródła dochodu (od 16 października 2021 r. do kwietnia 2022 roku Pani rodzina była na utrzymaniu rodziców i teściów), ani powiązań społecznych;
• od kwietnia 2022 roku ma Pani nieograniczony obowiązek podatkowy;
• do 2022 roku rozliczała Pani podatki wyłączne na terytorium Białorusi;
• od kwietnia 2022 roku rozlicza Pani podatki tylko na terytorium Polski;
• od kwietnia 2022 r. postanawiała Pani wraz z rodziną o zamieszkaniu w Polsce na stałe;
• od 7 kwietnia 2022 r. Pani córka zaczęła uczęszczać do żłobka;
• od 7 kwietnia 2022 roku płaci Pani podatki na terytorium Rzeczypospolitej Polski. Od tej samej daty postanowiła Pani wraz z rodziną zamieszkać w Polsce na stałe;
• w momencie przeniesienia w kwietniu 2022 r. miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie posiadała Pani Karty Polaka; pozytywna decyzja o przyznaniu Pani Karty Polaka została dla Pani wydana w dniu (…) 2022 r. z datą od (…) 2022 r.;
• od września 2022 r. Pani córka dostaje świadczenie 500+;
• 1 marca 2023 r. udzielono Pani zezwolenia na pobyt stały na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Obecnie zbiera Pani dokumenty niezbędne do uzyskania obywatelstwa Polskiego dla Pani i córki.

Wobec literalnego brzmienia przepisów regulujących przedmiotowe zwolnienie, w tym w szczególności zestawiając brzmienie lit. a) i b) w art. 21 ust. 43 pkt 3 ww. ustawy wskazać należy, że w przypadku tzw. „ulgi na powrót” powinniśmy mieć do czynienia z jedną z dwóch kategorii podatników „powracających” – tj. z podatnikiem, który we wcześniejszym okresie miał określone w lit. b) miejsce zamieszkania lub posiada np. Kartę Polaka wymienioną w lit. a), czyli uzyskał ją wcześniej – najpóźniej na moment przeniesienia miejsca zamieszkania do Polski. W szczególności, mając na względzie unormowania dotyczące przyznawania, utraty ważności i unieważniania Karty Polaka wskazać należy, że podatnik, który posiada Kartę Polaka (art. 21 ust. 43 pkt 3 lit. a) ww. ustawy) to osoba, która ma przyznaną i ważną Kartę Polaka na moment przeniesienia miejsca zamieszkania do Polski. Karta jest przyznawana w drodze decyzji przez właściwy organ, a możestracić ważność z mocy prawa lub może zostać unieważniona stosownie do obowiązujących w tym zakresie przepisów odrębnych.

Wobec powyższego wskazać należy, że nie spełniła Pani warunku posiadania Karty Polaka wskazanego w art. 21 ust. 43 pkt 3 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, albowiem w momencie przeniesienie miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie posiadała Pani Karty Polaka.

Jak wynika z opisu sprawy nie spełniła Pani również pozostałych warunków wskazanych w art. 21 ust. 43 pkt 3 lit. a) i b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem nie spełniła Pani warunku wskazanego w art. 21 ust. 43 pkt 3 ww. ustawy.

Kolejnym istotnym kryterium umożliwiającym zastosowanie „ulgi na powrót” jest stosownie do art. 21 ust. 43 pkt 4 ustawy, posiadanie certyfikatu rezydencji lub innych dowodów dokumentujących miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do tego zwolnienia.

Zgodnie z art. 5a pkt 21 ww. ustawy:

Z treści ww. regulacji wynika, że dokumentowanie miejsca zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do „ulgi na powrót” może alternatywnie nastąpić posiadanym przez podatnika certyfikatem rezydencji lub innym dowodem. Wystarczy zatem, że podatnik posiada inne dokumenty, które potwierdzą jego miejsce zamieszkania w innym państwie, niemniej muszą być to dokumenty potwierdzające miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Takimi dokumentami mogą być np. umowa o pracę, albo umowa najmu mieszkania za granicą, albo zaświadczenie od byłego pracodawcy.

Choć przepisy podatkowe nie wymieniają w tym zakresie żadnego katalogu, to należy pamiętać, że zgodnie z art. 180 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.):

Powyższe oznacza, że innymi dowodami wskazującymi na miejsce zamieszkania poza Polską mogą być m.in. umowa o pracę, historia zatrudnienia, zagraniczne zeznania podatkowe, zagraniczna umowa najmu nieruchomości, paski wynagrodzeń, wyciągi bankowe czy też zagraniczne zaświadczenie od pracodawcy. Można w tym zakresie przedstawić również inne dowody.

Z przedstawionego przez Panią opisu sprawy wynika, że posiada Pani dowody dokumentujące miejsce zamieszkania dla celów podatkowych poza Polską. W paszporcie ma Pani wpisane miejsce zameldowania na terytorium Białorusi za 2021 rok. W historii zatrudnienia ma Pani wpisane, że pracowała na terytorium Białorusi od 2017 roku, a od 18 maja 2020 roku przebywała Pani na urlopie macierzyńskim. Spełniła Pani zatem warunek wskazany w art. 21 ust. 43 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie, w sposób oczywisty spełniła Pani również zastrzeżenie wynikające z art. 21 ust. 43 pkt 5 ww. ustawy, jako że skorzystanie z przedmiotowej ulgi jest możliwe dopiero poczynając od rozliczenia za rok 2022.

Stosownie do przedstawionego we wniosku opisu sprawy, spełniła Pani również zastrzeżenie wynikające z art. 53 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, ponieważ przeniosła Pani swoje miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po dniu 31 grudnia 2021 r. Jak wynika z opisu sprawy przeniosła Pani miejsce zamieszkania i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce od 7 kwietnia 2022 r.

Zatem, na gruncie opisanego stanu faktycznego nie przysługuje Pani prawo do skorzystania z tzw. ulgi na powrót w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 152 w związku z art. w art. 21 ust. 43 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z uwagi na brak Karty Polaka w momencie przeniesienia miejsca zamieszkania z Białorusi do Polski.

Zatem Pani stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Przedmiotem interpretacji indywidualnej nie jest ustalenie obowiązku podatkowego w Polsce i miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Informacje te zostały przyjęte jako element stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).