Interpretacja indywidualna z dnia 7 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.774.2023.1.KF

Sprzedaż nieruchomości – możliwość skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego (darowizna na rzecz córki).

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 października 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 27 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

12 marca 2021 r. sprzedała Pani nieruchomość (mieszkanie) w (…). W skutek sprzedaży powstała należność podatkowa na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mieszkanie nabyła Pani wraz z mężem w udziałach po połowie 25 sierpnia 2011 r. Mąż przekazał Pani swoją połowę mieszkania aktem darowizny 9 lutego 2017 r.

W listopadzie 2021 r. Pani córka wraz z mężem nabyli nieruchomość (dom) w (…). Dla sfinansowania wkładu własnego do kredytu hipotecznego oraz remontu domu niezbędna była sprzedaż mieszkania córki w (…).

Mieszkanie córki posiadało taki sam metraż, ale wyższy standard niż Pani. Posiadało również prawo do korzystania z dobrze zagospodarowanego ogródka przydomowego. Dlatego umówiła się Pani z córką na zamianę mieszkań, podczas której Pani zostanie właścicielem jej mieszkania, podczas gdy Pani zostanie sprzedane, a uzyskana ze sprzedaży kwota zostanie przeznaczona na wkład własny do wspomnianego wyżej kredytu hipotecznego.

Pieniądze ze sprzedaży Pani poprzedniego mieszkania w kwocie (…) zł, zgodnie ze zobowiązaniem, które podjęła Pani wobec córki przekazała jej Pani w całości w formie darowizny. W zamian otrzymała Pani od córki lepsze mieszkanie, również w formie darowizny.

Sprzedaż Pani poprzedniego mieszkania miała miejsce przed upływem okresu 5 lat od daty, w której została Pani właścicielem mieszkania w całości, który uprawniałby Panią do zwolnienia z podatku dochodowego.

W powyższej sytuacji powstaje jednak pytanie o możliwość zaliczenia kosztów ze sprzedaży Pani poprzedniego mieszkania jako wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe.

Powołując się na pismo – interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji skarbowej z 10 września 2019 r. o nr S-ILPB2/4511-1-1212/15/19-S/MKA:

W Pani przypadku tą „ceną” była darowizna środków uzyskanych ze sprzedaży mieszkania, które przekazała Pani córce zgodnie z podjętym wobec niej zobowiązaniem.

W związku z powyższym, uprzejmie prosi Pani o ocenę możliwości zaliczenia tych środków do wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe.

Pytanie

Czy i w jakiej wysokości kwotę darowizny pieniężnej przekazanej córce w zamian za darowiznę mieszkania można uznać za środki przeznaczone na nabycie mieszkania i zaliczyć do wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w świetle art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, kwotę darowizny pieniężnej wykonanej w zamian za darowanie mieszkania należy uznać za koszt konieczny do poniesienia celem nabycia tego mieszkania i jako taki powinien zostać uznany za koszt poniesiony na własne cele mieszkaniowe.

Umowa, którą zawarła Pani z córką zobowiązała ją do przeniesienia własności jej mieszkania w zamian za darowiznę środków pieniężnych pozyskanych ze sprzedaży Pani mieszkania, w myśl art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, jest niewątpliwie umową zamiany.

Ponieważ umowa zamiany, zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, należałoby uznać Pani darowiznę środków pieniężnych jako świadczenie konieczne do poniesienia przez Panią w celu nabycia tej własności.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.

Jak wskazała Pani we wniosku, w 2021 r. sprzedała Pani nieruchomość (mieszkanie) położone w (…). Mieszkanie to nabyła Pani w raz z mężem w udziałach po połowie w 2011 r., następnie w 2017 r. mąż przekazał Pani swoją połowę mieszkania aktem darowizny.

Zatem sprzedaż nieruchomości (mieszkania) w 2021 r., w odniesieniu do części nabytej w drodze darowizny od męża w 2017 r., nastąpiła przed upływem okresu, o którym mowa w tym przepisie i w konsekwencji stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Dochód uzyskany ze zbycia nieruchomości, co do zasady, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy:

Dochód ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 tej ustawy – może jednak zostać objęty zwolnieniem z opodatkowania przy spełnieniu warunków określonych w tym przepisie.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Powyższe zwolnienie obejmuje taką część dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa, jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków na własne cele mieszkaniowe w osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia.

Cytowany powyżej przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym wiąże skutki prawne w postaci zwolnienia od opodatkowania z faktem przeznaczenia – w warunkach określonych w ustawie – uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych dochodu wyłącznie na własne cele mieszkaniowe wymienione w przepisie art. 21 ust. 25 ww. ustawy.

Stosownie do art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Podkreślenia wymaga, że zwolnienia podatkowe oraz ulgi są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających zwolnienia podatkowe, jak również ulgi, należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów. Stąd też, prawo do korzystania z przedmiotowego zwolnienia przysługuje podatnikowi tylko i wyłącznie w sytuacji spełnienia wszystkich przesłanek wskazanych w przepisie prawa. Należy również zastrzec, że w przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych, wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązek udowodnienia, że określony wydatek został poniesiony przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Odnosząc się do Pani wątpliwości, dotyczących możliwości uznania darowizny środków uzyskanych z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego za wydatek na własne cele mieszkaniowe wyjaśniam, że z istoty rozwiązania zawartego w zacytowanym art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że podstawową okolicznością decydującą o możliwości skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym została ona dokonana, na wskazane w art. 21 ust. 25 ww. ustawy własne cele mieszkaniowe. Katalog wydatków stanowiących „własne cele mieszkaniowe” podatnika wymieniony w art. 21 ust. 25 ww. ustawy ma charakter zamknięty – jest to wyliczenie enumeratywne. Ustawodawca formułując przedmiotowe zwolnienie, w sposób jednoznaczny wskazał więc cele mieszkaniowe, których realizacja pozwala na zwolnienie z opodatkowania dochodu ze sprzedaży.

W przedstawionej sytuacji środków uzyskanych ze sprzedaży mieszkania nie wydatkowała Pani na nabycie nieruchomości, lecz podarowała je Pani córce. Z wniosku jednoznacznie wynika, że środki te przekazała Pani córce w formie darowizny. Ponadto Pani córka przekazała Pani mieszkanie również w drodze darowizny, a więc nieodpłatnie.

Pojęcie darowizny zostało zdefiniowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.). Zgodnie z art. 888 § 1 tej ustawy:

Jak wynika z powyższego darowizna jest umową cywilnoprawną, cechującą się nieodpłatnością oraz przysporzeniem majątkowym tylko jednej ze stron umowy. Darowizna należy zatem do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu (bez żadnego świadczenia wzajemnego) i polega na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego.

Darowizna środków uzyskanych ze sprzedaży mieszkania na rzecz córki nie może zatem zostać uznana za „cenę” jaką musiała Pani ponieść, żeby otrzymać mieszkanie od córki.

Dokonanie wzajemnych darowizn pomiędzy Panią a córką nie może również zostać uznane za umowę zamiany, która uregulowana została w art. 603 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z tym przepisem:

Umowa zamiany stanowi formę bezpośredniej wymiany towarów, w wyniku której każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Ekwiwalentem w tym wypadku jest inna rzecz, a nie wartości pieniężne.

Umowa zamiany jest więc umową konsensualną, odpłatną i wzajemną, w której świadczenia obu stron mają charakter niepieniężny.

O zawarciu umowy zamiany można by mówić w sytuacji, gdyby córka przekazała Pani swoje mieszkanie w zamian otrzymując mieszkanie, które należało do Pani. Taka sytuacja nie miała jednak miejsca, bowiem jak wynika z wniosku córka przekazała Pani swoje mieszkanie w drodze darowizny, a więc nieodpłatnie (nie otrzymując nic w zamian). Natomiast Pani mieszkanie zostało sprzedane, a następnie środki uzyskane z tej sprzedaży podarowała Pani córce.

W związku z powyższym, opisanej sytuacji, w której przekazuje Pani córce w formie darowizny środki pieniężne, nie można uznać za umowę zamiany.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że wydatki poniesione tytułem darowizny na rzecz córki nie uprawniają do zastosowania zwolnienia przedmiotowego, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wymienione w przepisie cele nie uwzględniają wydatków związanych z jakąkolwiek darowizną. Oznacza to, że kwota uzyskana z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego i przekazana córce tytułem darowizny nie może zostać uznana za wydatek na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 ww. ustawy.

Odnosząc się do powołanej we wniosku interpretacji indywidualnej, stwierdzić należy, że została ona wydana w indywidualnej sprawie innego podmiotu i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).