Interpretacja indywidualna z dnia 8 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.661.2023.2.WN

Zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT usług obejmujących czynności techniczne na rzecz ubezpieczyciela.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 6 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług obejmujących czynności techniczne na rzecz ubezpieczyciela.

Uzupełnili go Państwo pismami z 15 listopada 2023 r. (data wpływu 21 listopada 2023 r.) oraz z 27 listopada 2023 r. (data wpływu 5 grudnia 2023 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Miasto (dalej: Gmina) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina będąca organem władzy publicznej realizuje zadania nałożone na nią przepisami prawa, w tym w szczególności ustawą z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40 z późn zm.). Gmina dokonała centralizacji rozliczeń podatku VAT wraz z podległymi jednostkami budżetowymi i obecnie rozlicza się z Urzędem Skarbowym w sposób skonsolidowany. W strukturze organizacyjnej Gminy funkcjonują jednostki budżetowe, które realizują w imieniu i na rzecz Gminy zadania własne.

Centrum Usług Wspólnych w (dalej zwany CUW) jest jednostką organizacyjną Miasta, działającą w formie jednostki budżetowej, nie posiadającą osobowości prawnej. CUW został utworzony uchwałą Rady Miasta, a zakres zadań reguluje statut nadany uchwałą nr …. Rady Miasta z dnia ….. roku oraz uchwałą nr ….. Rady Miasta z dnia ….. roku. Celem działania CUW jest świadczenie usług jednostkom obsługiwanym w ramach wspólnej obsługi w zakresie finansowo-księgowym oraz administracyjno-organizacyjnym obejmujących:

-prowadzenie rachunkowości i sprawozdawczości,

-obsługę systemu wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych wraz z pochodnymi,

-obsługę płatności,

-rozliczanie środków zewnętrznych,

-obsługę prawną,

-obsługę techniczną w zakresie prac remontowych,

-prowadzenie składnicy akt,

-obsługę informatyczną.

W ramach swoich obowiązków CUW realizuje obsługę polis ubezpieczenia grupowego pracowników jednostek obsługiwanych. Obsługa ta dotyczy tylko wykonywania czynności technicznych polegających na:

1)wprowadzaniu danych zawartych w Deklaracjach i Formularzach do systemu ubezpieczyciela lub do przekazanych przez ubezpieczyciela Wykazów (w zależności od instrukcji),

2)bieżącego rejestrowania w systemie ubezpieczyciela lub Wykazach zmian danych dotyczących podmiotów stosunku ubezpieczenia, w tym: ubezpieczającego, ubezpieczonego, współubezpieczonego oraz uposażonego lub zmian w zakresie ubezpieczenia oraz przyjmowanie dokumentów do zgłaszania roszczeń.

Z tytułu wykonywanych czynności, a także z tytułu pozostawania w gotowości do ich wykonywania CUW, otrzymuje wynagrodzenie ryczałtowe, płatne miesięcznie wg ustalonych kwot. Wynagrodzenie jest wynagrodzeniem brutto w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. CUW w imieniu Gminy wystawia faktury nie później niż 15. dnia od zakończenia miesiąca na podstawie wykazu otrzymanego od ubezpieczyciela. CUW jako potwierdzenie wykonania usług, o których mowa w umowie, sporządza i przesyła co miesiąc do ostatniego dnia miesiąca do ubezpieczyciela wykaz osób zapisanych do ubezpieczenia (wraz z deklaracjami) oraz dokonujących zmian. Wartość otrzymanych kwot z poszczególnych polis wynika z ilości wykonanych czynności.

Obsługę członków ubezpieczeń grupowych prowadzą osoby zatrudnione w CUW, których zakres czynności obejmuje wykonywanie tych czynności. Wszystkie koszty związane z ich zatrudnieniem ponosi CUW.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w piśmie uzupełniającym wniosek z 27 listopada 2023 r.)

Czy usługi obejmujące czynności techniczne na rzecz ubezpieczyciela podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a jednocześnie korzystają ze zwolnienia?

Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w piśmie uzupełniającym wniosek z 27 listopada 2023 r.)

Czynności techniczne nie korzystają ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, ponieważ CUW nie jest firmą ubezpieczeniową, nie świadczy usług ubezpieczeniowych, a jedynie wykonuje czynności techniczne na rzecz ubezpieczyciela.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawa o VAT,

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

Z kolei, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy,

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Należy jednak zauważyć, że nie każda czynność stanowiąca odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi być wykonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy,

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy,

Organy władzy publicznej mają na gruncie podatku od towarów i usług szczególny status, wynikający z art. 15 ust. 6 ustawy,

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań, oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny.

Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Rolę gminy szczegółowo określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.).

W świetle art. 10a ustawy o samorządzie gminnym,

Wskazać należy, że obowiązujące od dnia 1 stycznia 2016 r. przepisy samorządowych ustaw ustrojowych w zakresie tworzenia i funkcjonowania centrów usług wspólnych przewidują m.in. możliwość współdziałania jednostek samorządu terytorialnego w zakresie powoływania samorządowych centrów usług wspólnych. Centra są wydzielonymi jednostkami organizacyjnymi, które realizują zadania usługowe dla swoich jednostek organizacyjnych.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w związku z wykonywaniem opisanych we wniosku czynności na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej występują Państwo w charakterze podatnika. Zatem czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy,

Należy wskazać, że powyższy przepis art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, jest efektem implementacji do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym

Jak stanowi art. 43 ust. 15 ustawy,

Terminy używane do określenia zwolnień od podatku przewidziane w artykule 13 Dyrektywy muszą być wiernie interpretowane, jako że stanowią wyjątki od ogólnej zasady, która mówi, że podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika (patrz w szczególności sprawa 348/87 Stichting Uitvoering Financiele Acties (1989) ECR 1737, paragraf 13 i sprawa C-287/00 Commission v Germany (2002) ECR I-5811, paragraf 43).

Dlatego też interpretacji zwolnień od podatku należy dokonywać w pierwszej kolejności w oparciu o regulacje Dyrektywy 2006/112/WE w kontekście celu tych zwolnień i przy uwzględnieniu orzecznictwa TSUE. Odwoływanie się zatem do pojęć zawartych w innych przepisach prawa krajowego nie powinno przesądzać o zakresie zwolnień od podatku od towarów i usług.

Należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług jak również Dyrektywa 2006/112/WE nie zawiera definicji zwolnionych transakcji ubezpieczeniowych/ reasekuracyjnych, jednak kwestia ta była przedmiotem orzecznictwa TSUE. „Czynność ubezpieczeniowa”, w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia, do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia, określonego w momencie zawarcia umowy.

Czynność ubezpieczeniowa, w każdym wypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe TSUE w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, że ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skandia C-240/99, paragraf 37).

Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie „transakcje ubezpieczeniowe” nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38).

W akapicie 41 sprawy Skandia, Trybunał podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 niniejszego wyroku, tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B(a) Szóstej Dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Z kolei „czynność ubezpieczeniowa”, w ogólnie przyjętym rozumieniu charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia okoliczności objętych umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Wskazać należy, że ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje, co należy rozumieć pod pojęciem umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, zatem w celu dokładnego zdefiniowania tego pojęcia należy sięgnąć do regulacji prawa cywilnego.

Co prawda prawo podatkowe stanowi osobną od prawa cywilnego gałąź prawa, jednak przy stosowaniu prawa podatkowego należy posiłkować się prawem cywilnym, o ile nie stoi w sprzeczności z przepisami prawa podatkowego. W szczególności w celu określenia natury stosunków cywilnoprawnych łączących podmioty cywilnoprawne (osoby fizyczne, prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej).

Ponadto, w przypadku gdy ustawy podatkowe posługują się pewnymi pojęciami bez ich zdefiniowania (jak np. własność, zdolność prawna), należy nadawać tym pojęciom znaczenie ustalone w prawie cywilnym, jako gałęzi prawa regulującej stosunki prywatne pomiędzy podmiotami cywilnoprawnymi. Inne stanowisko prowadziłoby do powstania niespójności w ramach systemu prawa, jak również do dowolności interpretacyjnej, umożliwiając różne rozumienie tych samych pojęć, takie stanowisko znajduje potwierdzenie w szczególności w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2002 r., sygn. akt P 7/00, w którym stwierdzone zostało, że „Uznając samodzielność regulacji Ordynacji podatkowej nie sposób zanegować faktu, iż prawo cywilne spełnia rolę tzw. prawa powszechnego, co usprawiedliwia odwołanie się do wykształconych w nim pojęć podstawowych”.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W strukturze organizacyjnej Gminy funkcjonują jednostki budżetowe, które realizują w imieniu i na rzecz Gminy zadania własne. Centrum Usług Wspólnych jest jednostką organizacyjną Miasta, działającą w formie jednostki budżetowej, nie posiadającą osobowości prawnej. Celem działania CUW jest świadczenie usług jednostkom obsługiwanym w ramach wspólnej obsługi w zakresie finansowo-księgowym oraz administracyjno-organizacyjnym. W ramach swoich obowiązków CUW realizuje obsługę polis ubezpieczenia grupowego pracowników jednostek obsługiwanych. Obsługa ta dotyczy tylko wykonywania czynności technicznych. Z tytułu wykonywanych czynności, a także z tytułu pozostawania w gotowości do ich wykonywania CUW, otrzymuje wynagrodzenie ryczałtowe, płatne miesięcznie wg ustalonych kwot. Wynagrodzenie jest wynagrodzeniem brutto w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. CUW w imieniu Gminy wystawia faktury nie później niż 15. dnia od zakończenia miesiąca na podstawie wykazu otrzymanego od ubezpieczyciela. CUW jako potwierdzenie wykonania usług, o których mowa w umowie, sporządza i przesyła co miesiąc do ostatniego dnia miesiąca do ubezpieczyciela wykaz osób zapisanych do ubezpieczenia (wraz z deklaracjami) oraz dokonujących zmian.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług obejmujących czynności techniczne na rzecz ubezpieczyciela.

Z treści ww. art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy jasno wynika, że zwolnieniem objęte są m.in. usługi ubezpieczeniowe, usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych oraz usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Jak wskazali Państwo we wniosku CUW obsługuje Państwa Gminę w zakresie finansowo-księgowym oraz administracyjno-organizacyjnym, a w obsłudze polis ubezpieczenia grupowego tylko w zakresie wykonywania czynności technicznych polegających na wprowadzaniu danych zawartych w Deklaracjach i Formularzach do systemu ubezpieczyciela lub do przekazanych przez ubezpieczyciela Wykazów oraz bieżącego rejestrowania w systemie ubezpieczyciela lub Wykazach zmian danych dotyczących podmiotów stosunku ubezpieczenia. Z tytułu wykonywanych czynności, a także z tytułu pozostawania w gotowości do ich wykonywania CUW, otrzymuje wynagrodzenie ryczałtowe, płatne miesięcznie wg ustalonych kwot. CUW w imieniu Gminy wystawia faktury nie później niż 15. dnia od zakończenia miesiąca na podstawie wykazu otrzymanego od ubezpieczyciela.

W związku z powyższym w przedmiotowej sprawie należy stwierdzić, iż czynności w ramach obsługi technicznej ubezpieczyciela stanowią jedynie czynności wsparcia o charakterze techniczno-administracyjnym, które nie mieszczą się w zakresie usług ubezpieczeniowych, nawet jeżeli pośrednio są związane z tymi usługami świadczonymi przez Ubezpieczyciela.

Wymienione czynności nie są także czynnościami wchodzącymi w zakres czynności wykonywanych przez CUW w ramach pośrednictwa ubezpieczeniowego, bowiem co do istoty, stanowią obsługę umów ubezpieczenia w trakcie ich trwania. Innymi słowy nie zmierzają one do zawarcia umowy pomiędzy klientem a Ubezpieczycielem, a stanowią wyłącznie wtórne czynności dotyczące uprzednio zawartych umów ubezpieczenia, tj. stanowią ich odrębny element, poboczny względem usługi pośrednictwa.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że wykonywane czynności w ramach obsługi technicznej ubezpieczyciela, które mają charakter odpłatny, na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i nie korzystają ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisem stanu faktycznego. Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.) dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.