Interpretacja indywidualna z dnia 29 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.667.2023.1.WL

Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że stanowisko Państwa Gminy w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 października 2023 r. wpłynął wniosek Państwa Gminy z 22 września 2023 r., o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „...”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina ... (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”).

Gmina zamierza zrealizować inwestycję pn. „...” (dalej: „Inwestycja” lub „Projekt”). Projekt jest realizowany przy współudziale dofinansowania ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa ... na lata 2014-2020 w ramach Osi priorytetowej V Gospodarka Niskoemisyjna.

Przedmiotem Projektu jest kompleksowa modernizacja oświetlenia drogowego na terenie Gminy ..., polegająca na wymianie ... przestarzałych i nieefektywnych opraw sodowych na oprawy LED-owe oraz hybrydowe na terenie Gminy (dalej jako: „Infrastruktura”). Założeniem Projektu jest zwiększenie efektywności energetycznej oświetlenia drogowego, a przez to zmniejszenie zużycia energii elektrycznej.

Przewodnim celem podejmowanych przez Gminę działań w ramach Projektu jest poprawa efektywności energetycznej oświetlenia drogowego w Gminie poprzez obniżenie jego energochłonności.

Cel ten zostanie osiągnięty m.in. poprzez wymianę starych, wyeksploatowanych i wysokoprężnych sodowych opraw oświetleniowych na nowoczesne ledowe. Jednocześnie wymiana ta wpłynie na obniżenie zapotrzebowania na energię elektryczną, co wpłynie na obniżenie kosztów ponoszonych przez Gminę na oświetlenie drogowe. Realizacja Projektu, poza zmniejszeniem kosztów eksploatacji, zapewni lepiej dostosowane do potrzeb i kategorii danej drogi oświetlenie, co przełoży się na poprawę bezpieczeństwa wszystkich użytkowników pasa drogowego, zarówno kierowców jak i pieszych.

W związku z realizacją Projektu Gmina będzie ponosić, w szczególności, wydatki inwestycyjne na:

‒wymianę ... szt. opraw sodowych na oprawy LED,

‒montaż lamp hybrydowych solarnych.

Ponoszone wydatki będą dokumentowane wystawianymi na Gminę przez dostawców / usługodawców fakturami VAT, na których Gmina będzie oznaczona jako nabywca przedmiotowych towarów i usług, w tym z podaniem NIP Gminy.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1-3 oraz 14 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 40, ze zm.) do zadań własnych Gminy należą m.in. sprawy dotyczące w szczególności ochrony środowiska i przyrody; gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego; zaopatrzenia w energię elektryczną oraz bezpieczeństwa obywateli. Biorąc pod uwagę wyznaczony przepisami zakres zadań Gminy oraz zakres rzeczowy Projektu, należy wskazać, że realizacja Projektu stanowi realizację zadań własnych Gminy w rozumieniu ww. ustawy.

Efekty realizowanego Projektu będą ogólnodostępne i przeznaczone do użytku niekomercyjnego, służyć będą one nieodpłatnie osobom zamieszkującym teren Gminy oraz osobom odwiedzającym Gminę, zgodnie z celem, w którym zostaną wykonane - tj. obniżeniu kosztów energii elektrycznej oraz oszczędności dla budżetu Gminy, poprawie bezpieczeństwa na drogach publicznych oraz poprawie komfortu korzystania z przestrzeni publicznej. Gmina nie będzie osiągać jakichkolwiek dochodów z tytułu wykorzystania Infrastruktury przez wskazane powyżej osoby. Gmina nie planuje przy tym zmiany charakteru korzystania z Infrastruktury, w tym jej udostępniania za odpłatnością na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze.

Pytanie

Czy Gmina będzie miała prawo do odliczenia VAT naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji Projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa opinii, Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia VAT naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji Projektu.

Uzasadnienie stanowiska

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z powyżej przytoczonej regulacji wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania wyłącznie do czynności zwolnionych od podatku VAT albo niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak zostało przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, Gmina zamierza zrealizować Inwestycję polegającą na kompleksowej modernizacji oświetlenia drogowego na terenie Gminy. Mieszkańcy Gminy oraz osoby ją odwiedzające będą korzystać nieodpłatnie ze zmodernizowanej w ramach Projektu Infrastruktury. Realizacja przedmiotowego Projektu nie będzie miała celu zarobkowego. Należy wskazać, że czynności wykonywane przez Gminę nie będą miały charakteru świadczenia na rzecz oznaczonego podmiotu - konkretnego usługobiorcy w ramach istniejącej więzi prawnej.

Działania Gminy nie będą się mieściły więc w dyspozycji przytoczonego wyżej art. 5 ustawy o VAT. Gmina nie wykonuje i nie będzie wykonywała w tym zakresie czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

W konsekwencji, w ocenie Gminy planowane do poniesienia przez nią wydatki związane z realizacją Projektu nie będą miały związku z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT. W sprawie będącej przedmiotem niniejszego wniosku, warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie spełniony. Ponoszone w ramach realizacji ww. Inwestycji w Infrastrukturę wydatki nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT.

Powyższe stanowisko potwierdza Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „Organ”) w interpretacjach indywidualnych wydanych w analogicznych stanach faktycznych, tj. przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 8 lipca 2020 r., znak: 0111-KDIB3-2.4012.467.2020.1.AR, w której wskazano, że:

„Celem głównym projektu jest: poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym w gminie (...) w wyniku modernizacji oświetlenia ulicznego, a w konsekwencji zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery i zanieczyszczenia powietrza oraz zwiększenie atrakcyjności i bezpieczeństwa i transporcie publicznym. Infrastruktura wytworzona w ramach projektu zarówno w trakcie, jak i po jego zakończeniu, w żaden sposób nie będzie bezpośrednio wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem VAT po stronie Gminy (...).

Z przedstawionych okoliczności wynika, że w analizowanej sprawie nie wystąpi związek zakupów dokonanych w ramach projektu z wykonywanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi, a zatem mając na względzie powyższe nie zostanie spełniona podstawowa przesłanka umożliwiająca odliczenie podatku naliczonego.

Biorąc zatem pod uwagę przywołane przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przedstawiony we wniosku opis sprawy stwierdzić należy, że Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z modernizacją oświetlenia ulicznego”.

Stanowisko Gminy zostało również potwierdzone w interpretacji indywidualnej z dnia 28 lutego 2022 r., znak: 0111-KDIB3-2.4012.997.2021.1.KK, w której Organ wskazał, że:

„W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie jest spełniony, ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy - efekty zrealizowanej przez Miasto inwestycji są ogólnodostępne i przeznaczone do użytku niekomercyjnego (nieodpłatnego). Infrastruktura będąca przedmiotem inwestycji służy nieodpłatnie ogółowi mieszkańców Miasta i osobom odwiedzającym Miasto. Miasto nie planuje przy tym zmiany charakteru korzystania z ww. infrastruktury, w tym jej udostępniania za odpłatnością na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze.

Zatem uznać należy, że oświetlenie uliczne objęte inwestycją zrealizowaną w ramach zadań własnych Miasta w zakresie ochrony środowiska i przyrody, bezpieczeństwa obywateli oraz zaopatrzenia w energię elektryczną nie jest wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT (...).

W związku z powyższym, Miasto nie ma prawa do odliczenia VAT naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji ww. inwestycji”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła we wniosku Państwa Gmina jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z art. 87 ust. 1 ustawy wynika, że:

W przypadku, gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym:

Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

‒podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

‒podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na postawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Tylko bowiem w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Jak stanowi art. 6 ust. 1 powołanej ustawy:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1, pkt 2 i pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

1)ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej;

2)gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego;

3)wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – efekty realizowanego projektu nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Jak Państwo wskazali, efekty realizowanego Projektu będą ogólnodostępne i przeznaczone do użytku niekomercyjnego, służyć będą one nieodpłatnie osobom zamieszkującym teren Gminy oraz osobom odwiedzającym Gminę, zgodnie z celem, w którym zostaną wykonane - tj. obniżeniu kosztów energii elektrycznej oraz oszczędności dla budżetu Gminy, poprawie bezpieczeństwa na drogach publicznych oraz poprawie komfortu korzystania z przestrzeni publicznej. Gmina nie będzie osiągać jakichkolwiek dochodów z tytułu wykorzystania Infrastruktury przez wskazane powyżej osoby. W związku z powyższym, nie będą mieli Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wydatkami ponoszonymi z tytułu realizacji ww. projektu. Tym samym, z tego tytułu nie będzie przysługiwało Państwu prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Zatem, nie będą mieli Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „...”, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – efekty powstałe w wyniku realizacji tego projektu nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które przedstawiła Państwa Gmina i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnośnie powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych, co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli sytuacja Państwa Gminy będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i Państwa Gmina zastosuje się do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm. dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).