Interpretacja
Interpretacja indywidualna z dnia 16 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.476.2023.2.AWY
Uznanie sprzedawanego zespołu składników majątkowych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa i wyłączenie transakcji sprzedaży z opodatkowania podatkiem VAT oraz brak prawa Nabywcy do obniżenia podatku należnego lub zwrotu podatku naliczonego w związku z otrzymaniem faktury dokumentującej transakcję.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
28 sierpnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 23 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania sprzedawanego zespołu składników majątkowych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa i wyłączenia transakcji sprzedaży z opodatkowania podatkiem VAT oraz braku prawa Nabywcy do obniżenia podatku należnego lub zwrotu podatku naliczonego w związku z otrzymaniem faktury dokumentującej transakcję.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 października 2023 r. (wpływ 3 listopada 2023 r.).
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem wspólnym
1.Zainteresowana będąca stroną postępowania:
- Pani T.N.
2.Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:
- A. Sp. z o.o.
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych i do dnia 31 lipca 2023 r. prowadziła indywidualną działalność gospodarczą (dalej również jako Podatnik). Do dnia 31 lipca 2023 r. Wnioskodawczyni była również zarejestrowana jako podatnik VAT czynny. W chwili obecnej Wnioskodawczyni nie prowadzi już działalności gospodarczej i nie jest również zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.
Zainteresowana niebędąca stroną postępowania jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i prowadzi działalność gospodarczą w Polsce (dalej również jako Spółka). Spółka ta posiada status podatnika podatku dochodowego od osób prawnych oraz status podatnika podatku od towarów i usług (podatnik VAT czynny).
Wnioskodawczyni prowadziła działalność gospodarczą w zakresie następujących kodów PKD: 16.10.Z. produkcja wyrobów tartacznych oraz 49.41.Z. transport drogowy towarów.
Zainteresowana niebędąca stroną postępowania prowadzi działalność gospodarczą, która scharakteryzowana została następującymi kodami PKD: 46.13.Z - działalność agentów zajmujących się sprzedażą drewna i materiałów budowlanych; 02.20.Z - pozyskiwanie drewna; 02.40.Z - działalność usługowa związana z leśnictwem; 46.73.Z - sprzedaż hurtowa drewna, materiałów budowlanych i wyposażenia sanitarnego; 66.19.Z - pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych; 16.29.Z - produkcja pozostałych wyrobów z drewna; produkcja wyrobów z korka, słomy i materiałów używanych do wyplatania; 32.99.Z - produkcja pozostałych wyrobów, gdzie indziej niesklasyfikowana; 16.23.Z - produkcja pozostałych wyrobów stolarskich i ciesielskich dla budownictwa; 16.21.Z - produkcja arkuszy fornirowych i płyt wykonanych na bazie drewna.
Dnia 23 czerwca 2023 roku Podatnik, jako sprzedający wraz ze Spółką jako kupującym, zawarli umowę sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Na podstawie wskazanej umowy Wnioskodawczyni sprzedała na rzecz Spółki, zgodnie z zamysłem stron zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia przedsiębiorstwa, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa wyodrębnioną z przedsiębiorstwa Podatnika za określoną cenę.
Strony ustaliły datę sprzedaży ww. zespołu składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia przedsiębiorstwa na dzień 30 czerwca 2023 roku.
W skład ww. zespołu składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia przedsiębiorstwa, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa wyodrębnioną z przedsiębiorstwa Podatnika, wchodziły:
1)środki trwałe należące do przedsiębiorstwa, takie jak:
a)betoniarka,
b)dźwig samojezdny (…),
c)kasa fiskalna,
d)kontenery,
e)korowarka jednoblokowa (…),
f)korowarka (…),
g)ładowarka teleskopowa,
h)monitoring,
i)samochód ciężarowy (…),
j)samochód osobowy (…),
k)sprzęt komputerowy,
l)zagęszczarka (…),
m)zbiornik bezodpływowy,
n)zestaw mebli biurowych,
o)dźwig do załadunku słupów (…),
p)piece grzewcze,
q)pilarka spalinowa,
r)zagęszczarka;
2)sprzęt i narzędzia wykorzystywane przez przedsiębiorstwo, takie jak:
a)ostrzałka noży do otaczarki,
b)wycia do ostróżyn,
c)prężarka,
d)spawarka,
e)piły łańcuchowe,
f)nagrzewnica,
g)wiertarka, wkrętarka,
h)prostownik,
i)pasy do otaczarki,
j)noże do otaczarki,
k)stelaże,
l)wyposażenie pomieszczeń w budynku socjalnym,
m)kosa spalinowa;
3)umowy o pracę z dziewięcioma pracownikami;
4)prawa i obowiązki wynikające z zawartych w ramach wskazanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa umów takich jak umowa leasingu ładowarki (…), umowa dotycząca dostarczania energii elektrycznej, umowa dotycząca ochrony i monitorowania terenu składnicy; umowa z inspektorem BHP, umowy zawarte z (…), umowa dotycząca sprzedaży (…) sp. z o.o.
Ww. zespół składników materialnych i niematerialnych służy do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie produkcji, przetwarzania oraz szeroko pojętej obróbki związanej z drewnem.
Strony ww. umowy zbycia zespołu składników materialnych i niematerialnych, dodatkowo zawarły w tym samym dniu umowę dzierżawy nieruchomości, na której prowadzony był zakład stanowiący ww. zespół składników materialnych i niematerialnych służący do obróbki drewna (przemysł drzewny). Na nieruchomości będącej przedmiotem umowy dzierżawy, znajdują się budynki i wiaty, takie jak budynek socjalny, wiata korowarki, wiata otaczarki. Wnioskodawca jako dzierżawca zobowiązał się wykorzystywać nieruchomość na cele prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży drewna - oraz jego obróbki - dzięki nabyciu ww. zespołu składników.
W umowie dzierżawy - która została zawarta na 12 miesięcy - zawarto zapis o przedwstępnej umowie sprzedaży i prawie pierwokupu. Pomiędzy Wnioskodawcą (zbywcą zespołu składników) a Zainteresowaną (nabywcą zespołu składników) doszło do wyrażenia w umowie dzierżawy zamiaru sprzedaży nieruchomości stanowiącej przedmiot umowy dzierżawy.
Na mocy ww. umowy dzierżawy w której zawarto zapis dotyczący prawa pierwokupu nieruchomości dzierżawionej, Spółce przyznano prawo zgłoszenia chęci nabycia nieruchomości będącej przedmiotem dzierżawy, co doprowadzi do przeniesienia własności ww. nieruchomości z Podatnika na rzecz Spółki.
W majątku firmowym Wnioskodawcy po zawarciu umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa pozostała nieruchomość będąca przedmiotem wskazanej umowy dzierżawy, środki pieniężne na rachunkach bankowych, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem całego przedsiębiorstwa Podatnika. Na bazie majątku nieruchomego Podatnik zamierza kontynuowanie dzierżawy nieruchomości z przygotowaniem jednak do przyszłej sprzedaży na rzecz Spółki - zgodnie z zapisami umowy dzierżawy.
Uzupełnienie opisu stanu faktycznego
W nadesłanym do wniosku uzupełnieniu w odpowiedzi na pytania Organu wskazali Państwo:
1.Czy sprzedawany zespół składników materialnych i niematerialnych był w chwili sprzedaży wyodrębniony – w stosunku do reszty przedsiębiorstwa Podatnika – na płaszczyźnie:
a)organizacyjnej, tj. czy był wyodrębniony organizacyjnie w strukturze przedsiębiorstwa Podatnika na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu wewnętrznego?
b)funkcjonalnej, tj. czy stanowił na dzień sprzedaży potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze (w czym to wyodrębnienie się przejawiało, proszę opisać)?
c)finansowej, tj. czy na podstawie prowadzonej przez Podatnika ewidencji księgowej możliwe było przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zbywanego zespołu składników przedsiębiorstwa (w czym to wyodrębnienie się przejawiało, proszę opisać)?
Odp.: W chwili sprzedaży zespołu składników materialnych i niematerialnych zespół ten był wyodrębniony w ramach przedsiębiorstwa prowadzonego w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej.
Wyodrębnienie to następowało na płaszczyźnie organizacyjnej, gdyż Wnioskodawca posiadała adres działalności gospodarczej na terenie gminy (…) (województwo (…)), jednocześnie dodatkowym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej była miejscowość (…) w gminie (…) (województwo (…)). Dodatkowe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej ujawnione było również w bazie przedsiębiorców prowadzonej przez Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej, wobec czego wszyscy kontrahenci, ale także organy publiczne miały pełną świadomość prowadzenia działalności gospodarczej w dwóch różnych lokalizacjach. To właśnie w miejscowości (…) znajduje się zespół składników materialnych i niematerialnych będących przedmiotem transakcji opisanej na potrzeby niniejszego wniosku. Wnioskodawca jako przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą w formie wewnętrznego zarządzenia wyodrębnił ten zespół w ramach swojej działalności.
Wyodrębnienie następowało również na płaszczyźnie funkcjonalnej, gdyż zespół składników materialnych i niematerialnych będący przedmiotem niniejszego wniosku stanowi funkcjonalnie samodzielną jednostkę gospodarczą w postaci tartaku. Zakład ten w postaci tartaku posiada odpowiednie maszyny i urządzenia, pracowników, materiały - wszystko niezbędne do prowadzenia samodzielnej działalności w zakresie obróbki drewna i produkcji wyrobów z drewna i funkcjonowania niezależnie od samej działalności gospodarczej Wnioskodawcy.
W ramach prowadzonej książki przychodów i rozchodów, a także innych ewidencji księgowych i finansowych Wnioskodawca był w stanie wyodrębnić finansowo rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej, w szczególności możliwe jest wyodrębnienie kosztów i przychodów działalności produkcyjnej (przetwórstwo drewna) od pozostałego rodzaju działalności (typu wynajem czy dzierżawa nieruchomości). Świadczy to o wyodrębnieniu finansowym zespołu składników materialnych i niematerialnych.
2.Czy przedmiotem sprzedaży były zobowiązania?
Odp.: W ramach sprzedaży zespołu składników materialnych i niematerialnych nastąpiło również przejęcie zobowiązań związanych z funkcjonowaniem tego zespołu, takich jak zobowiązania z tytułu zawartych umów o pracę czy zobowiązania wynikające z innych umów cywilnoprawnych niezbędnych do prowadzenia działalności, typu umowy na zakup drewna w wybranych (...), umowę na sprzedaż produktu ubocznego, czyli trocin, umowy leasingu, usługi na dostarczanie prądu, usługi telekomunikacyjne czy wywóz śmieci i nieczystości.
3.Czy Spółka będąca nabywcą ma zamiar kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez Podatnika z wykorzystaniem nabytych składników przedsiębiorstwa Podatnika?
Odp.: Spółka będąca nabywcą zespołu składników materialnych i niematerialnych wskazanych we wniosku ma nie tylko zamiar kontynuowania działalności produkcyjnej, ale również faktycznie od chwili zakupu tego zespołu kontynuuje działalność produkcyjną z wykorzystaniem nabytych składników przedsiębiorstwa Wnioskodawcy. Spółka przejęła zakład pracy w ramach wskazanej transakcji - wcześniejsi pracownicy Wnioskodawcy stali się pracownikami Spółki z przejęciem pełnych praw i obowiązków pracowniczych. Przejęte maszyny i urządzenia wraz z przejętymi materiałami służą do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie obróbki drewna. Przejęte w ramach zespołu składników materialnych i niematerialnych umowy umożliwiły w praktyce płynne przejęcie przez Spółkę całej działalności produkcyjnej prowadzonej uprzednio przez Wnioskodawcę.
4.Czy Spółka będąca nabywcą ma faktyczną możliwość kontynuowania działalności Podatnika wyłącznie w oparciu o składniki majątkowe, które nabyła od Podatnika, bez angażowania dodatkowych składników majątkowych nieobjętych transakcją sprzedaży lub podejmowania dodatkowych działań?
Odp.: Spółka będąca nabywcą zespołu składników materialnych i niematerialnych ma faktyczną możliwość kontynuowania działalności w zakresie obróbki drewna bez angażowania dodatkowych składników majątkowych nieobjętych transakcją.
5.Czy Spółka będąca nabywcą będzie wykorzystywać nabyte składniki majątkowe wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT?
Odp.: Spółka będąca nabywcą zespołu składników materialnych i niematerialnych będzie wykorzystywać składniki majątkowe wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, gdyż przejęty zespół będzie służył do prowadzenia działalności w zakresie obróbki drewna i produkcji wyrobów z drewna. Efektem takiej działalności będzie wytworzenie określonych towarów z drewna. Towary te są przedmiotem dostawy towarów na terenie Polski lub do innych krajów UE lub poza terenem UE - czyli czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Pytanie (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku)
Czy dokonanie zbycia opisanego w opisie stanu faktycznego zespołu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia przedsiębiorstwa stanowiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o VAT i tym samym stanowiło czynność, do której nie stosuje się przepisów ustawy VAT, wobec czego Nabywca (Zainteresowany niebędący stroną postępowania) nie będzie posiadał prawa do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w związku z otrzymaniem faktury dokumentującej wskazaną transakcję?
Stanowisko Zainteresowanych (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku)
Zdaniem Wnioskodawcy, zbycie opisanego w opisie stanu faktycznego zespołu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia przedsiębiorstwa stanowiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o VAT i tym samym transakcja zbycia ww. zespołu stanowiła czynność, do której nie stosuje się przepisów ustawy VAT.
Wnioskodawca uważa, że przedmiotem transakcji w ramach umowy sprzedaży, o której mowa była w opisie stanu faktycznego, jest zorganizowana część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, przez pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zgodnie natomiast z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Mając na uwadze powyższe wyłączenie, skoro transakcja zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie podlega pod ustawę o VAT (wyłączenie stosowania ustawy o VAT), to czynność zbycia opisanego w opisie stanu faktycznego zespołu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia przedsiębiorstwa było neutralne zarówno dla Wnioskodawcy (jako nabywcy) jak również dla Zainteresowanej (jako sprzedającej).
Jak wskazano powyżej, zorganizowana część przedsiębiorstwa to pojęcie zdefiniowane w ustawie o VAT. Zgodnie z tą ustawą, zorganizowana część przedsiębiorstwa to wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania) przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Bazując na przytoczonej definicji, szeroko w praktyce oraz w doktrynie prawa (przykładowo: A. Justyńska, A. Mariański, Przesłanki wyodrębnienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa na gruncie podatku od towarów i usług, PP 2017, nr 12, s. 27-35), za czym opowiada się także Wnioskodawca, wskazuje się, że przedmiotem transakcji zbycia, która wyłączona jest spod stosowania ustawy o VAT, ze względu na posiadanie statusu zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być przedmiot, który spełnia następujące przesłanki:
1)stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, w tym zobowiązań, wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
2)jest wyodrębniony organizacyjnie;
3)jest wyodrębniony finansowo;
4)jest wyodrębniony funkcjonalnie, tzn. może stanowić niezależne przedsiębiorstwo zdolne do samodzielnego realizowania zadań gospodarczych, do których jest przypisany.
Omawiając zatem poszczególne elementy definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa w stosunku do przedstawionego w opisie stanu faktycznego zespołu składników, należy wskazać, że zdaniem Wnioskodawcy - przedmiotem umowy zbycia wskazanej w opisie staniu faktycznego był zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, w tym zobowiązań, wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie.
Ad 1 - zespół składników przeznaczonych do realizacji określonych zadań
Na samym początku Wnioskodawca pragnie podkreślić, że prowadziła działalność w szerokim zakresie, m.in. w zakresie produkcji, i szeroko pojętej obróbki drewna, wykorzystując do tego wszelkie składniki wchodzące w skład zespołu składników opisanego w opisie stanu faktycznego.
Warto tutaj dodać, że zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej, które obejmuje w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Zespół składników, który był przedmiotem umowy w ocenie Wnioskodawcy był wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zbywającej oraz służył on do realizacji specyficznych zadań gospodarczych - działalność tartaka (produkcja w zakresie przemysłu drzewnego).
W skład ww. zespołu składników wchodzą również zobowiązania przedstawione w opisie stanu faktycznego, takie jak zobowiązania wynikające z zawartych umów o pracę czy umów o dostarczanie energii elektrycznej.
W ocenie Wnioskodawcy, wskutek nabycia ww. zespołu składników materialnych i niematerialnych nabywca (tutaj Zainteresowana, czy Spółka) nabył zespół składników niematerialnych i materialnych w tym zobowiązania, który został wyodrębniony i zbyty w przedsiębiorstwie zbywającej (Podatnika) i który pozwala Spółce na prowadzenie, w ramach swojej działalności, działalności w zakresie przemysłu drzewnego. Po nabyciu wymienionych składników materialnych i niematerialnych Spółka ma zamiar kontynuować działalność gospodarczą w takim samym zakresie, jak uprzednio prowadził Podatnik.
Ad 2 - wyodrębnienie organizacyjne
Jedną z przesłanek, która musi zaistnieć, aby zakwalifikować dany zespół składników materialnych i niematerialnych do pojęcia zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest istnienie wyodrębnienia organizacyjnego.
W praktyce orzeczniczej wskazuje się, że ten rodzaj wyodrębnienia należy rozumieć jako posiadanie przez dany zespół składników swojego miejsca w strukturze organizacyjnej zbywcy (przykładowo: Wyrok NSA z 10 stycznia 2017 r., II FSK 2991/15; wyrok WSA w Warszawie z 2 grudnia 2011 r., III SA/Wa 259/11).
Warto jednak wskazać także na stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażone w wyroku z 2023 roku, w którym Sąd wskazał, iż „zgodnie jednak z aktualnym orzecznictwem sądów administracyjnych, wydzielony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół funkcjonalnie powiązanych składników materialnych i niematerialnych, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, może być uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa nawet jeśli nie nadano mu formy działu, wydziału czy temu podobnej formalnej jednostki” (tak m.in. NSA w wyroku z 21 stycznia 2020 r., sygn. akt I FSK 1343/17, NSA w wyroku z 20 kwietnia 2018 r., sygn. akt I FSK 1113/16, WSA w Poznaniu w wyroku z 23 marca 2017 r., sygn. akt I SA/Po 1261/16, WSA w Warszawie w wyroku z 27 marca 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 2995/10).
Powyższe koresponduje ze stanowiskiem wyrażanym przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w tym stanowiskiem zawartym w najnowszym wyroku z TSUE z 16 stycznia 2023 r., C-729/21. Z orzeczeń tego organu wynika bowiem, że pojęcie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa to pojęcia autonomiczne unijnego prawa podatkowego, w rozumieniu których Trybunał zasadniczą wagę przywiązuje do tego, czy zbywane aktywa są wystarczające do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej, a nie do kwestii formalnych (tak m.in. wyroki z 16 stycznia 2023 r., C-729/21, z 27 listopada 2003 r., C-497/01 oraz z 10 listopada 2011 r., C-444/10).
Oceny takiej należy dokonywać w odniesieniu do każdego konkretnego przypadku, co oznacza, że decydować może konkretny stan faktyczny, jego poszczególne elementy, które mogą zadecydować o uznaniu lub nieuznaniu zespołu składników materialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Nie jest przy tym konieczne, by wszystkie możliwe elementy tej definicji wystąpiły łącznie (tak również NSA w wyroku z 27 września 2011 r., sygn. akt I FSK 1383/10 i z 24 listopada 2016 r., sygn. akt I FSK 1316/15). [Wyrok NSA z 14 marca 2023 r., I FSK 2093/18]
Zdaniem Wnioskodawcy, zespół składników materialnych i niematerialnych, który był przedmiotem umowy wskazanej w opisie stanu faktycznego był wyodrębniony w przedsiębiorstwie zbywającej (Zainteresowanej), ze względu na fakt, iż było możliwe precyzyjne określenie w umowie zbycia tegoż zespołu, konkretnych jego składników, konkretnych pracowników, konkretnych praw i zobowiązań wynikających z zawartych umów. Wyodrębnienie to pozwoliło na zbycie precyzyjnie wyselekcjonowanych składników przedsiębiorstwa zbywającej, które w ocenie Wnioskodawcy, pozwalają na samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie przemysłu drzewnego.
Pozostały po zbyciu zespołu składników materialnych i niematerialnych stanowi nieruchomość, która będzie przedmiotem dzierżawy na rzecz Spółki. Nieruchomość ta stanowi grunt zabudowany budynkiem socjalnym, portiernią, wiatami korowarki i otoczarki.
Reasumując, Wnioskodawca opowiada się za stanowiskiem, iż wyodrębnienie organizacyjne nie musi przybierać sformalizowanej formy, a przedstawiony stan faktyczny wykazuje, iż wyodrębnienie to występowało w ramach istniejącego przedsiębiorstwa zbywającej (Wnioskodawcy).
Ad 3 - wyodrębnienie finansowe
Odnosząc się natomiast do wyodrębnienia finansowego, zdaniem Wnioskodawcy, w orzecznictwie sądów administracyjnych panuje zgodność co do tego, że wystarczająca będzie sytuacja, w której należności i zobowiązania przedsiębiorcy można będzie przypisać na podstawie prowadzonej ewidencji do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny (Wyrok NSA z 14 marca 2023 r., I FSK 2093/18), w ten sposób spełnia się wymóg wyodrębnienia finansowego, co oznacza, że jest możliwe oddzielenie finansów przedsiębiorstwa i jego zorganizowanej części (także m.in. w wyroku NSA z 28 stycznia 2019 r., sygn. akt I FSK 293/17, wyroku WSA w Poznaniu z 23 marca 2017 r., sygn. akt I SA/Po 1261/16).
Wnioskodawca uważa, że działalność gospodarcza zbywającej prowadzona w jej przedsiębiorstwie za pomocą składników tworzących zorganizowaną część przedsiębiorstwa była wyodrębniona finansowo od pozostałej części jej przedsiębiorstwa.
W ramach prowadzonej książki przychodów i rozchodów, a także innych ewidencji księgowych i finansowych Podatnik był w stanie wyodrębnić finansowo rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej, w szczególności możliwe jest wyodrębnienie kosztów i przychodów działalności produkcyjnej (przetwórstwo drewna) od pozostałej działalności (typu wynajem czy dzierżawa nieruchomości). Świadczy o tym precyzyjne wyodrębnienie działalności z zakresu przemysłu drzewnego - możliwe było bowiem przyporządkowanie w ramach tego przedsiębiorstwa przychodów związanych z tym zespołem, kosztów - np. zakupu środków trwałych, narzędzi czy też kosztów związanych z konkretnymi pracownikami.
Zdaniem Wnioskodawcy fakt, iż zbywająca potrafiła przyporządkować określone przychody oraz koszty, w tym koszty wynikające ze zobowiązań przeniesionych na Wnioskodawcę takie jak koszty pracownicze, czy koszty wynikające z zawartych umów o dostarczanie energii elektrycznej świadczy o istnieniu wyodrębnienia finansowego, przedstawionego w opisie stanu faktycznego zespołu składników.
Ad 4 - wyodrębnienie funkcjonalne
Wnioskodawca pragnie podnieść, iż wyodrębnienie funkcjonalne rozumie się jako możliwość działania jako potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo, samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.
Jak podkreśla również doktryna, konieczne jest, aby całość przenoszonych składników majątku pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. W orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się ponadto, że zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, niebędące zespołem przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. [A. Justyńska, A. Mariański, Przesłanki wyodrębnienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa na gruncie podatku od towarów i usług, PP 2017, nr 12, s. 27-35]
Warto tutaj przytoczyć także tezę wskazaną wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2017 roku - bowiem w wyroku Sąd stwierdził, iż okoliczność, że zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzy zespół składników majątkowych zdolny do prowadzenia niezależnej (samodzielnej) działalności gospodarczej należy rozumieć w ten sposób, że w kształcie, w jakim zespół ten jest zbywany, może on wykonywać określone zadania gospodarcze. Innymi słowy, realizacja określonych zadań gospodarczych możliwa jest z wykorzystaniem tego określonego zespołu składników majątkowych, nie zaś dopiero w połączeniu z innymi składnikami majątkowymi, czy też dopiero w połączeniu z przedsiębiorstwem nabywcy. [Wyrok NSA z 23 listopada 2017 r., I FSK 327/16]
W przedstawionym stanie faktycznym, w ocenie Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych przedstawiony w opisie stanu faktycznego, będący przedmiotem umowy zbycia stanowił zespół, który bez żadnych przeszkód stanowić mógł potencjalne niezależne, kompletne przedsiębiorstwo.
Wnioskodawca pragnie przypomnieć w tym miejscu, iż w skład tego zespołu, wchodzą wszelkie środki trwałe, które pozwalają na prowadzenie działalności w zakresie przemysłu drzewnego, narzędzia potrzebne do konserwacji tego sprzętu oraz narzędzia potrzebne personelowi, wykwalifikowani pracownicy przypisani do określonych w przedsiębiorstwie zadań, umowy - z których wynikają prawa i obowiązki, takie jak przykładowo umowa o dostarczanie niezbędnej energii elektrycznej. Zawierana jednocześnie umowa dzierżawy z prawem pierwokupu nieruchomości zapewnia jednocześnie stabilne miejsce do kontynuowania działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa drewna.
Zarówno w strukturze zbywającej (Podatnika) jak również już po nabyciu (w strukturze Spółki) nabyty zespół składników - w ocenie Wnioskodawcy - może samodzielnie spełniać określone zadania gospodarcze - można w ramach tego zespołu prowadzić kompletną działalność w zakresie przemysłu drzewnego.
Podsumowując, Wnioskodawca pragnie jeszcze podkreślić tezy wyrażane w piśmiennictwie na temat istotności przesłanki wyodrębnienia funkcjonalnego, podnosi się bowiem, że „w orzecznictwie TS zwraca się uwagę szczególnie na funkcjonalność przenoszonych składników majątku, tzn. możliwość działania jako niezależne, samodzielne przedsiębiorstwo. Wykładnia przeprowadzona przez TS jest również w pełni akceptowana przez polskie sądy administracyjne 34. Nie jest brana przy tym pod uwagę znana z art. 2 pkt 27e ustawy VAT przesłanka wyodrębnienia organizacyjnego czy finansowego, a przesłanka istnienia określonego zespołu składników majątku jest rozumiana również wyłącznie poprzez pryzmat spełniania przez nich funkcji samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej. Nie sposób zatem nie zwrócić uwagi na niespójność definicji z art. 2 pkt 27e ustawy VAT z przepisem art. 19 dyrektywy 2006/112. Uzależnienie możliwości zastosowania art. 6 pkt 1 ustawy VAT od spełnienia dodatkowych przesłanek, o których nie wypowiada się sam przepis dyrektywy 2006/112, ani które nie są formułowane w orzecznictwie TS, nakazuje bowiem stwierdzić, że implementacja art. 19 tej dyrektywy została przeprowadzona w sposób nieprawidłowy.” [A. Justyńska, A. Mariański, Przesłanki wyodrębnienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa na gruncie podatku od towarów i usług, PP 2017, nr 12, s. 27-35.]
Mając na uwadze, wszystkie wyżej poczynione rozważania, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż zespół składników materialnych i niematerialnych będący przedmiotem opisanej umowy sprzedaży przedstawiony w opisie stanu faktycznego stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a transakcja nabycia tego zespołu, jako transakcja nabycia (zbycia) zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest wyłączona spod stosowania ustawy o VAT.
Zbycie opisanego w opisie stanu faktycznego zespołu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia przedsiębiorstwa stanowiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o VAT i tym samym transakcja zbycia ww. zespołu stanowiła czynność, do której nie stosuje się przepisów ustawy VAT, wobec czego Nabywca (Zainteresowany niebędący stroną postępowania) nie będzie posiadał prawa do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w związku z otrzymaniem faktury dokumentującej wskazaną transakcję.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Jednocześnie przepis art. 6 ustawy o VAT wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
I tak, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Zatem w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.
Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.
Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:
Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań).
Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.
Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
W wyroku z 11 kwietnia 2019 r., sygn. akt II FSK 79/17, który choć dotyczył ustaleń w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, NSA przedstawił wskazówki, co należy rozumieć jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Należy zaznaczyć, że definicja tego pojęcia jest identyczna w dwóch podatkach (podatku VAT i podatku dochodowym od osób prawnych). I tak:
1)w przypadku wyodrębnienia organizacyjnego należy mieć m.in. na uwadze, czy zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze podatnika w sposób, w który pozwoli samodzielnie realizować określone zadania gospodarcze;
2)wyodrębnienie finansowe oznacza możliwość prawidłowego przyporządkowania do tej zorganizowanej części przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań. Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie;
3)wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. (…) Składniki majątkowe materialne i niematerialne, wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa, powinny zatem umożliwić podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego samodzielnego przedsiębiorstwa. Przy ocenie wyodrębnienia określonych składników majątkowych pod uwagę należy brać sytuację istniejącą w podmiocie wnoszącym wkład, w którym winny one stanowić pewną całość.
Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1.istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2.zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3.składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4.zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy, uwzględnić należy następujące okoliczności:
1.zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
2.faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów.
W wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.
Mając na uwadze powyższe orzeczenia TSUE należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych. Tym samym, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.
W złożonym wniosku wskazali Państwo, że 23 czerwca 2023 r. Pani T.N. (Podatnik) jako Sprzedająca wraz ze Spółką A. Sp. z o.o. jako Kupującym, zawarli umowę sprzedaży zespołu składników materialnych i niematerialnych wchodzących w skład przedsiębiorstwa Podatnika. Strony ustaliły datę sprzedaży na dzień 30 czerwca 2023 r.
Sprzedająca do 31 lipca 2023 r. prowadziła indywidualną działalność gospodarczą w zakresie produkcji wyrobów tartacznych oraz transportu drogowego towarów.
W skład zespołu składników niematerialnych i materialnych będącego przedmiotem sprzedaży wchodziły:
1.środki trwałe należące do przedsiębiorstwa,
2.sprzęt i narzędzia wykorzystywane przez przedsiębiorstwo,
3.umowy o pracę z dziewięcioma pracownikami,
4.prawa i obowiązki wynikające z zawartych w ramach wskazanej części przedsiębiorstwa umów.
Wskazali Państwo również, że w ramach sprzedaży zespołu składników materialnych i niematerialnych nastąpiło przejęcie zobowiązań związanych z funkcjonowaniem tego zespołu, takich jak zobowiązania z tytułu zawartych umów o pracę czy zobowiązania wynikające z innych umów cywilnoprawnych niezbędnych do prowadzenia działalności, typu umowy na zakup drewna w wybranych (...), umowę na sprzedaż produktu ubocznego, czyli trocin, umowy leasingu, usługi na dostarczanie prądu, usługi telekomunikacyjne czy wywóz śmieci i nieczystości.
Ww. zespół składników materialnych i niematerialnych służy do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie produkcji, przetwarzania oraz szeroko pojętej obróbki związanej z drewnem.
Ponadto, w dniu zawarcia umowy zbycia Strony zawarły umowę dzierżawy nieruchomości, na której prowadzony był zakład stanowiący ww. zespół składników materialnych i niematerialnych służący do obróbki drewna.
W majątku firmowym Sprzedającej po zawarciu umowy sprzedaży, pozostała ww. nieruchomość, środki pieniężne na rachunkach bankowych oraz księgi i dokumenty związane z prowadzeniem całego przedsiębiorstwa Sprzedającej. Na bazie majątku nieruchomego Podatnik zamierza kontynuowanie dzierżawy nieruchomości z przygotowaniem jednak do przyszłej sprzedaży na rzecz Spółki.
Dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u Zbywcy zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po przeniesieniu powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez Nabywcę, w oparciu o nabyte składniki.
Analiza przedstawionego opisu stanu faktycznego prowadzi do wniosku, że zespół składników materialnych i niematerialnych będący przedmiotem sprzedaży stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Jak wynika z wniosku, w chwili sprzedaży zespołu składników materialnych i niematerialnych, zespół ten był wyodrębniony w ramach przedsiębiorstwa prowadzonego w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej. Wyodrębnienie to następowało na płaszczyźnie organizacyjnej, gdyż Sprzedająca posiadała adres działalności gospodarczej na terenie gminy (…) (województwo (…)), jednocześnie dodatkowym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej była miejscowość (…) w gminie (…) (województwo (…)). Dodatkowe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej ujawnione było również w bazie przedsiębiorców prowadzonej przez Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej, wobec czego wszyscy kontrahenci, ale także organy publiczne miały pełną świadomość prowadzenia działalności gospodarczej w dwóch różnych lokalizacjach. To właśnie w miejscowości (…) znajduje się zespół składników materialnych i niematerialnych będących przedmiotem transakcji opisanej na potrzeby niniejszego wniosku. Sprzedająca jako przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą w formie wewnętrznego zarządzenia wyodrębniła ten zespół w ramach swojej działalności.
O wyodrębnieniu finansowym świadczy to, że w ramach prowadzonej książki przychodów i rozchodów, a także innych ewidencji księgowych i finansowych Sprzedająca była w stanie wyodrębnić finansowo rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej, w szczególności możliwe jest wyodrębnienie kosztów i przychodów działalności produkcyjnej (przetwórstwo drewna) od pozostałego rodzaju działalności (typu wynajem czy dzierżawa nieruchomości).
Wyodrębnienie następowało również na płaszczyźnie funkcjonalnej, gdyż zespół składników materialnych i niematerialnych będący przedmiotem niniejszego wniosku stanowi funkcjonalnie samodzielną jednostkę gospodarczą w postaci tartaku. Zakład ten w postaci tartaku posiada odpowiednie maszyny i urządzenia, pracowników, materiały - wszystko niezbędne do prowadzenia samodzielnej działalności w zakresie obróbki drewna i produkcji wyrobów z drewna i funkcjonowania niezależnie od samej działalności gospodarczej Sprzedającej.
Ponadto, co istotne w sprawie, w ramach sprzedaży zespołu składników materialnych i niematerialnych nastąpiło przejęcie przez Kupującego zobowiązań związanych z funkcjonowaniem tego zespołu.
Jak wskazali Państwo we wniosku, przedmiotem sprzedaży nie była natomiast m.in. nieruchomość, na której prowadzony był zakład służący do obróbki drewna. Nieruchomość ta została natomiast wydzierżawiona Kupującemu, który zobowiązał się wykorzystywać nieruchomość na cele prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży drewna oraz jego obróbki. W umowie dzierżawy zawarto zapis o przedwstępnej umowie sprzedaży i prawie pierwokupu nieruchomości. Pomiędzy Stronami doszło więc do wyrażenia zamiaru sprzedaży nieruchomości stanowiącej przedmiot umowy dzierżawy.
Należy w tym miejscu wskazać, że nie w każdym przypadku konieczne jest przeniesienie wszystkich elementów wchodzących w skład standardowych elementów typowych dla transakcji dotyczących zbycia przedsiębiorstwa czy jego zorganizowanej części, ważne aby nabywca mógł kontynuować działalność gospodarczą w oparciu o składniki materialne i niematerialne będące przedmiotem transakcji – co miało miejsce w opisanym przypadku.
Wskazali Państwo bowiem, że Spółka będąca nabywcą zespołu składników materialnych i niematerialnych wskazanych we wniosku ma nie tylko zamiar kontynuowania działalności produkcyjnej, ale również faktycznie od chwili zakupu tego zespołu kontynuuje działalność produkcyjną z wykorzystaniem nabytych składników przedsiębiorstwa Sprzedającej. Spółka przejęła zakład pracy w ramach wskazanej transakcji - wcześniejsi pracownicy Sprzedającej stali się pracownikami Spółki z przejęciem pełnych praw i obowiązków pracowniczych. Przejęte maszyny i urządzenia wraz z przejętymi materiałami służą do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie obróbki drewna. Przejęte w ramach zespołu składników materialnych i niematerialnych umowy umożliwiły w praktyce płynne przejęcie przez Spółkę całej działalności produkcyjnej prowadzonej uprzednio przez Podatnika.
Spółka będąca Nabywcą zespołu składników materialnych i niematerialnych ma więc faktyczną możliwość kontynuowania działalności w zakresie obróbki drewna bez angażowania dodatkowych składników majątkowych nieobjętych transakcją.
Zatem, w rozpatrywanej sprawie należy uznać, że zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, będący przedmiotem sprzedaży, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Tym samym, należy zgodzić się z Państwem, że transakcja sprzedaży ww. zespołu składników majątkowych stanowiła czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy.
Przechodząc do kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego, należy wskazać, że w myśl art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z art. 87 ust. 1 ustawy wynika, że:
W przypadku, gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Zgodnie z powyższymi przepisami, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, a transakcja udokumentowana fakturą podlega opodatkowaniu i nie jest zwolniona od podatku.
Aby Zainteresowanemu niebędącemu stroną postępowania (Kupującemu) przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT z otrzymanej faktury VAT, faktura musi dokumentować czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
Jak wcześniej wywiedziono, transakcja sprzedaży przedmiotowego zespołu składników materialnych i niematerialnych podlegała wyłączeniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.
W związku z powyższym, mając na uwadze wyżej powołany art. 86 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, Kupującemu nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w związku z otrzymaniem faktury dokumentującej wskazaną transakcję, gdyż transakcja ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Tym samym Państwa stanowisko należy uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pani T.N. (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right