Wyrok SN z dnia 19 września 2023 r., sygn. II CSKP 1627/22

1. Klauzula umowy kredytowej przewidująca przeliczanie kredytu i rat w oparciu o kurs franka szwajcarskiego ustalany jednostronnie przez bank jest nieważna, gdyż brak w niej jasnego powiązania z kursem niezależnym od stron umowy, co czyni ją niejednoznaczną i podlegającą kontroli na podstawie art. 385 (1) Kodeksu cywilnego.

2. Waloryzacja świadczeń pieniężnych kursem waluty obcej w umowie kredytowej jest dopuszczalna, nawet jeśli umowa nie zawiera dokładnego mechanizmu ustalania przelicznika. W takim przypadku należy stosować kurs średni NBP zgodnie z art. 358 § 2 k.c., chyba że umowa wyraźnie określa inny kurs.

3. Nieważność klauzuli przeliczania walut w umowie kredytowej nie pociąga za sobą nieważności całej umowy. W przypadku braku przelicznika, należy poszukiwać odpowiedniego przelicznika w zwyczajach lub zasadach współżycia społecznego.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

SSN Dariusz Pawłyszcze (przewodniczący)

‎SSN Romuald Dalewski

‎SSN Jarosław Sobutka (sprawozdawca)

po rozpoznaniu na rozprawie 19 września 2023 r. w Warszawie
‎skargi kasacyjnej Bank w W.
‎od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 23 lipca 2020 r., VI ACa 768/19,
‎wydanego w sprawie z powództwa M. P. i B. K.
‎przeciwko Bank w W.
‎o ustalenie nieważności umowy. ewentualnie bezskuteczności postanowień umowy,
‎i zapłatę

na skutek apelacji Bank w W. od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 26 czerwca 2019 r., XXV C 139/19,

I uchyla zaskarżony wyrok w całości i zmienia wyrok zaskarżony apelacją w ten sposób, że:

- w pkt 1 oddala powództwo w części obejmującej żądanie ustalenia nieważności umowy kredytowej,

- uchyla pkt 3;

II przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie do rozpoznania żądania ustalenia bezskuteczności części postanowień umowy kredytowej pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego ‎i kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Po zmianach powództwa powodowi kredytobiorcy żądali ostatecznie ustalenia nieważności umowy kredytowej zawartej 21 marca 2008 r. z poprzednikiem prawnym pozwanego banku oraz zasądzenia 213 165,48 zł tytułem zwrotu świadczeń (rat kredytowych) spełnionych w wykonaniu nieważnej umowy, a na wypadek oddalenia tego powództwa o ustalenie bezskuteczności niektórych postanowień umowy i regulaminu wydanego przez bank oraz zasądzenie 85 023,16 zł tytułem zwrotu części zapłaconych rat kredytu, stanowiących świadczenie nienależne w przypadku ustalenia bezskuteczności niektórych zapisów umowy i regulaminu.