Opinia rzecznika generalnego M. Bobeka przedstawiona w dniu 15 kwietnia 2021 r. Consorzio Italian Management i Catania Multiservizi SpA przeciwko Rete Ferroviaria Italiana SpA., sygn. C-561/19

I. Wprowadzenie

II. Ramy prawne

III. Okoliczności faktyczne, postępowanie główne i pytania prejudycjalne

IV. Ocena

A. W przedmiocie warstw

1. Warstwa zewnętrzna: decyzja należy zawsze do sądu krajowego

2. Głębsza warstwa: czy do Trybunału rzeczywiście należy kierować wszystkie pytania?

B. Wyrok CILFIT (i jego następstwa)

1. Względy przemawiające za istnieniem obowiązku odesłania prejudycjalnego

2. Odstępstwa od obowiązku

3. Dalsza praktyka orzecznicza (Trybunału)

C. Problemy z wyrokiem CILFIT

1. Problemy koncepcyjne

2. Wykonalność

3. Systemowa spójność środków prawnych na gruncie prawa Unii

4. Ewolucja prawa Unii i jej systemu sądowego

5. Podsumowanie częściowe

D. Propozycja

1. Kwestia ogólna (lub poddająca się uogólnieniu) dotycząca wykładni prawa Unii

2. Inne racjonalnie możliwe interpretacje

3. Brak orzecznictwa Trybunału

4. Obowiązek uzasadnienia (i otwarta kwestia egzekwowania)

V. Wnioski

1.

Podejrzewam, że studentki i studenci zgłębiający tajniki prawa Unii mają – w przeciwieństwie do sądów krajowych ostatniej instancji – raczej pozytywny stosunek do wyroku CILFIT i in. (). W ciągu ostatnich dekady czy dwóch serca wielu spośród nich najpewniej zaczynały radośnie bić w przypływie nagłej ulgi, gdy w treści zadania egzaminacyjnego lub w temacie eseju pojawiały się słowa „CILFIT”, „odstępstwa od obowiązku odesłania prejudycjalnego” i „omów”. Zaiste, krytyczna analiza wykonalności stosowania wskazanych w wyroku CILFIT odstępstw od obowiązku wystąpienia z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, w szczególności zaś odstępstwa dotyczącego braku jakichkolwiek racjonalnych wątpliwości po stronie sądu krajowego ostatniej instancji, nie stanowi zapewne najbardziej wymagającego zadania intelektualnego. Czy od tych sądów rzeczywiście wymaga się porównywania (wszystkich) jednakowo autentycznych wersji językowych aktów prawa Unii? W jaki konkretnie sposób mają one ustalić, czy dane zagadnienie jest tak samo oczywiste dla sądów innych państw członkowskich i dla Trybunału?