Opinia rzecznika generalnego M. Szpunara przedstawiona w dniu 9 grudnia 2021 r., sygn. C-278/20

1.

Trybunał wielokrotnie stwierdzał, że zasada odpowiedzialności państwa za szkody wyrządzone jednostkom z naruszeniem prawa Unii, które można mu przypisać, jest nieodłączną częścią systemu traktatów (2). Poszkodowani mają prawo do odszkodowania, o ile spełnione są łącznie trzy przesłanki, a mianowicie: naruszona norma prawa Unii przyznaje uprawnienia jednostkom, naruszenie jest wystarczająco istotne i istnieje bezpośredni związek przyczynowy między naruszeniem a poniesioną przez jednostki szkodą (3).

2.

Wyjaśnić jeszcze należy, że – z zastrzeżeniem prawa do odszkodowania, którego podstawę stanowi bezpośrednio prawo Unii, jeżeli wskazane wyżej przesłanki zostaną spełnione – naprawienie przez państwo wyrządzonej szkody powinno nastąpić zgodnie z prawem krajowym regulującym zasady odpowiedzialności, przy czym zasady dotyczące naprawienia szkody ustanowione przez prawo krajowe nie mogą być mniej korzystne niż zasady dotyczące podobnych roszczeń o charakterze wewnętrznym (zasada równoważności) i nie mogą być tak skonstruowane, by w praktyce czynić otrzymanie odszkodowania niemożliwym lub nadmiernie utrudnionym (zasada skuteczności) (4).

3.

Te dwie zasady są centralnym elementem niniejszej skargi o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. W skardze z dnia 24 czerwca 2020 r. Komisja Europejska zwróciła się do Trybunału o stwierdzenie, że przyjmując i utrzymując w mocy niektóre przepisy dotyczące odpowiedzialności państwa jako ustawodawcy, Królestwo Hiszpanii uchybiło ciążącym na nim zobowiązaniom wynikającym z zasad skuteczności i równoważności, które to zasady ograniczają autonomię proceduralną (), z jakiej korzystają państwa członkowskie przy określaniu przesłanek ich odpowiedzialności za szkody wyrządzone jednostkom z naruszeniem prawa Unii.